Þjóðviljinn - 20.11.1962, Page 6

6 SÍÐA
f».T OÐVIL.TINN
Þriðjudagur 20. nóvember 1962
Bandarísk eldflaug í Vestur-Þýzkalandi. Þessar eldflaugar geta b orið kjarnorkusprengjur og Austur-Þýzkaland og Bæheimur eru
innan skotmáls þeirra. í Tyrklandi, á ítalíu og Bretlandi eru svo bandarískar eldflaugar sem draga til allra þéttbýlustu hér-
aða Sové tríkjanna.
Auga hjáguðsins
20 milljóna
þýfi til sðlu
Einn frægasti demantur
heimsins, hið svokallaða Auga
hjáguðsins, verður seldur á
uppboði í New York eftir
nokkra daga Ferill þessa mikla
gimsteins, sem metinn er á 20
milljónir ísl. króna, er í hæsta
máta ævintýralegur
Hann fannst í Golcondanám.
unum í Hyderabad í Indlandi
árið 1600 og komst þá í eigu
Rahab prins af Persíu. sem lét
hann til Austurindíufélagsins
upp i skuldir.
Síðan hvarf hann sporlaust
i 250 ár. þar til Hamid soldán
II. af Persíu „fann“ hann aftur
greyptan inn í enni hjáguða-
myndar í Líbíu. En nokkru
síðar stal einn af þjónum sold-
ánsins gimsteininum, og því
næst skaut honum upp í
frönsku dýrgripa-safni. Þaðan
barst hann suður á Spán og
hafnaði loks í New York, þar
sem hin vellríka fröken Stant-
on eignaðist hann. Hún er ný-
dáin á níræðisaldri, en meðan
hún tórði var hún vön að bera
allt gimsteinasafn sitt framan
á sér við morgunverðarborðið.
Vígbúnaðarkapphlaupið /
Bandaríkin vilja
„vinna" atómstríð
Síðan Kennedy forseti kom
til valda hefur hann aukið
hernaðarútgjöldin um 20%, úr
43.,,,tnilljörðum dollara i 52
milljarða, aukningin nemur 380
þús milljónum króna. Varnar-
máJAráðuneytinu bandaríska
hefur verið skipað að auka
herveldi Bandaríkjamanna ón
tillits til hvað fjárlög leyfa
Strax hinn 2. maj sl. sagði
varnarmálaráðherra Bandaríkj-
anna. að USA hefði tvöfaldað
árásarmátt sinn frá því J árs-
lok 1961 Hvað sem Rússar
gera munum við halda þeim yf-
irburðum sem við höfum '
dag. sagði hann.
Bandaríkin hafa um þessar
mundir eina milljón hermanna
í öðrum löndum. Á þessu ári
í júlí síðastliðnum
var svonefnd Havana-
yfirlýsing samþykkt á
útifundum og samkom-
um um alla Kúbu. Yfir-
lýsingin er einskonar á-
varp til heimsins, þar
sem lýst er forsendum
byltingarinnar og stöðu
þjóðarinnar í dag. Þar
standa meðal annars
þessi orð um banda
rísku nýlendustefnunr
í Rómönsku-Ameríku
„Afleiðingar þessarar hroð'
legu martraðar sem hvílir '■
gjörvallri Suður-Ameriku, e-
sú, að á þessu meginlandi
þar sem nær tvö hundruð
milljónir mannvera búa. þar af
tveir þriðju hlutar Indíánar
Mestizosar og svertingjar — á
þessu meginlandi hálfnýlendna.
deyjta hverja mínútu fjórir
mun fjöldi bandarískra eld-
flauga tvöfaldast, árið 1963
mun hann þrefaldast og fjöldi
Polaris-kafbáta .verður marg-
faldaður miðað við það sem nú
er í dag er styrkleikahlutfallið
mU!i..BmfiarA.ú*A;w ogugovþt,,
ríkianna þannig:
USA á 80 langdrægar eld-
flaugar og USSR líklega milli
50 og 75. USA hefur mikla yf-
irburði hvað snertir þungar
sprengjuflugvélar, er geta borið
'kjarnorkuvopn. USA á átta Pol
ariskafbáta, sem geta skoti'
Í28 atómhlöðnum eldflaugum
Sovétríkin eru sögð eiga örfáa
slíka kafbáta. Ilugsanlegt er
að Sovétríkin eigi Ueiri eld
flaugar af minni gerðinni.
Allar upplýsingar. sem vöi eT
menn úr hungri, læknanlegum
sjúkdómum eða fyrir aldur
fram: 5500 á dag. tvær millj-
ónir á ári. tíu milljónir á fimm
árum.
Auðvelt væri að stemma
stigu við þessum dauðsföllum.
en þau taka engan endi. Tveir
þriðju hlutar íbúa Suður-Amer-
íku eru dæmdir til skammlífis
og lifa sífellt 1 skugga dauð-
ans. Á fimmtiu árum hefur
þetta öngþveiti kostað helm-
ingi fleiri mannslíf en heims-
styrjöldin fyrri — og ástandið
fer sífellt versnandi.
