Þjóðviljinn - 17.07.1962, Qupperneq 5

Herrar í eigin landi
Ekki oru nema nckkrar vikur síðan ódæðisverkamenn OAS
réðu lögum og lofum í Oran, stærstu borginni í vestur-
Blaðið „We’.t ain Sonntag,“
sem geíið er -út í Hamborg, birti
eftirfarandi frétt 1. þ.m.:
— í Waa'kirdhen í aðeins
ktukkustundar biílerð frá Miinc.
hen, er að finna einu hjörð ís-
ienzkra smá.hesta, sem til er á
meginiandi Evrópu.
Eigendur hestanna efna til út-
reiðar á hverjum degi, hvernig
sem viðrar. Með þessum ágætu
víðavangshestum er síðan ferð-
azt um neðanverða Alpana í
Bæiaralandi.- Þar er fólk laust
við umferðanþvargið. leiðin ligg-
ur um víðáttumikia .skóga, fjöU
og vatnasvæði, þar sem hægt
er að njóta veruiegrar hvíldar
og endurnæringar.
■Smáhestarnir frá íslandj hafa
sérstak’.ega verið aidir upp til
j suí'kra ferða. Sérstakiega munu
þeir falla bvrjendum í reið-
mennsku vel, því þeir eru mjog
öruggir og trúverðugir og verða
hændir að öllum gestum.
Eigendur íslandshestastöðvar-
innar í Waakirchen hafa að
vísu ekkert hótel til umráða,
en áhugamenn um hestamennsku
geta þó fengið gistingu í gisti-
húsum og einkaherbergjum á
staðnrum. Þar sem aðeins tak-
markaður fjöldi orlofsgesta get-
ur dvalið í Waakirc'hen í einu,
er þar aldrei þröng á þing-i. í
sérhverri útreiðarferð taka þátt
ekki ff.eiri en fimm manns. Hins
vegar má fara slíkar ferðir á
hvaða árstíma sem er. Fólk get-
ur einnig þeyst á he.stbaki á
haustin og veturna, Smáhest-
arnir hafa sérstak’.ega mikið
yndi af þvií að brölta í snjó.
bluta Alsír Nú gcgnir öðru máli, Serkir eru þar crðnir herrar í eigin landi, og á myndinni sjást
bermenn úr þjóðfrelsisher þeirra rífa burt gadd avísgírðingu sem áður lokaði miðhluta borg-
arinnar, þar sem serkneska hverfið var.
í síðasta hefti bandaríska vikuritsins Time er frá því
skýrt aö gizkað sé á að í Bandaríkjunum séu árlega
framkvæmdar a.m.k. milljón fóstureyðingar (sumir
gizka þó á allt að þremur milljónum), enda þótt banda-
rísk lög heimili slíka aðgerð aðeins ef líf móöurinnar er
á hættu.
Blaðið segir að þrátt fyrir
þennan fjölda fóstureyðinga í
Bandaríkjunum (miðað við fólks-
fjölda samsvara milljón fóstur-
eyðingar þar þúsund fóstureyðing-
um á Islandi) færist það í vöxt,
að bandarískar konur leiti til
annarra landa til að fá eytt
lóstrum sínum. Þannig sé gizkað
á að á hverju ári komi þúsund
konur frá Bandaríkjunum til
Japans til að fá eytt fóstrum
sínum, enda þótt fiugfarið fram
og til baka kosti um 30.000 kr.
Sjálf aðgerðin kostar í Japan að-
eins um 600 krónur.
Færist stöðugt í vöxt
Fjöldi fóstureyðinga vex stöð-
ugt í Bandaríkjunum, enda þótt
ekkert sé slakað á ströngum á-
kvæðum laganna, en þau eru
mun strangari en í flestum öðr-
wjm löndum. Það er þannig ólög-
legt í Bandaríkjunum að eyða
fóstri úr konu sem gengur með ó-
fæknandi sjúkdóm, ef ókki verða
færðar líkur fyrir því að fæðing
barnsins kunni að kosta hana
í Önundarfirði
ísafirði, 16/ 7. — Á laugar-
daginn laust fyrir fel. 10 ók bif-
leið'in R—1937 út af veginum í
Önundarfirði stutt fyrir utan
bæinn Kot. í bifreiðinní var
Gunnar Biering læknir og kona
ihans, hjú'krunarkona og 3 börn.
