Þjóðviljinn - 28.02.1963, Blaðsíða 5

yimmtudagur 28. febrúar 1963
ÞJÓÐVILJINN
SlÐA 5

//
Nægar rannsóknir í þágu U
síldariðnaðarins! ..
Það gerðist á fundi satnéin-
aðs þings í gaér, áð Gylfi f>.
Gíslason umhvérfðist algjörléga,
ér verið var áð ræða tillögu
frá Helga Bergs urti fullnýt-
ingru vétrársíldarafiá við Suð-
urland. Helgi hafði í framsögu-
ræðu sinni rakið náuðsytt þess
að koma hér upp fullkomnum
irtatvælaiðnaði á sjávarafurðum,
óg miðaði hann tillögu sina við
Suðurland, þótt hánn ræddi um
niálið á breiðara grundvélli.
Lagði Helgi m.a. mikla áhérzlu
á rannsóknir áður en fárið væri
ut í framkvæmdir.
Að lokinni ræðu Hélgá stóð
upp Gylfi Þ. Gíslason, við-
skiptamálaráðherra, og hellti
hann ósþart úr skálum reiði
sinnar yfir Hélga. Kvað tillögu
hans ekki „þinghæfa", flutta
éingöngu í áróðursskyni og ekki
væri vitað, hvort hún fjallaði
um að „kenna“ SlS fiskiðnað,
„styrkja" SlS í þessu skyni eða
„útvega" SlS lánsfé til þess-
ara framkvæmda eða „aðstoða"
við markaðsléit! Sagði ráðherr-
ann, að rannsóknir væru næg-
ar fyrir hendi í þessu efni,
einnig væru til niðursuðuverk-
smiðjur, sem ekki væru nýttar
o.s.frv.! Spurði ráðherrann
Hélga að iokum, hvort SlS hefSi
ekki boðizt aðstoð sænsku sam-
vinnusamtakanna til að koma
upp slíkum iðnaði, — og mætti
sjá af þessu að tillagan væri
alveg út í hött!
Rétt er að vekja athygli á
því, að Gylfi Þ. Gíslason er
nýlega búinn að fylgja úr hlaði
miklum lagabálk um rannsókn-
ir í þágu atvinnuveganna, óg
þar kom í ljós, að ékkert lánd
mun léggja minna hlutfalls-
lega til slíkra hluta en Islénd-
ingar. — Og ekki má heldur
gleyma því, að daginn eftir að
Helgi Bergs lagði fram sína
tillögu, kom fram nákvæmlega
samskonar tillaga frá Unnari
Stefánssyni, varaþingmanni AI-
þýðufloksins. Skammir Gylfa
um látalæti og sýndarmensku
í tillöguflutningi hittu því beint
í höfuð Unnars, enda gerðist
hann harla órólegur undir ræðu
Gylfa. Verður nú fróðlegt, að
sjá þegar Gylfi tekur Unnar
til bæna fyrir svona loddára-
leik!
Að lokum er ekki úr végi
að geta þess, að Sösíálistáflokk-
urinn og Alþýðubandálágið
hafa á mörgum undanförnum
þingum flutt frumvörp, sém
miðuðu að því, að upp yrði
tekiin í atvinnulífi Islendinga
fullvinnsla íslénzkra hráefna.
I umræðunum um áætlunarráð
(frumvarp Einars Olgeirssonar)
lagði hann einmitt hina mestu
áherzlu á þetta atriði og hefur
áður verið skýrt frá því hér
í blaðinu. — Af tillöguflutningi
þeirra Unnars og Hélga mætti
því ætla að augu þingmanna
séu farin að opnast (a.m.k. nú
fyrir kosningar) fyrir nauðsyn
þessa, þótt þeir taki einuttgis
sérstaklega fyrir éinn þátt
tttálsins.
:
ramkvæmdir við flugbrautina hófust
tveinur árum seinna en lofað var
Fyrirspurn, sem Unnar Stef-
ánáson, lagði íram á Alþingi,
var tékin fyrir á fundi safn-
einaðs þings í gær. Fyrirspurnin
var þess efnis, hvenær fullgerð
yrði þverbraut á Vestmanna-
eýjaflugvöll, og hve miklu fé
yrði varið tjl framkvæmda
þar á þessu ári. Taldi fyrir-
spyrjandi fulla þörf á, að unnt
yrði að haldá áfram fram-
kvæmdum, en ékkert lægi enn
fyrir um fjárvéitingu í því
skyni.
