Þjóðviljinn - 31.08.1963, Blaðsíða 7

Laugardagur 31. ágúst 1963
ÞJðÐVILJINN
SÍÐA
Ritstjóri: Unnur Eiríksdóttir
Marie Michelett:
Gunnlaug í Svarthamri
Ævintýri endursagt eftir Goethe
Þú hefur ef til vill ekki
heyrt það fyrr, að uppi í
Svarthamri bjó eitt sinn
ógurlega stór risi. Hann var
svo hár að stóru grenitrén
þama uppi náðu honum að-
eins í hné, og þegar hann
þurfti að fara eitthvað, var
hann vanur að segja: Hér í
Svarthamri er ekki einu sinni
hægt að fá sæmilegan lurk
til að ganga við. Hér vaxa
aðeins brúðutré,
Það var gott að risinn í
Svarthamri var svo meinlaus
og góður, því að annars hefði
fólkið niðri í sveitinni ekki
verið öfundsvert. En hann
var vinur þeirra allra, og
þeim fannst gaman til þess
að vita, að þar bjó svo sfór
risi, sem aldrei gjörði :.eitt
ljótt af sér.
Risinn hafði verið kvænt-
ur, en nú var konan hans
dáin. En hann átti eina dótt-
ur, sem hét Gunnlaug. Hún
líktist föður sínum, og þótt
hún væri ekki nema 6 ára.
var hún að minnsta kosti
helmingi stærri en fullvaxið
fólk. Hún gat tekið allt gólf-
ið hér i stofunni í einu
skrefi, og þegar hún raulaði
við kettlinginn sinn, heyrð-
ist það alveg niður í byggð.
Hún hafði gamla tröllkonu,
fvrir fóstru, og það var
heppilegt, bví að annars hefði
ekkert, ráðizt við hana. Hún
var ör í skapi, og þegar hún
reiddist. þá sparkaði hún svo
að heil björg losnuðu úr
hömrunum. En ' Guri eamla
fylgdist með og tók Gunn-
laugu undir handlegginn og
bar hana inn, og þar varð
hún að dúsa, þar til hún
hafði jafnað sig.
Loks datt risanum í hug
að byggja brúðuherbergi
STAKA
En ef létt er lundln þín,
loftið bjart og næði:
seztu þar sem sólin skín,
syngdu Iítið kvæði.
Þorsteinn Erlingsson.
SMÆLKI
Margir villimann höfðu
pann sið að bera eyrnalokka.
Þó ótrúlegt sé, ímynduðu þeir
sér að það gerði sjónina
skarpari.
★
— Ég vinn vanalega svo mik-
ið, að ég er of þreyttur til að
geta borðað.
— En ég borða vanalega svo
mikið, að ég er of þreyttur
til að geta unnið.
handa Gunnlaugu, til þess
að hún yrði fremur svolítið
húsleg, og semdi sig að hátt-
um risanna.
Og nú fékk Gunnlaug
brúðuherbergi og það var nú
ekki slorlegt! Það var eins
stórt og venjulegt hús, og
þar voru stólar, borð og rúm
og allt eins stórt og hús-
gögnin hér í stofunni. Og til
að byrja með var Gunnlaug
svo ánægð yfir þessum nýju
leikjum. að hún hljóp niður
í brúðuherbergið strax á
morgnanna og lék sér þar
allan daginn. Em þegar frá
leið fannst henni einmana-
legt þar inni, og einn góðan
veðurdag fór hún inn til föð-
ur síns og bað hann að gefa
sér brúður, annars hætti hún
að leika sér í brúðuherberg-
inu.
— En brúðurnar verða að
vera lifandi pabbi, sagði hún,
því að ef þær eru dauðar,
er ekkert gaman að þeim.
Þá hló risinn svo hátt, að
fólkið niðri í sveitinni hélt
að komið væri þrumuveður.
