Þjóðviljinn - 26.10.1962, Blaðsíða 10

FSslttdaffur 26 oktðber 1962
IQ SÍÖA
KFÓÐVHJINN
Barizt til
þrautar
Skáldsaga eftir RICHARD CONDON
að bjarga þejm frá aftöku án
dóms og laga. Þúsundir horfðu
til himna, ákölluðu guð og
grétu.
Klukkustundum saman stóð
mannfjöldinn fyrir utan kapell-
una, sem Cayetano var fluttur
í. Heimili, kaffihús, búðir og
bflar stóðu mannlaus. Allt
kvöldið ráfaði fólkið um göt-
uroar. í>að þyrptist að lögreglu-
stöðinni. Öll Madrid var á öðr-
um endanum.
Dr. Munoz hafði rétt fyrir
sér, þegar hann skrifaði Boume
að það myndi gerast æðisgeng-
Inn atburður.
Boume og Jean Marie héldu
á stóra léreftinu milli sín og
nálguðust rammann. Um leið
stíkuðu roskin bandarísk hjón
framhjá ganginum frammi. Þau
horrfðu á þá að verki en átt-
uðu sig ekki á neinu, vegn-a
þess að þau voru að leita að
madonnumynd eftir Murillo.
Jean Marie fann að horft var
á hann. Margra nátta martröð
hans varð að vemleika. Hann
sagði ekki neitt, sleppti aðeins
því sem hann hafðj handa á
milli og flýði í hugsunarleysi,
án vonar um að komast und-
an. Hann hljóp burt og skildi
eftir Boume og Goya og ramm-
ann og alla súpuna.
Boume þorði ekki að kalla
á hann. Hann varð gagntekinn
örvæntingu f leiftursýn sá hann
peninga. peninga i haugum,
fjúka út um gluggann. En hann
gafst ekki upp. Hægt og með
þvi að taka á öllu sínu afli,
tókst honum að koma hinu
risastóra lérefti á sinn stað.
Þegar hann hafði fuflvissað sig
um að ekkert af myndinni væri
sýnilegt að utan, þreif hann
hattinn sinn og gekk hægt út
úr salnum og þurrkaði sér á
meðan um hendumar á vasa-
klútnum.
Hann opnaði dymar að hótel-
íbúð sinni klukkan nákvæmlega
tíu mínútur yfir fimm. Eva
sagði honum að Cayetano hefðl
verið myrtur.
Klukkan tíu mínútur yfír
fimm var lögreglan búin að loka
Goya-salnum. Sex varðmenn
stóðu við vegginn og fyrir fram-
an þá niu lögregluþjónar. Sex
öryggislögreglumenn voru líka
viðstaddir auk fjögurra fulltrúa
frá Instituto de Cultura Hispan-
ica. forstjóra Prados og tveggja
Goyasérfræðinga. Þeir stóðu um-
hverfis kópíu Jeans Marie sem
stóð eins og utanveltu upp við
vegginn fyrir neðan stóra, bera
blettinn — rétt eins og frum-
myndin hefði sigið úr skorðum
sinum og niður á gólf.
Skélfing og ótti einkenndi
mennína tuttugu og sjö í Goya-
salnum. Sérfræðingamir höfðu
orðið sammála um, að málverk-
ið sem iá á gólfinu, gaeti ómögu-
lega verið Dos de Mayo eftir
Franeisco Goya. Hvar gat fmm-
myndin verið?
f miðjum sahrum bakvið þá
stóð risastóri blindrarnmirm með
þrískiptu myndinni — þrjár
Goya-myndir á sama striga.
Hver af öðrum sögðu varð-
mennimir frá þvi að náungi að
nafni Charles Smadja hefði í
þrjár vikur rúllað þessum
ramma fram og til bakia á
hverjum degi. Þeir hefðu meira
að segja hjálpað horrum. Þeir
voru beðnir um að athuga
þyngdina og hver af öðrum
lýstu þeir því yfir að hún væri
nákvæmlega hin sama og afltaf
áður. Hver hafði farið fram á
leyfi til þess að þessi náungi
mætti mála í Goya salnum? Jú.
sagði forstjórinn. það hafði dr.
Victoriano Munoz. markgreifi af
Viflalba gert.
Lögreglan hirti þrískiptu
myndina Hún var flutt í
geymslu lögreglunnar þar sem
hún var stimpiuð. skrásett og
vafin í brúnan pappír. Goya-
málverklð sem kallað var „Ann-
ar maí“ var um leið enn bet-
ur faiið fyrlr þeim sem 1 raun-
Inni hafði það undir höndum,
spænska ríkinu.
ÞRIÐJA BÓK
APLOMADO
Nautið er uppgefið. Það
dregur þungt andann, það
fer sér hægar. En það er
staðráðið í að nota homin
á eitthvað fast. Það er að
byrja að finna, að eitthvað
er öðru vísi en það á að
vera. Nú verður að bana
því fljótt, af virðingu fyrir
þreytu þess og skynsemi.