Ingólfur Jónsson, samgöngu-
málaráðherra, sagði að verk-
fræðilegum
undirbútiingi
og áætlunum
væri það lángt
komið að unnt
væri að ljúká
fyrsta áfanga
að 600 métrá
braut á næsta
ári. Gert væri ráð fyrir, að
þéssar fram-kvæmdir kóstuðu
um 4,7 millj. krónur, en þegár
hefði verið unnið fyrir eina
milljón áður. Ekki væri enn
búið að taka ákvarðanir af
viðkomandi aðilum um fjárveit-
ingu á árjnu, en ráðherra taldi
unnt að þoka málinu áfram
með lánsfé, þótt ekki fengizt
nægilegt fé á f.iárlögum. 600
métra flugbraut í Vestmanna-
éyjum myndi nú koma að full-
um notum til bráðabirgða með
tilkomu hinnar nýju vélar
Bjöms Pálasonar, en viðræður
héfðu farið fram milli hans og
Flugfélags fsiands um að hann
héfði samvinnu við FÍ um
Véstmannaeyjaflug. En hér
væri í mörg horn að líta. þeg-
ar möguleikar opnuðust að fá
flugvélar, sem ekki þyrftu
neitia 600 metra þraut. Nefndj
ráðherrann m.a. ýmsa staði á
Veslfjörðum í því sambandi.
Unnar Stefánsson þakkaði
ráðherranum upplýsingarnar en
kvaðst verða að láta í lfós á-
hyggjur vegna þeirrar áhérzlu.
sém ráðherrann hefðj lagt á
aðr.a staði.
Ingólfur Jónsson kvað vera
nauðsynlegt að líta á það, að
þörf væri víða mjög mikil fyr-
ir bættar samgöngur, og yrðu
framkvæmdir að miðast við
það.
Karl Guðjónsson kvaðst telja
rétt að láta koma fram nokkr-
ar viðbótarupp-
lýsingar . Þar
sem málicí værj
á dagskrá. Það
væri nú upp.
lýst, að enn
væri ekki farið
_____________ að gera tíl-
lögur um , skiptingu fjár til
flugvalla, og væri það miður
farið, þar sem nú væri þegar
no-kkuð liðið á þetta ár. Gæti
þetta valdið seinagangi, en áð-
ur hefði fjárveitinganefnd ,A1-
þingis gert tillögur Um skipt-
inguna. — Þá minnti Karl á.
að 3. þingmaður Sunnlendinga.
Guðlaugur Gíslason, hefði lýst
því yfir í Vestmannaeyjum
snemma árs 1960. að fram-
kvæmdir myndu hefjast við
flugbrauúna. En síðan hefðu
liðið tvö ár og framkvæmdir
héfðu ekki hafizt fyrr en seint
á s-1 ári og þá fyrir lánsfé, sem
Véstmannaeyjabær útvégáði
sjálfur Hins vegar hafði sú
sorgarsaga gerzt. að þetta
héfði virzt koma niður á við-
háldi hinnar. flugbrautarinnar
og hefði það skeð í fyrsta skipti
nú í vetur frá því að flugvöllur
var opnaður í Vestmannaeyjum,
að hann hefði orðið ófær og
orðjð að loka honum. Karl
kvaðst fagna því, að leggja
mæ.ti nothæfa 600 m braut í
Vestmannaeyjum, en benti
á, að það mætti fyrirfram te’.j-
ast algjörlega ófullnægjandi, að
ætla Birni Pálssyni að halda
uppj samgöngum við Vest-
mannaeyjar ásamt þeim stöð-
um, sem ráðherrann hafði nefnt
með aðeins einni vél. Hér þyrfti
því að taka mun fastar á.
Ingólfur Jónsson sagði, að hér
væri - um bráðabirgðalausn að
ræða og hugsanlegur væri sá
möguleiki, að Björn Pálsson
keyptj aðra vél. Þá taldi hánn
það ekki koma að sök þóit ékki
væri búið að skipta fjárlagáfé
mjlli framkvæmda.
Einnig tóku til máls Guð-
laugur Gislason, sem staðfesti
þau -ummæli Karls, að hann
hefðj lofað því að framkvæmd-
ir hæfust 1960, en það loforð
hefði fl-ugmálastjórn svikið.