— Heyrðu nú, Gunnlaug,
sagði hann, nú krefst þú
meira. en jafnvel risi getur
uppfyllt
S,yo hélt,. risinn afmælis-
veizíu, og hann hafði boðið
öilum risunum úr Hvanndala-
björgjrm, T>inú,a?tóli,r,. Hprn-
bjargi og Skrúð. Þeir komu
allir gangandi, því að þeir.
höfðu svo langa fætur, að
það var alveg hæfileg
skemmtiganga fyrir þá að
SVarthömrum. Og þó að sal-
ur risans væri bæði stór og
rúmgóður, bá komu svo marg-
ir gestir, að risinn bað Guri,
að fara með Gunnlaugu yfir
í brúðuherbergið, svo að hún
væri ekki fyrir meðan borð-
að væri. En þetta féll „Gun.n-
laueu illa, eins og þú getur
skilið. Hún vildi ekki vera
ein. En hún sagði ekkert —
en beið þar til Guri var far-
in frá henni, og þá — einn-
tveir-þrír — hélt hv'in af stað
niður fjallið og stikaði stór-
um.
— Nú skal. ég þó siá mig
um í sveitinni, sagði hún.
Það var engin gata, en
Gunnlaug gat séð yfir trjá-
stofnana og hún stefndi á
nýja, rauða kirkjuturniinn.
Hún stökk yfir girðingarnar
og trjástaflana í fjallinu og
hún sparkaði við og við í
einn og einn stein, svo að
hann hentist niður fjallið.
Hún settist á þakið á litlum
kofa, sem hún kom framhjá,
svo að brakaði í hverjurtr
bjta, og hún stakk birkitré
niður um reykháfinn, svo að
konan, segn var inni og sauð
graut í pottinum, varð svo
hrædd. að hún hafði nærri
misst vitið.
Loks kom hún niður í dal-
inn Þar fannst henni fallegt.
Þarna var litla* rauða kirkj-
an svo falleg. — og þar voru
mörg hús álíka og brúðuher-
bergið hennar. Þarna voru
kýr, kindur og hestar, álíka
stór og dýrin í Örkinni hans
Nóa uppi í Svarthömrpm! Nú
þurfti hún bara að finna eitt-
hvert skemmtilegt leikfan".
til að taka heim með sér, svn
að hún gæti leikið sér allan
síðari hluta dagsins meðan
veizlan stóð yfir.
1 Gunnlaug hugsaði sig um
—• hún vildi fá það allra
skemmtilegasta, sem hægt
var að finna.
Þá sá hún allt í einu að
dymar opnuðust á einu hús-
inu, og að út komu tvær
litlar lifandi brúður — dreng-
ur og stúlka. Þau léku sér
að beizlistaumum og annað
þeirra var hestur, og hlupu
kringum húsið, án þess að
eiga neins ills von.
Nú vissi Gunnlaug, hvað
hún vildi helzt fá! Hún steig
í einu skrefi yfir gerðið, þreif
til barnanna, og á næsta and-
artaki hafði hún stungið
bömunum i svuntuvasa sína,
og svo stikaði hún til fjalls-
ins og bar fljótt yfir. Hvað
fékkst hún um, þótt börnin
grenjuðu og bæðu fyrir sér?
Það gladdi hana aðeins, því
að nú skynjaði hún, að þau
væru raunverulega llfandi.
Og þegar þau að lokum sofn-
uðu af gráti og þreytu, tók
hún í fæturna á þeim og lét
þau hanga þannig, þar til
hún fékk þau til að grenja
aftur, — hún var svo hrædd
um að lífið skryppi úr þeim,
áður en hún kæmi þeim í
brúðurúmin.
Loks kom hún heim. Hún
hafði hlaupið, svo að hún
varð lafmóð, hárið var allt
úfið- og hún var eldrauð í
framan. En hvað gjörði það
til! Nú hafði hún fengið llf-
andi brúður. Nú mundi aldrei
framar verða leiðinlegt hér í
Svarthamri. Hún gaf sér ekki
tíma til að sýna hinu fólk-
inu þapr, en fór með þær
beint inn í brúðuherbergið
sitt.
Þarha inni var eins yndis-
legt og á varð kosið. Brúðu-
rúmin biðu uppbúin, og það
voru stólar og borð, kirnur
og dallar. En nýju brúðurnar
kunnu samt ekki við sig. Þær
grenjuðu, þær báðu hana um
að sleppa sér, og þær org-
uðu:
— Við viljum fara heim
— við viljum fara heim! Við
viljum komast til mömmu,
við viljum til' mömmu.
