Þjóðviljinn - 23.10.1962, Blaðsíða 5

teiðjudagur 23. október 1962
ÞJÓÐVILJINN
Bætta aðbúð og aðstöðu sjó-
manna á fiskihöfnum landsins
„Miklum mim væri það þjóðlífi okkar
hollara og einstaklingunum ánægjulegra, að
hinum mikla tillflutningi fólks, sem fiskveið-
ar okkar kref jast, væri mætt með uppbygg-
ingu menningar- og skemmtistöðva fremur
en f jölgun lögregluliðs og stækkun tukt-
húsa“.
Karl Guðjónsson flytnr í
neðri deild frumvarp til laga
um breyting á lögum um
hafnargerðir og lendingarbæt-
ur en samkvæmt þeirri breyt-
ingu skal telja sjómannastof-
ur sem lið í kostnaði við hafn-
argerðir og lendingarbætur og
njóti þær sama styrks af opin-
beru fé sem um slíkar fram-
kvæmdir sé að ræða. Mál
þetta er endurflutt frá siðasta
þingi.
1 greinragerð fyrir frumvarp-
inu segir m.a.:
„Sú hefur verið þróun síð-
ari ára, að hafnarmannvirkin
sjálf — í þrengstu merkingu
þess orðs — hafa ekki edn
saman þótt veita þá aðstöðu
til afgreiðslu og útgerðar skipa,
sem nauðsyn krafði. Þess vegna
hefur smám saman verið bætt
á hafnalög sem styrkhæfum
framkvæmdum ýmsu því sem
þarfimar hafa kallað á og ó-
hjákvæmilegt þótti að leggja i
kostnað við, eftir því sem
hlutverk hafnanna stækkaði
og starfræksla þeirra færðist
í nýtízkulegra horf.
Dráttarbrautir, bryggjukran-
ar og hafnsögubátar voru ekki
hafnargerðir eftir elztu hug-
myndum. Engu að síður er allt
þetta óhjákvæmilegt í hverri
meiri háttar höfn nú, til þess að
viðunanleg aðstaða fáist til
gredðrar afgreiðslu báta og
skipa og nauðsynlegs viðhalds
skipanna og viðgerða.
Það hefur á hinn bóginn
dregizt mjög úr hömlu, að gerð-
ar væru af opinberri hálfu ráð-
stafanir til þess, að sjómenn-
imir á skipunum fengju sam-
bærilega bót á sinni aðstöðu
f höfnum, þar sem þeir dvelj-
ast fjarri heimilum sínum, eins
og skipin sjálf og vinnan við
þau hefur öðlazt.
Ef hafnaryfirvöldin á hverj-
um stað ættu það víst, að þau
fengju þann kostnað uppi bor-
inn að 2/s hlutum úr ríkissjóði,
sem lagður væri í það að koma
upp góðum nútíma vistarverum
fyrir aðkomna sjómenn, má
líklegt telja, að því yrði betri
gaumur gefinn en nú er að
gera heimilislausum sjómönn-
* ★ *
• Þingfundir í gær
Þingfundir voru í gær í báð-
um deildum. 1 efri deild var til
fyrstu umræðu frumvarp til
laga um samþykkt ríkisreikn-
ings fyrir árið 1961. Gunnar
Thoroddsen, fjármálaráðherra,
maélti fyrir frumvarpinu, sem
síðan var vísað til 2. umræðu
og fjárhagsnefndar.
Bjarni Benediktsson, dóms-
málaráðherra, mælti fyrir
frumvarpi um þinglýsingar og
ellefu fylgifrumvörpum (laga-
breytingum) varðandi þau efni.
var þeim málum öllum visað
til annarrar umræðu.
Á dagskrá neðri deildar voru
þrjú mál, lánsfé til húsnaéðis-
mála, (atkvæðagreiðsla), Siglu-
fjarðarvegur ytri og landshöfn
í Keflavíkurkaupstað cg Njarð-
víkurpreppi. Var þeim málum
öllum visað til annarrar umr.
og nefnda.