Sigurvin Einarsson taldi að með
tilkomu hinnar nýju f-lugvélar
Björns Pálssonar mætti eygja
stórbættar samgöngur í lofti
og bæri að fagna því, að ríkis-
s-.jórnin ljti með skilriingi á
það mál.
Þrefalt lægra kaup en
annarra þjóða þingmenn
Hannibál Valdimarsson gerði
í gær grein fyrir fyrirspurn
sinni til rík-
isstjórnar-
innar varð.
andi la-una.
kjör þing-
manna.
Benti hann
á, að launa.
kjör þlng-
mann,a væru
nú orðin ó-
sæmilega
lág, eða fjór-
um sinnum
lægri en
verið hefði
við síðustu
aldamót
miðað við kaup verkamanna þá.
Meðaltekjur þingmanna hefðu
verið kr. 53 þúsund sl. ár og
væri svo komið, að bæði bænd-
ur og opinberir embættismenn,
sem fá yrðu menn í sinn stað
yfir þingtímann, gætu ekki sér
að skaðlausu setið á þingi. A
sl. ári hefði ríkisstjórnin lát-
ið að því liggja að þessu yrði
breytt til bóta, en einungis
hefði verið um að ræða smá-
vægilegar lagfæringar. Fyrir
tveim árum hefði ríkisstjómin
einnig skipað nefnd til þess
að athuga þessi mál og mundi
nefndin hafa samið frumvarp
til laga um þetta efni. Skrif-
stofustjóra Alþingis hefði einnig
verið falið að kynna sér kjör
þingmanna í nágrannlöndun-
um og athuga hvort ekki væri
ástæða til þess að breyta launa-
kjörum þingmanna til samræm-
is við það. Taldi Hannibal, að
aiþingsmenn yrðu að taka þetta
mál í sínar hendur, ef ríkis-
stjórnin hyggðist ekkert gera
í því á þessu þingi.
Ólafur Thors, forsætisráð-
herra kvaðst get.a upplýst, að
ríkisstjómin
hefði ekki í
byggju að
leggja fram
neinar til-
lögur um
þetta á
þessu þingi.
Það væri
rétt, að
frumvarp
hefði verið
samið um
þetta efni,
og hefði það
legið hjá
ríkisstjórn-
inni um
nokkurt skeið, og einnig hefðu
þingflokkarnir fengið það til
athugunar. Fyrir lægju einnig
athuganir skrifstofustjóra Al-
bingis um kaup þingmanna í
nágrannalöndunum og væri
ekkert á móti því að þær kæmu
fram. í Danmörku væri fast
kaup þingmanna 28.000,00
danskar krónur og að auki
launauppbót vegna kostnaðar
ýmiss konar og næmi hún frá
d. kr. 4.500,00 uppí kr. 11.000,00.
1 Norcgi væri fastakaup kr.
26.000,00 norskar, launauppbót
20—45 kr. á dag (dagpeningar),
í Svíþjóð væru föst laun kr.
26.000.00 sænskár og 3.300,oo—
4.300,00 kr. í dvalarkostnað, í
Bretlandi væru laun þingmanna
1.000,00 £ og 750£ í annan kostn-
að Það væri því augljóst, að
þingmenn hér hefðu lægra
kaup en í nágrannalöndunum,
en hið sama mætti segja um
ýms« aðra starfsmenn ríkisins.
íslendingar væru fátæk þjóð
og launakjör þingmanna sem
annarra yrðu að miðast við
það, sagði forsætisráðherra, en
auk þess hefðu þingmenn féng-
ið nokkra launauppbót á sl.
ári.
Hannibal Valdimarsson þakk-
aði forsætisráðherra upplýsing-
arnar, og kvað ljóst, að launa-
kjör ísl. þingmanna væru á
engan hátt sambærileg við kjör
starfsbræðra þeirra í nágranna-
löndunum. I Danmörku hefðu
þingmenn þannig kr. 170—180
þús. íslenzkar í laun eða rúm-
lega þrefalt meira en ís-
lenzkir starfsbræður. Launa-
kjör þingmanna væru nú svo
gjörbreytt bæði vegna aukinn-
ar dýrtíðar og aukins kostn-
aðar vegna kjördæmabreyting-
arinnar síðustu. Á það mætti
m.a.s. benda til samanburðár,
að lögþingmenn í Færeyjum
væru mun betur launaðir. Væri
því ástæða fyrir þingmenn að
taka málið til endurskoðunar,
ef ríkisstjórnin hyggðist ekki
hreyfa því.
