Þjóðviljinn - 27.02.1963, Blaðsíða 10

10 SIÐA ...... .—■ - -- ..———--------------- ÞJÓÐVILJINN
GWEN BRISTOW:
I
HAMINGJU
LEIT
skfldi ekkj almennilega sjálf.
f sex daga fylgdu þau Río
Dolores. Áin leiddi þau í vest-
urátt og síðan í norðvestiur gegn-
um fjöUin. Ferðin var þreyt-
andi, en þau höfðu vatn og góð-
an mat — nýtt sauðakjöt og
fuglakjöt, auk þess saltkjötið
sem þau fluttu með sér og maís-
grautinn. Það var steikjandi
hitii á daginn, næturnar urðu
kaldari o gkaldari. Einn daginn
riðu þau inn í regnskúr, en þau
fögnuðu vaetunni og Gamet upp-
götvaði sér til undrunar að eng-
inn kvefaðist.
Nú voru Comanchamir aðbaki.
Þau höfðu ekki lent í neinum
árekstrum við indíánana. Stund-
um sáu þau indíánahópa á
vakki. en karlmennimir sendu
menn til móts við þá og þeir
höfðu meðferðis perlur og bönd
og mislita dúka tU g.iafa. Sfund-
Garnet sagði: — En ég hef
auðvitað ekki séð Californíu.
Án þess að líta við sagði John:
— Þér verðið hrifin af Cali-
fomíu.
— Það er ég viss um, sagði
hún. — Oliver segir að það sé
svo dásamlegt land.
— Það er dásamlegra en Oli-
ver eða nokkur annar getur lýst
því. Hann talaði lágt. Hann
sneri sér hádfvegis frá henni og
hún sá ekkj framaní hann. en
henni fannst sem hann vseri að
tala um konuna sem hann elsk-
aði-
— Yður þykir vsent um það
land, er ekkj svo? sagði hún.
— Jú, sagði John — Mér
þykir vænt um það.
Hún óskaði þess að hann
héldi áfram að tala. Hún bjóst
við að lýsing hans á landinu
yrði skemmtilegri en lýsing Oli-
vers. — Hvað er það sem hríf-
ur yður mest? spurði hún.
— Víðáttan, sagði John. — og
blómin. En ]>að er erfitt að
tala um þetta við þann sem
aldrei hefur komið þangað.
— Hvers vegna?
— Vegna þess — Hann sneri
sér við og brosti til hennar.
— Vegna þess að þér mynduð
ekki trúa því að landið sé eins
og það er, fyrr en þér hafið
komið þangað Það gerjr eng-
inn.
— Jú. það geri ég. Og ég
vþdi óska að þér mynduð segia
mér eitthvað meira um landið.
Sjáið þér til. bessar eyðimerkur
eru svo erfiðar. Þér hafið farið
hér um áður Þér vitið hvað
bíður yðar, þegar þér komið á
leiðarenda, en það veit ég ekki.
Ef þér viljið segia mér frá því,
þá hef ég um eitthvað að hugsa
þegar ég er þyrst og þreytt.
— Já. ég skil það. Þegar við
förum um betta eyðiland, þá
hugsa ég stöðugt um Californíu
— snjóinn á fjöllunum og óend-
anlegar blómabreiður.
Hann horfði á naktar klapp-
imar og það var eins og hann
sæi blómin í Californíu fyrir
handan þær. Hann sagði með
hægð:
— Blómin vaxa ekki bara á
vjð og dreif og blómstra. Þau
vaxa i stórum breiðum, e^cra eft-
ir ekru af viiltum gulum val-
múum eins og gyilt teppi Þar
fyrir handan kemur ekra eftir
ekru af bláum úlfabaunum og
síðan stórar breiður af verbena
og hárauðum salvie — það er
eins og risastórt tuskuteppi sem
breitt hefur verið á jörðina. Uppi
í hlíðunum er dökkgrænn chap-
arral og svo yuccatrén eins og
risastór kerti og enn ofar taka
svo aftur við blómabreiður aiveg
upp að snælínu. Ajlls staðar er
ilmurinn af salvie. Það er
kryddaður ilmur sem liggur alls
staðar i loftinu. Maður stöðv-
ar hestinn uppi í hlíðinni og
situr kyrr og horfir og horfir,
vegna þess að maður fær sting
í hjartað og getur ekki haldið
áfram. Fjallatindarnir eru hvit-
ir og himinninn er svo óendan-
lega blár og allt í kring eru
fjölil og fyrir neðan ólýsanlegar
blómabreiður, sem hægt er að
gráta yfir. Maður skammast sín
fyrir tilfinningasemina og snýr
hestinum til að halda áfram, og
þá kemur maður kannski auga á
gamlan þrjót frá Bandaríkjunum
sem strauk þaðan til að sleppa
við gálgann og hann horfir á
þetta allt saman og segir: „Djöf-
ullinn sjálfur!“ en hann segir
það þannig að maður skilur að
það er ekki blótsyrði
Það var dálítil þögn. Garnet
horfði á berar klappimar og á
litla lækinn sem átti að visa
þeim veginn til Californíu.