Nokkur ný mál voru lögð
fram á Alþingi í gær og verð-
ur nánar sagt frá þeim í bláð-
inu á morgun.
um í fiskihöfnum landsins líf-
ið ánægjulegra en nú er raun-
in á.
Úr ríkisfjárhirzlunni er stöð-
ugt lagt fram aukið fé til lög-
gæzlu í verstöðvunum. Þó er
það flestra mál, að ekki fari
löghlýðnin vaxandi með þeim
ráðstöfunum.
Vnrl CJuð.iónsson
Það er hins vegar flest, sem
til þess bendir, að bætt aðbúð
og aðstaða til uppbyggjandi
tómstundaiðju og skemmtana
— en upp á það yrðu nútíma
sjómannastofur að bjóða —
mundi binda endi á vöxt lög-
gæzlukostnaðarins.
Það er því óséð, hvort lög-
taka þessa frumvarps mundi
hafa nokkum kostnaðarauka í
för með sé fyrir ríkissjóð. En
miklum mun væri það þjóð-
lífi okkar hollara og einstakl-
ingunum ánægjulegra, að hin-
um mikla tilflutningi fólks,
sem fiskveiðar okkar krefjast,
væri mætt með uppbyggingu
menningar- og skemmtistöðva
fremur en fjölgun lögregluliðs
og stækkun tugthúsa."
ÞINGSJÁ ÞjÓÐVIL|ANS
Heft verði notkun og
útbreiðsla eiturlyfja
ý Alfreð Gíslason, læknir flytur í
sameinuðu þingi tillögu til þings-
ályktunar um baráttu gegn eitur-
lyfjanautn. Tillagan gerir ráð fyr-
ir skipun nefndar sérfróðra
manna til að rannsaka þessi mál
í samráði við heilbrigðisyfirvöld,
lögreglu og aðra aðila. Síðan verði
a'' grtiildvelli þéifra rannsókna
leitazt við að hefta notkun deyfi-
lyfja, þar sm um hana er að
ræða, og ráðstafanir gerðar til
hjálpar þeim, sem þegar kynnu að hafa áne'tj-
ast henni.

Alfreð Gíslason
í greinargerð fyrir tillögunni
segir m.a.:
„Margir halda því fram, að
eiturlyfjaneyzla hafi farið ört
vaxandi hér á landi hin síð-
ari ár og sé nú orðin ískyggi-
lega mikil. Engar skýrslur eru
þó til um þessa tegund neyzlu,
og því er ógemingur að full-
yrða nokkuð um hana að svo
stöddu. Hins vegar er ofnautn
eiturlyfja svo alvarlegt mál,
að minnstu líkur til útbreiðslu
hennar hljóta að réttlæta taf-
arlausa rannsókn og síðan við-
eigandi aðgerðir".
Þá bendir flutningsmaður a
að undanfarið hafi birzt í blöð-
um frásagnir um einstök dæmi
um eiturlyfjaneyzlu og einnig
muni lögreglan hafa í fórum
sínum nokkur göng í málinu,
en því næst segir í greinar-
gerðinni:
„Það er vafi um tölu þessa
ógæfufólks, en þó er ýmislegt
annað i sambandi við vanda-
málið ekki síður óljóst. Hvar
fá menn nautnalyfin? Er þeim
smyglað inn í landið með skip-
um og flugvélum, eða berasl
þau frá hinu crlenda yfirráða-
svæði í nánd við Keflavík?
Er hugsanlegt, að Iæknar og
Iyfjafræðingar séu ekki nægi-
lega vel á verði gagnvart mis-
notkun Iæknislyfja? Þessar og
þvílíkar spurningar vakna eðli-
lega, en svör við þessu fást
engin að órannsökuðu máli.
Sérstökum áhyggjum hlýtur
sá grunur að valda, að út-
breiðsla eiturlyfjaneyzlu sé sér-
lega mikil meðal unglinga og
jafnvel að nautnalyfjum sé af
ráðnum hug haldið að ungum
stúlkum.
ljótur sem hann er, hefur ver-
ið látinn í ljós opinberlega.
