Þjóðviljinn - 07.03.1962, Síða 5

4. maí
stríðs-
ia þótt
i send-
og yf-
öllum
iðurinn
lög-
hefur
Nazistaböðull
Árið 1944 myrti þýzkur stormsveitarforingi,
Wilhelm Graurock að nafni, John Christian Falk-
enna lögregluþjón í Kaupmannahöfn. Maður með
sama nafn er nú lögregluforingi í Vestur-Berlín.
Samkvæmt kröfu danskra aðilja hefur Willy
Brandt, borgarstjóri Vestur-Berlínar fyrirskipað
rannsókn á því hvort hér sé um sama manninn
að ræða.
Wilhelm Graurock fæddist í
Berlín 28. maí 1911. Hann kom
til Kaupmannahafnar árið 1943
ásamt fleiri stormsveitaforing.j-
um og tók upp frá því fullan
t>átt í þvingunaraðgerðum naz-
ista gegn dönsku þjóðinni.
Ttl dæmis tók Graurock þátt í
hefndarmorði þann 1. febrúar
1944. Eftir að Danir höfðu tekið
föðurlandssvikara nokkum af
lífi ákváðu nazistar að danskur
lögregluþjónn í einkennisbúningi
yrði skotinn á götum Kaup-
mannahafnar. Þetta verkefni var
falið Wilhelm Graurock ásamt
tveim harðsvíruðustu meðlimum
hins svokallaða Bröndum-flokks,
þeim Nedermark Hansen og Poul
Berteisen.
Mennirnir þrír óku síðan um
fáfarnar götur og skömmu fyrir
miðnætti komu þeir auga á lög-
reglubjón í einkennisbúningi. Það
var Falkenaa. Þeir skutu á hann
og hann féll. Þegar líkið var
rannsakað sást, að sextán skot
höfðu hiitt hann í hjartastað.
Við slík íhefndar.morð var sið-
ur að allir iþátttakendur skytu á
fórnardýrið svo að síðar spryttu
ekki upp efasemdir um á hverj-
um ábyrgðin hvíldi.
Næstu daga voru 2 aðrir lög-
regluþjónar drepnir og tveir
særðir. Eftir þetta vom lögreglu-
þjónar ekki látnir bera einkenn-
isbúninga utan vinnutíma.
Tilgangurinn með morðunum
var tvenns konar. f fyrsta lagi
átti að hræða lögregluna sem
nazistar grunuðu um ólöglegt at-
hæfi og í öðru lagi átti að telja
fólki trú um að í odda hefði
skorizt milli lögreglunnar og and-
spyrnuhreyfingarinnar. Dagblöð-
in gátu ekki skrifað sannleikann
um málið og ekki.var hægt að
handtaka morðingjana.
Ekki er vitað hvort Wilhelm
Graurock drap fleiri menn, en
bæði Nedermark Hansen og
3 milEiónér í
verkfalli
LONDON 5/3 — Þrjár milljónir
verkamanna sem vinna við
þungaiðnaðinn fóru i dag í eins
dags _vbrkfaHui tilillað umtítmtela
stefnu ríkisstjórnarinnar varðandi
kaup ög kjör. Verkfal'lið sem
naut einróma stuðnings meðal
verkamanna, lamaði nær helm-
ing alls þungaiðnaðar Englands.
Þetta er í annað sinn á tæp-
um fimm vikum sem slíku verk-
falli er komið' á, því að í þyrj-
un feþrúar lögðu verkamenn sem
vinna við skipasmíðar og í verk-
smiðjum niður vinnu. Verka-
mennirnir tilheyra 39 verklýðsfé-
iögum sem ,nú hafa hafið undir-
búning undir samræmingu á
kaupkröfum og samningsaðferð-
um innan iðnaðarins.
Poul Bertelsen tóku þátt í mörg-
um slíkum aðgerðum. Andspyrnu-
hreyíingarmönnum heppnaðist
síðar að drepa Poul Bertelsen en
Nedermark Hansen var dæmdur
til dauða og líflátirm eftir
un Danmerkur.
