Þjóðviljinn - 12.12.1962, Blaðsíða 5

Nviu
Kr'stján Eldjám:
Hundrað ár
í Þjóðminiasafni
Fögur bók, skemmtileg og
fróðleg, prýdd 100 heilsíðu-
myndum. þar á meðal nokkr-
um litmyndum.
Verð í bandi kr. 375,00.
Ivar Orgland:
Stefán frá Hvítada!
Ævisaga góðs listamanns og
sérstæðs persónuleika.
Verð í bandi kr. 240,00.
Rit Jóns Sigurðssonar,
II. bindi
Sverrir Kristjánsson bjó til
prentunar og ritar inngang og
skýringar.
Verð í bandi kr. 255,00.
Játningar
Ágústinusar kirkjuföður, ein-
hver frægasta sjálfsævisaga
heimsbókmenntanna. Sigur- i
björn Einarsson biskup hefur j
þýtt ritið úr frummálinu j
latínu. j
Verð í bandi kr. 250,00.
Rig — Veda
Indversk goðafræði og helgi-
Ijóð. Sören Sörensen hefur
býtt úr sanskrit.
Verð í bandi kr. 190.00.
Næturheimsókn
Sögur eftir Jökul Jakobsson.
Verð i bandi kr. 12Q.00.
Maður í hulstri
Sögur eftir Anton Tsékoff.
Geir Kristjánsson býddi úr
rússnesku.
Verð í bandi kr. 120.00.
Luudurinn helgi
Sögur eftir Björn J. Blöndal
Verð í bandi kr. 140,00.
Þúsund ára sveitaþorF
>
Þættir úr sögu Þykkvabæjar
eftir Árna Öla.
Verð í bandi kr. 165.00.
Sélmáuuður
X,jóð eftir Þórodd Guðmunds-
son.
Verð i bandi kr. 190.00.
Félagsmeun
fá 20%—25% afslátt
af verði útgáfubóka
Békaútgáfa
Wlennsnprsi^'-
Hverflsgötu 21.
Einar Olgeirsson kennir Gylfa Þ. Gíslasyni:
Róttæk forysta í kjara- o
stjórnmálabaráttu
Nær allur fundartími neðri
deildar Alþingis í gær fór í
umræður um eitt mál. frum-
varp Einars Olgeirssonar um
áætlunarráð ríkisins. Kom
menntamálaráðherrann. Gylfi Þ
Gíslason með langa undirbúna
ræðu sem hann las upp. Gagn-
rýndi hann frumvarpið að
nokkru, en langmestur hluti
bessarar löngu ræðu fór bó til
að svara í einstökum atriðum
framsöguræðu Einars og reyna
að afsanna bað sem hann hafði
haldið fram, um bróunina í
stjórn og í verkalvðshreyfing-
unni. Hátromp ráðherrans átti
að vera útreikningar beir sem
getið er um á forsíðu, bar sem
hann hafði látið Jónas Haralz
og „Stofnunina” reikna bannig
út tölur varðandi lífskjör verka-
manna. að þær kæmu þægi-
lega út handa áróðri ríkisstjórn-
arflokkanna. Tók Einar strax
bann útreikning fyrir i ræðu
sinni á eftir og benti á hald-
leysi beirra ályktana sem Gylfi
vildi af þeim draga. Einar hafði
ekki lokið ræðu sinni begar
fundartíma lauk. og verður hér
aðeins minnzt á fáein atriði. en
betur skýrt frá efni hennar
síðar.
ÞINGSIA ÞIOÐVIL|ANS
Einar tók fyi-st til meðferðar
bann málflutning Gylfa, að það
væri vegna starfs Kommúnista-
flokks íslands, Sósíalistaflokks-
ins og Alþýðubandalagsins að
kjör verkamanna skyldu ekki
hafa batnað meira á Islandi.
en hins vegar að það litla sem
áunnizt hefði væri Alþýðu-
flokknum að þakka! Benti Ein-
ar á, að sókn íslenzkra alþýðu-
manna fyrir bættum kjörum
undanfarna áratugi hafi ein-
mitt gerzt vegna hinnar rót-
tæku forystu. Hins vegar hafi
ríkisvaldinu verið beitt til að
taka aftur af verkamönnum það
sem þeir höfðu knúið auð-
mannastéttina til að láta af
hendi sem hækkað kaup. Minnti
Einar á, að það mundi eins-
dæmi um öll auðvaldslönd Evr-
ópu sem ríkisstjórnin gerði í
fyrrasumar. er hún framdi
stjórnarskrárbrot til að fram-
kvæma gengislækkun og hrifsa
af verkamönnum ávinning sem
þeir höfðu unnið í örðugri við-
ureign við vald afturhalds og
atvinnurekenda.
