Þjóðviljinn - 07.07.1963, Blaðsíða 4

4 SlÐA
tJtgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósfalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla. augiýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskríftarverð kr. 65 á mánuði.
Vinnudagurínn
rr1
¥ nýuppkveðnum úrskurði Kjaradóms um kjör
opinberra starfsmanna eru m.a. ákvæði um
lengd vinnutímans, og er hann yfirleit't ákvarð-
aður 6—8 stundir á dag og laun viðkomandi
starfshópa miðuð við það, að þeir geti framfleytt
sér og sínum af því kaupi án þess að þurfa að
vinna yfirvinnu eða önnur aukasíörf. Er m.a.
fram tekið í greinargerð fyrir dómnum, að ætlazt
sé til þess að niður falli ýmsar aukagreiðslur, sem
til þessa hafa mjög tíðkazt fil þess að bæta opin-
berum starfsmönnum upp léleg kjör. Hér er tví-
mælalaust stefnf í rétta átt; laun fyrir venjuleg-
an vinnudag eiga og verða að vera það há, að unnt
sé að lifa menningarlífi af þeim. Hitt kann að orka
tvímælis, hvort þau laun, sem ákveðin eru s’tarfs-
mönnum í lægstu launvflokkunum geti talizt
nægilega há með tilliti til þessa.
TTvarvetna um lönd er lögð á það hin mesfa á-
herzla að stytta vinnuvikuna og það talið með-
al helztu hagsmunamála vinnandi fólks. Hin
mikla þróun tækni og vísinda hefur ekki aðeins
gert þetta kleift, heldur einnig gert það nauð-
synlegt bæði frá sjónarmiði þjóðfélagsins og ein-
staklingsins. Rannsóknir á atvinnusjúkdómum og
vinnuafköstum manna hafa leitt í ljós, að of lang-
ur vinnutími dregur stórlega úr afköstum fyrr eða
síðar og styttir vinnualdur manna verulega. Of
langur vinnutími er því einn versti þröskuldur í
vegi allrar hagræðingar sem hugsazt getur. Þetfa
hafa vinnuveitendur víða um lönd einnig látið sér
skiljast, enda er víða litið á það sem hreina móðg-
un við verkamenn að fara fram á það við þá, að
þeir vinni meira en í hæsta lagi 8 stundir á dag.
'r'
k tta stunda dagvinna er lögboðin hér á landi, en
það er kunnara en frá þurfi að segja. að vinnu-
dagur almennings er nú yfirleitt allt frá 10 og
upp í 12—14 stundir á sólarhring og jafnvel það-
an af meira. Slíku ástandi verður ekki jafnað til
annars en vinnuþrældóms. En sú staðreynd blas-
ir líka við allra augum. að það er óhugsandi að
lifa af tekjum 8 stunda vinnudags á íslandi í
dag. Það lýsir hins vegar skilningi valdhafanna á
þessu ástandi að bær tekjur sem almenningur afl-
ar sér með vfirvinnu og gera ásamt dagvinnu-
tekjunum ekki betur en að íeljast til þurftarlauna
í núverandi dýrtíðarflóði. eru taldar sönnun þess
að kaupið sé nógu hátt og íslendingar búi við hin
beztu lífskiör! Tslenzkt atvinnulíf er vissulega
fært um að skana vinnandi fólki hér sambærileg
lífskjör við bað sem þekkist annars staðar. bæði
hvað snertir kaupgiald og vinnutíma, og þeir sem
halda öðru fram auglýsa aðeins með því furðu-
lega vantrú á siálfstætt íslenzkt atvinnulíf. Sú
vantrú er hættuleg og launþegasamtökin verða
að gera sitt til þess að uppræta hana með því að
fylgja fast fram kröfum sínum um að gera 8
stunda vinnudaginn að raunveruleika. — b.
MÖÐVILJINN
Sunnudagur 7. júlí 1963
Friðrik vestur en
Ingi austur
Islenzkir skákáhugamenn
fylgjast nú af athygli með
frammistöðu þeirra Friðriks og
Inga í baráttu þeirri, er þeir
heyja um þessar mundir.