Gunnlaug hló aðeins fyrst
að þeim, henni fannst þær
svo skemmtilegar, af því að
þær voru lifandi. Svo fór
hún að bjóða þeim trölla-
kökur. en þær voru svo stór-
ar, að hún kom þeim ekki
upp í þær, ekki einu sinni,
þegar þær o.rguðu og göptu
sem mest. Svo tók hún þær
og afklæddi, og lagði þær
upp í rúm. En þegar þær
orguðu enn, eins og þær
væru gengnar af' göflunum,
þá flengdi hún þær í örvænt-
ingu simni. En þá fyrst grenj-
uðu þær svo að úr hófi
keyrði. Hljóðin i þeim heyrð-
ust alveg inn í tröllasalinn,
þar sem gestimir voru.
— Farðu, Guri, og líttu eft-
ir, hvað gengur á í brúðu-
herberginu, sagði risinn. Og
hún fór.
Guri var ekki blíð í máli,
þegar húm fékk að sjá hinar
nýju brúður Gunnlaugar. Os
hún rak Gunnlaugu með
brúðurnar inn til risans
— Svo að þú hagar bér
þannig, begar þú ert ein,
sagði risinn.
Og nú varð Gunnlaug ;>ð
svara þremur spurningum:
— Átt þú þessar brúður,
Gunnlaug? spurði risinm.
— Nei.
— Hvað gjörir sá, sem tek-
ur það, sem hann á ekki?
— Stelur.
— Og hvað fær sá, sem
stelur?
— Flengingu, mumlaði
Gunnlaug. Nú var hún ákaf-
lega hrædd.
— Já, sagði risinn, fleng-
ingu fær hann og stolnu hlut-
unum verður hann að skila
aftur.
Svo braut hann upp stórt
birkitré og flengdi Gumnlaugu
með þvíf Löngu áður en hann
var búinn, lofaði hún hátíð-
lega, að þetta skyldi hún
aldrei gjöra aftur.
— Og nú ferð þú með
henni, sagði risimn við Guri,
og svo berið þið bömin heim
til sín aftur. Heilsaðu fólk-
inu og biddu það að fyrir-
gefa þetta í þetta elna skipti.
Þegar að þvi kom í hús-
inu, sem börnin áttu heima
í, að kalla átti á þau i mið-
degismafinn, svöruðu þau
ekki. Mamma, þeirra kallaði
aftur, og lét vimnukonuna
kalla líka, en enginn svaraði.
Þá hlupu báðar út, leituðu
í garðlnum og í skóginum, i
læknum og andatjörninni, í
hænsnahúsinu og í brunnin-
um, í hundahúsinu og í kjall-
aranum, en þau sáu börnin
hvergi.
Þá hlupu þær til nágrann-
anna, kirkjumnar, skólans og
hreppstjórans, en enginn
hafði séð börnin.
Svo settust þær niður og
sögðu föðurnum frá, hvernig
komið var, og, hamn, sem
hafði ekki grátið síðan hann
var bam, fékk tár í augun.
— Nei, þetta gengur ekki,
sagði hann.
Svo fóru þau að leita aft-
ur í húsinu. Þau leituðu i
rúmunum og undir rúmun-
um, í eldiviðarkassamum og
ofninum, bak við legubekk-
inn og i stóru battaöskju
móður þeirra, en alit var ár-
angurslaust.
Þetta leit illa út. Hvað
áttu þau að gera? Þau voru
alveg ráðalaus, Að hugsa sér
ef blessuð litlu börnin lægju
úti um nóttina!
Svo settust þau imn í stof-
una, faðirinn og móðirin,
vinnukonan og eldabuskan.
Eldiviðardrengurimn og hund-
Niðurlag)
reið út í Mikka, og hvísluðu
hvert að öðru: — Við skul-
um ekki klappa fyrir hon-
um, heldur láta sem við sjá-
um hann ekki, hvað vel sem
honum tekst, — því miður
heyrði Mikki hvað þau voru
að pískra, og var við öllu
búinn. Ostahnífurinn> var
þarna rgtt hjá, og Mikki
hvíslaði að honum: — Viltu
gera mér greiða?
— Því miður, ég 6 ekki
svo mikið sem smáblta of
osti — svaraði ostahnífurinn.