verii vísað frá
Við 2. umræðu frumvarpsins
um almannavarnir j efri deild
Alþingis i gær lagði Alfreð
Gíslason læknlr til að málið
vrði afáreitt með svofelldri rök
studdri dagskrá'
..IVIeð því að þær athuganir
*««»m fmm b''fa farið i-nrðpr»a:
væntanleea tilhögun almanna-
varna á Ts’andi. eru allar mið
aðar við. að í landinu verð’
hernaðarmannvirki os erlendn-
her ti’ fra.mhúðar o*r með hv1
að hað er á valdi Aihingis
’kveða að þessi herhún3ð>«-
^kuJi pWcí veva bpi* fi,Awvp^e
hi J^slrír rlPilcJÍ^ bp«« n* nofncf
nm athugunum verði fram
Vinlcli-3! á guinóvolH
ar barmiar aíl untit verfti að
meta þórf einstakra ráðstaf-
ana til almannavarna svo og
að gera framkvæmda- og
kostnaðaráætlun j þeini tilvik-
um báðum:
a) að hér verði herstöðvar á
fram og
bl að herinn verði látinn fara
ng hernaðarmannvirkln gerð
ónothæf
í trausti þess. að ríkisstjórn-
in verði við þessari ósk. að hún
láti hraða athugunum eftir
föngum og að hún leggi síðan
fvrir Alhingi tiliövur sínar á-
«amf greinargerð. þar sem
nefnduv samanhurður kemnr
fram. tekur deítdin fyrir næsta
mál á dagskrá.“
tP
Udyr
epli í
ITÖLSK:
Morgenduft
Stark Delicious
AMERÍSK:
Mclntosh
Delicious
Kr. 136,50 ca. 9 kg. kassi
189,00 ca. 9 kg. kassi
Kr. 350,00 ca. 19 kg. kassi
Kr. 440,00 ca. 19 kg kassi
Jólapöntunarseðlar með verði ca. 300 vöru- 8
tegunda eru afgreiddir í öllum matvöru-
búðum KRON.
Vinsamlegast gerið tíðan samanburð á verði
KRON og annarra verzlana.
MATVÖRUBOÐIR
RO
Rakti Einar í ýtarlegu máli
hvernig hinir róttæku verka-
lýðsflokkar Islands hafa alltaf
verið í fararbroddi kjarabar-
áttu alþýðunnar og meira að
segja orðið að hafa forgöngu
um þá tæknibyltingu sem hér
varð í stríðslok. og allir gumi
nú af. Og kjör verkamanna hafi
verið bezt begar hinir róttæku
verkalýðsflokkar hafi verið
bátttakendur í ríkisstjórn.
Hins vegar hafi ferill Al-
þýðuflokksins þessa áratugi ver-
ið samfelld saga um undanhald
og uppgjöf fj'rir afturhdldi
landsins. Tók Einar dæmi af
ferli Alþýðuflokksins því til
sönnunar. Þó hefði Alþýðu-
flokkurinn oftar en einu sinm j
farið úr ríkisstjórnum og ekki j
talið sér sætt í þeim lengur j
vegna þess að afturhaldið knúði [
fram gerðardómslög gegn verka- !
lýðshreyfingunni eða gengis- j
lækkun. Núverandi leiðtogar Al-
býðuflokksins hafi hins vegar j
lært aðferð til þess að verða :
langlífir í ríkisstjórn. bað væri j
að gefa sjálfir út gerðardóms-
lög gegn verkalýðshreyfingunni
og samþykkja tvennar gengis- ;
lækkanir á tveimur árum til að
rýra kjör alþýðunnar. En hvort
slík afstaða væri vænleg til
fylgis hjá alþýðufólki væri ó-
víst.
Gylfi harmaði mjög að tví-
vegis skyldu hópar manna og
það forystumenn úr Alþýðu-
flokknum hafa gengið til liðs
við „kommúnista”. Einar benti
honum á að einmitt sú athygl-
isverða staðreynd ,sýndi að
vinstri mönnum hafi ekki ver-
ið orðið vært við þá stefnu sem
hægriforingjar Alþýðuflokksins
voru búnir að sveigja flokkinn
inn á, og það sé athyglisvert
að í bæði skiptin hafi það ver-
ið þeir leiðtogar Alþýðuflokks-
ins sem nánust tengsl höfðu
við verkalýðshreyfinguna, sem
komu til samstarfs við róttæka
arminn.
Alþýðuflokkurinn hefur alltaf
átt og á enn kost á samstarfi
við sósíalista, en hann hefur
kosið að líma sig í bandalag
við íhaldið í verkalýðshreyf-
ingunni og með því unnið
hreyfingunni mikið tjón. Al-
býðuflokkurinn er þar á allt
annarri braut en sósíaldemó-
krataflokkar Norðurlanda, slíkt
bandalag um yfirráðin í verka-
lýðshreyfingunni við aðalflokk
auðvalds og atvinnurekenda
væri óhugsandi á Norðurlönd-
um og sósíaldemókratar Norð-
urlanda ættu bágt með að
skilja það fyrirbæri.