Hvað Friðrik áhrærir, þá er
þetta einhver mesta þrekraun,
sem hann hefur lent í síðan
á Kandidatamótinu 1959. Er
enginn veikur hlekkur í þátt-
takendakeðjunni, og eru kepp-
endur allir vel þekktir stór-
meistarar.
Friðrik
Petrosjan, Keres og Reshev-
sky eru þeirra sigursírangleg-
astir, en nsestur þeim gengur
líklega Gligoric. Erfitt er að
spá, hvemig hinir fjórir skipta
með sér sætum. Najdorf var
harður í hom að taka á sl.
ári, en Panno hefur teflt
minna seinni árin en fyrr og
því erfitt. að fella úrskurð um
möguleika hans. Fyrir fáum
árum var hann orðinn öllu
sterkari en Najdorf.
Benkö getur verið skæður
keppnismaður og hæpið, að
hann sé ömggur með neðsta
sætið eins og sumir hafa til-
hneigingu til að ætla. En sjálf-
sagt lendir hann aftarlega í
hópnum.
Að minni ætlan, er senni-
legast, að Friðrik lendi í 6.—7.
sæti. 5. sæti væri gott, og allt
þar fyrir ofan mjög gott. Verð-
ur fróðlegt að fylgjast með
gangi mála þar vestra.
Þá má Ingi heldur ekki slá
slöku við á svæðamótinu i
Halle Þýzkalandi. Verður það
mót Iíklega mesta þolraun hans
til þessa. Naumast er nokkur
von til þess, að hann vinni
ér rétt til þátttöku í milli-
svæðamótinu. Samkeppnin er
of sterk til þess. En sómasam-
legt teldi óg, ef hann yrði fyr-
ir ofan miðju á mótinu.
Nokkuð er um það rætt hvort
Ingi muni vinna sér alþjóð-
legan meistaratitil í þessari
keppni. Ekki teldi ég það frá-
leitt, því hvað styrkleika snert-
ir, er Ingi aðeins í seilingar-
fjarlægð frá stórmeistaratign.
Er raunar vafasamt, að hann
sé nokkuð veikari en sumir
hinna yngri stórmeistara, svo
sem Donner. Lothar Schmid Qg
fleiri. En yfirleitt er erfíðara
fyrir hinar smærri þjóðir,
að fá sína menn viðurkennda,
því þær eru áhrifaminni á
alþjóðasamkundum.
Þannig er öruggt, til dæm-
is, að Friðrik Ólafsson hafði
búið um þriggja ára skeið yfir
stórmeistarastyrkleika, áður en
hann hlaut löggildingu.
Að sjálfsögðu má segja, að
titlar sem þessir séu fánýtir,
en úr því að þeir eru á ann-
að borð veittir. er auðvit-
að skemmtilegra að þeim
sé ekki úthlutað af handahófi.
Nú er úr því skorið, hver
teflir fyrir okkar hönd á
heimsmeistaramóti unglinga
í Leningrad í haust. Það verð-
ur Bragi Kristjánsson, skák-
meistari, en hann sigraði Jón
Hálfdánarson með 2% vinning
gagn 1 % í keppni um þátt-
tökuréttinn. Bragi er góður
fulltrúi hinna yngstu meist-
ara okkar; i senn hugkvæmur
skákmaður og stefnufastur. I
Leningrad mun líka reyna til
þrautar á báða þá eiginleika,
sem og almennt á þann mann-
dóm, er afreksmönnum hæfir.
Hér kemur svo ein svipt-
ingamikil skák frá Hvanneyrar-
mótinu á Siglufirði.
Hvitt: Halldór Jónsson.
Svart: Þráinn Sigurðsson.
1. d4, F-ÍS, 2. e3,
(Halldór fer rólega f byrjun-
ina. Á þessu stigi finnst
manni furðulegt, að hann skuli
innbyrða vinning í 25. leik.)
2. -----d5, 3. Rd2,
(Frumlegur leikur, en ekki
cérlega sterkur.)
3. — — Rb—d7, 4. Rg—f3,
efi, 5. Bd3, c5,
(Þráinn á ekki við mikla
byrjunarörðugleika að striða,
þökk sé rólegheitum hvíts.)
6. c3.
(Þannig er fram komið hið
svonefnda Collebyrjunarkerfi
hjá hvítum. Það er örugg og
traust uppbygging, en ekki
sérega sigurstrangleg.)
