Þjóðviljinn - 26.10.1962, Blaðsíða 6

T
r
^ i w> ■i^ya,i i ■ i\t f > i .fr*.
WÖiWlEMN
Föstudagur 26. oktober 1962
V.-þýzkir bændur efna
til mótmæla gegn EBE
Siðastllðinn mánuðag efndu
8000 vestur-þýzkir bændur til
mótmælaaðgerða gegn Efna-
hagsbandalaginu í Göttingen.
Hundruð dráttarvéla or þús-
undir bifreiða með svarta fána
á lofti ollu algjöru umferðar-
öngþveiti i borginni. Bændurn-
ir bótuðu enn róttækari aðgerð-
um ef ekki yrði látið að kröf-
um þeirra.
Verð á landbúnaðarafurðum
er. hærra í Vestur-Þýzkalandi
en víðast annarsstaðar í lönd-
um Efnahagsbandalagsins.
Krefjast bændurnir að séð verði
til þess að verðið í öllu Efna-
hagsbandalaginu verði svipað
Fagurt form - skrauti sleppt
Myndir og munstur í iitum á postulíni eru nú óðum að hverfa
fyrir „hreinu" postulíni, þar sem öll áherzla er iögð á formið.
Þetta danska postulín er að koma á markaðinn, aðeins skreytt
upphleyptu Ijónslappamunstri. Egypzka risamyndin á bakvið fer
vel við þennan stíi.
og það nú er í Vestur-Þýzka-
landL Það er ástæðan fyrir
mótmælunum.
Langt á eftir öðrum
Bonn-stjómin hefur ekki
verið ýkja hliðholl bændum,
enda hefur landbúnaðurinn
dregizt aftur úr öðram at-
vinnugreinum. Vestur-þýzkur
iðnaður er rekinn samkvæmt
fyllstu. kröfum nútímans en
bændurnir era næstum heilli
kynslóð á eftir starfsbræðram
sínum í Hollandi og Dan-
mörku.
í mótmælaaðgerðunum á
mánudaginn fullyrtu bændafor-
ingjamir að stjórnarvöldin í
Frakklandi og Hollandi gerðu
mun betur við bændur én þau
veztur-þýzku. Kröfðust þeir
styrkja og vaxtalækkapa.
Gegn Bonn-
stjórninni
Aðgerðunum var fyrst og
fremst beint gegn Bonn-stjóra-
inni. Bændumir fullyrða að
stjómarherrarnir hafi látið
undan kröfum hinna Efnahags-
bandalagsríkjanna um að
styrkja ekki vestur-þýzkan
landbúnað.
Bændurnir voru ákaflega
reiðir vegna álitsgerðar sem
átta prófessorar hafa samið um
verð á þýzkum landbúnaðaraf-
urðum innan Efnahagsbanda-
lagsins.
„Prófessorarnir eru grafarar
þýzkra bænda,“ hrópuðu sumir
þeirra.
„Drepið þá,“ kölluðu aðrir.
„Festið þá upp í trén.“
Ekki munu bændurnir ganga
svo rösklega til verks. Hins-
vegar er ekkert sem bendir til
þess að þeir muni í þetta sinn
láta málið niður falla eftir for-
tölur og loforð.
Málastríðið.
Eeins og skýrt hcfur vcrið frá áttu sér nýicga stað ócirðir í Belgíu. Deilur
þessar eru sprottnar afágreiningi vegna málanna tveggja sem töluð eru
þar í landi. Eigast þar við Fiæmingjar scm tala flæmsku og Vallónar sem mæltir éru á franska
tungu. Myndin sýnir herskáan Flæmingja skeyta skapi sínu á frönskumælandi fólki í BrusscL
Spádómur lœkna:
Riðulömun hverfur
á næstu áratugum
Læknar spáðu því í
síðustu viku, að riðu-
lömun, öðru nafni Par-
kinsonsveiki, myndi
hverfa úr sögunni að
miklu eða jafnvel öllu
leyti á næstu tveim til
fjórum áratugum.
Spádóm sinn settu banda-
rískir læknar fram á lækna-

Heiðurskonan Sylvia Beach,
prestsdóttirin sem tryggði sér
sess í bókmenntasögunni með
því að gefa út tímamótabók-
ina TJlysses þegar enginn at-
vinnuútgefandi þorði að
snerta fyrra meistaraverk
James Joyce af ótta við ný-
stárlegan rithátt og óheflað
orðbragð höfundarins. er dá-
in í París hálfáttræð. Enn bjó
hún í númer 12 við Rue de
l’Odeon þar sem bókabúðin
hennar, Shakespeare & Co„
var til húsa i tvo árátugi
milli heimsstyrjaldanna. Inn-
anum bækurnar komu þeir
saman vinir Sylviu, Heming-
way, Joyce. Ezra Pound. Scott
Fitzgerald Valery, Gide. i
stuttu máli sagt úrval hníg-
andi kynslóðar enskumælandi
og franskra skálda. Hún var
vinur þeirra, hjálparhella og
skriftafaðir. Faðir hennar var
prestur við bandarísku mót-
mælendakirkjuna i París.
