Þjóðviljinn - 06.09.1961, Blaðsíða 4

— Er ekki erfitt fyrir ykkur
að fara heim í mat. hvar sem
kict eigið heima og hvernig sem
viðrar?
— Jú, en viö gerum það nú
samt flestir. erum keyrðir, það
er að segja í grennd við heimili
okkar. Það hefur versnað frá
þvi sem var fyrir verkfall, því
nú er stasrri hópur keyrður í
einu og því stanzað fjær heim-
ili sumra en áður var. En marg-
ir af okkur þolum það ekki að
hafa bara brauðbita með okkur
og kaffi og borða ekki annað
allan daginn.
— Þið hafið bara klukkutíma
í hádegismatinn?
— Já, það er bara einn
klukkutími. Sko. maður má
ekkert missa. Það er ekkert lag
orðið á þessu. vegna þess hvaö
bærinn er orðinn stór. Já, off
svo er það bara þetta, ég held
það sé einhversstaðar í samn-
íngum eða lögum, að þegar
menn borða á vinnustað, að þá
séu einhver hreinlætistæki. Við
ei’um kannski að grufla í kló-
aki og svo eigum við að fara
að taka matinn okkar og borða.
Nú og það er hvergi hægt að
hvOq sie. ekki einu sinni á
gölfi. Það er ekki einu sinni
piáss á gólfi.
— Nú, hafið bið engan skúr?
— Jú, við höfum skúr. en bað
er þannig lagað, það eru mjó-
Reykjavík tákn athafna
j og störhugarf
— segir Morg-
unblaðið
En hvcrpr hyggðu þessa borg
PLASS Á GÓLFI
■ Stutt samial við verkamaim í bæjarvinnunni
um matmálsfíma, hreinlæti og hvíld
ir bekkir með rifu í miðjunni,
— það er rétt hægt að sitja á
þeim. Og það hvílist enginn á
því.
— Og þvottatæki?
— Á mínum vinnustað er
ekki einu sinni vatn í fötu. Svo
þú sérð að það er gengið á hlut
okkar, það er ekki litið á okkur
eins og menn. Ég sagði um
daginn við kallinn, sem ræstar
hjá okkur: Það er nú það
minnsta, sem við gætum farið
fram á, að þú hefðir vatn í fötu,
svo við gætum þvegið af okkur
skítinn. „Hu“, sagði kallinn,
„jegeld þurfi ekki að þvo sér“.
Já, svona er nú hugsunarháttur
' sumra manna, því er nú ver.
En ég ætla að taka bað fram,
að flokksstjórinn, hann er ágæt-
ur, hann gerir það sem hann
getur og ræður við. Þetta er
bara hlutur, sem þarf að breyt-
ast, cg það á að ganga harðar
s.d l;ví að breyta því en gert er.
Það er gengið alltof vægt fram
í því. Ég skal segja þér, — í
fyrrasumar vorum við í götu í
austurbænum að helluleggja. Þá
segir verkstjórinn: „Nú er ekki
kevrt heim,“ Nei, nei, segi ég,
það er allt í lagi og hvernig er
það, hvernig er skúrinn, sem
við eigum að borða í, — mig
minnir að það ættu að vera
hreinlætistæki þar svo menn
gætu þrifið sig, áður en þeir
fera að borða. — „Ja, það er
nú eftir samkomulagi,“ segir
hann. — Já, samkomulagið er
það, segi ég — og það er ekk-
ert undanfæri með það. Ef í
hart er farið, þá eigið þið að
skaffa okkur skúr, sem við get-
vm þrifið okkur og hvílt okkur
í, því að við þuríum ekkert síð-
ur að hvíla okkur hér en heima.
Og það væri náttúrlega mikið
betra að hafa hér matinn sinn.
En ég sé bara engin skilyrði til
að borða í þessum skúrum. Það
er rétt svo, að maður geti sagt,
að það séu skilyrði til að drekka
kaffi.
— En hvernig er með upp-
hitun á veturna?
— Það er ágæt upphitun, það
vantar ekkert á það. Það er
kolaoí'n. Það er líka annar skúr,
sem vinnugallinn er í, og þar
er kynnt og þegar blautt er, er
þar hægt að þurrka gallann
sinn. — En það er þara plássið
í matarskúrnum, það er ekki
neitt, og engin skilyrði til þess
að geta haldið sig þar eins og
maður.
— Er útvarpstæki?
— Nei, nei, útvarpstæki, ég
held nú síður. Nei, og meira að
segja á veturna, er nú alltaf
strekkt við að hafa rafmagn,
og þá finnst mér, að væri ekki
nema sjálfsagt að hafa útvarps-
tæki.
