Þjóðviljinn - 23.08.1963, Blaðsíða 2

I
HðamiiHN
Föstudagur 23. ágúst 10P3
íingakeppni
FRÍ hefst í dag
Klukkan tvö í dag hefst á Laugardalsvellinum ungl-
ingakeppni Frjálsíþróttasambands íslands 1963. Keppni
þessi er algert nýmæli hér á landi, en hinum Norður-
löndunum hefur slík keppni farið fram allmörg síð-
ari ár.
Esperanto og Asíuþjóðir
Forráðamenn keppninnar gera
sér vonir um, að unglingakeppn-
-in hér geti orðið lyftlstörrg íyr-
ir frjálsar íþróttir, þegar fram
líða stundir, en þessi keppni
er frumtilraun á þessu sviðl hér
á landi.
1 dag fer fram keppni í eftir-
töldum greinum:
STÚLKUR: 100 m. hlaup, 80
ín. grindahlaup, langstökk og
kringlukast. SVEINAR: 100 m.
hlaup, hástökk og kringlukast.
DRENGIR: 100 m. hlaup, 800
m. hlaup, hástökk, kúluvarp og
kringlukast. UNGLINGAR: 100
m. hlaup 1500 m. hlaup, há-
stökk, kúluvarp og sleggjukast,
en keppni í þelrri grein fer fram
á Melavellinum og hefst kl 16.
Yfírlýsing frá
Mjólkureftir-
Á sunnudag hefst keppnin kl.
16,30, og verður þá keppt i eft-
ir töldum greinum: STULKUR:
200 m. hlaup, hástökk og spjót-
kast. SVEINAR: 400 m. hlaup,
langstökk og kúluvarp. DRENG-
IR: 400 m. hlaup, 110 m. grinda-
hiaup, langstökk og spjótkast.
UNGLINGAR 400 m. hlaup,
3000 m. hlaup, þrístökk, lang-
stökk og spjótkast.
Að keppni iokinni verður
kaffisamsæti i húsi Slysavarna-
félagsins við Grandagarð sem
hefst ki. 20,30. Þar verða verð-
laun afhent. Keppendur utan
af landi munu búa í iR-húsinu
við Túngötu og KR-húsinu við
Kaplaskjólsveg þ.e.a.s. þeir sem
ekki eiga aettingja í bænum,
er þeir gista hjá.
Ésperantoþingið í Varsjá var
sótt af f jölmöiYfUm þjóðum,
þar á meðal mörgum frá Asíu
og Afríku.
Það leyndi sér ekki á þessu
þingi, hversu esperanto er á-
gætur tengiliður fyrir þjóðir
utan Evrópu.
Við þörfnumst því ekki leng-
ur hersveita af túlkum, hauga
af þýddum skjölum né nýtizku
þýðingai-véla.
Hin mikla útbreiðsla esper-
anto í Japan, Kína, Indónesíu,
Viet-Nam, Armeníu, Uzbekist-
an. Kóreu, Indlandi, Nepal
Kambodsia og víðar sínir
glögglega að málið er lifandi
mál og viðurkennt, sem auð-
lærðasta málið fyrir Asíu-þjóð-
ir, en mál þeirra er gerólíkt
Evrópumálunum.
Esperanto er margfalt auð-
veldara en enska, franska eða
önnur Evrópumál, vegna þess
hve málið er viturlega upp-
bvggt, rökrétt, sveigjanlegt og
hljómfagurt.
Margir vísindamenn frá Jap-
an, Kína, Armeníu og Uzbek-
istan, er kunna vel tvö Evrópu
mál vilja heldur rita verk sín
á esperanto og stofna þannig
til gagnkvæmra tengsla um
vísindalegra reynslu við vís-
indamenn annara þjóða.
Fyrir nokkrum árum gáfu
nokkrir vísindamenn út ávarp
fyrir forgöngu Lo Chou prof-
essors frá Sensi, þar sem þeir
mæltu eindregið með esperanto
sem alþjóðamáli í stað latín-
unnar, er þeir töldu óhæfa
sem atþjóðamál vísindamanna.
Tveir sérfræðingar hafa ságt
frá reynslu sinni af esperanto
í tímaritinu „Nuntempa Bulg-
orio.“ Þessir menn eru rússneski
tæknifræðingurinn Armand, er
vann í Kína, og búlgarski
læknirinn Toderov, er vann i
Viet-Nam. Þeir segja að esp-
eranto gefi ávaxtaríkan árang-
ur í alþjóðlegu samstarfi um'
tæknimál.
