Þjóðviljinn - 23.10.1962, Blaðsíða 6

6 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Þriðjudagur 23. október 1962
NÚ EIGAST ÞEIR
VIÐ ÞARNA UPPI!
Nú eigast beir við þarna uppi!
Orustuflugnanna bræði
hnitar í blámanum hringa
hvítum og rjúkandi þræði!
,T;;f *
Þessi skrautlega mynd er
tekin á styrjaldarárunum. En
einmitt á stríðstímum þykir
fyrirbæri þetta sérstaklega
hvimleitt. Skýjarákirnar eru
myndaðar af flugi flugvéla, .
meira að segja er vafamál. að
þama sjáist nokkur ský, sem
Móðir Náttúra hefur fram-
leitt með gamla laginu. En
það er sannarlega ekki þægi-
leg tilfinning fyrir flugmann,
sem sendur er til árásar eða
njósna, að vélin hans dragi
á eftir sér hvítan vísifingur,
sem bendir á hana hvert sem
hún fer. Einmitt þetta hefðu
Þjóðverjar fengið að reyna,
ef þeir hefðu ætlað að gera
loftárás á Hampshire í Eng-
landi á nýársdag 1945, þvi
að þaðan er myndin, nánar til
tekið frá Famborough, sem
þekkt er fyrir flugsýningar á
ári hverju.
Slóðamir, en svo er þetta
fyrirbæri nefnt í Skýjabók
Veðurstofunnar, verða oftast
til í allmikilli hæð 5—10 kíló-
metra yfir sjávarmáli. í
fyrstu eru þeir örmjó drifhvít
bönd, en þau tútna fljótlega
út og þnyklast,, ef þau eyðast
þá ekki innan stundar. Slóð-
arnir á myndinni eru á ýms-
um aldursskeiðum, mjóa og
lárétta rákin efst til vinstri
er ný. en dálítið eldra er sag-
arblaðið fína, sem liggur
þvert yfir myndina.
Menn telja, að þessi ósjálf-
ráða himnaskrift komi aðeins
fyrir í mjög röku lofti og
hörðu frosti. Allir kannast
við. að í þess háttar veðri
frýs andinn, hvítleitur ský-
hnoðri svífur frá vitum
manns. En það er ekkert
smáræði af lofti, sem flugvél-
arnar púa frá sér, og í þeim
heita andardrætti er nóg af
vatnseimi og reykögnum
vegna brunans í hreyflunum.
Stundum sjást afar skærir
og litríkir baugar og gílar í
slóðum þessum. Stafa þeir af
ljósbroti í ískristöllum þeim,
sem slóðarnir eru myndaðir
af.
Sennilega hefði hjátrúar-
fullum forfeðrum okkar orðið
hverft við, ef fyrir sjónir
þeirra hefði borið þessa
himnaskrift, alsetta merkileg-
um litbrigðum. En síðari
kynslóðir hafa sannreynt að
slóðarnir geta verið váleg
teikn á himni:
Vér hlustum í múgborgar-
myrkri
á morðdrekaflugsins gný.
Á háloftsins helspunavélum
öll hjól eru þeytt á ný.
Um vindása Vetrarbrautar
sér verkhraðir gróttar
þyrla.
Svo fellur úr loftinu farmur
af feigð yfir þök og hvirfla.
(Úr kvæðinu London eftir
Nordahl Grieg. M Á. þýddi).
Páll Bergþórsson.
Viðbjóðsleg áróðursherferð
Leningradsinfóníuhljómsveit-
in mun senn halda í hljóm-
leikaferð til Bandaríkjanna
undir stjóm þekktasta hljóm-
sveitarstjóra Rússa, Mravin-
skis. Þeir munu m.a. leika í
höll Sameinuðu þjóðanna í
New York. Sinfóníuhljóm-
sveitimar í Boston og New
York hafa heimsótt Sovétríkin
og verið ágætlega tekið.
New York City Ballet
dansar nú á leiksviði Stóra-
Leikhússins í Moskvu. Balan-
chine er ballettmeistari flokks
ms. Hann er þeirrar skoðunar
að 1 ballett sé aðeins tvennt
sem máli skiptir: dans og
tónlist, og þvi hafnar hann
kveðnum söguþræði. Sovézk
blöð, eins og t.d. Pravda, fara
heldur vinsamlegum orðum
um list flokksins sem er mjög
ólík dansstíl Stóra leikhússins:
bó geta bau auðsjáanlega
ekki vel sætt sig við það að
sjálfri sögunni er hafnað. En
Balanchine segja þau meist-
ara sem hefur auðgað dans-
listina margfaldlega.