Graurock flýði úr landi
1945 og tókst að leynast ]
nú er hann kemur fram í
Ijósið sem lögregluforingi í
ur-Berlín.
Flúði í felur
Danska lögreglan lýsti H
sinnum eftir Graurock sem
glæpamanni árið 1946. Enc
lýsingar þessar hafi verið
ar til Ves tu r-Þý zk al a n d s
irvöld þar í landi hafi að
líkindum vitað hver ma
var, hækkaði Graurock aí
tign innan lögreglu Vesti
línar. Og þó er stríðsglæpa
um hægara um vik, á rr
öðrum stöðum í Vestur-:
landi.
Fyrst eftir að málið koms
mæli neitaði Graurock aí
nobkurn tíma dvalizt í
mörku á meðan á stríðinJ
Nú hefur aftur á móti s;
að Graurock var í Dannr
tímabilinu frá júní 1943
í október 1944. Má því
heitta að hér sé fram I
Graurook sá er lögreglufc
myrti á götum Kaupmanr
ar í febiTÚar 1944.
Blaðafulltrúi yfirstjóma
reglunnar í Vestur-Berlín
lýst yfir því að lögreglus
hafi aldrei fengið vitnesk
að Graurock hafi dvalizt í uan-
mörku á stríðsárunum. „Við viss-
um aðeins að polizeirath Graur-
ock innti af hendi þjónustu sem
stormsveitaforingi á austurvíg-
stöðvunum og einna mest í Suð-
ur-Rús'slandi.“
Graurook gerðist meðlimur Naz-
istaflokksins áríð 1937. Flokks-
númer hans var 4 052 698. Frá
1939 til 1941 var hann í Bochner-
lögreglunni. Frá 1941 aðstoðar-
foringi í SS-herforingjaráði og
lögrégluforingi í Sovétríkjunum,
síðar var hann yfirmaður lög-
regluliðs í Króatííu og stormsveit-
armaður í Danmörku sem fyrr
er sagt. Það er því ekki undarlegt
að orsötei ..íraroa
hans í lögregluliði Vestur-Ber-
línar hafi verið „mikiil reynsla.“
Fregnir herma að í síðustu viku
hafi lögreglustjóri Vestur-Ber-
línar, Erich Duensing, rætt við
Graurock. Ekki vill lögreglustjór-
inn segja hvað þeim fór á milli.
Duensing þessi varð lögreglu-
foringi 1925 og framaðist síðan
mjög undir stjórn Hitlers og
varð svokallaður NS-foringi í
yfirherforingjaráðinu. Að öðru
íeyti er honum ■ þezt lýst með
orðum úr ræðu, sem hann flutti
við lögrégluskólann í Vestur-
Berlín 1959:
— Sú tíð er liðin þegar tekið
var tillit til kommúnista. Nú
heimta ég að barizt -sé gegn þeim
af hinni mestu hörku. Þegar ég
veifa staf mínum skal sá hengdur
er fyrir verður. Þegar ég skipa:
Skjótið, þá skal blóðið streyma.
Annar foringi í lögregluum-
dæmi Graurocks — Charlotten-
borgar-umdæminu — var áður
SS-foringi. Hann heitir Hans-
Joachim Kolhmorgen og gaf, sam-
kværnt vitnaleiðslum fyrirskipan-
ir um að skjóta óbreytta borgara
í stríðinu í Sovétríkjunum.
HVER FÆR
Stríðsglæpamenn innan vestur-
þýzku lögreglunnar hafa nú að i
undanförnu hvað eftir annað ver- i
ið afhjúpaðir. Til dæmis hefur i
Walter Pohl lögregluforingi í i
Dortmund verið handtekinn fyrir i
að hafa skotið Gyðinga, í herför- i
, i ■
inni ' til Rússlands.tsöröuleiðis: hei'-; ■
ur Georg Heuser lögregluforingi!: MCÍSftl 4^1!
í Rheinland-Pfalz verið handtek-j j «* fc,1
inn fyrir samskonar afbrot. Þeir
voru báðir SS-menn.