DAGINN eftir birist þetta i
stærsta dagblaðinu í Madrid:
Hið skelfilega morð á Cayetano
Jiminez trm hábjartan dag á
Plaza de Toros í gær, batt endi
á glæsilegan feril og rifjaði upp
minningar um dáðir. listræn af-
dek. Cayteano Jimines gnæfði
npp úr samtfð sirmi, var ern-
keimi á heitu tímatoili. Það er
bæði auðvelt og erfitt að minn-
ast hans. Auðvelt vegna þess,
að margír láta sér nægja að
segja að hann hafi verið mesti
nautabani aflra tíma. Erfitt
vegna þess að það útheimtir
óhemju glöggskyggni að fylgja
honum í hinni merkiiegu þró-
un hans. Þrettán ára gamall
helgaði hann sig allan skilyrð-
islaust þeirri starfsgrein sem
hinir frægu forfeður hans
höfðu stundað í síðastliðin
htmdriað tuttugu og þrjú ár úr
sögu nautaatsins. Hann dó á
tuttugasta og sjöunda ári, í
fuflum manndómsblóma, án þess
að hafa kynnzt kvöl ósigursins,
án þess að hafa sýnt merki
hnignunar...
Krepptir hnefamir á Boume
virtust aldrei myndu geta opn-
azt framar. Eva gat ekki haft
af honum augun. Fegurð hennar
lét stórlega á sjá við það áfall
sem dauðí Cayetanos var, en
eim meira við það að fylgjast
með Boume breytast í tautandi,
drekkandi, niðurbrotinn skugga
af sjálfum sér. Fölt andlit henn-
ar stakk mjög í stúf við þykk-
ar, rauðar varirniar og blómleg-
an Kkamann undir sloppnum.
Hún sat þama og reyndí að
vekja áhuga Boumes á kropp
sínum. Hún vfldi að harm yrði
tæki til að reka burt þjáning-
una og vonleysið.
„Ég vissi það ekkL Ég vissi
það ekki,“ tatrtaði Boume aftur.
Eva gekk hægt til hans. Slopp-
urinn opnaðist. Hún settist á
sófann við hliðina á honum.
Brjóstin komu í ljós, þau vom
stór og þrýstin og geirvörtum-
ar eins og þumalfingur. Hún
dró hann að sér.
Jætta lagast í dag,“ sagði
hann. „Þú jafnar sakimar við
hann, er það ekki?“
„En ég get ekki fundið hann.“
„Við skulum finna hann, vertu
viss. Við skulum fínna hann í
dag.“
Síðasta sólarhringinn hafði
Boume hringt á klukkutíma
fresti í Munoz án þess að fá
svar.
„Ég reyndi að fá til baka það
sem mér bar,“ tautaði Boume.
,,Eg stritaði fyrir því i þrjú ár.
Hvemig átti mér að detta í hug
hvað hann ætlaði sér.“
„Þetta er satt, eiskan mín.
Þú gerðir það sem rétt var.“
„Hofmeistarinn stendur í dyr-
traum og segir „No, senor, her-
togaírúin er ekki hér,“ meðan
hún liggur sjálf og grætur og
grætur og spyr sjálfa sig: Hvers
vegna? Hvers vegna? Hvers
vegna?“
„Þú hittir hana í dag. Og þú
hittir Munoz í dag. Þú skalt
neyða hann til að fara með þér
til Blöncu og segja hvað hann
hafi gert og þú hafir ekki vitað
neitt um það,“ sagði hún.
„Það geri ég. Ég gerj það
í dag.“ Han reyndi að standa
upp, en hún þrýsti honum fast
að sér.
„Ég verð að fara að klæða
mig.“
„Sofðu fyrstsagði hún.
„Sofðu nú vinur, sofðu:..“
Hann lá grafkyrr í faðmi henn-
ar og hún bað þess heitt og inni-
lega að þau mættu bæði verða
að steini.
i
i
Hertogafrúin sat í bakháum,
stól að morgni hins þriðja dags
og starði út i myrkrið gegnum
opinn gluggann sem vissi að
Retirogarðinum Hún hafði ekki
sofið. Hún hafði naumast hreyft
sig. Hún lét sem hún borðaði
það sem þjónarnir færðu henni,
til að fá að vera í friði með
sorg sína. Svörtu augun voru
framstæðari en áður og andliið
fölt og tekið.
Margir höfðu komið — frá
Madrid og öllum Spáni, frá Róm
frá London. Cannes og París.
Fjórum sinnum hafði hinn ólán-
sami Boume orðið að hverfa
aftur við svo búið. Síminn hafði
hringt mörg hundruð sinnum og
Pablo hafði sagt að hertogafrú-
in væri ekki við. Þjónustustúlk-
umar grétu, þjónamir vom
rauðeygðir.
