Þjóðviljinn - 31.01.1963, Blaðsíða 5

▼
Fimmtudagur 31. janúar 1963
Þ J ÓÐ VILJINN
SlÐA
'yrlur til landhelgisgæzlu
og samgöngubóta
ÞINCSIÁ ÞJOÐVILIANS
í gær var lögð fram á Alþingi eftirfarandi þingsálykt-
unartillaga frá Hannibal Valdimarssyni:
„Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að festa kaup
á tveimur þyrilvængjum til aðstoðar við landhelgisgæzl-
una. Skal önnur þyrlan að jafnaði staðsett á Vestfjörð-
um og annast þar farþegaflug, póstflug og sjúkraflug, að
svo miklu leyti sem samrýmzt getur starfi hennar fyrir
landhelgisgæzluna, er jafnan skal sitja í fyrirrúmi. Hin
þyrlan skal vera staðsett á Austfjörðum og annast sömu
þjónustu á Austurlandi, auk höfuðhlutverks síns í þarf-
ir landhelgisgæzlunnar.“
I greinargerö fyrir tillögunni
segir flutningsmaður, að hann
hafi tvívegis áður flutt tillögu
svipaðs efnis á Alþingi, og^.
minnir á, að varðskipið Öðinn
hafi m.a. verið byggt með það
fyrir augum, að þyrla gæti
lent á þilfari þess. Þá er einnig
á það bent, að oftar en einu
sinni hafi verið leitað til banda-
ríska hersins á Keflavíkurvelii
t.il að aðstoða við flutning á
sjúkum mönnum eða særðum,
þar sem öðrum farartækjum
en þyrlum varð ekki við kom-
ið. — Þá segir m.a. orðrétt í
greinargerðinni:
„Hér e'r lagt til, að tvær
þyrilvængjur verði keyptar og
sé aðalhlutverk þeirra gæzln
landhelginnar í samstarfi við
varðskipin. Vitað er, að slíkar
vélar hljóta að verða staðsettar
í landi, og virðist þá eðlilegt,
að það sé í þeim landshlutum.
þar sem samgöngur eru erfið-
astar og þær gætu þvi haft
brýnustu verkefni að gegna um
farþegaflug. póstflutninga og
sjúkraflug milli einangraðra
staða, svo og til hafna í þess-
um landshlutum eða aðalflug-
valla, eins og ísaf jarðarflug-
vallar og Egilsstaðaflugvallar.
Rætt hefur verið um að leysa
þörf landhelgisgæzlunnar fyrir
flugvélaaðstoð með kaupum á
tveimur Dakota-flugvélum. En
sé sú leið farin, eru samgöngu-
mál Austfjarða og Vestfjarða
þó jafnóleyst sem áður. Þyril-
vængjurnar leysa hins vegar
báða þætti þessa máls.
Fyrir nokkrum árum nutu
allmargir staðir á Vestfjörðum
reglubundinna flugsamgangna.
Nú hefur áætlunarflug lagzt
niður til Patreksfjarðar og
Hólmavíkur. Sem stendur held-
ur Flugfélag Islands aðeins
uppi áætlunarflugi við einn
stað á Vestfjörðum, nefnilega
Isafjörð.
Þessari afturför í samgöngu-
málum una Vestfirðingar að
vonum illa. Með því að full-
gera flugbrautirnar við Hólma-
vík og Þingeyri gætu reglu-
legar flugsamgöngur að vísu
hafizt fljótlega við þrjá staði
á Vestfjörðum. En vafalaust
verður enn að bíða þess um
nokkur ár, að flugvellir, er
nægi stórum flugvélum, verði
fullgerðir á Patreksfirði, Bíldu-
dal og í önundarfirði, en þá
fyrst væru flugsamgöngur Vest-
firðinga þó komnar í svipað
horf og áður var. En þar. við
bætist, að fjöldamörg byggðar-
Hannibal Valdimarsson
lög á Vestfjörðum eiga þess
enga von sökum landþrengsia,
að flugvellir verði nokkurn
tíma byggðir í nágrenni þeirra.
Þeirra þörf fyrir flugsamgöng-
ur verður því aldrei leyst með
öðru móti en með þyrilvængju.
Það, sem hér hefur verið
sagt um Vestfirði, á í flest-
um tilfellum einnig við um
Austfirði".
Þingfundir í gær
OFVÖXTUR
í bankakerfinu
Fundur var í gær í samein-
uðu þingi og voru tvö mál á
dagskrá: Bankaútibú á Snæ-
fellsnesi og framhald umræðo
um Efnahagsbandalagsmálið, en
hið síðara var tekið út af dag
skrá.