Gunnar, hjúkrunarkonan og 11
ára telpa meiddust öil og vo.ru
flutt í sjúkrahúsið á ísafirði,
iþar sem gert var að meiðslum
Iþeirra. Fór Gunnar strax af
sjúkralhúsinu aftur en hjúkrun-
•arikonan og telpan eru þar enn.
Meiðsli þeirra eru þó ekki talin
alvarieg.
lífið. Það er heldur ekki leyfi-
legt í Bandaríkjunum að eyða
fóstri þó að miklar líkur séu á
að barnið fæðist vanskapað af
völdum sjúkdóms sem móðirin
hefur fengið á meðgöngutíman-
um. Og það er iíka bannað að
eyða fóstri sem á upphaf sitt
að þakka nauðgun eða öðrum
kynferðisglæp.
Aðallega giftar konur
Enda þótt margar þeirra
kvenna sem láta eyða fóstrum
sínum séu ungar ógiftar stúlkur,
eru. þó giftar konur í meirihluta.
Þær grípa til þessa óyndisúrræðis
af ýmsum ástæðum, því getur
ráðið slæm afkoma heimilisins,
slæm húsakynni eða mikil ómegð.
5.000 látast á hvcrju ári
Margar konur leita til geð-
lækna ti.l að fá yfirlýsingu um
að andlegri heilsu þeirra stafi
hætta af því að fæða börn sín
og fá þannig heimild til fóstur-
eyðingar að lögum. Aðrar leita
til lækna sem fást við þessar að-
gerðir gegn okurborgun, frá 20.
000 upp í 100.000 krónur. Enn
aörar ieita til skottulækna sem
að vísu er.u hóflegri í kröfum
sínum, en kunna hins vegar ekki
til verks. Og áætlað er að um
5.000 konur deyi áriega í Banda-
ríkjunum af völdum aðgerða
slíkra skottulækna.
Andstaða gegn lagabreytingu
Nær öll kirkjufélög í Banda-
ríkjunum eru andvíg því að
heimild laga til fóstureyðingar sé
: vikkuð og er kaþólska kiikjan
! þar fremst í flokki. Bandaríska
lagastofnu.nin (American Law
j Institute) sem í áratug hefur
unnið að samningu nýrra hegn-
' ingarlaga sem yrðu fyrirmynd
fyrir refsilöggjöf hvers einstaks
fylliis hefur lagt til að lagaheim-
ild til fóstureyðingar yrði r-ýmk-
uð mjög til samræmis við það
sem nú tíðkast í flestum menn-
ingarlöndum, þ.e. að fóstureyðing
sé heimil, ef líf eða heilsa móð-
urinnar sé í hættu, ef hætta sé
á þvi að barnið fæðist vanskap-
að á sálu eða líkama eða ef
konan hefur þungazt af völdu.m
nauðgunar eða blóðskammar.
Harla litlar líkur eru taldar á
að slík lagabreyting nái fram að
ganga.
LONDON 13/7 — Kolanáma-
stjórn brezka ríkisins hefur á-
k.veðið að fram fil ársins 1966
skuli hætt starfrækslu 27 kola-
náma í Skotlamdi. Þar með
munu um 20.000 kolanámumenn
missa atvinnu sína. Verkaiýðs-
samband kolanámamanna í
Skotlandi hefur harðlega mót-
mælt þessari ákvörðun.
Verka'lýðssambandið hefur til-
kynnt að það muni gera sínar
ráðstafanir til að sýna fram á
hiversu alvarlegar afleiðingar
loikun kolanámanna muni hafa
fyrir verkamenn. Fréttir frá
Skotlandi herma, að þar sé mik-
iill óhugur í almenningi vegna
þessa éætlaða samdráttar í at-
vinnulifinu. •
Allmikill halli hefur verið á
rekstri ríkiskolanám.anna undan-
farið, og stafar ihann einkum af
háum sköttum og af minnkandi
kolaneyzilu. Hallinn á síðasta
ári mun hafa numið 15 miiljón-
uim sterllngspunda, en hafði þá
minnkað um 6 milljón pund frá
því árið áður.
Þingmenn friá Skotlandi í
brezka þinginu ha.fa bent á, að
gera megi koianámurnar miklu
arðvænlegri með því að beita
nýrri tækni og vélaútbúnaði við
kolavinnsluna, en mikið hefur
verið vanrækt í þeim efnum á
Bretlandi.