Hefur hann við rök að styðjast
eða ekki? Úr því verður að
fást skorið með samvizkusam-
legri og hlífðarlausri rannsókn.
Nákvæm athugun á að geta
leitt í Ijós staðrejmdir þessa
máls, og á þeim eiga aðgerðim-
ar síðan að byggjast. Baráttan
Þessi grunur, svo Ijót-
ur sem hann er, hefur ver-
gegn eiturlyfjaneyzlu verður að
heyja markvisst, og má í engu
til spara. Þar verða allir að
leggjast á eitt. Sölu og dreif-
ingu nautnalyfja þarf að upp-
ræta og jafnhliða að koma til
hjálpar þeim, sem orðið hafa
nautninni að bráð. Eins og sak-
ir standa, er mjög erfitt fyrir
u.m lækningu þessara sjúklinga,
og kernur þar til greina m.a.
alger skortur á stofnunum, sem
því hlutverki geta gegnt. Úr
þessu er tiltöluléga áuðvelt að
bæta nú, ef viljann skortir
ekki. Tveir stórspítalar eru í
byggingu í Reykjavík, Lands-
spítalinn og Borgarsjúkrahúsið.
í báðum þessum stofnunum
þurfa að vera geðlækninga-
deildir sem ásamt öðru eiga
að sinna því hlutverki að lækna
eiturlyf janeytendur.
Þess er vænzt, að Alþingi
sýni þessu vandamáli fullan
skilning. Það er þjóðfélagslegs
eðlis og snertir lífshamingju
fjölda heimila í landinu. Það,
sem farið er fram á, er fyrst
athugun og síðan ráðstafanir.
Sé ástandið í þessu efni eins
alvarlegt og af er látið, verð-
ur að bregða skjótt við og beita
öllum tiltækum ráðum til úr-
bóta“.
Trúandi fyrír öllu,
—eðatílalis
1 gær fór fram fyrsta um-
ræða um heimild til handa rík-
isstjórninni að taka allt að 15
milljón kr. lán til þess að ljúka
við Siglufjarðarveg ytri á árinu
1963, en flutningsmenn eru
þrír þingmenn Norðurlads-
kjördæmis vestra, Skúli Guð-
mundsson, Gunnar Jóhannsson
og Bjöm Pálsson.
Skúfi Guðmundsson (Frams).
hafði framsögu fyrir frumvarp-
inu. Rakti hann gang þessa
máls. Taldi hann, að hér væri
um að ræða þjóðmál, sem alla
varðaði, ekki bara íbúa Siglu-
fjarðar. Frainlag Siglufjarðar í
þjóðarframleiðslunni væri mik-
ið og gæti enn vaxið með full-
vinnslu hráefna, sem þar ber-
ast á land. En samgöngum við
þennan stað er þannig háttað,
að hann hefur ekkert samband
við þjóðvegakerfi landsins
mikinn hluta ársins. Þegar
þess er gætt, að ríkisstjómin
hefur tekið stórlán til þess að
gera nýjan veg til Keflavíkur,
virðist það sanngimisjnál, að
Siglfirðingar fái fyrir-
greiðslu, þar sem ekki væri um
hærri fjárhæð að ræða, en 15
milljónir króna.
Einar Ingimundarson (Ihald)
kvaðst vilja taka það fram, að
ekki kæmi það til af áhuga-
leysi, að þeir íhaldsþingmenn-
imir úr kjördæminu væru ekki
meðflutningsmenn að frum-
varpinu (eins og á síðasta
þingi). En þeir tryðu hæstvirtri
ríkisstjórn fullkomlega til þess
að ráða fram úr þessu máli;
eins og öðru.
★
Líkast til hefði mörgum þótt
réttara að segja, að stjóminni
væri trúandi til alls! — Frum-
varpinu var vísað að þessu
loknu til 2. umræðu og sam-
göngumálanefndar.
* * *
í gær tók sæti á Alþingi
Valtýr Guðjónsson i fjarveru
Jóns Skaftasonar, sem er á för-
um til útlanda.