Kliðurinn frá búðunum barst
tiil þeirra.
— Þökk fyrir, sagði hún lágt.
— Kærar, kærar þakkir.
Jchr. horfði enn fram fyrir
sig Þegar hún rauf þognina.
sneri hann sér snöggt við eins
og hann væri búinn að gleyma
að hún vaéri þarria. Hánri hló dá-
lítið beizklega.
— Ef þér segjð nokkurr. tima
nokkurri mannveru. að ég hafi
talað svona sagði hann, — þá
segi ég að þér séuð með sólsting.
Jæja, við skulum koma. Ég fer
bráðum á vakt og ég viil sofa
dálítið fyrst.
Hann tók undir handlegg
henni og hjálpaði henni að
klöngrast yfir stejnana. Þegar
þau fóru framhjá verðinum.
sagði John góða nótt og fór
leiðar sinnar. Fáeinum mínútum
langur á jörðjnni hjá fleiri
mönnum í fastasvefni.
Garnet þótti hann undarleg
mannvera. Hann var hrifinn af
jörðinni sem hann lifði á, en
honum var litið um mannfóik-
ið sem var umhverfis hann. All-
ir hinir, hvaðan sem þejr voru
sprottnir, höfðu myndað með sér
eins konar samfélag. Starfið og
sameiginleg hætta tiengdu þá
hvem öðrum. En þótt John rækti
skýldur sínar eins vel og hver
annar og allir hefðu mikið álit
á honum þá blandaði hann ekki
geði við neinn.
Samt sem áður hafði hann tal-
að við hana og eiginlega furð-
aði hún sig á því. Kannski var
bað vegna þess að hún var
jafnhrifin af náttúrunni og hann.
Henni féll líka vel við John á
einhvern kynlegan hátt, sem hún
um verzluðu þeir við indiánana
og fengu í staðinn villibráð og
nýjan fisk.
Þegar þau yfirgáfu Dolores,
riðu þau beint í vesi.ur og sex-
tíu kílómetra leið riðu þau
vatnslaus gegnum nakið fjall-
lendi. Garnet sat hestinn þar
til hún var að örmagnast af
þreytu, þá fóru þær Florinda
af baki og gengu. Florinda var
mjög þreytuleg. Hún var með
dökka bauga undir augunum og
rykið gerði þá en dekkri.
— Þetta er hábölvað land,
finnst þér ekki? sagði hún með-
an þær fetuðu sig áfram upp
brattann. Röddin var hás af ryk-
inu.
— Það er hræðilegt, sagði
Garnet. Hún stanzaði til að fá
sér teyg úr vatnsflöskunni sem
hékk við beltið.
Florinda dró blæjuna frá
munninum og fékk sér líka að
drekka. Þrátt fyrir þé'ita og
þykka blæjuna. var andlitið á
henni rautt af sólbruna. Gamet
leit út eins og indíáni, en Flor-
inda tók þegar út þjáningar
vegna hörundsins. Mjólkurhvít
húðin gat ekki orðið brún. Hún
vafði slæðunni aftur um andlit-
ið og sagði:
— Veiztu hvað tekur við af
þessu?
— Oliver segir að við stefnum
til Grand Hiver.
— Hvað er svona stórkostlegt
við hana?
— Ja, það er á.
— Já, auðvþað er það stór-
kostlegt. Að fá vatn.
Garnet sagði hlýlega: — Ég
he!d að hitinn fari enn verr
með þig.
Florinda yppti öxlum. —_ John
sagði mér það í upphafi. En
vertu óhrædd. ég gefst ekki
upp.
Þær þögðu aftur. Hófar múl-
dýranna skullu á klöppunum.
Þejr fáu sauðir sem eftir voru
jörmuðu á gras og vatn. Hvor-
ugt var til.
Klukkan var á að gizka níu
að morgni. en sólskinið var þeg-
ar orðið hreinasta kvöl. Garnet
fannst hálsinn á sér eins og
skrápur. Hún fitlaði með longun
við vatnsflöskuna. Oliver kom
til hennar. Hann var lika fót-
gangandi og teymdi á ef'.ir sér
klyfjaasna. Hann rétti fram
lausu höndin.a með fáejnum flöt-
um steinum.
