Þjóðviljinn - 10.03.1961, Qupperneq 7

Föstudagur .10. marz 1961 — ^JÓÐVTMTMN — "(T
'líhsins hrakyrðir
um umkaupogkjör
ríkjanna. sem er sjálfur kapi-
talis.ti. \’irðist þannig skilja
það að baráttan lyrir því áð
þessi í'rómu áform hans tak-
ist er baráttan fyrir því að auð-
valdsskipulagið hrynji ekki a.
m.k. í bráð, yfir þá sem því
unna óg við það vilja búa.
Þetta er einnig í samræmi við
mjög athyglisverð orð, er hann
sagði í fyrstu ræðu sinni sem
forseti og voru að eini til þessi:
Ef vér getum ekki bjargað hin-
um mörgu fátæku, getum vér
íslenzka ríkisstjórnin og
flokksblöð hennar fjandskap-
ast gegn launafólkinu, sem ger-
i.r nú furðulega hóílegar kröf-
ur um nokkra launahækkun
til varnar því að það verði
beinlínis að líða skort.
Ríkisstjórnin er uppvis að
því, að standa á bak við kl'ku-
vald atvinnurekenda í Reykja-
vík, sem sviftir atvinnurekend-
ur hinna ýmsu byggðarlaga
frelsi til þess að semja við
verkafólk sitt og veldur með
margföldu því fé, sem farið 5
hefði í eðlilegar og óumflýjan- =
iegar kauphækkanir, ef samið =
hefði verið strax án vinnustöðv- s
unar. =
En þrátt fyrir þessar stað- =
reyndir heldur Morgunblaðið á- =
fram að bera sakir af vald- =
beitingarklíkum atvinnurek- =
enda í þessu efni og færa þær =
yfir á verkamenn og verkakon- =
ur, sem bera þær einu óskir =
fram, að þeim verði að nokkru =
bætt fyrir þá launaskerðingu, =
sem orðið hefur síðustu tvö
árin og launafólk heíur borið
til þessa með furðulegri þolin-
mæði.
éem henni kýnnfúsf.
Hún gaf sig ekki mikið að
félagsmálum en studdi í einu
og öilu mann sinn í starfi
~hans.
Hún byggði upp í fé'agi við
mann sinn fagurt og gott
heimili sem unun var að
koma á, enda voru húsbær>l-
urnir crðlögð fyrir gestrisni,
fágaða framkomu og hlýlegt
og aðlaðandi viðmót.
Þeir voru líka margir sem
nutu gestrisni og margskcn-
»t«r flokkurinn
úrra vlð kosnlngcir
heldur ekki bjargað hinum fáu
ríku.
Þessi orð forsetans munu
verða talin merk, er tímar líða
og ekkert síður íyrir það, þótt
svo kunni. að fara, að auðvalds-
skipulaginu verði það um megn
að gera þau að veruieika á þá
leið.sem því-.yrði til framdrátt-
ar. En íslenzka r'kisstjórnin,
blind eftirherma bandarískrar
kreppustjórnar, heldur enn
fast við sína samdráttarstefnu,
sem hún nefnir viðreisn í sjálfs-
fróunarskyni, steínu, sem býð-
ur oían á allt annað atvinnu-
ieysinu heim og boðar að öðru
ieyti sömu niðurstöður hér og
fyrirmynd hennar í Bandaríkj-
unum.
því þjóðinni allri óútreiknan-
legu tjóni.
Róðrarbann útgerðarmanna í
Vestmannaeyjum var eðlilegt
viðbragð við óeðlilegri og
ranglátri verðflokkun á fiski,
sem valdaklíka fiskkaupenda í
LÍÚ ætlaði að kúska fram á
móti vilja útgerðarmanna og
sjómanna.