Einn mesti bókmenntavið-
burður þessarar aldar gerðist
begar Ulysses kom út 1922
fyrir tilstilli Sylviu, eftir
langa baráttu við prófarkir
frá frönskum setjurum úti á
landsbygeðinni, sem áttu
nógu erfitt með að setja
ensku bó ekki bættust ofaná
orð sem Joyce bjó til eða
setning _sem nær yfir 44 blað-
síður. í rúman áratug var
Ulysses bannaður í Bretlandi
og Bandaríkjunum, þangað til
John Woolsey dómari í New
York kvað upp úrskurð sinn
sem veitti bókmenntalegum
tepruskap Viktoríutímabilsins
dauðahögg í enskumælandi
löndum. Þá þurftu Banda-
ríkjamenn í París ekki lengur
að kaupa umræddustu bók
áratugsins hjá Sylviu og
smygla henni í land heima
hjá sér ásamt koníakinu, þvi
bæði bókmenntir og áfengi
voru bannvara á þessum ár-
um.
Sylvia Beach ritaði endur-
minningar sínar, sem auðvit-
að heita Shakespeare & Co.
Fyrir þrem árum var haldin
stóreflis bókmenntasöguleg
sýning i París á plöggum og
bókum úr safni hennar.
Franska stjórnin sæmdi hana
riddarakrossi Heiðursfylking-
arinnar.
Annar maður orðaður við
bókmenntir er líka nýdáinn,
Norðmaðurin Trygve Gul-
branssen, höfundur sveita-
rómantíkursagnaflokksins
Dagur í Bjarnadal. Sögurnar
voru þýddar á 30 tungur, þar
á meðal íslenzku. og seldust
í sjö milljónum eintaka.
Þjóðverjar eru nýbúnir að
kvikmynda fyrsta bindið.
Höfundurinn var tóbakssali
og iþróttafréttaritari áður en
hann samdi m/etsölusögu sína.
Eftir að peningarnir tóku að
streyma að lagði hann frá sér
pennann og keypti búgarð.
Hann varð 68 ára.
★ ★ ★
Einstæður tónlistarviðburður
átti sér stað í London á dög-
unum. Tveir mestu fiðlusnill-
ingar sem nú eru uppi,
Bandaríkjamaðurinn Yehudi
Menuhin og sovétmaðurinn
David Oistrakh, léku saman
í fyrsta skipti fyrir 7000 á-
heyrendur i Albert Hall.
Verkið sem þeir léku var
konsert Bachs fyrir tvær fiðl-
anur. Auk þess að leika sam-
an hjálpuðust þeir að á ann-
an hátt. Þegar Oistrakh lék
einleik stjórnaði Menuhin
Konunglegu fílharmóniusveit-
inni, og þegar Menuhin lék
einleik tók Oistrakh við
hljómsveitarstjórninni.
★ ★ ★
Öll þingstörf á kirkjuþingi
kaþólsku kirkjunnar í Róma-
borg fara fram á latínu. og
sátu margir hinna heilögu
feðra fyrir þingið við að rifja
upp skólalærdóm sinn í þeirri
göfugu tungu. Ekki þurftu
þingritararnir síður að und-
irbúa sig. Á ströngu nám-
skeiði mánuðum saman áður
en þingið hófst voru þeir
þjálfaðir i sérstakri hraðrit-
un, sem þýzkur prestur samdi
vegna þinghaldsins. ekkert
hraðritunarkerfi var áður til
fyrir latínu.
★ ★ ★
Franska ástarljóðasöngkon-
an Edith Piaf er nýrisin úr
rekkju eftir þungan sjúkdóm
og farin að syngja á ný. Að-
dáendur fögnuðu henni ákaf-
lega bæði þegar hún kom
fram í fyrsta skipti eftir leg-
una og þó ekki minna eftir
að hún giftist öðrum söngv-
ara sem hún kom ungum á
framfæri og syngur nú í
sömu dagskrá og hún í Ol-
ympía söngleikahúsinu. Hann
heitir Théo Sarapo og er 25
ára en Piaf er 47.