— Stingdu einum af þeim
uppí þig, sagði hann, — og
sjúgðu hann eins og kandís. Þá
hélzt munnurinn rakur og þú átt
hægara með að kingja.
Gamet tók við steinunum og
fékk Florindu einn. Þetta bætli
dálitið úr skák.
Oliver gerði allt sem honum
var unnt til að gera henni ferð-
ina um þessi erfiðu svæði bæri-
legri Það var ekki honum að
kenna að sextiu kílómetrar voru
á milli ánna. Gamet hugsaði um
blómabreiðumar í Califomíu og
snjóinn á fjallatindunum. Hún
var fegin því að John skyldi
hafa sagt henni þetta og á þenn-
an háttl. Nú gat hún hugsað um
þetta meir,a að segja milli gló- j
andi heitra klappanna.
Loksins komu þau til Gr.and
River sem gjálfraði við steina
og niðurinn lét í eyrum eins
og hljóðfærasláttur. Á bökkun-
um var grængresi handa skepn-
unum og þau stöidruðu þarna
við heilan dag til að safna
kröftum. Fólkið þvoði sér og
fötin af sér og piltarnir elduðu
mikinn og ljúffengan mat. Þeir
slát.ruðu síðustu sauðunum sem
þeir höfðu rekið frá Santa Fe.
Það var tilgangslaust að hafa þá
lengur með, því að þeir gátu ekki
klifrað upp fjalllendið varð lestin
und.an var. Héðanaf vrð lestin
að láta sér nægja saltkjötið og
fuglana sem hægt v.ar að skjóta
í fjöllunum.
Oliver sagði Garnet að nú
væru þau að koma inn í ríki
Utha-indíánanna. Utharnir vom
ekki eins grimmir og comanch-
arnir og ekki eins heimskir og
diggaramir sem framundan voru.
Þetta var vel gefinn ætltflokkur
og hvítir menn gátu auðveldlega
átt við þá viðskipti. En það var
áfr.am hafður vörður, því að
uthamir voru leiknir þjófar.
Garnet hafði gert sér vonir
um að þau myndu fylgj.a ánni,
en það var ekki gert. Þau fóru
yfir hana, og Gamet hélt sér
dauðahaldi í söðulbogann meðan
Sunny, lit’a hryssan hennar, leit-
aði fóttfesfu mi'lli steinanna í ár-
botnjnum. En Sunny var sterk
og örugg og Garnet komst upp
á hinn bakkann án nokkurs ó-
happs. Þau héldu áfram í norð-
vestur í áttina að annarri á sem
hét Græná, Oliver sagði, að nokkr-
um kílómetrum sunnar rynnu
Grand River og Græná saman
og mynduðu Coloradofljótið, en
þangað gætu þau ekki farið
því að ekki væri hægt að kom-
ast yfir Coloradofljót. Þau yrðu
að krækja upp fyrir það. Það
lengdi ferðina. en ekki v.ar um
aðra leið að ræða.
Þau voru komin upp í • svim-
andi hæðir. Landslagið var stór-
j kostilegt en Gamet var Qrðin
svo mettuð a.f náttúrufegurð að
hún megnaði naumast að líta í
krin.gum sig. Um miðjan daginn
var hitinn nær óbærilegur, og
nætumar voru svo kaldar að
stundum var hrim á jörðu þeg-
ar þau vöknuðu. Vatnjð í fjalla-
lækjunum var ískalt. Það glamr-
aði í tönnunum á Gamet þegar
! hún þvoði sér úr vafnsfötunum
sem piltlarnir færðu henni.
Dag nokkum þegar þau höfðu
nýlokið við ð borða. kom varð-
maður með boð um það að tólf
uthar væru á leið til búðanna.
Gamet sá að hinar konurnar,
bæðj hjnar mexíkönsku os kyn-
blönduðu fleygðu sér niður á
jörðina og breiddu yfir sig u'll-
arteppi. Hún og Florinda sátu
saman. Oliver kom í skyndi til
bejrra með ullarteppi og sagði
beim að leggiast útaf. Hann
lagði ullarteppin yfir þær og
fleygði söðlum og klyfjum ; haug
umhverfis þær, eins og þetta
væri hrúga af dótj.
— Oliver! hrópaði Garnet und-
ir feppunum. — Hvað kemur eig-
inlega fyrir okkur?
Hún heyrði að hann hló.
