Þjóðviljinn - 28.07.1961, Blaðsíða 10

— ÞJÓÐVILJINN — Föstud.igur 28. júlí 1961
f
lækkun ra

• /
Framhald af 7. síðu.
j um inanna heldiir notkuninni.
1 Fátækur heimilisfaðir með
iágar tekjur greiðir sömu
• krónu'ölu fyrir rafmagn og
auðmaður með háar tekjur
fyrir sömu notkun. Og notk-
unarþörf rafmagns fer ekki
roma að litlu lsyti eftir efn-
. um. Þess vegna ætti það að
vera skylda bæjar- og sveitar-
stjórna að stilla verði á raf-
magni eins í hcf og unnt er
og lehast við að komast i
lengstu lög hjá hækkun þess.
M'kið vantar á að þetta
eðlilega siónarmið hafi gilt
hjá ráðandi meirihluta bæjar-
stjóniar Reykjav'ikur. Og
þessi afstaða hans er ekki ný.
Ekki er of mælt að Sjáifstæð-
isflokkurinn hafi setið um
. hvert iækifæri á undanförn-
i uin árum til að hækka gjald-
skrá Rafmagnsveitunnar og
• ná þannig sem mestu fjár-
magni frá notendum raf-
magnsins til ráðstöíumr í
rekstii fyrirtækisins.
• Áberandi aðstiiðumunur
Það er t. d. athyglisvert að
rafmagnsverð Rafmagnsveitu
' Reykjavíkur er ýmist jafn-
hátt eða hærra en hjá öðrum
rafmagnsveitum hér á Suður-
landi. Sá er þó aðstöðumunur-
inn að Rafmagnsveita Reykja-
víkur fær keypta raforku frá
Sogsvirkjuninni á „heildsölu-
verði“ (framleiðsluverði) en
hinar á ,,smásöluverði“, með
Rafmagnsveitu ríkisins sem
millilið. Héraðsrafveiturnar
þurfa að verja um og yfir
• 50% af tekjum sírum í raf-
orkukaup en. Rafmagnsveita
Reykjavíkur tæpum 30%
iþegar sala á eigin raforku frá
Elliðaárstöðinni er frá dreg-
in.
7 Þetta er svo áberandi að
: stöðumunur og snertir svo t'l-
■finnanlegan útgjaldalið 'í
rekstri i-afveitna að Rafmagns
veita Reyk.iavíkur ætti, ef
allt væri með felldu, að geta
hoðið notendum liér upp á
hagkvæmari o.g lægri gjald-
skrá en hér'ðrafvcitunum er
fíf-t.
Þessu er hins vegar á allt
anmn vee farið eins og sýnt.
•hefur verið fram á. En þetfa
er ekki eðhleet hsldur bvgg-
ist það á ceðlilegum og óhag-
•kvæmom rekstri Rafmagns-
veitu Reykjavíkur.
0 Óstjórn og skipulagsleysi
— 14% tekna í skrif-
stofukostnað
Þessir ágallar á rekstrinum
eiga rct sína að í-ekja til ié-
legrar stjórnar og skivulag's-
leysis. Árum saman voru t. d.
innkaun að mestu .gerð á smá-
söluverði eða rekstrarvörur
)'wn‘ar án afsláttar hjá heild-
söluni. Augljóst er að fyrir-
tæki með sambærilegan rekst-
ur og Rafmagnsveitan hlyti
rð haca snarað sér stórar
(fjáiunphæðir árlega með því
að flytia inn sjálft reksturs-
vcrur sínar eða ka-upa þæi' að
undangengnu útboð;.
Engin vafi er á að þessi við-
skip'amáti hefurhýttmilljóna-
tugatjón fyrir Rafmagnsveit-
una meðan hann viðgekkst.
•Skylt er að geta þess að á
þessu hefur nú loks orðið
nokkur breyting til batnaðar
við endurskipulagninu Inn-
kaupastofnunar bæýirins, þc't
m'k'ð vanti ern á að við-
unandi sé.