SfÐA g*
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíallstaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Magnús Torfi ölafsson,
Sigurður Guðmundsson (áb.) <
Fréttaritstjórar: Ivar H. Jónsson, Jón Bjamason.
RitstjÓm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19.
Sími 17-500 (5 linur). Askriftarverð kr. 65.00 á mánuði.
HRUNIN
KENNING
gá var tilgangur viðreisnarstjórnarinnar að
endurreisa kapítalismann á íslandi. Hún
kvaðst segja öllum ríkisafskiptum og forsjá þess
opinbera stríð á hendur; nú átti gróðinn að
stjórna framleiðslu og atvinnulífi, og atvinnu-
rekendur áttu að standa á eigin fótum í deil-
um við launþega um kaup og kjör. Sjálf ætl-
aði ríkisstjómin að vera einskonar afskiptalít-
il nefnd sem fylgdist með því úr fjarska að alll
gengi að óskum.En viðreisnin hefur raunar haff
þveröfug áhrif. Engin ríkisstjórn hefur gripið
jafn harkalega inn í alla þætti efnahagsmála og
þessi. Æ ofan í æ hefur hún tekið það á. sínar
herðar að skipta upp á ný þeim sameiginlegá
sjóði sem nefnas'f þjóðartekjur; hún hefur marg-
sinnis riftað öllum kjarasamningum í landinu;
bráðabirgðalögum og tilskipunum hefur rignt
yfir. Þeir menn sem ætluðu að horfa á það úr
fjarska hvernig þjóðfélagið stjórnaði sér sjálft
samkvæmt kapítalistískum reglum s’tanda raun-
ar sveittir, móðir og másandi í miðri önn hins
rúmhelga dags.
0« þeir ,hafa... ekki einu sinni ráðið við form-
in. Allir muna þau ósköp sem sögð voru um
uppbætur og níðurgreiðslur og alla þá spillingu
sem fylgdi þvílíkum ríkisafskiptum. En í fjár-
lagafrumvarpi því sem nú hefur verið lagt
fyrir Alþingi er lagt fil að þessir liðir — upp
bætur og niðurgreiðslur — hækki úr 300 millj-
ónum króna í 430 milljónir eða um meira eri
tvo fimmtu. Auk þess hefur ríksstjórnin komið
upp ýmsum sjóðum á sínum vegum og greiðir
úr þeim stanzlausar uppbætur, þannig til að
mynda öll vátryggingargjöld fiskiskipa og hvers-
kyns annan kos'tnað sem atvinnurekendur eiga
að bera sjálfir í eðlilegu kapítalistísku þjóðfé-
lagi. Mennimir sem ætluðu að hætta að verða
efnahagsleg forsjá í þjóðfélaginu eru orðnir
mestu skömmtunarstjórar sem nokkru sinni
hafa komizt í ráðherrastóla.
^stæðulaust er að efa að forustumenn stjóm-
arflokkanna hafi trúað hinum upphaflega á-
róðri sínum um „frjálst" þjóðfélag. En þeir hafá
auðsjáanlega komizt að þeirri niðurstöðu að
kenningin væri haldlaus, auðmennirnir ís-
lenku væru svo veikburða að þeir stæðust ekki
sínar eigin reglur nema þeir hefðu ríkisvaldið
allt að bakhjarli dag hvern. Og þar með var
upphaflegu kenningunni um skaðsemi ríkisaf-
skipta hafnað og önnur tekin upp í staðinn: Rík-
isafskipti eru góð ef þau eru notuð í þágu auð-
manna og atvinnurekenda, en slæm ef þeim er
beitt launþegum í hag; uppbætur eru góðar ef
flokkar atvinnurekenda greiða þær en slæmar
ef launþegaflokkar hagnýta þær til að tryggja
atvinnu og framkvæmdir. Fræðikenningin er
rokin út í veður og vind, en eftir s’tanda stétta-
andstæðumar einar, eins og ævinlega. — m.
í
4
4 *