Á sarna tima streyma stöð-
ugt óhemju fúlgur af fé frá
Suður-Ameríku til Bandaríkj-
anna: 4000 dollarar á mínútu,
fimm milljónir á dag. tíu millj-
arðar á fimm árum.
Fyrir hverja þúsund do.llara
sem hverfa okkur liggur einn
dauður maður eftir. Eitt þús-
und dollara fyrir hvern dauð-
an, — það er skattur okkar
til heimsveldisstefnunnar. Eitt
þúsund fyrir hvert dauðsfall.
fjögur dauðsföll hverja mín-
útu.“
Úr seinni Havanayfir.
lýsingunni, 4. júlí 1962.
á, benda til þess að Sovétrík-
in hafi látið sér nægja það
minnsta sem hverju sinni þarf
til- að - geta-- örugglega -avarað
kjarnorkuárás með gagnárás
Hinn kunni öldungadeildarþing-
mað,ur dpmokpata, Symington.
skýrði írá því i febrúar 1962.
að Sovétríkin hefðu aðeins
byggt 3.5% af þeim eldflaug-
um,- sem Bandaríkjamenn höfðu
árið 1959 reiknað með. að þau
gætu framleitt. Það er almennt
viðurkennt að herafli Atlanz-
hafsbandaiagsins er meiri og
stærri en Varsjárbanda’.agsins.
og sá herstyrkur er meira en
nógur ti! að stöðva framrás
rússnesks hers í Vestur-Evrópu.
sé hann eingöngu búinn venju-
legum vopnum og án kjarn-
orkuvopna Bandarískt blað.
Wall Street Journal fsem er
mjög íhaldssamt og hlynnt mikl-
um vígbúnaði) hefur einnig
sagt að NATO hafi meiri her-
afla í Mið-Evrópu en Sovétríkin.
Það er því full ástæða til að
spyrja; Hvað veldur hinu sefa-
sjúka vígbúnaðaræði, sem nú
herjar um öll Vesturlönd?
Hvarvetna eru hernaðarútgjöld
aukin t.d i Noregi um 20%
fjafnt og j Bandarjkjunum).
Svarið er. að hin nýja banda-
ríska vígbúnaðarstefna er reist
á þeirri blekkingu, að Banda-
ríkin eigi að geta „unnið“ hugs-
anlegt kjamorkustríð og að
Bandaríkjunum berj að neyta
I stattn Riáli
CARACAS 17/11 — Öllum ríkis-
skólum í Venezúela hefur verið
lokað. háskólinn sem æðri skól-
um, eftir að kennari einn var
skotinn til bana í Caracas á
föstudagskvöld.
PARÍS 17/11 — Einn af for-
ingjum OAS sem franska Iög-
reglan hefur handtekið hefur
skýrt frá þvj að samtökin hyggi
á skemmdarverk víða i Frakk-
landi að kosningum loknum.
OXFORD Mississippi 17/11 —
Kviðdómur í Mississippi hefur
úrskurðað að hermenn sam-
bandsstjórnarinnar beri alla sök
á óeirðunum í Oxford í septem-
ber þegar blökkumaðurinn Jam-
es Meredith var tekinn í há-
skólann þw.
----- ■—--------------«•
Þúsund dollarar
fyrir hvern dauðan
1500 konur deyja á
ári af fóstureyðingu
yfirburða sinna til að koma
Sovétríkjunum á kné.
Powers hershöfðingi hefur
sagt að USA verði stöðugt að
vera reiðubúið að veita fyrsta
(kjarnorku-) höggið. Hinn
kunni herfræðingur Brodie seg-
ir í bók sinni „Herstjórnarlist
á eldflaugatimum“: „Líkurnar
fyrir sigri okkar eru mjög
miklar. ef við verðum ó undan
að slá“ Aðstoðaryfirforingi
bandaríska flughersins, Smith
hershöfðingi hefur sagt: „Stefna
okkar í hermálum verður að
vera Slík að við getum sigr-
að“
Hin nýja stefna Bandaríkja-
manna í hermálum er i vaxandi
mæli bundin þeirri von að geta
gert leifturárás á .Sovétríkjp,.
sem lami algjörlegá hernaðar-
bezt lætur. að vígbúnaðar-
kapphlaupið harðnar. Og.Sovéþ-
ríkin hafa þegar gert veruleg-
ar ráðstafanir ti] að auka hern-
aðarmátt sinn.
(Orientering).
Um það bil 15.000 konur
deyja árlega í V-Þýzkalandi af
völdum ólöglegra fóstureyðinga,
fullyrti dr. Gerd Pfeifer héraðs.
dómari á fundi sósjaldemó-
kratískra lögfræðinga í Múnc-
hen fyrir nokkrum dögum.