Starfsmannaha’d Rafmagns-
veitunnar er ekki 5 nsinu srm-
ræmí við þarfir hbðstæðs fvr-
jrtækis sem er sk'nulega rek-
ið "" með haækværnum hætti.
Talið °r í’ð njr--rj látiaðsta'fs-
rnon-i f'‘rirtæk:siiis sén hoTm-
ingi f ’íri en hn ‘••nm,'ær:,o<>'-
u’" rafveitum í nágrannalönd-
unum.
Siiripstr.fukostuaður
Fafmao-isveitunnar or svo
si’maudi hár 'ð ekki or
ótrúlegt eð óknnnngum
bregði. Skrifstofiikostnsð-
nrinn einn var á árinu 1960
12 3 millj. kró-'-i og g’e' nti
14% af heildartekjum
fyrirtækisins.
Til samanhurð-’r má
gfta hess að skrifstofu-
kos'naður Hitaveitnnnir
var á sama ári 9% o,f teki-
unum og hefnr þó ekki
rekstur liennar Jiótt t’I sér-
s’akrar fyrirmvn.dnr. 1
skrifstofukosfnnð hiá Stræt
isvögnunnm fór s>u». ár
aðeins S% áf tekjuni þess
fvrirtækis.
Ég v°;+ að hægt er nð benda
á að s‘rknr sama.nburður sé
okki á allan hátt eðlilegur, t.
d. vegna dýrara innheimtu-
kerfis hjá Raímagnsveitu en
.Hitaveitu. En munurinn er
lika svo áberandi að athygli
vekur. Og ætli væri ekki e:nn-
ig ráð a'3 taka t'l endurskoð-
unar inriheimtufyi'irkomulag
Rafmagnsveitunnar og leitnst
við að knma því í skýnsam-
legi'a liorf.
© Sni'.Iirg iha'dsstjárn-
arinnar
Hið gífiirlec og l;o; tn-ðar-
sama starfsnvuimhatd Raf-
magnsvei'unnar á okhi aðiins
rát s'nu að re'ria <i’ sldpulags-
levsis og ósíjórnar. Rafmngns-
veitan lr fur e. t v. flestum
bæjarstofnunum fremur orð'ð
fórnar’'.mb þ-irrar s"'l!ingar
sem fylgt hefur f->-’.-ir í-
ha.ldsst:'r-,inni á Reykiavík,
misno kun vnkl ;ins til pð
troða þðknanlegnm og að-
gangshörðnm flokksinönnum
og skyhlu’iði þeirra í emb-
æ’ti og stöð'.ir. rinnig Inr seni
verkofni oru lítil eða engin.
Þettn er ékkí sízt skýi''.ti.e-
in á því að á þrettándu millj.
króno skuli hverfa í s.krif-
stofuh'tina hjá Rafmagsveitu
Re"kiav:kur — á, .þrettándu
milljón kr. í skrifstofukostn-
að: ii einan, af þv'i fé sem
sc't er í vasa r'fmagnsnot-
enda með endurteknum verð-
hækkunum.
Full ástæða væri til að
drepa á ctal margt fleiia S-3m
athugavert er og endurskoð-
unar þarf i rekstri Rafmagns-
veitu Reyk íavíkur, svo sem
gífur'egan bifrciðor og flutn-
ingskostnað og ótrúlega
kostnaðarsamt viðhald bif-
ri'ið i og linnnvéla. Þá or fjár-
ai’"tuiiun .' búskap og kirkju-
sniíðí á ÍHfi.iútsvatni sízt til
þ.?ss fallin r.ð vok:a traust á
f 'ármákvitjórn fyrirtækisins.
Á síð’sta ári var sóað í þenn-
an rekstur rúmlega 1,4 millj-
ónam króna!