Bróðir ítalska kvikmynda-
stjórans Roberto Rosselini,
tónskáldið Renzo Rosselini
hefur samið óperu eftir leik-
riti Arthurs Millers „Horft af
brúnni“. Óperan verður frum-
flutt 7. nóvember.
Ný bók eftir Sven Lund-
quist, skeggjaðan og íróðan
mann með kinverskuþekkingu
í andlegum farangri sínum.
fær góða dóma hjá Stock-
holms-Tidningen. Mesti kost-
ur þessa unga höfundar, seg-
ir gagnrýnandi blaðsins, er
hæfileiki hans til sjálfstæðrar
hugsunar. íhugunar. Þeir sem
álíta að nútímaskáldsagan
þjáist af hugmyndafátækt
ættu að reyna að lesa Sven
Lundquist; hann hefur gert
hversdagsleikann að ævintýri
og honum tekst að sýna fram
á að hugsunin er lífsnauðsyn.
Bók Lundquists Praktika ber
vott um skarpskyggni og
reynslu, hún boðar praktískan
móralisma, sem er ekki lok-
aður af kreddum heldur op-
inn fyrir nýjum hugmyndum.
*
í viðtali við franska viku-
ritið L’Express segir sovézki
rithöfundurinn Konstantín
Símonof, að yngri kynslóð
sovézkra rithöfunda sé á
hærra menningarstigi en fyr-
irrennarar hennar.. Ennfrem-
ur finni menn hjá þeim miklu
fjölbreytilegri stíl en hjá
þeim eldri. Það sé þvi ekkert
undarlegt að bókmenntatíma-
ritið „Æska“ sem fyrir sjö
árum kom út í 100000 eintök-
um sé nú komið upp f 600000.
Símonof sagði ennfremur, að
hinir ungu fengjust minna
við breiðar epískar sögur en
þeir eldri, þeir reyni heldur
við smærri form og persónu-
legri. Á.B.
FRANCO notfærir sér
neyð vegna flóðanna
Franco einræðisherra á Spáni
hefur reynt að nota flóðin á
Barcelona-svæðinu til að vinna
stjóm sinni hylli. Þessi við-
bjóðslega tilraun til að notfæra
sér neyð fólksins bendir til
þess að fasistastjómin sé þann-
ig á vegi stödd að hún telji
sér ekki fært að láta nokkurt
tækifæri sér úr greipum ganga
til að tryggja sig í sessi.
★
Mörg hundmð menn fómst
í flóðunum og yfirvöldin á-
kváðu að notfæra sér það }
stjórnmálalegum tilgangi. Á
forsíðum fasistablaðanna var
ekki fyrst og fremst fjallað um
flóðin og hinar hræðilegu af-
leiðingar þeirra, heldur harm
Francos og ráðherra hans yfir
því sem gerzt hafði. Stjórnar-
meðlimirnir fóru í eftirlitsferð-
ir til flóðasvæðanna og blöðin
birtu myndir af fasistunum
þar sem þeir stóðu með sorg-
arsvip og virtu eyðilegginguna
fyrir sér.
★
Öll ríkisstjórnin fór til Bar-
celona. Fundir voru settir á
svið og stóðu langt fram á nótt.
Síðan voru birtar langar
skýrslur þar sem Franco lýsti
sorg sinni með innantómu
orðagjálfri. Blöðin birtu risa-
myndir af einræðisherranum
lúta niður að börnum sem
misst höfðu foreldra sína í
flóðunum. Herferðin stóð i
marga daga. Samtímis var öll-
um spænskum sendiráðum um
víða veröld skipað aðlátaharm
sinn opinberlega í ljós.
Síðan hófu spænsku blöðin
það sem kallað hefur verið
„annar hluti aðgerðarinnar“.
Greinar og athugasemdir i
blöðunum fjölluðu nú um um-
hyggjuna sem Franco sýndi
þeim sem skaðazt höfðu i fióð-
unum. Voru menn beðnir að
bera þetta saman við þá starf-
semi sem „trúníðingar, komm-
únistar og hermdarverkamenn"
reka gegn spænskum stjómar-
völdum.
