Þjóðviljinn - 03.05.1963, Blaðsíða 12

Kröfugang-
an 1. maí
Myndin var tekin af Arn-
arhóli þegar kröfugangan
1. maí var á Ieið upp
Hverfisgötu.
Föstudagur 3. maí 1963 — 28. árgangur — 98. tölublað.
-<í>
D

-100%
ingur við brezku stjórnina
um landhelgisgæzlu við Island
-75%
Átökin við brezka landhelgisbrjótinn Milwood^
hafa staðfest það að í sambandi við landhelgis-
samningana hefur ríkisstjórn íslands gert leyni-
samning við Breta um landhelgisgæzluna við ís-
land. Ákvæði leynisamningsins virðast vera þau
að íslendingar mega ekki taka neinn brezkan tog-
ara nema tilkynna Bretum hvað gerzt hafi, fá
brezkt herskip á vettvang ef tök eru á og fá sam-
þykki skipherrans til tökunnar.
1-50%
-25%
S9%
2500 krónur var uppskera
gœrdagsins. Við þökkum
fyrir. Með þessu nemur
söfnunin 59%.
í þessari viku hcfur á-
berandi lægð orðið í viður-
eigninni við hálfu milljón-
ina. Við svo búið má ekki
standa. Við beinum þeim
tilmælum til vina Þjóðvilj-
ans nær og fjær að brjóta
nú aftur blað við og sam-
einast um að færa Þjóð-
viljanum á sem allra styzt-
um tíma þau 205.000 sem
á vantar. Byrjum aftur af
fullum krafti í dag. Þjóð-
viljinn þarfnast aðstoðar
okkar allra!
.................................*
Þegar brezkjr togarar hafa
verið leknir í landhelgi eftir að
nauðungarsamningarnir voru
gerðir, hafa brezk herskip yfir-
leitt alltaf verið kvödd á stað-
inn, en á meðan hafa íslenzka
varðskipið og iandhelgisbrjótur-
inn beðið. Málavextir hafa síð-
an verið lagðir undir skipherr-
ann á herskipinu, og þegar
samþykki hans hefur verið feng.
ið hefur landhelgisbrjóturinn
loks verið færður til hafnar og
verið látinn svara til saka. í
samræmi við þetta hefur Bjarni
Benediktsson landhelgismála-
ráðherra mælt svo fyrir að
aldrei megi beita skotvopnum í
átökum við brezka veiðiþjófa,
og það vita allir brezkir tog-
araskipstjórar. Svo náin hefur
samvinnan verið að þegar
brezku herskipin hafa verið í
Reykjavík hafa skipherrar þeirra
notað húsakynni íslenzku land-
helgisgæzlunnar sem aðalbæki-
stöð sína.
Samnjngur af slíku tagi cr
auðvitað frekleg niðurlæging
fyrir íslendinga. Sérhver full-
valda þjóð hefur einhliða rétt
til löggæzlu á yfirráðasvæði
sínu án íhlutunar annarra, og
ríkisstjórn sem gerir löggæzl
una að samningsatriði við er-
lent ríki er í verki að skerða
sjálfstæði þjóðarinnar.
Hvað gerir rík-
isstjórnin?
Framkoma skipherrans á Pall-
iser sýnir að Bretar telja sig
hafa æðsta vald i hinni „sam-
ejg}nlegu“ löggæzlu. þe}r hika
ekki v}ð að nota brezka flotann
til að bjarga uppvísum veiði-
þjófi undan íslenzkum lögum.
Með þessari framkomu hafa
Bretar í fyrsta lagi sjálfir brot-
ið landhelgissamninginn sem
þeir neyddu rikisstjórnina til að
gera við sig fyrir rúmum tveim-
ur árum. í öðru lagi hafa þeir
Málarekstur í
Miiwood málinu
1 gær mætti Þórarinn Björns-
son skipherra á Óðni fyrir saka-
dómi Reykjavíkur. Hann gaf þar
skýrslu um atburðinn þegar tog-
arinn Milwood var tekinn og
árekstur varðskipsins við hann.
Lögð voru fram sjókort með
staðarákvörðunum skipanna.
Verjandi skipstjórans lagði
nokkrar spurningar fyrir skip-
herrann. Málið verður tekið fyr-
ir aftur í dag og hefst yfir-
heyrsla yfir Helga Hallvarðssynl
1. stýrimanni í varðskipinu kl.
10 fyrir hádegi, siðan kemur
Leon Carlsson 2. stýrimaður fyr-
ir réttinn.
brotið alþjóðalög á freklegasta
hátt. Og í þriðja lagi hafa þeir
notað leynisamninginn um land-
helgisgæzluna til þess að gera
íslenzku varðskipunum ókleift að
halda uppi virkri löggæzlu á
fiskimiðunum. Það er til sam-
ræmis við annað að þessi verkn-
aður var framkvæmdur með ó-
drengilegum ósannindum skip-
herrans á Palliser.