© Ti'lagan, seni íha’dið felldi
Hcr verður staðci' uumið að
þescu s'nni og er þó enn af
nógu að taka s°m ranpsóknar
þvrfti og endursko'ðunar í
fjármá’astjórn cg rekstri
Rafveitunnar. Em með hlið-
sjón of því sem hér hefur
verið drepið á og ctal mcrgu
öðru lagði ég til, f. h. bæjar-
fulltrúa Alþýðubandalagsins
að verðhækkunartillaga borg-
arstjóra á. síðasta bæjarstjórn-
arfundi yrði a 'greidd með svo-
•hljóðandi dagskrái-tiLlögu:
„Þar sem bæjars'jórnin
vi’l gera allt sem .' liennar
valdi steiulur til þr.ss að
tryggja og vernda þær
k.'arabætur, ycm verkalolk
hefur náð iram með ný-
gerðuin sa.mningum v'ð at-
vinnurekerdur, og cnn-
fremur þar sem liækkun
rafmagnsverðs uin 14—
19% átti sér stað nm s.I.
áramót og rekí tursafgang-
ur Rafme.gnsveitunnar var
því á bessu áii áæ'Iaður
20,3 millj. kr„ tclur bæjar-
stjórnin ekki rétt eða
nauðsynlegt að samþykkja
tiliögii borgarstjóra uni
hækkiin á g'aldskrá Raf-
magn.sveitimnár og vísar
henni því frá.
Jafnframt ákvcður bæj-
■rstjói'nin að fela raf-
inagrsstjcra, yfirverkfræð-
ingi Rafmagnsveitumiar,
hagsýs’us'jóra bæjarins og
4 mönnum öðrum, skipuð-
uin eftir t'dnefningu þeirra
flo'kba, sem fulltrúa eiga í
hxjarst:órn, eð taka nú
jiegar ti’. endurskoðunar og
rannsókn->r ••,'Ian rekstur
Raf magsveitunnar, með
það fyrir ai’.gum að koma
Iionum í liagkvæmara og ó-
dýrara hcrf og leitast við
að skapa skiiyrði fyrir
lækkur nfr''gnsveiðsins.“
Þessi sjálfsagða "tillaga um
iifgreiðslu máls'ns lilaut ekki
náð fyrir augliti me’rihlutans.
Hún vár felld af fú’ltrúum
Siálfstæðisflokksins 10 að
tölu en með henni gre;ddu
at'kvæði fulltrúar Alb.ýðu-
b.'indidagsins og Frrmsóknur-
flokksins. Magnús Ástmarsson
fulltrúi A.lþýðuflokksins sa;t
hjá, en samþykkti síðan raf-
niagnshækkunina á eftir með
öðruin fulltrúum meirihlutans.
• Rafmagnsverðið þarf
að lækka
Me'ð þeirri afgreiðslu var
enn nýrri verðliækkun á raf-
migni skellt yfir revkvíska.
rafmagnsnotendur. Sú á-
kvörðun er gerð af fuUkom-

S. 1. mánudag kom. leik-
flokkur Þjcð’eikhússins til
Reykjavíkur, eftir að hafa
sýnt leikrhið „Horfðu reið-
ur um öxl“ í 34 samkomu-
húsum á landinu. Leikritið
vat’ fyrst sýnt í Borgarnesi
og siðasta sýningin var í
Mánagarði í Austur-Skafta-
fellssýslu.
Leikritið hefur nú verið
sýht 39 sinnum á 38 dögum
úti á landi og er þetta
lengsta leikför Þjóðleikhúss-
ins um langt skeið. Óhætt
mun að fullýrða, að leiknum
hafi verið mjög vel tekið og
aðsókn með ágætum. í því
sambandi má geta þess tri.
að á Húsavík var ákveðin
ein sýning á leiknum, en
samkomuhúsið þar rúmar
aðeins 180 manns í sæti, en
300 aðgöngumiðar seldusl
þar á klukkustund og
varð því að sýna leikinn
tvisvar sama kvö’dið. Fyrri
sýningin hófst kl- 8.30 en sú
síðari kl. 11.30 og var henni
lokið kl. 2.30 úm nótlina.