★
Það lítur ekki út fyrir að
spænska þjóðin ætli að láta
hafa sig að ginningarfíflL
Hugsazt getur að herferð sú sem
Franco fór til að afla sér vin-
sælda hafi önnur áhrif en hann
ætlaðist tiL
I I'ranco ræðir við fólk á flóðasvæðinu. Við hlið hans er Munos Grandes sá er baröist með
Hitler á austurvígstöðvunum.
Stórættuð heimusæta grunuð
um að myrða elskhuga sinn
Lögreglan í bandarísku borg-
inni Boston hefur .lýst eftir 21
árs gamalli hefðarmey sem
grunuð er um að hafa myrt
elskhuga sinn. Lík elskhugans
fannst nakið í svefnherbergi
hennar með kúlugat á hnakk-
anum.
★
Suzanne Clift er afkomandi
einnar af gömlu valdaættunum,
sem komu því orði á að Boston
væri siöavandasta borg í heimi.
Hún hafði búið hjá ömmu
sinni í stórhýsi í auðmanna-
hverfinu Bsacon Hill. en for-
eldrar hennar eru löngu skild-
ir.
Þegar amman, frú Barbara
Permain, kom úr sumarbústað
sínum í Cape Cod stóð bíll
Piero Brentani, 27 ára gamals
verkfræðings frá Brasilíu, fyr-
ir utan húsið. Svefnherbergi
Suzanne var læst. Amman
hringdi á lögfræðing sinn, hann
kvaddi til lækni. og þeir fundu
nakið lík verkfræðingsins í
svefnherberginu.
Lögreglan telur að líkið hafi
verið búið að liggja þama þrjá
sólarhringa áður en það fannst.
Ymislegt bendir til að Suzanne
hafi hafzt við í herberginu hjá
líkinu einn eða tvo daga.
Gizkað er á að stúlkan hafi
farið úr landi til Brasilíu, þaí
sem foreldrar hins myrta elsk-
• huga eiga heima. Ýmis farang-
ur sem Suzanne á fannst í
geymslu á flugvelli Boston, en
hundur hennar hvarf með hús-
móður sinni.
Flugu sem drekar
yfir ERMARSUND
Afomsprenging í
metra hæð
HONOLULU 20/10 — Banda-
ríkjamenn sprengdu árla í rnorg-
un kjamorkusprengju í 8000 m
hæð yfir Johnson-eyju á Kyrra-
hafi. Sprengjan var frekar afl-
lítiL ,
Tveir Frakkar ferffuffust í
síðustu viku með frumlegum
hætti yfir Ermarsund. Þeir
hengu cins og fljúgandi drekar
neffan í fallhlífum en hraffbát-
ur dró þá yfir sundiff. Þeir
komust báffir yfir án þess aff
blotna í fæturna.
Annar þeirra Jean Claude
Dubois fór frá Dover til Cala-
is, en hinn, Gil Delamare, ferð-
aðist hinsvegar frá Calais til
Deal.
Fallhlífaferðin yfir Ermar-
sund var spennandi kapphlaup
milli Frakkanna tveggja. Dubo-
is var staddur á Spáni er hann
frétti að Delamare vinur sinn
hyggðist ferðast neðan í fall-
hlíf sinni yfir sundið. Hann
brá þegar við og fór með
leynd flugleiðis til London og
hafði fallhlíf í pússi sínu. Síð-
an ók hann til Dover og fékk
sér hentugan hraðbát. Hann
lyftist eins og dreki strax og
ferðin hófst og einni klukku-
stund og 14 mínútum síðar
lenti hann þurrum fótum í
Calais.
Delamare hafði ekki hug-
mynd um að hann hefði verið
rændur frumkvæðinu og met-
inu. Hann lagði af stað frá
Calais búinn útvarpssenditæki
og kvikmyndatökuvél til að
geta skemmt frönskum almenn-
ingi með ævintýri sínu.
Hann hvarf út yfir hafið en
ekki hafa tækin verið í full-
komnu lagi því ekkert heyrðu
Frakkar um ferðalag hans á
viðtækjum sínum. Delamare
lenti þó heill á húfi í Deal og
frétti þar að vinur hans hefði
leikið á sig og orðið fyrstur til
að fara yfir sundið á þennan
sérkennilega hátt.
i
1