Mönnum er nú spurn:
Hvernig æí'ar ríkisstjórnin
að bregðast við þessari dólgs-
iegu framkomu brezkra
stjómarvalda? Hvaða ráð-
stafanir ætlar íslenzka ríkis-
stjómin að gera til að tryggja
rétt og heiður fslendinga
gagnvart þessu frekiega of-
beldi?
Að kvöldi fyrsta maí munu
margir bæjarbúar hafa veitt
því athygli að eldur logaði
! Engey. Sendi lögreglan þá
hafnsögumenn á lóðsbát út
í eyna til að athuga hverju
þetta sætti og kom í ljós að
þar voru tveir menn skip-
reika og höfðu kveikt bál til
að vekja á sér athygli. Ekki
gátu þó hafnsögumennirnir
tekið mennina um borð þar
sem ekki var hægt að lenda
ióðsbátnum við eyna og
sneru þeir við við svo búið
aftur til lands til að sækja
minni bát.
Er hafnsögumenn höfðu feng-
ið plastbát að láni hjá Slysa-
vamafélaginu fór þeir aftur út
í eyna og fékk fréttaritari Þjóð-
viljans, sem var forvitinn eins
og fleiri, að fylgast með í
þeirri ferð. Gekk ferðin að ósk-
um og var síðan róið á plast-
bátnum úr lóðsbátnum á eyna og
mennirnir sóttir. Reyndust þetta
vera tveir ungir menn, prentarar
að atvinnu, Gunnar Jónsson hjá
Hilmi og Ólafur Pálsson úr
Steindórsprenti.
Höfu þeir Ólafur og G.unnar
farið út um tvöleytið, róið fyrst
til Akureyjar og verið þar um hríð
en síðan dottið í hug að fara
í land í Engey, en hvorttveggja
var að þeir höfðu aldrei kom-
Framlhald á 3. síðu.
farinn
„Augljós mistök“
En að sjálfsögðu er ekki ris-
mikilla svara að vænta. Bjami
Benediktsson landhelgismálaróð-
herra segir svo á forsíðu Morg-
unfblaðsins í fyrradag: ,,Hins
vegar heppnaðist ekki að ná
skipstjóranum, en þar virðist
vera um augljós mistök skip-
stjórans á brezka herskipinu að
ræða. Á þeim mistökum hlýtur
brezka ríkisstjórnin að bera á-
byrgð gagnvart íslandi og bæta
fyrir þau. m.a. með viðeigandi
róðstöfunum gegn brezka skip-
herranum, sem þau framdi.“
Þannig afgreiðir ráðherrann
málið sem ómerkileg „mistök"
Og mælist til þess eins að skip-
herrann fá; hóflega áminningu!
En auðvitað er þvílikur mál-
flutningur ekkert annað en þvað-
ur. Skipherrann hefur að sjálf-
sögðu haft samband við brezka
flotamálaráðuneytið og þar með
brezku stjómina um allar at-
hafnir sínar. Bjami Benedikts-
son getur ekki firrt brezku
stjórnina ábyrgð með því að
ráðast á skipherrann sem ein-
stakling.
Lagt verði hald
á togarann
Svona lágkúruleg viðbrögð og
tilraunir til að firra Bretastjórn
ábyrgð eru að sjálfsögðu óþol-
andi. Almenningur krefst þess
að þegar i stað verði gerðar
ráðstafanir til þess að svara
brezku stjórninni í verki. Það
er tj|l að mynda lágmarkskrafa
að lagt verði hald á togarann Mil-
wood og tilkynnt að honum verði
ekki sleppt fyrr en skipstjórinn
hefur verið framseldur og lát-
inn svara til saka. Ejnnig ber
ríkisstjóminni að láta þessa at-
burði hafa áhrif á samskipti ís-
lenzkra og brezkra stjórnar-
valda. Það er ttl að mynda frá-
leitt að halda áfram undirbún-
ingi að „vináttuheimsókn" for-
seta fslands til Bretlands eftir
þetta ósvífna ofbeldi.
Þessar myndir tóku Gunnar og Ólafur af tnillunni hálfsokkinni og bálinu
Prentarar í hafsnauð!
Kveiktu bál í
báturinn var
Hér sjás'. félagarnir úr Engey, Gunnar Jónsson til vinstri og Ólafur Pálsson, stíga úr plastbátnum
upp í lóðsbátinn. (Ljósm. vh).
sem þeir kveiktu.
þegar
í kaf