6. — — Be7, 7. 0—0, 0—0,.
8. De2, b6, 9. Re5, Rxe5.
(Það er óklókt hjá svörtum
að gefa hvít peðabrúarsporð á
e5 og gefa honum þannig
sóknarfæri að óþörfu. 9. — —
10. dxe5, Rd7, 11. f4, g67
Ingi
(Ekki bætir þetta úr skák,
því nú fær hvítur fyrst veru-
lega góða átakspunkta til
sóknar. Enn var — — Bb7
bezt.)
12. e4, Bb7, 13. exd5, Bxd5,
14. Re4, Dc7, 15. b3.
(Undirbýr c4 og síðan Bb2.)
15. -----f6.
(Þetta er auðvitað vand-
ræðaleikur, en viðurkenna bér,
að staða svarts var orðin erfið
og fárra góðra kosta völ. Lík-
lega kemst hann ekki hjá því,
að létta á stöðunni með því
að drepa riddarann á e4.)
16. exf6, Bxf6, 17. Rxf6t.
Hxf6, 18. c4, Bc6, 19. Bb2.
(Nú fær svartur ekki kom-
izt hjá liðtapi. 19. — — Hxf4
gengur auðvitað ekki vegna
20. Dxe6t, Kf8, 21. Hxf4t og
síðan 22. Hfl. Skárst mun nú
fyrir svartan að leika 19.------
Ha-f8, en taflið er þó allavega
tapað, eins og nú er komið.)
19. — — e5, 20. fxe5, He6,
21. Dg4.
(Lokaatlagan. Svartur er
varnarlaus, því 21. — — Rf8
strandar á 22. Hxf8t.)
21. — — Ha—e8, 22. Bf5,
Hxe5,
(Skárra var 22. — — Rf8, þvi
nú braut svartur sjálfur síð-
asta skjólgarð sinn.)
23. Bxg6!, hxg6, 24. Dxg6t,
Kh8, 25. Hf7.
og Þráinn gafst upp, enda
er hann óverjandi mát í næsta
leik.
Ný bók eftir
Guðrúnu Jacob-
sen
Fyrir nokkru kom út hjá for-
laginu Fróða, bókin Alþýðu-
heimilið eftir Guðrúnu Jakob-
sen. Þetta er fjórða bók höfund-
ar, hinar eru Listamannsraunir,
sem kom út 1955. Gulltárin 1957
og Pílagrímsför til heilsulindar-
innar í Lourdes 1961.
Þessi síðasta bók höfundarins
fjallar um heimilislíf og áhuga-
mál reykvískrar alþýðufjöl-
skyldu og er skrifuð í nokkurs-
konar sendibréfsformi til lesend-
anna. Bókin er spaugsöm og
skreytt skopteikningum eftir höf-
undinn.
Alþýðuheimilið er 132 bls. all-
vönduð að frágangi og prentuð
í prentsmiðju Jóns Helgasonar.
Kenya sjálf-
stæð í ár
LONDON 2/7. Brezka stjórnin
skýrði frá því í dag að Kenya
muni öðlast sjálfstæði 12. des-
ember næstkomandi ef vissum
skilyrðum hefur verið fullnægt
fyrir þann tíma.
1 hvítri bók um mál þetta
skýrði nýlendumálaráðherrann
brezki, Duncan Sandys, frá því
að haldin verði ráðstefna í Lond-
on í septembermánuði næstkom-
andi og verði þá gengið endan-
lega frá stjómarskrá Kenyu.
Fulltrúar Breta og Kenyu-
manna hafa orðið sammála um
að allt brezkt herlið verði á brott
úr landinu áður en ár er liðið
frá því það verður sjálfstætt
rilsi.
Sunnudagskrossgátan
LÁRÉTT; 1 ný 4 muldrar 8 lag 9 pól
10 lófaskellir 11 snemma 13 óskunda
15 horað 17 svipur 19 róli 21 döpur
23 festa 26 varúð 27 vogin 28 aðsjáll
LÓÐRÉTT: 1 snauð 2 skakka 3 spitali
4 ritmál 5 samsull 6 fölleit 7 hests
12 gort 14 jurt 16 mat 18 bögguls
20 eigingirm 22 kanna 24 hlióðum
25 karinafn 26 spé.