Þjóðviljinn - 11.01.1963, Blaðsíða 3
BCstudagur M. 3asjóar 1068
ÞJíWVHiJíNN
SlÐA 3
SAS f ær að lækka fargjöldin
til ai klekkja á Loftleiðum
Svo virðist sem skandínavíska flugfélagið SAS
muni fá leyfi til að lækka fargjöld sín milli
Skandínavíu og New York. Ráðstefna alþjóðlega
flugfélagasambandsins IATA, sem setið hefur í
París samþykkti að leggja til að tekinn verði upp
sérsfakur verðflokkur fyrir farþegaflutning yfir
Atlanzhafið með flugvélum af gerðinni DC-7C.
SAS hefur farið fram á þetta leyfi á þeirri
forsendu að það hafi farið halloka í samkeppni
við íslenzka flugfélagið Loftleiðir, sem ekki er í
IATA og ræður sjálft fargjöldum sínum.
Hcrmenn úr liði Sameinuðai þjóðanna í Katanga.
V .
aflir stöðu sína í Katanga
vindur er úr Tsjombe
ELISABETHVILLE 10/1 — Tsjombe hefur til-
kynnt SÞ, að hann hafi horfið frá fyrri stefnu
sinni um að sprengja öll þau mannvirki í loft upp,
sem hermenn hans hafa á valdi sínu, ef SÞ held-
ur sókn sinni áfram í Katanga. í morgun ók hann
um í fararbroddi hers SÞ og skipaði mönnum
sínum að leggja niður vopn.
Svo er að sjá að Tsjombe,
leppur auðfélaganna í Katanga,
hafi nú algjörlega gefizt upp
fyrir hersveitum SÞ og telji
skynsamlegast að hefja samstarf
við ríkisstjóm Kongó til að
brenna ekki allar brýr að baki
sér. 1 morgun bauðst hann til
þess fyrir milligöngu brezka
konsúlsins í Elisabethville að
fara í fylkingarbroddi með her-
sveitum SÞ og skora á fylgis-
menn sína að skjóta ekki á her-
menn SÞ, meðan þeir eru að ná
öllu landinu á sitt vald. Tsjombe
hafði verið settur í stofufang-
Russel lávarður
lætur af forystu
LONDON 10/1 — Brezki heim-
spekingurinn Bertrand Russel
tilkynnti í dag að hann hefði
dregið sig í hlé sem forystumað-
Up hundraðmannanefndarinnar
svokölluðu, en það eru þau sam-
tök í Bretlandi sem mest hafa
látið að sér kveða í baráttunni
gegn kjarnorkuvigbúnaðinum.
Russel lávarður er níræður að
aldri. Hann kveðst vera önnum
kafinn við störf sem séu annars
eðlis en starfsemi nefndarinnar
en miði þó að sama marki.
elsi í gærkvöldi og hvað eftir
annað stöðvaður, er hann vildi
komast undan.
Herforingjar SÞ tóku tilboð-
inu og síðan lögðu tveir ind-
verskir liðsforingjar SÞ af stað
með Tsjombe á milli sín og
umkringdir af kantanskri lög-
reglu, en hersveitir SÞ fylgdu
smátt og smátt í kjölfarið.
Fréttamenn segja, að hermenn
Tsjombe, sem þeir mættu, hafi
verið furðu lostnir að sjá for-
ingja sinn í gleiðbrosandi í hópi
fjandmannanna og í jeppabíl
merktum SÞ, en hvergi var skot-
ið á þá.
Ræðismenn reknir heim
Ágreiningur er nú kominn upp
á milli Kongóstjómar annars-
vegar og Belga og Breta hins-
vegar. 1 dag skírði utanríkisráðu-
neytið í Leopoldville frá því að
krafizt hefði verið að ríkisstjóm-
ir Bretlands og Belgíu kölluðu
ræðismenn sína í Elisabethville
heim innan sólarhrings. f til-
kynningu Kongóstjómar segir að
krafizt sé heimfarar ræðismanna
vegna þess að stjómmálaafskipti
þeirra hafi ekki verið í samræmi
við stöðu þeirra. Ræðismennim-
ir munu hafa haldið hlífiskildi
yfir Tsjombe.