— Þá gætuð þið að minnsta
kosti hlustað á fréttir.
— Já, auðvitað er það ekki
nema sjálfsagt, að maður sé
með á það sem gerist. —s.
„ Pfivk’av’^ur'.vnir'Sin auð-
kennist fyrst og fremst af
þeim tilgangi að vera upphaf
áróðursheiferðar, sem bæjar-
stjórnaríhaldið er að hrinda af
stað vegna bæjarstjórnarkosn-
inganna næsta sumar. Sýningin
gaf Sjálfstæðisflokknum auðvelt
tækifæri til þess að velta mikl-
um áróðurskostnaði yfir á herð-
ar almennings í bænum. án
þess á því verði haft. Hins
vegar munu margir þekkja
gamla kunningja frá Reykja-
víkursýningunni þegar þeir fá
„Bláu bókina“ í hendur fyrir
næstu bæ j arst j ór narkosn i ngar.
Þar gefur áreiðanlega að lítá
bæði fagrar myndir og kostn-
aðarsama útreikninga, sem ekki
fyrnast svo mjög þótt árið líði.
• Sýningin var sett upp í
glansmyndastíl og fíestu sleppt
sem til glöggvunar mætti verða
á lífskjörum alþýðunnar í bæn-
um, baráttu hennar og fram-
sókn. Það kom harla lítið fram
hverjir unnu erfiðisstörfin við
að byggja þessa borg, hús henn-
ar, götur og mannvirki. Hverjir
unnu verstu verkin og fengu
lægstu launin. Hvernig að þeim
var búið, og hvernig þetta fólk
hefur orðið að berjast svo að
segja um hvert fótmál á braut
réttar síns til brauðs, skjóls og
mennta. Hvernig yfirvöld bæj-
arins hafa sífellt stáðið í gegn
þessum rétti, en orðið að láta
undan síga.
• Það sást hvergi hvern meg-
inþátt fjölmennustu samtökin í
bænum. samtök launþeganna.
hafa átt í þeim frámförum, sem
orðið hafa hér á þessari öld.
Fullyrða má þó, að án þeirra,
án krafna þeirra uni menning-
arlíf meðlimum sínum til
handa, væri hér vesælt mann-
líf og fátt merkra hluta til sýn-
ingar á tyliidögum. Nægjusemi
alþýðumannsins, ófélagsbundins
og vanmegna hefði orðið mörg-
um féhygg.iumanninum í
Reykjavík kærkomin til þess að
halda öllu í gamla horfinu,
græða á eymdinni með nánas-
arskap aurasafnarans sem æðsta
markmið. Þvert á móti hefur
vaxandi styrkur launþegasam-
takanna orðið grundvöllur að
hugsunarhætti um rétt einstak-
lingsins til sómasamlegra lífs-
kiara oa menntunar enda þótt
hann væri í heiminn borinn í
stétt erfiðismanna eða þeirra
sem þjónustu veita. Þessi hugs-
unarháttur sem jafnán hefur
verið þorn í holdi auðmanna og
valdstjórnar hefur þó hrundið
þeim með til þeirra jákvæðu
starfa, sem í dag birtast í
menningu, tækni og mannvirkj-
um. En það er táknandi fyrir
auðmannastéttina að ætia sér
alla dýrðina af þeim verkum,
sem hún var knúin til að vinna
og framkvæmd voru og greidd
af þeim sem á eftir ráku.
• Án þess fram komi 'mynd
af kjörum, baráttu og sigrum
reykvískrar alþýðu á slíkri sýn-
ingu sem þessari, er um falska
mynd að ræða, sem ælluð er ííl
annars en segja sannleikánn.
Hvergi var á Reykjavíkursýn-
ingunni samanburður á' því sem
nriður fór og því sem bézt héf-'
ur verið unnið. Hér í blaöinu
hefur verið bent á gotur sem
gleymdust. En það mætti líká
benda á heil hverfi sem hafa
gleymzt, þar sem alþýðan bjó
ein. Svo er til dæmis um' painsk
gerð á Grimstaðahqlfi. þár"hafa"
engar raunverulegar götur vér-
ið lagðar síðan skipuiögð byggð
hófst þar fyrir 40. órum. Nú
býr alþýöan þar ekki lengar
ein.
n f bvgsir,c'STTt'l'1um rnuuu
1 n rrargir sakuq sarraúhi'rhar
á úrlausnum íhaldsins'á ýmsum
tímum. Pólar, BráfhSborgj
Höfðaborg voru bráðabirgðáúr-
lausnir fyrri tíma. Inní þessi
hús flutti örbjarga fólk af göt-
unni og býr þar enn. I dag ei’U
úrlausnir íhaldsins1 þannífC -'að:
efnalaust fólk fær ekki einu
sinni notið þeirra,. svþ dýrlt. er,-
nú orðið að. taka ' VÍð' gseðtím
þess. Margir verða því qnn a,ð
Framhald á 10. síðu.