Ólafur Thors sagðist álíta, að
ekki væri til bóta, að hreyfa
málinu, meðan kjaradómur
hefði ekki fellt úrskurð sinn
um laun opinberra starfs-
manna.
Halldór Ásgrímsson lýsti yf-
ir vonbrigðum sínum með
ræðu forsætisráðherra um þetta
mál, og svaraði Ólafur honum
stuttlega aftur.
Útgefandi: Samemmgarflokkur aiþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð-
ur Guðrriundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V Friðb.iófsson.
l.itstiri—■ *— viýsingár. prentsmiðia: Skólavörðust. 19.
Si«ii 17-500 (5 línur). Áíkriftarvérð kr. 65 á mánuði
Njósnir
TáléGdingar langflestir, hvar í flókki Sém þeir
-*• standa, fordsema njósnastarfsemi sem ömur-
Legán fylgifisk hérstöðva og herstöðvastéfnu.
Njósnárar þykja ekki viðkunnanleg manngerð
hér á landi, og má mikið vera ef blöðin sem
fylgja herstöðvastefnunni hafa ekki oftekið sig
í gær við framreiðsluna á Ragnari Gunnarssyni
og viðbrögðum hans og framkomu. Rétt er að
taka það fram að þó Ragnar þessi væri löglegur
meðlimur Sósíalistaflokksins, hefur hann ekki
verið það um skeið, en virzt handgenginn öðr-
um stjórnmálaflokki. Og ýmsum mun þykja
hann nokkuð veiðibráður að fara þegar að ýja að
því að raunar eigi hann engu síður en þjóðhetj-
an Sigurður Ölafsson eins konar skaðabótakröfu
til íslenzka ríkisins fyrir tveimur tékkneskum
langferðabílum, enda snýr hann sér til lögregl-
unnar einmitt um líkt leyti og ljóst varð að
stjórnarflokkarnir töldu ré’tt að greiða flug-
manninum svo sem flugvélarverð af almannafé
fyrir þjóðhetjuskap. Virðist hér í þann veginn
að rísa upp nýr bjargrséðisvegur fyrir vissar
manntégundir.
Tslendingar hafa ekki farið varhluta af njósn-
um. Fléstum mun finnast, að þó tekið væri
mark á öllu sem játandi njósnarar segja hér af
njósnatilburðum Rússa og Tékka, sé það furðu-
lega barnalegt ekki sízt ef borið er saman við
þær kerfisbundnu og víðtæku njósnir um ís-
lenzkt fólk sem Bandaríkjamenn hafa látið fram-
kvæma hér á landi, að telja verður með hjálp
íslenzkra manna, t.d. má nefna að reyní hefur
verið að sía menn eftir stjórnmálaskoðunum í
vinnu á Keflavíkurflugvelli með hjálp nefnda
sem íslenzkir stjórnmálaflokkar hafa haft full-
trúa sína í, í algeru trássi við stjórnarskrá ís-
lands og lög. Ýmsir hafa rekið sig á furðulega
hlu’ti hér og á Norðurlöndum víðar til dæmis
í sambandi við „fróðleik“ bandarískra sendiráða
um pólitískar skoðanir manna þegar beðið hefur
verið um ferðaskilríki til Bandaríkjanna. Auk
yfirgangs bandaríska hersins sjálfs vinna ís-
lenzkar stofnanir eins og landhelgisgæzlan og
landmælingarnar að því að leggja upp í hend-
ur bandaríska herveldisins sem allra nákvæm-
astar mælingar og kort af sjóleiðum og af land-
inu sjálfu.
I^essar staðréyndir eru ekki dregnar hér fram
*’ til þess að draga úr því að allar hernjósnir og
skoðananjósnir erlendra hervelda á íslandi eru
viðurstyggð og fordæmingar verðar. En meðferð
blaða herstöðvaflokkanna á njósnahistoríum,
eins og þeim sem Sigurður Ólafsson og Ragnar
Gunnarsson eru gerðir að þjóðhetjum í, bera svo
mjög keim þeirrar áráttu að reyna að misnota
slík mál tilefnislaust gegn stjórnmálaandstæð-
ingi innanlands, að full ástæða er til að vara við
því að láta ekki bardagaaðferðir próvókasjónar-
innar, bardagaaðferðir aðdáenda Ríkisþinghús-
brunans, verða of uppivöðslusamar í þjóðmála-
baráttu íslendinga.
*
i
1