Verkfall verkaíólks í Vest-
mannaeyjum stóð rúman mán-
uð, vegna þess að atvinnurek-
endum þar var bannað, þeim
sjálfum til stórtjóns, að semja
við verkafólk sitt um sann-
gjarnar kjarabætur. Og þetta
veidur allri þjóðinni hundraða
milljóna króna tjóni, og at-
vinnurekendur missa sjálfir af
Kaupkröfur þær. sem nú eru
frambornar af verkalýðsfélög-
unum fyrir lægst launaða erf-
iðisfólkið í landinu, eru mikl-
um mun hóflegri en efni standa
til, þegar tillit er tekið til sí-
hækkandi verðiags á öllum
neyzluvarningi. Vegna þess er
líka almenniirgsálitið hliðholl-
ara launakröfum verkafölks éri
nokkru sinni áður. Einriig er
mönnum fyrir löngu orðið það
ljóst, að kaupkröfur og kjara-
bætur hrinda alltaf af stað um-
bótum, íramförum, meiri tækni
og hagfelldari vinnubrögðum.
Loks vil ég biðja ungt verka-
fóik að leggja sér vel á minni
það sem Morgunblaðið segir
um baráttu verkafólks fyrir
lífvænlegu kaupi, og hvernig
það kennir alltaf einhliða og
afdráttarlaust vinnandi fólki
um vinnustöðvanir eins og mót-
aðilinn, atvinnurekendur, eigi
þar aldrei nokkra sök.
Niðurstöður ungs fólks af
slíkum aíhugunum þætti mér
líklegt að yrði m.a. þær, að
áhugi iMorgunblaðsmanna, til
dæmis fyrir kosningum í verk-
lýðsfélögum, væri ekki sprott-
inn af vilja til þess að þjóna
málstað verkafólks, heldur
fremur löngun til þess að
drottna yfir því í samstöðu
með atvinnurekendum.
Dagsbrúnarmaður.
| Frú Þórunn Jörgensen á
| Siglufirði kvödd
E Fyrsta marz s.l. andað-
= ist. hér í Landsspítalanum
= frú Þórunn Jörgensen kona
5 Ottó Jörgensen simstjóra og
= póstmeistara á Siglufirði,
= eftir langvarandi vanheilsu
= iog sjúkdómslegu.
= Frú Þórunn Jörgensen var
5 fæc’d að Mýrarhúsaskóla á
= Seltjarnarnesi 16. júll 1900.
= Foreldrar hennar voru hjónin
— Þórður Jónsson sjómaður og
E bátasmiður og Halldóra Ólaf-
= ía Jónsdóttir.
E Frú Þórunn ólst ripp á hinu
= mikla myndarheimili Ráða-
= gerði á Seltjarnamesi. Því
= heimili var viðbrugðið fyrir
= myndarskap og rausn í einu
= og öllu. Frú Þórunn hafði
E mjög sterkt mót ættfó1ks sins
E sem einkenndist af samvizku-
E semi, góðleika og listhneigð,
E en sumir af ættingjum hennar
E vo.ru sérstaklega listhneigðir.
= Árið 1921 giftist hún eftirlif-
= andi manni sínum Ottó Jörg-
r ensen sem þi hafði nýverið
= orðið póstmeistari og sím-
= stjóri á Siglufirði.