Armand segir: „Ég hef í
hæsta lagi eytt 3—4 mánuðum
i esperantonám. Fyrir það get
ég notið þeirrar ánægju að
ræða við Kínverja, Japana
og auk þess við allar aðrar
þjóðir heims, sem esperanto
kunna. En til þess að verða
fær um að tala við fulltrúa
áður nefndra þriggja þjóða á
þjóðtungu þeirra mundi ég
verða að fórna þriðjungi ævi
minnar.
Æskumenn í Viet-Nam, sem
lært hafa og iðkað frönsku í
áratug, verða þó ekki færir um
að rita hana lýtalaust.
En eftir aðeins hálfs árs nám
í esperanto tókst þeim að ríta
málið villulaust.
Andstæðingar esperanto máls-
ins fullyrtu að það væri gerfi
mál, sem ekki mundi lifa höf-
und sinn. En nú. eftir að and-
stæðingar þess eru dánir, lifir
og blómgast þetta snilliverk
Zamenhofs á vörum milljóna
manna í hraðvaxandi bók-
menntum þess.
En það er nú svo með hin
svonefndu lifandi mál, að þau
eru ekki lifandi mál öllum
þjóðum — öðru nær. Móður-
málið er lifandi mál aðeins
þeirri þjóð er talar það, öðrum
þjóðum er það framandi —
gerfimál.
litinu
Þjóðviljanum barst í gær eftir-
-'arandi yfirlýsing frá Mjólkur-
eftirliti rikislns:
„Þar sem vissir aðilar hafa á-
nægju af því að búa til sögur,
vegna bifreiðaslyss. sem mjólkur-
eftirlitsmaður ríkisins lenti í,
þykir rétt að upplýsa það rétta
í málinu:
1. Þann 15. júní sl. var keyrt
á bifreið Mjólkureftirlits ríkisins
R-6996, Chevrolet-station, árgerð
1955, á Rangárvöllum, skammt
frá Hellu.
2. Bifreið eftirlitsins eyði-
lagðist í árekstrinum.
3. Mjólkureftirlitsmaður ríkis-
ins keyrði ekki blfreiðina, en sat
í framsæti hehnar.
4. Mjólkureftirlitsmaður ríkis-
ins var um þrjár vikur á sjúkra-
húsi. vegna áverka, sem hann
hlaut { bifrciðaslysinu.
Reykjavík, 22. ágúst 1963
Mjólkureftirlit ríkisins".
Fjölleikar í Berlín
Friedrichstadt-leikhúsið í Austur-Berlín efndi í þessum mán-
uði tiil alþjóðlegra fjölleika og var mjög vandað til allra
hluta. Til vinstri sjást nokkrar ballctdansmeyja r hússins. Standa þær að tjaldbaki og fylgjast
með sýningu fimleikamanna frá Vestur-Þýzkala ndi sem sjást til hægri á myndinni .
Það mál, sem við tölum í
Viet-Nam, hefir enga orðflokka,
þar af lelðandi hvorki fleirtölu,
endingar eða föll. Helztu ein-
kenni málsins eru sex tónar, er
gefa orðunum breytilega þýð-
ingu. Hin óbreytilegu orð geta
þvf verið nafnorð, lýsingarorð,
sagnorð, atviksorð eða forsetn-
ingar, eftir stöðu þeirra í setn-
ingunni.
öll evrópumálin eru okkur
því framandi, þar af leiðandi
gerfimál. Eriendu málin eru
okkur því, ekki aðeins gerfi
mál heldur hrein og bein koll-
steypumál. Kínverskan er að
vísu skyld okkar máli, en orða-
niðurröðun er frábrugðin.
Esperanto umber orðaskipan
beggja málanna og því eðlilegt
mál, hvað það snertir.
Fyrir menningarviðskipti
margra þjóða í Asíu og Afríku
er espéranto bráðnauðsynlegt,
þar sem mál þeirra, bókmennt-
ir og menning er svo að segja
elnskis metin af umheiminum.
I t
1 löndum, sem líkt eru sett
og Viet-Nam, að þýddar bók-
menntir eru varla til og frum-
samdar bókmenntir hafa enn
ekki náð útbreiðslu, hefir esp-
eranto alveg sérstaka þýðingu,
vegna bókmennta þess, með
30 þúsund úrvals bóka. Það
sem við höfum kynnzt úr heims-
bókmenntunum eigum við esp-
eranto og þakka, því til sönn-
unar nægir að nefna „Faraono”
„Sinjoro Tadeo“ „Quo Vadis“
„Romeo Kaj Julieto” „Eugenio
Onegin“, „La Revizoro" o.fl.