Mokambo tekin
Herlið Sameinuðu þjóðanna
hefur nú tekið borgina Mokam-
bo á sitt vald. Mokambo er mik-
ilvæg umferðarmiðstöð um 175
km frá Elisabethville og er í
nánd við landamæri N-Ródesíu.
Borgin var tekin án þess að
nokkru skoti væri hleypt -af.
Nazistaböðlar
iátnir lansir
PARÍS 10/1. — Vesfur-þýzkir
heimildarmenn herma að Frakk-
ar hafi látið tvo stríðsglæpamenn
lausa 28- nóvember síðastliðinn.
Er hér um að ræða nazistahers-
höfðingjann Karl Oberg. sem
nefndur hefur verið ..slátrarinn
frá París“ og staðgengil hans,
Helmuth Kochen að nafni.
Þjóðverjar þessir voru síðustu
stríðsglæpamennirnir sem af-
plánuðu dóma sína í Frakklandi.
Báðir hafa þeir tvívegis verið
dæmdir tij dauða fyrir ódæðis-
verk sín. en dómunum verið
breytt í ævilangt fangelsi. f fyrra
sinnið voru- það Bretar sem
dæmdu þá til dauða fyrir að
myrða brezka fallhlífarhermenn.
Dómurinn var mildaður og
glæpamennirnir síðan afhentir
Frökkum.
Þjóðviljinn átti í gærkvöld tai
við Sigurð Magnússon, fulltrúa
Loftleiða um mál þeirra SAS-
manna. Sigurður var hvergi
smeykur. Sagði hann að frá-
leitt væri að SAS gæti komið
Loftleiðum á kné með þessu
tiltæki.
— Loftlciðir eiga fjölmenn-
an og tryggan hóp viðkipta-
vina á Norðurlöndum. Fólk
sem hefur ferðast með vélum
Loftleiða veit hvar það fær
góða og ódýra þjónustu og
verður ekki uppnæmt þótt
SAS Iækld fargjöld sín. Auk
þess veit almenningur að ef
Loftleiða nyti ekki við myndi
SAS aldrei hafa Iækkað far-
gjöldin. Og myndi hækka
þau ef Loftleiðir væru úr sög-
unni.
Sigurður sagði að mjög mikið
hefði verið ritað um þetta mál
í Norðurlandablöðunum og næst-
um undantekningarlaust með
vinsemd í garð Lofleiða. Mætti
því fullyrða að fyrirtækið hefði
hlotið mjög góða auglýsingu, en
hinsvegar óvíst hve mikið sú
auglýsing myndi kosta-
Hæpinn gróði
HEISINGFORS 971 — Finnski
herinn mun brátt fá til umráða
sovézkar MIG-orustuþotur búnar
eldflaugum og brezkar eldflaugar
af gerðinni Vigilant sem beitt er
gegn skriðdrekum. Finnland hef-
ur ekki áður haft yfir eldflaug-
um að ráða enda var lagt bann
við því í friðarsamningunum.
Finnar hafa síðan samið við
hlutaðeigandi stórveldi og mega
hafa slík vopn í vamarskyni.
Hann tók fram að ekki væri
unnt að spá með neinni vissu
um framvindu þessara mála.
Hinvegar taldi hann ekki ó-
sennilegt að þeir sem notfæra
myndu sér hinar ódýrari ferð-
ir SAS væru einmitt sama fólk-
ið sem annars hefði flogið með
þotum sama félags fyrir mun
hærra gjald. Ef svo fer væri
ver farið en heima setið fyrir
þá SAS-menn.
Ekki vildi Sigurður spá um
það hvort önnur félög myndu
feta í fótspor SAS. En ef SAS
græddi á fyrirtækinu myndu hin
félögin ekki láta það vera eitt
um hituma.