= Frú Þórunn var hin glæsi-
E legasta kona. Góðum gáfum
E gædd og fyrirmyndar hús-
E móðir. Hún var fáguð í fram-
= komu, frekar hlédræg við
= fyrstu kynningu en naut mik-
= illar virðingar allra þeirra
Baðhús fyrir íbúa Höfðaborgar
n=
(y
IJ.111111111 [ u 111111111111111111111111111111111111111 [ 1111111 i 11! 1111 I n 11 í 1111,11111111111111111111’( 111111111111111 [ 1111111111M • 11111111111111111111 m ■ 11111111111111 e 1111 ■ ■ 1111111 [ 1111 m 1111 m I <_1
= bæjarins fyrir árið 1961. =
Naut tillagan stuðnings =
fulltrúa Aiþýðubandalagsins, =
Framsóknar og meira að1 E
segja Aiþýðuflokksins einn- E
ig, sem sjaldan verður þó =
viðskila við meb’ihlutann. E
Tillagan var flutt af bæjar- E
fulltrúum Alþýðubanda- E
lagsins og var á þessa leið:’ H
„Bæ.jarstjórnin ákveður =
að láta reisa haðhús =
með kerlaugum og stfeypi- =
böðum til sameiginlegra =
afnota fyrir íbúa Höfða- =
borgar.“ E
fhaldið hefur sem sagt E
em aftekið að bæta E
heilbrgðis- og þrifnaðarskil- S
yrði íbúa Höfðafoorgar. Þeir E
skulu áfram búa við sömu E
tfrumstæðu skilyrðin í þrifn- ~
aðarmálura og íhaldið E
skammtaði þeim fyrir tveim- =
ur áratugum, þegar það =
lét reisa þessar ,.bráða- =
birgðaibúðir“ sem dugleysi =
þess hefur gert sð varan- =
legum íbúðum reykvísks al- =
þýðufólks. Það er úrskurður =
íhaldsmejrihlutans * 5 bæjar- E
stiórn á árinu 1961. íhald- E
ið hefur ekkert lært og S
ensni gleymt á tveimur ára- E
tugum. =
G.V. i
kft hafa húsnæðisvand-
ræði hrjáð reykviskt
alþýðufólk en þó hefur
sjaldan eða aldrei á siðari
tímum verið jafrj illa ástatt
í þe'm efnum og á árunum
éftir 1940. Var niálið þá
oft á dagskrá í bæjarstjóm
að tiihlutua bæjarfulltrúa
Sósíalístaflokksins. Ekki
fékkst þó
Sjálfstæðis-
flókkurinntil
að standa að
neinum var-
anlegum úr-
bótum. En
húsnæðis-
neyðin var
svo .átakan-
legogvanda-
málið svo brýnt að bæjar-
stjómarmeirihlutinn taldi
ekki araað fært en geraeitt-
hvað. Lausnin varð au'ðvitað í
samræmi við hugsunarhátt
íhaldsins en tillögum and-
stæðinganna hafnað. Ihaldið
ákvað að leysa málið til
bráðabirgða. Ákvörðun var
tekin um byggúigu Höfða-
borgar.
Þessi íhaldslausn á hús-
næðisvandræðunum á
styrjaldarárunum er, eins
og flestir vita, 99 íbúðir í
einnar hæðar timburskálum
sem reistir eru á staurum
á mýrler.du landsvæði í
Túmunum. íbúöirnar eru
litlar og þægíndasnauðar og
allar hmar fátæklegustu að
búnaði. 1 engri þeirra er t.d.
kerlaug eða steypibað. Þarna
búa enn í dag, ectir 20
ár, 99 alþýðufjölskyldur, og
við sömu frumst.æðu skil-
yrðin, Bráðabirgðahúsnæðið
sem íhaldið lét reisa á stríðs-
árunum liefur orðið varan-
legt íbúðarhúsnæ'ði, og þó
hefur ihaldið allan tímann
s'iðan ver'ð að leysa hús-
rœðisvandamálið, a.m.k. að
eip'íu sögn.
TT'kki ætti að þurfa að
taka fram að allar
Höfðaborgaríbúð'mar br.jóta
í bág við lieilbrigðfissam-
þvkkt Revkjaviknr, og hafa
mara:ir íbúar þeirra fengið
vottorð borgalæknisembætt-
isins um að 'íbúðirnar séu
heilsuspillandi. Eru þau
vottorð áreiðanlega sann-
le'kanum samkvæmt. Eigi
að síður er flutt í hverja
íbúð sem losnar, og má segja
að færri fái en vilja. Slík
eru húsnæðisvandræðin í
Reykjavík, þótt íhaldið hafi
verið að fást við lausrma
í 20 ár að þv'í er það sjálft
seair.