Helmla frelsi
BARCELON 2/3 — í dag
gengu um það bil 1000 stúdentar
kröfugöngu fram hjá háskólan-
um í Baraelona og hrópuðu víg-
orð um frelsi og lýðræði. Sv'p-
aðar kröfugöngur hafa átt sér
stað undanfarna daga. Lögregl-
an í Barcelona hefur handtekið
tvo erlenda stúdenta, danskan
og bandarískan, fyrir að taka
myndir af atburðum þessum. |
Þetta eru þeir bandarískir
kvikmyndaleikarar, sem
taldir eru líklegastir tiil að
hljóta Oscar-vefrðlaunin
eftirsóttu í ár. Lcikkonurn-
ar frá vinstri: Piper Laurie,
Geraldine Page („Summer
and Smoke“), Sophia Loren
(„La Ciociara“), Andrey
Hepburn („Breakfast at
Teffany’s), Natailie Wood.
(,,Fanny“), Maxmilian
Schell (Judgement at Niirn-
berg), Spencer Tracy (Jud-
gement at Nurnberg“),
Sturant Whitman og Paul
Newman.
STU
veitt Nóbelsstofnuninni
BERN — tlthlutað hefur verið
hér í fyrsta skipti hinum nýju
alþjóðlegu verðlaunum sem
kcnnd eru við ítalska auðkýfing-
inn og blaðaútgefandann Balzan
sem stofnaði þau með erfðaskrá
sinni. Fyrstu verðlaunin voru
veitt sænsku Nóbclsstofnuninni.
Var það gert samkvæmt ósk
dóttur sjóðsstofnandans, Linu
Bau.er Balzan. sem nú er einnig
látin. í erfðaskrá sinni sagðist
hún vera þess viss að Nóbels-
stofnunin myndi veita verðlaun-
unum móttöku sem viðurkenning-
ai’votti um þá aðdáun sem gef-
andinn hefði jafnan haft á
starfsemi hennar.
Við úthlutun verðlaunanna
sagði formaður stjórnar Balzan-
sjóðsins, prófessor Arangio Ruiz,
að það væri ekki ætlunin að
keppa við Nóbelsverðlaunin,
heldur fremur að veita verðlaun
fyrir afrek á ýmsum þeim svið-
um sem þau ná ekki til. Nó-
belsverðlaun eru aðeins veitt fyr-
ir efnafræði, eðlisfræði, læknis-
fræði, bókmenntir og friðarstarf,
en Balzanverðlaun verða einnig
veitt íyrir afrek í fögrum listum
og ■ hvers konar tæknivísindum.
Veitt verða þrenn verðlaun ár-
lega sem munu hver um sig
nema allt að einni milljón sviss-
neskra franka eða um tíu millj-
ónuim króna. Fyrstu ■verðlaunin
verða afhent í Stokkhólmi 10.
maí n.k. og mun Gústav Adólf
konungur veita þeim viðtöku fyr-
ir hönd Nóbelsstofnunarinnar. I
dómnefndum Balzanverðlaunanna
sitja menn frá ýmsum löndum í
austri og vestrij. og verðlaunun-
um vedður einnig úthlutað í ýms-
um löndum til skiptis til að
leggja áherzlu á alþjóðlegt eðli
þeirra. Fyrstu verðiaununum var
úthlutað í Sviss vegna þess að
stofnandi sjóðsins, Balzan, dvald-
ist þar árum saman landflótta £
valdatíð fasista.

hertökuna
JAKARTA 5/3 — Sukarno Indó-
nesíuforseti . ákvað í dag, >að
landbúnaðarmálaráðherrann og:
yfrmaður herforingjaráðsins
hæfu nú undirbúning undir að
taka hollenzku nýlenduna Vest-
ur-Nýju-Gíneu. Forsetinn til-
kynnti að hann mvndi haldat
mikilvæga ræðu um þetta mát
8. marz, en þá rennur út frest-
ur sá sem hann hefur sett Hol-
lendingum að semja.
Miðvikudagur 7. marz 1962 — ÞJOÐVILJINN — (5