Því næst sagði Sigurður að
fullyrðing SAS um að samkeppni
Loftleiða væri orsök að tapi fé-
lagsins væri algjörlega úr lausu
lofti gripin. Á síðasta ári tap-
aði SAS svo skipti hundruðum
milljóna en hagnaður Lofleiða
nam sjö milljónum. Getur nú
hver maður hvílíka burst Loft-
leiðir hefur dregið úr nefi SAS-
manna. Sannleikurinn er sá að
um þessar mutadir tapa öll hin
stærri flugfélög. Samkeppnin er
orðin svo hörð að þau kaupa
nýjar og nýjar þotur áður en
unnt er að afskrifa þær gömlu.
Af þessu leiðir gífurleg fjárfest-
ing sem bíður tapinu heim.
Eins og Hrafna-Flóki
Slgurður sagði að fullyrð-
ing SAS væri blaðalýgi, upp-
diktuð til að villa um fyrir
þeim sem ekkert þekkja til
flttgmála og afsaka taprekst-
ur slnn.
SAS-mönnum Iíkti Sigurður
við Hrafna-flóka, sem drap
allt fé sitt úr hor af tómum
bjánaskap og kenndi svo
landinu um hrakfarirnar.
Ekki vildi Sigurður með öllu
fortaka það að rckstur SAS
væri eilítið áþekkur fram-
taki Flóka í Iandbúnaði.
Málið ekki útkljáð
1 fregnum frá norsku frétta-
stofunni NTB segir að allar lík-
ur bendi til þess að SAS muni
fá framgengl kröfu sinni uim
að fá að fljúga farþegaflug yf-
ir Atlanzhafið með sömu far-
gjöldum og Loftleiðir. Hinsveg-
ar er málið enn ekki fyllilega
útkljáð. 1 IATA eru tugir flug-
félaga og ef eitthvert eitt þeirra
neitar að samþykkja ákvörðun
Parísar-ráðstefnunnar mun kama
til algjörs fargjaldastríðs rmRS
þeirra flugfélaga sem fljúga yfir
Atlanzhafið.
Ekki verður skýrt frá álykt-
un ráðstefnunnar í smáatriðum
fyrr en hin einstöku flugfélög
eru búin að samþykkja hana.
1 NTB-fréttinni segir að far-
gjöld Loftleiða séul um það bi!
20—30 prósent lægri en fargjöld
IATA-félaganna fyrir fjögurra
hreyfla þotur. Ef ályktun Paris-
ar-ráðstefnunnar verður sanp
þykkt mun SAS hefja ferðir
yfir Atlanzhafið með skrúfu-
vélunum DC-C7 og telur frétta-
stofan að líkur bendi til þess
að þær ferðir geti hafizt um
1. apríl næstkomandi.
Hótuðu brottför úr
IATA?
SAS-maðurinn Arne Wick-
berg sagði í dag í viðtali við
fréttamenn Reuters að samning-
urinn yrði mikil búbót fyrtr
SAS hvað snertir samkeppnis-
möguleika félagsins. Þraettj
hann fyrir að réttar væru frétt-
ir Lundúnablaðs eins sem hald-
ið hefiir því fram að SAS hafi
hótað að segja sig úr IATA ef
kröfur stnar myndu ekki ná
fram að ganga. aj
KulJakastið veldur
stórtjóni í Evrópu
ZURICH, STOKKHÓLMI 10/1.
— Flestir meiriháttar flugvellir
í Evrópu hafa að undanförnu
neyðst til að loka svo dögum
skipti vegna ísingar sem lagzt
hefur á flugbrautirnar, en mik-
ið vetrarríki hefur verið i Evr-
ópu síðustu vikumar.
Flugvöllurinn í Ziirich hef-
ur þó verið opinn allan tím-
ann þrátt fyrir kuldann.
Þetta hefur heppnast vegna
þess að einn starfsmannanna
á flugvellinum hefur fundið
upp vökvablöndu sem fjar-
lægir ísinguna á örfáum mín-
útum. Ekki vill hann skýra
frá því hvemig blandan er
saman sett fyrr en hann hef-
ur fengið einkaleyfi á upp-
finningunni.