f>egar séð varð að íhald-
K* ínu entist ekki mann-
dómur til að standa v:ð þa
yfirlýsingu að Höfðaborgin
væri aðeins tímabundið
bráðabirgðahúsnæði, tóku
fulltrúar sósíalista i bæiar-
stiórn að beita sér tfvrir
þeirri umbót á högum foess-
ara leigjenda bæjarfélagsins
að foeir fensriu gert sam-
eiginl.ee:t baðhús fvrir allar
íbúðirnar. Aldrei hefur íhald-
ið feng'zt til að fallast á
þenrmn ,.lúxus“. Síðast Vis-
aði ihaldið frá slíkri t'úöeu
15. des. s.l í sambarHi v:ð
afsrreiðslu fjárhagsáætlunan
jimimmimmiiiHnimiimmmMmmimiiiiimmiimiiiimiiimmmiiiiiiiimiiiimimiiimmiimmiimiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiimiiuiiminimimiiuii
ar fyrirgreiðslu á héimili
Jörgensenhjónanna. Á fýrstu
árum verkalýðshreyfingarinn-
innar á Siglufirði tók niaður
hennar mikinn og virkan
þátt í verkalýðshreyfingunni,
var til dæmis í mörg ár full-
trúi verkamanna í bæjar-
stjórn og í stjórn vorka-
mannafélagsins. Kona hans
frú Þórunn mun hafa stutt
mann sinn í þessum störfum
eftir beztu gatu. Póst- ©g
símstjórastarf á Siglufirði- er
mikið og erfitt starf, sérstak-
lega yfir síldveiðitímann. Frú
Þórunn studdi mann siiin í
einu og öllu í þvi starfi og
var ætíð tilbúin að véita
starfsfólkinu allan þaun
stuðning sem hún mátti véita.
Þeim hjónum varð tveggja
barna auðið, Dóru og Gunn-
ars. Dóttir þeirra dó á barns-
aldri og varð það mikið áiall
fyrir foreldrana og öllum sem
til þekktu mikið harmsefni.
Gunnar sonur þeirra hjóna er
búsettur á Siglufirði, giftur
Freyju Árnadóttur kominni af
hinni alkunnu Lambanesætt'úr
Austur-Fljótum, mestu fríð-
leiks- og myndarkonu.
Þau fojón eiga fjögur börn
sem nutu elsku og umönn-
unnar ömmu sinnar í rikum
mæli.
Nú er þessi ágætiskona
horfin sjónum vorum. Hún er
kvödd af vinum og kunningj-
um með sárum söknuði. Sigl-
firðingar sakna vinar í stað,
þar hafði hún dvalið um 40
ára skeið og áunnið sér hylli
og aðdáun allra, sem foenni
kynntust, Nú er stórt. skarð
fyrir skildi á. heimili póst-
meistarans á Siglufirði. Horf-
in ástkær eiginkona, móðir og
amma ungu barnanna fjög-
urra sem sakna vinar í stað.
En það er mikil huggun í
sárri sorg að eiga minning-
ar um góða og ástkæra e;g-
inkonu móður og cmmu. Slik-
ar minningar eru það fegursta
og dásamlegasta sem nokkur
maður getrir átt.
Jarðarför frú Þórunnar
Jörgenren fór fram sl. þriðju-
dag frá Fo',svogskirkiu nð
viðstöcldu miklu fiölmenni.
Hinn a’dni og virðulegi klerk-
ur séra Bjarni Jónsson jarð-
söng.
Eg leyfi mér fyrir mína
hönd og fiölskyldu minnar að
senda eiginmanni hennar,
syni, tengdadóttur og foörnum
þeirra innilegustu samúðar-
kveðiur með þakklæti .f\mir
trvggð hennar og vináttu á
liðnum árum — Blessuð sé
minning frú Þórunnar Jörg-
ensen.
Gunnar Jóhannsson.