Einar minnti á fátæktina
miklu á íslandi allt fram yf-
ir 1940 og hvernig Sósíalista-
flokkurinn og hin róttæka
verkalýðshreyfing knúði fram
svo mikla breytingu ó lífskjör-
um alþýðunnar 1942 með því
að mola gerðardómskúgun
Sjálfstæðisflokksins og Fram-
sóknarflokksins. að byltingu
væri líkast. Og með forystu að
nýsköpunarmálunum árin eftir
1944 hafi Sósíalistaflokkurinn
lagt grundvöll að þeim atvinnu-
háttum sem gátu staðið undir
þeim kjörum Að þeim grund-
velli býr íslenzka þjóðin enn.
(Nánar verður skýrt frá
ræðu Elnars á næstunnl').
H tí S G Ö G N
Fjölbreytt úrval.
Póstsenðum.
&xe! EvíóHssoini
Skipholti T Simi 10117
Otgetandi:
Ritstjórar:
Samemingarf lokkui alþyðu — SósíalistaDokk-
urinn. —
Magnús Kjartansson. Magnús Torfi ölafsson.
Sigurður Guðmundsson (áb.í
Fréttaritstjórar: Ivar H Jónsson. Jón Bjamason.
Ritstjóm afgreiðsla auglýsingar prer.tsmiðja: Skólavörðustig 19
1 7 SOP Hmirl 4 clrv’4!*ís»-Arr*v'^ lcr 00 6 rnánijAJ
■bn J*' ^ m ■»—
Fanyt orö
Qfsaleg skrif Morgunblaðsins um óhelgi allra
þeirra manna sem vinni með íslenzkum sós-
íalistum að stjórn þjóðmála er bergmál af harð-
vítugri valdastreitu sem nú á sér stað innan
Sjálfstæðisflokksins. Þar hafa að undanförnu
ruðzt til áhrifa ýmsir nýir menn, lærisveinar
Birgis Kjarans — ..ungir menn með hreinar
hugsanir“. Þeir stefna nú að því að sópa til
hliðar obbanum af fyrra forustuliði flokksins
og vilja setjast í sæti eldri mannanna í alþing-
iskosningunum næsta sumar. Og ákæruatriðið
á hina eldri menn er einmitt það, að þeir hafi
aftur og aftur unnið með sósíalistum jafnt inn-
an ríkisstjómar sem utan, þegar teknar voru
hinar mikilvægustu ákvarðanir. Þótt svo eigi að
heita að skeytum Morgunblaðsins sé beint að
Framsóknarflokknum eru hin raunverulegu
skotmörk Ólafur Thors forsætisráðherra og sam-
herjar hans.
Qfstopaskrif Morgunblaðsins hljóta að vera hlá-
leg í augum þeirra manna sem minnast þess
að Sjálfstæðisflokkurinn varð fyrstur borgara-
flokkanna á íslandi til að taka upp samvinnu
við sósíalista, fyrst um lýðveldisstofnunina, síð-
an um myndun nýsköpunarstjórnarinnar. Aldrei
datt Morgunblaðinu í hug að halda því fram að
sósíalistar hefðu misnofað völd sín í nýsköp-
unarstjóprinni — þegar undan eru skildar fá-
einar ákærur Morgunblaðsins á Áka Jakobsson,
persónulegs eðlis — og allt fram á síðustu ár
kom Ólafur Thors varla svo í útvarp að hann
minntist ekki nýsköpunarstjómarinnar með sér-
stökum söknuði. Sjálfsfæðisflokkurinn hefur
margsinnis síðan haft samvinnu við sósíalista
um mikilvægustu þjóðmál, til að mynda var
síðasta stjórnarskrárbreyting árangur af samn-
ingum þeirra flokka. Þau ummæli Morgunblaðs-
ins að allir þeir menn séu óalandi og óferjandi
sem hafi haft samneyíi við sósíalista eru aðeins
sönnun þess hversu óvægin og heiftarleg valda-
baráttan er orðin innan Sjálfstæðisflokksins.
^nnars eru yfirlýsingar um það að aldrei megi
vinna með sósíalistum og aldrei verði með
þeim unnið einhver fánýíasta misnotkun orða
sem hægt er að ástunda. Allir borgaraflokkarn-
ir á íslandi hafa haft uppi þvílíka svardaga og
allir hafa þeir svikið þá. Fyrir kosningarnar
1956 lýsti formaður Alþýðuflokksins yfir því að
aldrei yrði með Alþýðubandalaginu unnið, að
kosningum loknum neyddist hann til að segja
af sér og flýja til Noregs; samskonar eiðstafur
birtisf einnig í Tímanum tveimur dögum fyrir
þær kosningar, en honum var síðan kingt um-
yrðalaust. Hin einfalda staðreynd er sú að það
eru ekki áróðursmenn sem ákveða hvaða flokk-
ar vinni saman, heldur íslenzkir kjósendur.
Þóknist kjósndum til að mynda næsta sumar
að skipta þannig völdum milli flokkanna að
Sjálfstæðisflokkurinn ge'ti ekki komið fram mik-
ilvægum málum án samvinnu við sósíalista, mun
ekki standa á leiðtogum þess fyrrnefnda að klæð-
ast biðilsbuxum, kalla forustumenn sósíalista
herra í öðru hverju orði og telja þá hina einu
sönnu samverkamenn í víngarði stjórnmál-
anna. — m.

*
í
i
S