§t-
tryggingar
SASKATOON, Saskatchewan— Allir starfandi læknar
í fylkinu Saskatchewan í Kandada hafa verið i verkfalli
síðan 1. júlí í mótmælaskyni viö lög sem þá gengu í
gildi um almennar sjúkratryggingar.
Mikil vandræði hafa hlotizt
af verkíall.i. læknanna og nokkr-
ir menn hafa þegar látið lífið
vegna þess að þeir fengu ekki
læknis'hjálp í tæka tíð. Tæplega
þriðjungur læknanna, eða um
240, hafði þó gefið sig fram til
að gegna læknisstörfum á 34
spítölum, ef mikið væri húfi,
en loka hefur örðið 79 öðrum
sjúkrahúsum í fylkinu og nær
öllum læknisstofum hefur verið
lokað. Tannlæknar fylkisins, 182
talsins, hafa þó fallizt á að vinna
áfram, en taka ekki á móti sjúkl-
ingum sem læknar heíðu orðið
að skoða áður en aðgerð færi
fram.
Fimra látizt vegna lækna-
skortsins
Fyrsta íórnarlamb verkfallsins
var níu mánaða gamalt svein-
barn. Faðir hans, atvinnulaus
verkamaður að nafni Pete Der-
housoff, býr í sveitaþorpinu Us'h-
erville, en þar er enginn læknir
búsettur. Skemmst var til læknis
í Preeceville, í um 30 km fjar-
lægð. Þangað hringdi Derhousofí
þegar sonur hans veiktist skyndi-
lega, fókk ofsahita og útbrot um
allan líkamann. En honum var
sagt að enginn læknanna væri
viðS'taddur. Honum var bent á að
fara með drenginn til Yorkton
þar sem væri læknavörður á
sjúkrahúsinu, en áður en hann
kæmist alla leiðina, um 140 km,
var sonur hans látinn.
Fyrstu viku verkfallsins var
talið að fjórir aðrir sjúklingar
hefðu látizt vegna þess að þeir
komust ekki til læknis í tæka
tíð. „Ég stóð við símann í hálfa
klukkustund til að reyna að ná
í lækni eða sjúkrabíl", sagði
maður að nafni Walter Eftcda,
en 62 ára gamall faðir 'hans lá
fyrir dauðanium. ,,Ég endurtók í
sífellu ,Faðir minn er að deyja',
en enginn sinnti mér“.
Óttast tekjumissi
Hinn írjálslyndi Cooperative
Commenwealt'h Federation flokk-
ur fer með völd í Saskatchewan
og samþykkti lögin um sjúkra-
tryggingar á fylkisþinginu í vet-
ur. Lögin gera ráð fyrir skyldu-
tryggingu allra fuliorðinna manna
með svipuðum skilmálum og nú
gilda í frjálsum sjúkratrygging-
um í fylkinu. Gert er ráð fyrir
að tryggingarnar greiði 85 prós-
ent af sjúkrakostnaði. Forsætis-
ráðherra fylkisins, Lloyd, segir
að eina ástæðan fyrir andstöðu
lælcnanna sé sú að þeir óttist ao
tryggingarnar muni hafa tekju-
missi í för með sér, en meðal-
tekjur þeirra nú eru áætlaðat’
15J)00 dollarar, eða um 600.000
krónur á ári.
Fylkisstjórnin hefur boðizt tif
' að breyta lögunum þannig að
\ læknar fái eftir sem áður aö
: hafa einkasjúkiinga, ef þeir
hverfi aftur til vinnu sinnar, en.
því boði hafa læknar hafnað.
Margir þeirra, eða a.m.k. 60, hafa
þegar gefizt upp í baráttunm
gegn lögunum og fiutzt búferlum
úr fylkinu, ýmist til annarra
staða í Kanada eða til Bandá-
ríkjanna, en þar hefur lækna-
deilan í Saskatchewan va’kið-
sérstaka athygli, vegna þess að
hún er fyrirboði þess sem verða
myndi í Bandaríkjunum, e£
frumvarp stjórnar Kennedys um
almermar sjúkratryggingar skyldi
verða að lögum.
Þriðjudagur 17. júlí 1962
ÞJÓÐVILJINN — (J