★ ★ ★
Að minnsta kosti eitt frægt
skáld er i framboði við þing-
kosningarrtar í Bandaríkjun-
um 6. nóvember. Það er
James Michener. sem býður
sig fram fyrir demókrata í
Bucks-Lehigh kjördæminu i
Pennsylvaniu Michener varð
frægur fyrir stríðssögur sin-
ar frá Kyrrahafsxvígstöðvun-
um, Tales of the Soutli Paci-
fic. sem breytt var i vinsælan
söngleik og síðan gerð kvik-
mynd eftir honum. Síðar
skrifaði hann meðal annars
Andau-brúna um upDreisnina
i Ungverjaiandi. Michener
berst í erfiðu kjördæmi, en
ekki er talið útilokað að hann
felli núverandi þingmann.
M.T.Ó.
fundi í Miami Beach, um leið
og þeir skýrðu frá nýrri kenn-
ingu um orsök þessa tauga-
sjúkdóms. Riðulömun -er annar
algengasti taugasjúkdómur
næst heilablóðfalli. Lækna hef-
ur lengi greint á um orsök
hennar Gizkað hefur verið á
að erfðir eða umhverfi ættu
þar hlut að máli.
Eftirkö'st faraldurs
1918
Nýja kenningin, sem dr.
David C. Poskanzer setti fram
á læknaþingipu, er að megin-
orsök riðulömunar sé vims
sem ollj svefnsýkifaraldri um
allan heim á árunum 1918 til
1920. Svefnsýkin sem þá gekk
nefndist encephalitis lethargica
á læknamáli.
Það var ekki nýtt að riðu-
lömun sé sett í samband við
svefnsýki þessa. Læknar höfðu
áður veitt því athygli að um
það bil tíundi hver maður sem
sýktist af heilasjúkdómum fær
síðan dæmigerða riðulömun.
Flestir hafa talið riðulömun
flókinn sjúkdóm sem ætti sér
margar orsakir, þar á meðal
svefnsýkivirusinn.
Nú hafa Poskanzer og sam-
starfsmaður hans dr. Robert S.
Schwab kannað hve riðulöm-
unartilfelli hafa verið tíð í
sjúkrahúsi þeirra, Almenna
sjúkrahúsinu í Massachusetts,
á tímabilinu 1875 til 1960. Nið-
urstaða þeirra er að yfirgnæf-
andi meirihluti þeirra 1576
sjúklinga sem þangað hafa
komið með riðulömun frá þvi
svefnsýkifaraldurinn gekk hafi
getað sýkzt þá.
Kemur síðar fram
Ekki varð séð að 90 prósent
sjúklinganna hefðu sýkzt í
svefnsýkifaraldrinum, en lækn-
arnir álykta að þeir hafi engu
að síður orðið fyrir dulinni
smitun. Þótt vírusinn hafi ekki
náð að valda svefnsýkieinkenn-
um hjá þeim, hafi hann samt
valdið nógu miklum skaða á
heilafrumunum til að riðulöm-
un kæmi síðar í Ijós.
Meginrökin fyrir þessari
kenningu eru að komið hefur
á daginn að meðalaldur nýrra
riðulömunarsjúklinga hefur
hækkað jafnt og bétt í hlut-
falli við tímann sem liðinn er
frá svefnsýkifaraldrinum mikla.
Fasistar á EFTIRLAUNUM
— Það nær ekki nokkurri átt
að Vestur-Þýzaland taki á fram-
færi sitt allan fasistalýð sem
fyrirfinnst f Evrópu.
Þetta segir sósíaldemókratíska
blaðið Neue Rhein Zeitung sem
vonar að spænsku nazistamir sem
börðust f Bláa herfýlkinu svo-
kallaða fái ekkj peninga frá
Bonn-stjóminni.
Samningur undirritaður
Samningur um eftirlaUn til
þessara manna var undirritaður
í Madrid i maf en vestur-þýzka
þingið verður að fjalla um hann
áður en hann gengur f gildi.
Sósfaldemókratar munu greiða
afkvæði gegn honum. Hugsan-
legt er að fáeinir þingmenn úr
stjómarflokkunum muni fara að
dæmi þeirra.
— Bláa herfylkið getur orðið
fcrdæmi. Ef við styðjum það,
hvers vegna skyldum við þá ekki
styðja alla útlendingahersveitina
sem gekk i þjónustu Hitlera?
spyr Neue Rhein Zeitung.
Fuli-langt gengið
Hægri hönd Francos einræð-
herra. Munos Grandes, var yfir-
maður Bláa herfylkisins sem
barðist á austurvígstöðvunum.
Spænska herliðið kom samkvæmt
f.vrirmælum frá stjóm sinni og
tók þátt f ævintýri Hitlers af
friálsum vilja til að vera með
1 lokasigrinum. segir blaðið.
Mikið hefur verið rætt um
eftirlaunasamninginn f Bonn og
virðist sem mörgum stuðnings-
mönnum Kristilega Demókrata-
flokksins þyki bað full-langt
gengið að. Vestur-Þýzkaland
borgi Franco-stjóminni fyrir
aðstoðina.
- 4