Benedikt Gröndal (Alþfi.)
fylgdi úr hlaði þingsályktunar-
tillögu um að skora á ríkis-
stjórnina að hlutast til um að
s©tt verði upp bankaútibú á
Snæfellsnesi. Benti flutnirigs-
maður á. að á Vestur-
landi væri ekkert starfandi
bankaútibú. enda þótt nú væri
svo komið. að þau væru í öJ 1-
um öðrum kjördæmum .Væri
fyllsta ástæða til þess að stuðla
að því. að útibú kæmist á fót
í þessum landshluta.
Skúli Guðmundsson (F) taldi
að óeðlilegt væri að koma með
mál sem þetta inn á þing, þar
sem bankarnir réðu því sjáli-
ir, hvar þeir settu upp útibú.
Hefði því verið eðlilegra að
snúa sér beint til bankastjórn-
ar og bankaráðs einhvers bank
áns til þess að koma þessu máli
í kring, enda þótt hann segðist
ekki draga í efa að full þörí
væri fyrir bankaútibú á þess-
um slóðum.
Sigurður Ásgústsson (í) taldi
ekki óeðlilegt, að þetta mái
væri flutt á þingi, væri þetta
ekki í fyrsta skipti að það væri
gert. Sams konar tillaga hefði
verið flutt á Alþingi fyrir 45
árum og hlotið samþykki þá.
En hins vegar væri ennþá
ekkert útibú komið á Snæfells-
nesi, og kvaðst hann vona að
árangurinn yrði meiri núna,
þegar þessu máli er hreyft að
nýju.
Gylfi Þ. Gíslason (Alþfl.) við-
skiptamálaráðherra ,kvaðst
vilja taka það fram að sam-
kvæmt gildandi bankalöggjöf
væri það algerlega á valdi
bankanna sjálfra, hvort þeir
stofnsettu útibú og jafnframt
hvar og hvenær. Enginn banki.
hvorki ríkisbanki né einka-
banki, væri skyldugur til þess
að fara eftir fyrirmælum ríkis-
stjómar eða ráðuneytis í því
efni. — Hins vegar vildi hann
lýsa þeirri skoðun sinni að of-
vöxtur hefði hlaupið í banka-
kerfið síðustu ár, einkum varð-
andi stofnsetningu útibúa og
ætti það sérstaklega Við
Reykjavík, og hefði því hall-
ast á aðra landshluta í þess-
um efnum.
Þeir Skúli Guðmundsson og
Benedikt Gröndal tóku aftur til
máls, og sýndist enn sitt hvor-
um um þörf þess að leggja
þetta mál fyrir Alþingi, en
síðan var tillögunni vísað til
nefndar óg umræðunni frestað.
Laður, nú or það svart:
GYLFI HÆTTUR
AÐ MALA
Annað. mál á dagskrá sameinaðs þings í
gær var framhald umræðu um skýrslu ríkis-
stjórnarinnar um Efnahagsbandalagsmálið. En
þegar þar að kom, var málið tekið út af dag-
skrá og fundi slitið. Viðskiptamálaráðherra,
Gylfi Þ. Gíslason, sat í sæti sínu „hljóður og
hógvær“ og virtist ekki hafa neitt fram að færa,
enda þót.t Alþýðublaðið hafi eftir honum í gær-
morgun, að það sem nú hafi gerzt í þessu máli
sé „næstum hið versta, sem gerzt getur.“ Og
Visir hefur einnig eftir ráðherranum ýmsa
„hugsanlega“ og „jafnvel hugsanlega“ mögu-
leika um það sem nú kunni að gerast á þessu
sviði. Mætti þó halda, að ekki væri síður ástæða
til þess að ræða mál þetta á Alþingi, þegar
viðskiptamálaráðherra lætur hafa eftir sér í
málgagni sínu, að nú hafi „næstum hið versta“
gerzt.
En sem sagt: Ráðherrann var þögull sem
gröfin á Alþingi í gær, og virtist hvorki hafa
löngun til þess að „mala“ um þetta mál, né
Alþýðublaðsfrétt ráðherrans um Efnahagsbandalagsmálið;
Alþingi fékk engar upplýsingar.
heldur að „mala“ einstaka þingmenn, — eins
og Alþýðublaðið sagði frá viðureígn hans við
Eystein í haust. Og það er raunar augljóst, að
fyrirætlanir ríkisstjórnarinnar um aðild ís-
lands að Efnahagsbandalaginu eru nú í „bið-
sal dauðans“ — a.m.k. í bili, — enda talar
Morgunblaðið í gær um „greftun Evrópu“, og
hefur það eftir sjálfum L. Erhard, efnahags-
málaráðherra Vestur-Þýzkalands.