Þó Frakkar réðu hér ríkjum •'
80 ór var ekkert af riturn Vikt-
ors Hugo Anatole France
Maupassant, Zola, Balzac o.fl.
höfunda þýdd á mál okkar í
Viet-Nam.
Að dæmi kínveskra og jap-
anskra esperantista, verða þjóð-
ir Asíu og Afríku að nota esp-
eranto til þess að afla sér verð-
mætrar alþjóðlegrar menningar
og til þess að kynna öllum
heimi eigin menningu og þjóð-
legan fróðleik.
Hagnýting esperanto til slíks
menningarsamstarfs, skyggir
enganvegin á þjóðmólin, heldur
auðgar þau, en afmáir mála-
glundroðann og yfirgang ann-
arra móla.
Höfundi málsins — snill-
ingnum Zamenhof tjáum við
hjartans þökk, sömuleiðis öll-
um esperanto-rithöfundum og
þýðendum er með starfi slnu
hafa miðláð okkur af alþjóð-
legum fjársjóðum og með því
einnig eflt alþjóðlega vináttu.
Við heitum því að fylgja dæmi
þeirra af heilum huga, vinna
með þeim, er vilja útbreiðslu
esperanto um allan heim.
Þeim öllum sendum við hlýj-
ar kveðjur og kærar þakkir.
Þýtt úr esperanto. * K.G.
Hlutverk íslenzku
þjóðarinnar
Þvl fer víðsfjarri að ég sækist
eftir því, að særa viðkvæmar
trúartilfinningar, en ég get ekki
borið virðingu fyrir þeirri trúar-
ró, sem á skylt við andvara- og
ábyrgðarleysi.
Vitandi eða óafvitandi leita
menn jafnvægis skynsemi og til-
finninga. Það fæst því aðeins,
að menn lifi vökulir i sinni æðstu
lífshugsjón. 1 því vökula lífi get-
ur vilji hinna mörgu náð til að
steypast fram sem straumur i á,
skolað burtu hverskonar óhrein-
indum og fengið því áorkað, að
trú og vísindi nái til að falla um
sama farveginn, en það er skil-
yrði fyrir því, að tortíming styrj-
•lda verði afstýrt og að mann-
sæmandi lífl verði lifað á jörðu
hér. 1
Mætti íslenzka þjóðin nú bera
gæfu til þess, sameinuð i einni
friðarhugsjón, að taka í þann
trúmennskunnar þráð. sem nú-
verandi biskup hafði í hendi
sinni. þegar hann, þáverandi guð-
íræðiprófessor reit eftirfarandi
málsgreinar:
„Nú hafa voldugir menn og
ríkar stéttír úti í löndum komið
auga á nýtt hlutverk handa bess-
um hólma. Nú er það ekki skreið
eða tóvara, sem máli skiptir, nú
er það hemaðargagnið.
Þegar á er sótt um áhrif hér
og ítök af þéssum sökum, bá
megum við hafa það hugfast, að
jvið erum ekki aðeins að hafa
vit fyrir okkur sjálfum. með bví
að standa eindregið gegn slíku.
Við erum að þjóna köllun lands-
ins við mannkynið í heild“.
(S. E. bls. 113 „Vori brugðið".
Erindi og ritgerðir 1943-1948).
Það er hlutverk íslenzku þjóð-
arinnar að finna traustan gmnn
fyrir heilbrigða starfsháttu á
þjóðlífsakrinum, sem helgist af
sannri mannúð og sönnu sið-
gæði.
Það illgresi sem er þessu til
hindrunar verður að fjarlægja,
svo að traust geti orðið brúar-
byggingin milli þeirra öfganna
að bjóða fram vinstri kinnina.
þegar menn hafa verið slegnir
á þá hægri, og múgmorðstækj-
anna og möguleikanna. til að
hrinda þeim af stokkunum, beg-
ar misvitmm leiðtogum eða
vopnaframleiðendum finnst sér
og sínum vilja ekki vera nógu
mikill sómi sýndur.
Sú þjóð, sem veit sitt hlutverk,
er helgast afl um heim.
Jafnt hátt sem lágt má falla
fyrir kraftinum þeim.
18/8 1963
Guðrún Pálsdóttir.
Þing sveitarfélaga
Framhald' af 1. síðu.
sambandsins fyrir tímabilið
og var þessu hvorutveggja vís-
að til nefnda.
Rædd var tillaga stjórnarinn-
ar þess efnis, að hækka ár-
gjaldið úr krónum 1,50 í 3,00 á
íbúa sveitarfélaganna. Tillög-
unni var vísað til Fjárhags-
nefndar.