Pfeifer sagði, að yfirvöldin
fengju ekki upplýsingar um
nema eina af hverjum hundr-
að fóstureyðingum. sem ættu
sér stað.
Á fundi þessurc-. .yar raett um
fóstureyðingar frá siðferðilegu
un? Allir virtust sammala um
að svara spumingunni játandi.
En þeir munu ekki eiga von
á stuðningi alls staðar, sizt af
öllu hjá kaþólsku stjóminni í
Bonn. Samkvæmt þeim fyrir-
mælum, sem nú gilda. er slík
fóstureyðing jafn refsiverð og
hver önnur. í frumvarpi til
nýrra refsilaga var fóstureyð-
ing leyfð ef siðferðilegar á-
stæður væru fyrir hendi. En
þessu ákvæði var breytt. —
vegna kröfu kaþólskra.
Fjölskyldumálaráðherrann
Franz-Josef Wúrmeling. er eld-
heitur baráttumaður fyrir þvi,
að börn, sem getin eru við
nauðgun fái að sjá dagsins
ljós eins og önnur mannanna
börn. En ýmsir kristilegir demó-
kratar. sem ekki eru kaþólskir,
vilja fá lögum breytt í þessu
efni. Er því vænzt mikilla á-
taka um þetta siðferðilega
vandamál. þegar frumvarp til
nýrra refsilaga verður lagt fyr-
ir Sambandsþingið vesturþýzka.
mátt þeirra. áður en þau geta
svarað árásinni (preventive
war). Afléiðinglh' verðúr*'lu?!e?í'
að láta eyða fóstri sinu.. e
“faún verður' þungúð éft'ír naúðg
Vebriö
HEITT 0G KALT
bs Síðan hitamælirinn var
fUndinn upp, hefur hann vafa-
Þ laust verið algengasta mæli-
" tækið, sem notað hefur ver-
h ið til veðurathugana. Færri
J munu þau heimili vera, sem
I hafa ekki einhvem hitamæli.
7 ef ekki utanhúss, þá innan
veggja. Margir hafa mælana
k fast við glugga svo að á þá
^ má lesa fyrir fótaferð á
k morgnana. Getur það verið
^ hentugt til að ákveða tegund
b fata þann daginn.
^ Flestir eru þeir mælar, sem
Þ seldir eru í verzlunum. óná-
J kvæmir frá verksmiðjunum.
B og einnig kemur það til. að
J uppsetning þeirra er sjaldnast
w heppileg. Til þess að sýna
■ lofthita þyrftu þeir að vera
k í skugga (eins og líkamshita-
M mælirinn!) í öðru lagi gætir
É oftast einhvers yls frá hús-
“ um, dyrum og gluggum. ef
■ mælarnir eru settir á veggi.
J En ef ætlunin er aðeins að
áætla þægilegheit veðursins.
^ en ekki að stunda vísindaleg-
I ar athuganir, gerir þetta
k harla lítið til. Það er svo
1 margt fleira en hitinn. sem
k ákvarðar. hvað veðrið er gott
* Ber þar kannski fyrst að
nefn.a vindinn. Þegar hann
“ hvessir. getur það verið á við
M kólnun um 5 eða 10 stig
J Rakan strekking j hörðurr
■ gaddi kallaði Guðmundur á
Sandi brunaeiming. og mundi
fátt verra Fleira kemur til
k um mat á góðviðrinu, hvort
I hann hangir þurr. eða rignir
eins og þegar hann Grimur
v.ar að gifta sig, að ó
gleymdri blessaðri sólinni,
sem elskar allt og með kossi
vekur.
Hér er sýndur hitamælir.
sem gaman er að. séu menn
áhugasamir um veður. Þessi
tegund hefur undanfarið feng-
izt í Gleraugnaverzluninni
Týli, Austurstr. 20 í Reykja-
vík. Mælirinn sýnir ekki að-
ein,s hitann á hverjum tíma.
heldur líka hæsta og lægsta
hita, sem komið hefur síðan
seinast var athugað Með á-
lestri kvölds og morgna fæst
þvj mesta hlýja dagsins og
mesti kuldi næturinnar. en
einmitt um þær tölur eru
margir forvitnir. Mælirinn er
stilltur eftir hvern áiestur með
sérstakri segulskeifu Nauð
synlegt er að festa mælinu
þar sem hann er í forsælu
allan daginn. ekki of nærri
dyrum eða opnum gluggum
og helzt þarf hann að vera
varinn gegn regni og snjó. Ti’
bess að mælingin sé nokku''
sambærileg við athuganiT
Veðurstofunnar þarf mælirin-
auk þess að vera J mannV’—’
frá jörðu
En kannski er bezt að mV
'n’ð stutta mannhæð Stálpa**
:r krakkar hafa gaman r'
■’thugunum sem þessum ein1-
um við gerð vinnubóka
bessar hitamæHngar geta ot*
ið fyrsta ganga þeirra í ské
vísindanna
Páll Bcrgþórsson
!
!
\
!
!
I
I
i
;
A
4