Það sama skeði á Ólafsfirði,
þar urðu lelkararnir að sýna
tvisvar sama kvöldið vegna
þess að húsið rúmaði ekki
alla þá aem v'.lclu sjá sýn-
inguna. Það virðist auðljóst
af þessu að lsilchúsunnendur
í hinum dreifðu byggðum
landsins kunni vel að meta
leikrit, eem eru a’varleg eðl-
is og afsannar það um leið
þá kenningu, sem marglr
hafa haldið fram að undan-
förnu, að ti!gangs!aust sé að
sýna annað en léttmeti út á
landi.
Á næstunni verður leikr.it-
ið sýnt. í nágrenni Reykja-
víkur. Leikflokkurinn mun
sýna um næstu helgi á Snæ-
fellsnesi, laugardaginn 29.
júlí í Grafarnesi, sunnudag
í Stykkishólmi og í Ólafsvík
n. k. mánudag. Ennfremur
verður sýnt á Kirkjubæjar-
k’austri og í hinu nýja og
g’æsi’.ega fé’agsheimi’.i í
B'skupstungum, Aratungu,
og í Vestmannaeyjum. Leik-
ararn;r, sem taka þátt í
þessari leikfcr Þjóðleikhúss-
ins enj Gunnar Eyjólfsson,
Kristfajörg Kje’ii, B'ryndís
Pétursdóttir, Kiemenz Jóns-
scn og Baldvin Halldórsson,
en hann er einnig leikstjóri.
— Myndin er af Gunnari,
Kristbjörgu, Ba’-dvin og
Bryndisi.
inni óskammfeilni og án
nokkurra frambæiilegra raka.
Hún er enn eitt hnefahögg’ð
í andlit a’þýðu og lau-bega,
gerð til þess eins að ná sér
niðri á sigursælli verkalýðs-
stétt sem rétt hafði hlut sinn
að nokkru eftir langa bið
undir skei'tum h'fskjörum og
fórnfrekt verkfall, sem at-
vinnurekendur höfðu af ráðn-
um hug dregið á langinn með
stuðningi ríkisvaldsins.
Sl‘ik framkoma, undir þeim
kringumstæðum sem hár hafa
verið raktar. er svo óforsvar-
an’eg sem hugsast getur og
hlýtur alveg óhjákvæmilesa
að setja það fyrirtæki, sem til
ránsherferðarinnar er notað,
vægðarlaust í kastljós al-
menningsálitsins. Og þótt ráð-
andi meirihluti í bæjarstjórn
lisfi að þessu sinni eins og
c.ft áður notað afl sitt til
að knýja þarflausr rafmagns-
hækkun fram og hindra alla
rauri’iæfa rannsókn og um-
skipulagningu á rekst.ri Raf-
magnsve’tunnar er málið ekki
þar með úr scgunni og má
ekki vera úlrætt- Alþvðubanda
lagið mun hnlda þvi vakandi
og halda áfram barátfunni
fyrir umskipnlagninp'u á
rekstri fyr’rtækisins. Þnð er
sá árangur einn sem viðun-
anlegur er. og harn á a’ð
tryggja möguieika á nýrri
stefnu í rekstri Rafmagns-
veitunnar sem leitt geti til
þess að verðhækkimnræði
Sjálfstæðisflokksms verði ekki
aðeins stöðvrð, heldur og
sköpuð slcilyrði fyrr veru-
legri lækkun rafmagnsverðs-
ins í Reykiav’k.
Hve fljótt þessi árnngur
næst er auðvitað fvrst og
fremst undir bæjárbúum sjálf-
um — rafmagnsnotendum —
komið.