Uppfinningamaðurinn er 56
ára að aldri og heitir Heinrich
Schmidt. Fyrir þrem árum var
haiin að sýsla við blöndunginn
í bíl sínum. Af slysni velti hann
um könnu með efnablöndu þess-
ari og tók eftir því að ísinn hvarf
eins og dögg fyrir sólu þar sem
vökvinn rann. Síðar var vökv-
inn reyndur á rannsóknarstofu
svissneska ríkisins og kom þá
í Ijós að hann vann auðveldlega
á ís sem setzt hafði á stein-
steypu, stál og gúmmi.
Forðar slysum á sjó?
Ekki er ólíklegt að þessi
svissneska uppgötvun muni
koma íslendingum og öðrum
þjóðum er fiskvciðar stunda i
norðurhöfum að miklu gagni.
ísinn er einn mesti vágestnr
fiskimanna á þessum slóðum
og eru mörg dæmi þess að
hún hafi grandað skipum.
HAPPDRÆTTI HÁSKÓLA ÍSLANDS
í. fi.
Á þriðjudag verður dregið í 1. flokki.
700 vinningar að fjárhæð 1.700,000 krónur
Á mánudag eru seinustu for-
vöð að kaupa miða
1 á 500.000 kr. 500.000 kr.
1 - 100.000 — 100.000 —
16 - 10.000 — 160.000 —
60 - 5.000 — 300.000 —
620 - 1.000 — 620.000 —
HAPPDRÆTTI HÁSKÓLA fSLANDS
Aukavinningar:
2 á 10.000 kr. 20.000 kr.
700 1.700.000 kr.
Um það bil 1000 verkamena í
Svíþjóð eru orðnir atvinnulaus-
ir vegna kuldakastsins þar í
landi. Er hér einkum um bygg-
irigaverkamenn að ræða og hef-
ur byggingariðnaðurinn í suður-
hluta landsins orðið harðast úti.
Kuldinn í Svíþjóð hefur orð-
ið nokkrum mönnum að fjör-
tjóni og síðast í gær fraus 71
árs gamall maður í hel nálægt
heimili sínu.
Nokkuð hefur borið á þvi í
Svíþjóð að gasleiðslur springa í
frostinu og hafa slys hlotizt af.
f dag varð mögnuð gasspreng-
ing í gömlu húsi í Stokkhóbni.
Leiðslur neðanjarðar sprungtt
vegna kuldaons, gasið streymdi
upp í húsið og olli sprengingu.
Byggin.gin skemmdist verulega
en manntjón varð ekki. Um helg-
ina lézt fimmtugur maður af
gaseitrun i Stokkhólmi, og und-
arifama daga hafa margir ver-
ið hætt komnir f þessum sök-
um.
Menn og skepnur
friósa í hel
Fregnir frá London herma að
kuldakastið haldi áfram hvar-
vetna á meginlandi Evrópu og
að veðurstofur boði enn meiri
kulda og snjó. f borginni Lille
í Frakklandi frusu tveir menn í
hel í nótt. Úti fyrir Söby í Dan-
mdrku braut ís gat á fískiskip
og bjargaðist áhöfnin naumlega
áður en báturinn sökk.
í Hollandi eru verkfræðingar
frá hemum reiðubúnir með
sprengiefni fíl að sprerigja ís-
bunguna sem er í þann veginri
að sliga 450 metra langa brú yf-
ir Haringvliet skarnmt fyrir
sunnan Rotterdam. Hafísinn úti
fyrir Hollandsströndum hefur
hindrað samgöngur og 60 íbúar
á lítilli eyju í mynni Elbu báðu
í dag um að sér yrðu sendar
vistir með kopta. f dag var varp-
að úr flugvélum matvælum
svelta í hel á ísnum í Lirna-
handa sjófuglum sem era að
firði í DanmörkU' og úti fyrir
ströndum Hollands.
f suðvesturhluta Bretlands er
Sstandið enn verra vegna storms.
Haslettunni Darmoo.r i Devons-
hire var_ í dag lýst sem eimrm
víðattumiklum dýragrafreit.
Meira en tvöhundrað helfrosn-
ar ^kindur fundust í dag grafriar
í íönn á sléttonni.