•
Gunnar Thoroddsen fjórmála-
ráðherra flutti ávarp og ræddi
aðallega um fjárhagsmól sveit-
arfélaganna og drap á ýmsar
tillögur til úrbóta þeim.
Eftir matarhlé flutti Sigur-
björn Þorblörnsson rikisskatt-
stjóri erindi um framkvæmd
hinna nýju laga um tekjustofna
og svaraði fyrirspurnum þar að
lútandi.
Áður en þingfundi var frest-
að klukkan 6, flutti^ Zóphanías
Pólssorf erindi um skipulagsmól
og ræddi sérstaklega um frum-
varp til nýrra laga um þau
mál.
Eftir fundarslit og fram eftir
kvöldinu störfuðu nefndir og
fundur verður settur aftur
klukkan 10.30 f.h. í dag, en
þó flytur Tómas Helgason yfir-
læknir á Kleppi erindi um ráð-
stafanir sveitarstjórna vegna
geðsjúklinga. Að erindi hans
loknu flytur Pétur Pétursson
innkaupastjóri erindi um vöru-
innkaup sveitarfélaganna.
Nánar verður sagt fró fund-
unum i blaðinu á morgun.
Sundkeppn;
Framhald af 10. síðu.
lands og er það eina tekjulind
sambanídsins.
Ástæða er til þess að hvetja
fólk til þess að synda tvö hundr-
uð metrana og draga það ekki
fram á síðustu stundu.
PJONISTAN
LAUGAVHGI 18
TIL SÖLU.
SIMI 19113
r
2 herb. giæsileg íbúð við
Ásbraut.
2herb. risíbúð f Mosgerði.
Utborgun 125 þús.
2 herb. glæsileg íbúð við
ldeppsveg.
2 herb. lítil nýstandsett í-
búð við Bergstaðastræti.
3 herb. íbúð í Gerðunum.
Góð kjör.
3 herb. góð hæð og 3 herb.
góð risíbúð við Njálsgötu.
Erfðafestulóð.
3 herb. jarðhæð við Barma-
hlíð.
4 herb. hæð við Asvalla-
götu.
Múrhúðað timburhús, 4
herb. góð íbúð við Lang-
holtsveg. Stór steyptur
bílskúr.
3 herb. hæð við Grana-
skjól.
3 herb. nýleg hæð 90 fer-
metrar i timburhúsi. stór
erfðafestulóð.
4 her^, góð fbúð 117 fer-
metrar við Suðurlands-
braut. Stórt útihús.
4 herb. hæð við Bergstaða-
stræti.
4 herb. hæð við Nýlendu-
götu. Laus 1. sept.
5 herb. glæsileg íbúð við
Kleppsveg.
Timburhús 3 herb. fbúð við
Suðurlandsbraut. Utborg-
un 135 þús.
Timburhús við Breiðholts-
veg. 5 herb. íbúð. Utborg-
un 100 þús.
Timburhús 80 fermetrar á
eignarlóð i Þingholtunum.
3 hæðir og kjallari.
Raðhús f Vogunum.
I SMlÐUM.
4 herb. jarðhæð við Safa-
mýri tilbúin undir tré--
verk og málningu nú þeg-
ar.
4 herb. íbúð við háaleitis-
braut.
6 herb. glæsilegar endaí-
búðúðir við Háaleitis-
braut.
5—6 hcrb. glæsilegar hæðir
með allt sér í Kópavogi.
Raðhús og parhús í Kópa-
vogi. Tækifærisverð. Lúx-
useinbílishús í Garða-
hreppi.
KÓPAVOGUR.
3 herb. hæð í timburhúsi
við Nýbílaveg 1. veðr. 1
laus.
3 hcrb. hæð ásamt bygg-
ingarlóð. |
Höfum kaupendur með mikl-
ar útborganir að flestum
tcgundum fasteigna.
NÝTÍZKU HÚSGÖGN
Fjölbreytt úrval.
Póstsendum,
Axel Eyjólfsson
KIPAUTGCRB RIKISINS
Herðubreið
fer austur um land 2B. b.m.
Vörumóttaka í dag og árdegis
á morgun til Diúpavogs. Breið-
dalsvíkur, Stöðvarfjarðar, Mjóa-
f jarðar, Borgarfjarðar. Vonna ■
fjarðar. Bakkafjarðar. Þórshafn-
ar, Raufarhafnar, og Kópaskers.
Farseðlar seldir á mánudag.
bifreiðaleigan HJÓ
| úími ifl-37(l
Hverfisgölu 82
V