<*>-

BJÓRN BJARNASON:
FRÁ ALÞJÓÐASAMBANDI

VERKALÉÐSINS
. 'ílOd, iTK>{.-*•:
fiSmnL UvÆSíf'jf/ llppkcst "S iaráttustefnuskrá vjrkalýðsssmtakanna
(34) Alþjóðasambandið heit-
ir á allan verkalýð og samtök
hans að herða baráttuna fyr-
ir friði. Jafnhliða skorar það
á alla Þá er unna friði og
framförum að gerast þátttak-
endur r" þeirri göfugu baráttu.
(35) Ef við erum einhuga í
þeirri baráttu skortir okkur
ekki máttinn til að tryggja
sigur hennar. Við verðum og
við getum:
knúið fram almenna og al-
gera afvopnun með ströngu
alþjóðlegu eftirliti.
Hindrað frekari tilraunir
með kjarnorkuvopn og stöðv-
að framleiðslu þeirra.
Hindrað að þýzku og jap-
önsku hernaðarsinnunum séu
fengin í hendur gereyðingar-
vopn og knúið fram ógildingu
amerísk-japanska hernaðar-
sáttmálans.
Flýtt fyrir friðarsamningum
við bæði þýzku ríkin og breyt-
ingu Berlínar í frjálsa vopn-
lausa borg.
Knúið fram iausn allra al-
þjpðlegra deilumála nieð frið-
samlegu samkomulagi.
Knúið fram upplausn allra
hemaðlarbandalaga og niðuj--
lagningu allra herstöðva og
brottflutriiing alls hers sem
staðsettur er í öðrum löndum
en heimalandi hans.
Séð svo um að virðing og
jafnrétti gildi í viðskiptum
þjóða í milli og sjálfstæði
hverrar þjóðar sé viðurkennt.
Hindrað árásarfyrirætlanir í
garð Kúbu og erlenda íhlutun
um málefni Kongó og Laos.
(36) í þessari baráttu verð-
ur verkalýðurinn að samræma
aðgerðir sínar öðrum frið-
elskandi öflum í þjóðíélaginu.
III. Nýlendustefnunni verður
að útrýma með öllu
Á undanförnum árum hafa
hundruð milljóna manna og
kvenna brotið af sér þræl-
dómsok nýlendukúgunarinnar.
Fjöldi sjálfstæðra ríkja hefir
risið . af. rústum nýlenduveld-
anna og bætzt sem liðstyrkur
í hóp friðaraflanna í heimin-
um.
Milljónir þjást þó enn undir
nýlenduokinu, franska ný-
lenduveldið heyr styrjöld sína
gegn alþýðu Alsírs, Portúgal
brytjar niður íbúa Angóla á
meðan Belgía reynir með öll-
um ráðum að halda í völd sín
i Kongó. Kúgunin í Suður-Afr-
íku færist í aukana og Bretar
og Hollendingar spyrnast við
í Kenya og Indónesíu.
Allt þetta sýnir ljóslega að
nýlenduiherrarnir neyta allra
ráða til að viðhalda arðráns-
stöðu sinni. Jafnvel innan
Sameinuðu þjóðanna snúa þeir
bökum saman óg rhisbeita
þeim samtökum til að halda
í ráns.fenginn.
Það er því knýjandi nauð-
syn að öll framsækin öfl í ver-
öldinni sameinist um að út-
rýma nýlendustefnunni með
öllu.
Driffjöðurin í frelsis- og.
fr)amfarabaráttu tnýlenduþjóð-
anna er verkalýðshreyfingin og
því veltur það á miklu að hún
njóti fulls stuðnings hjnnar al-
þjóðlegu verklýðshreyfingar.
Þó nýlenduherrarnir hafi
misst sín pólitísku völd reyna
þeir að viðhalda arðránsað-
stöðu sinni með nýjum að-
ferðum. í skjóli svokallaðrar
efnahagsaðstoðar reyna þeir að
viðhalda þrælatökum sínum í
efnahagslífinu, þeir styrkja
innlent afturhaid, ,.tU valda. J)g
reyna að ginna hin nýju riki
Framhald á 10. síðu.
— ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 6. september 1961