— Ekki neitt. Það fer ekkert vel
um ykkur, en þið getið verjð
óhræddar. Utharnir vilja fá ó-
keypis mat En ef þeir sjá kon-
ur. vilja þeir gjam.an kaupa
Mikið treystir frændi okkur
vel.
Hversvegna heldurðu það?
Sérðu, hann skilur við dag- Það er
bókina sína opna á borðinu. okkar ...
Það er nú ekki heiðarleiki
okkar.
þekkingarskortur
Hann skrifar hana nefnilega
á sanskrít.
■Miðvikudagur 27 febrúar 1963
Jæja, karlinn, — þú tapaðir fyrir rjómalituðum sportbfl.
Listasafn Reykjavíkur
Framhald af 7. síðu
við um listaverkakaup hér á
landi.
Með þessu móti væri jafnan
uppi úrvalssýning íslenzkrar
nútímalistar, safnið væri í stöð-
ugu sambandi við ný viðhorf
og ferska strauma, og safn-
gestir gætu séð ný verk á
skömmum fresti. Af þessu
leiddi, svo sem fym er að
vikjð, að stór húsakynnj væru^
engin frumnauðsyn.
Hugmynd þessi hefur verið
borin undir ýmsa unga lista-
menn og fengið beztu undir-
tektir.
Nokkur bandarísk söfn hafa
svipaðan hátt á um vissar
deildir sínar, t.d. söfnin í
Hagerstown og Buffalo, en taka
jafnframt við pöntunum safn-
gesta á þeim myndum, sem
safnið hyggst eigi festa kaup-
á. Slíkt væri mjög auðvelt og
vafningalaust í framkvæmd, ef
horfið væri að því ráði“.
Að lokum segir nefndin:
„Það er einlæg trú nefndar-
innar, að með stofnun Lista-
safns Reykjavíkur yrði komið
til móts við mjög almennan
myndlistaráhuga bæjarbúa og
hinni gróskumiklu list höfuð-
staðarins skapaður eðilegur
vettvangur".
Það er mín skoðun, eins og
ég hef áður vikið að, að lista-
verkanefndin hafi hér bent á
mjög athyglisverða og eðlilega
leið til uppbyggingar og þró-
unar Listasafns Reykjavíkur.
Tillögur hennar hafa þann kost
að draga úr hóflegum stofn-
kostnaði og tryggja að safnið
yrði öruggt skjól og lifandi
vettvangur fyrir þá strauma og
stefnur sem hrærast í mynd-
listinni á hverjum tíma.
Ég vil mega vænta þess að
háttv. borgarstjóm sé mér
sammála um að réttmætt sé
taka þetta merka mál á ný á
dagskrá og til ákvörðunar með
þeim hætti, í meginatriðum,
sem í tillögu minni greinir.
Með því væri stofnun lýðveld-
is á fslandi reistur verðugur
minnisvarði af núlifandi kyn-
slóð höfuðborgarinnar og grund-
völlur lagður að ríkara menn-
ingarlífi íbúa hennar í fram-
tíðinni.
íþróttir
Framhald af 4 síðu.
af 6 úr víti). Ragnar Jónsson
skoraði 16 af mörkum Islend-
inga (6 úr víti) og Gunnlaugur
Hjálmarsson 13 (5 úr víti).
— Og hvenær eru næstu
landsleikir fslands í handknatt-
leik?
— Það er mjög líklegt að
undkeppni heimsmeistarakeppn-
ar hefjist í nóv.-des. í haust.
Við lendum að líkindum í riðU
með einhverjum tveim þjóðum
af þessum: Finnland, Holland.
Belgia, Lúxemborg, Sviss,
Spánn. Aðeins tólf lið komast
í sjálfa aðalkeppnina í Tékkó-
slóvakíu. Mótið á að standa í
viku, og verða öll lið að keppa
á hverjum degi.
— Fjáhagurinn verður erfitt
vandamál í þessu sambandij
eins og oftar. Það hindrar
mjög þátttöku okkar manna f
allri alþjóðlegri keppni hversu
dýrt er að ferðast héðan til
annarra landa. Við getum ekki
boðið hingað erlendum liðum
vegna húsnæðisleysis. Frakkar
og Spánverjar græddu hvorir
um sig um eina milljón króna
á leikjunum við íslenzka lands-
liðið, enda hafa þeir stórar hall-
ir upp á að bjóða.
BÚÐARKASSINN
Rafknúnir
Tveggja TELJARA
PLÚS-MINUS
MARGFÖLDUN
ÖRUGG LÆSING
Hagstætt verð.
REMINGTON
ER
ÁVALLT
No.l