Það er því skiljanlegí, að íslenzku ráðherr-
unum sé þungt í skapi, þegar gestgjafar þeirra
og málvinir eru svo þungum sorgum haldnir.
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urmn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn. afgreiðsla auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuðL
Vaktir af
draumi
yaldamenn íslands eru agndofa eftir málalokin
í samningunum um Efnahagsbandalag Evrópu;
þeir.hafa lifað í loftkastalaborg árum saman og
nú er hún hrunin yfir þá. Samningarnir um að-
ild Breta að Efnahagsbandalaginu fjölluðu einn-
ig um framtíð íslands, því valdhafarnir voru
staðráðnir í því að gera íslendinga að þátttak-
endum í kjölfar Breía, og þeir miðuðu alla
stefnu sína við þetta; önnur hugsun komst ekki
að. Ríkisstjórnin hefur eytt milljónum króna í
að undirbúa aðild íslands; Gylfi Þ. Gíslason og
sérfræðingar hans hafa ferðazt milli allra höf-
uðborga bandalagsríkjanna, monfnir eins og
hanar, og rætt við ráðamenn; svo einsýn voru
íslenzk stjórnarvöld að veigamiklir þættir í
efnahagskerfi viðreisnarinnar voru ekki miðað-
ir við íslenzkar aðstæður, heldur höfðu þeir þann
tilgang að greiða íslandi leið í Efnahagsbanda-
lagið; hugmyndir stjórnarvaldanna um framfíð-
arþróun á íslandi voru allar tengdar við þessa
stefnu. Þess vegna finnst valdhöfunum nú sem
jörðinni hafi verið kippt undan fótum þeirra.
Þannig segir Gylfi Þ. Gíslason í Alþýðublaðinu
í gær — og það er eins og maður heyri óðagots-
hljóminn í röddinni: „Ég tel þefta alvarleg tíð-
indi fyrir íslendinga... Það sem nú er að gerasf
er næstum því hið versta sem gerzt getur.“
JJin botnlausa undrun Gylfa Þ. Gíslasonar og
félaga hans stafar einmift af því hvað þeir
eru ósjálfstæðir í mati og hvað þekking þeirra
á þróun alþjóðamála nær skammt. Þeir vissu
að Bandaríkin lögðu áherzlu á að knýja Breta
inn í Efnahagsbandalagið og héldu að Banda-
ríkin myndu ráða að vanda; ráðamenn íslenzku
hernámsflokkanna virðast hafa ímyndað sér að
uppivaðsla Bandaríkjanna í Evrópu væri eitt-
hverf þúsundáraríki. Þess vegna koma þeir af
fjöllum þegar í ljós kemur að alræðisherra
Frakka telur ríki sínu betur henta að taka upp
sjálfstæða ste’fnu og hafna valdboði Bandaríkj-
anna. Og de Gaulle sem fyrir nokkrum vikum
fékk um sig lotningarfullan hólleiðara í Morg-
unblaðinu er nú allt í einu orðinn vargur í vé-
um; hvílík firn að nokkur skuli dirfast að hafa
sjálfstæða skoðun á yfirráðasvæði Bandaríkj-
anna!!
Eigi íslenzkir ráðamenn einhvern snefil af dóm-
greind eftir í fórum sínum ætti þessi reynsla
að kenna þeim að hollast er fyrir okkur að líta
á málin af íslenzkum sjónarhóli og taka íslenzka
afstöðu til vandamálanna. Sú ste’fna hefur raun-
ar alltaf legið í augum uppi að því er Efnahags-
bandalagið varðar. Okkur hefur aldrei hentað
að loka okkur inni bakvið tollmúra ásamt fá-
einum Vesturevrópuríkjum, heldur eru við-
skiptahagsmunir okkar ekki síður tengdir sós-
íalisíísku ríkjunum, Bandaríkjunum og gróandi
ríkjum Afríku. Asíu og Suður-Ameríku. Það
eru ekki „alvarleg tíðindi“ að veruleikinn sjálfur
skuli nú hafa komið í stað heimskulegra draum-
óra Gylfa Þ. Gíslasonar. — m.
i
i
i