Þegar þriði morguninn rann
upp — morgunninn fyrir greftr-
un hans — gat hertogafrúin
loks losað hugann og minning-
amar úr fjötmm þess staðar
sem hún var á, tímans og líkam-
ans sem hýsti kvöl hennar. Hún
varð athafnasamur verkmaður
i tímanum, sem hristi púða
minninganna, rótaði í gömlum
söknuði, sópaði óskum og þrám
úr skotum og krókum safns-
ins sem hafði að geyma líf
hennar og Cayetanos.
Hún hafði haldið dauðahaldi i
í þetta fiýjandi líf. Nú barðist |
hún við að læsa það inni í sér. j
Hvað eftir annað hafði hún i
flett blöðum minninganna, frá
hinu sæluríka upphafi í Seviila
og tfl hinna skelfilegu endaoka.
En þegar eldaði af degi hinn
þriðja morgun, kviknaði líka hjá
henni hugboð um hver gæti
staðið á bak við þessi ógn-
þmngnu endalok.
Hún minntist hins fagra og
• sóixíka dags, þegar þau höfðu
Homer æpti upp um leið og mennimir tveir stukku á
hann en enginn heyrði til hans, þvf að þeir höfðu
kippt hljóðnemanum úr sanvbandi fyrst. Eftir stutta
viðureign hafði þeim félögum tekizt að yfirbuga Hom-
er og Bob setti hljóðnemann aftur i samband og hróp-
aði til fólksins að hlusta. Síðan ávarpaði hann mann-
fjöldann, skoraði á menn að láta ekki lengur nota sig
eins ot? b'-'pir. -ici bað alla óánægða að fylgja sér.
UNGLINGA
vantar til blaðburðar í eftirtalin hverfi'
Grímsstaðaholt Kársnes I.
Langholt Hringbraut
Talið strax við afgreiðsluna — sími 17500.
Sendisveinar
óskast strax. Þurfa að hafa hjóL
ÞJÚÐVILJINN
ÞJÚÐ VILJANN
vantar skrifstofuhúsnæði 1—2 herbergi, í nágrenni við
húsakynni blaðsins, í 2—3 mánuði, vegna breytinga.
Há lciga i boflL
Tösku- og hanzkabúðin
N í T T !
Mikið úrval af töskum — þar á meðal svartar kvöld-
töskur.
Hudson sokkamir komnir.
Tösku- og hanzkabúðin
við Skólavörðustíg.
Vinnuhagræðingarnámskeið IMSÍ
Þriðji og síðasti áfangi námskeiðanna hefst mánudagirm
29. október kL 9.00 árdegis.
IÐNAÐARMALASTOFNUN ISLANDS.
Berlínarmúrinn
Framhald af 9- siðu.
um. Við segjum: Minnizt þess,
að áður hafa múrveggir verið
reistir innan hinnar þýzku
þjóðar, veggir, sem skildu milli
lífs og dauða. Þeir voru nefnd-
ir „Gyðingahverfi” og „fanga-
búðir”. Dauðans megin stóðu
andfasistamir, byssunum stýrði
afturhaldið. Að ekki er svo
langt gengið nú, eigum við að
þakka múrvegg andfasistanna,
sem liggur eftir Berlín endi-
langri. Þessi múrveggur er í
Berlín ekki aðeins landamæri
rikis okkar. Hann er meira en
það. Hann er vamarveggur
gegn Nato-stöðinni, sem reist
hefur verið í Vestur-Berlín,
vamarveggur gegn þeim, sem
styrjöldina undirbúa, og sækj-
ast eftir árekstrum. Veggur-
inn er sönnun þess, að frá Vest-
ur-Þýzkalandi, eða frá Vestur-
Berlfn, verður ekki, órefsað,
uppi haldið ögrunum gegn sós-
íalismanum, gegn friðnum í
heiminum. Allar fyrirætlanir í
þá átt eru mnnar út í sand-
inn.
Því, þar sem byrjar höfuð-
borg Alþýðulýðveldisins þýzka
í Berlín. og þar, sem stigin eru
fyrstu skrefin tnn í ríki vort,
þar mætir manni hinn sósíal-
istiski heimur í öllum sínum
styrkleika.
Kæru vinir og félagar!
Við vitum að baráttan verð-
ur okkur ekki létt, að við verð-
um enn, á leiðinni til sósíal-
ismans, að yfirstíga margar
hindranir og sigrast á marg-
víslegum erfiðleikum. En við
erum hins engu síður full-
viss, að enginn máttur er
þess megnugur að kollvarpa,
eða kippa afturábak, sögulegum
staðreyndum, sem orðnar eru
að veruleika. Sósíalisminn vinn-
ur sig áfram eftir . óhagganleg-
um lögmálum og festist í sessi.
Það er staðreyndin í rúmenska
Alþýðulýðveldinu. Þýzka Al-
þýðulýðveldið hefur sömu sög-
una að segja.