— Mig langar ekki í ost,
það, sem þú átt að gera er
að skríða ofan í tepottinn
og hriftgla þar, fram og til
baka —.
— Nú skil ég ekki — sagði
ostahnífurinn — það yrði til
að æra vesajings tepottinn. —
— Það er hárrétt athugað
hjá þér — svaraði Mikki. —
Vertu bara fljótur að gera
eins og ég segi þér. —
Ostahnifnum líkaði þetta
ekki \ vel, en hlýddi þó.
— Halló, kaljaði kolaskófl-
am, hvenær ætlar þú að
byrja að sýna listir þínar,
Mikki?
— Nú skal ég ekki láta
ykkur bíða lengur. sagði :nús-
in og bvrjaði að sýna alls-
komar töfrabrösð með mislit-
um gúmmíboiltum.
Eldhúsáhöldin voru graf-
urinn sátu út við dyrnar.
Enginn sagði orð.
Allt i einu heyrðu þau ein-
hver högg, og faðirinm hljóp
til dyranna. En þar var eng-
inn. Aftur heyrðust einhvers
staðar högg, og móðirin hljóp
að eldhúsdyrunum, em eng-
inn sást þar heldur. Loks
hljóp einhver upp á kvistinn
til þess ^ð sjá, hvort nokk-
uð sæist þaðan. Og það
reyndist svo, þvi að þarma
uppi stóðu þær, Guri og
Gunnlaug, þær voru svo stór-
ar, að þær börðu á kvist-
gluggann, til þess að einhver
kæmi til að Ijúka upp. Og í
hendinni héldu þær á körfu,
þar sem bæði börmin lágu sof-
andi. Þau voru orðin svo
þreytt, að þau gátu ekki
hljóðað lengur,
Haldið þið ekki, að pabbi
alvarleg og þóttust ekki taka
eftir hvað snjall hann var.
Allt i einu fór tepotturinm
að hlæja, og allir litu á
hann undrandi. Var hann bú-
inn að gleyma að þau höfðu
komið sér saman um að
hlæja ekki, og látast ekki
sjá Mikka? En tepotturinn
hló og hló eins og hann væri
genginn af göflunum, Enginn
vissi að það var ostahnífur-
imn, sem kitlaði hann svona
mikið.
— Jæja, það er gott að
einhver hefur ánægju af
töfrabrögðum mínum, sagði
Mikki. Hann var sá eini, sem
vissi að hverju tepotturinn ■
hló. .
Eftir nokkra stund hætti
Mikki að sýna töfrabrögð en
tepotturimn hló ennþá óstöðv-
andi hlátri.
— Ég held að tepotturinn
ætti að fara til læknis. sagði
ausan í sömu andránni kom
þeirra og mamma hafi orðið
glöð? Og haldið þið, að þau
hafi farið upp í kvistglugg-
ann til að heilsu Gunnlaugu
og fullvissa hana um, að þau
skyldu fyrirgefa henni allt?
Já, það gjörðu þau. Og þau
sögðu Gunnlaugu, að hún
mætti koma niður eftir til
þeirra og leika sér við börn-
in stund og stund, ef hana
langaði til. En Guri fannst
óþarfi að ræða um þetta.
— Ó, nei, sagði hún, Gunn-
laug verður uppi í Svart-
hamrl, þar til hún hefur lært
að haga sér betur. — Og
við það sat.
En hvort hún hefur nú
lært að haga sér, veit ég
ekki. Hún hefur að minnsta
kosti ekki sézt niðri í daln-
um síðan.
(E. S. þýddi).
ostahnífurinn upp úr tepott-
inum, brosandi út að eyrum.
— Ég er vist búinn að kitla
tepottinn nóg í bili, sagði
hann.
Eldhúsáhöldin litu undrandi
hvert á annað.
— Hvað á þetta eiginlega
að þýða? spurði sykurtöngin.
Þá sagði Mikki þeim að hann
hefði heyrt hvað þau voru r ð
pískra; þetta hefði bara ver-
ið krókur á móti bragði.
— Ó, sagði straujárnið,
klukkan er orðin hálf-ellefu,
en hvað tíminn flýgur áfram.
Stundina sem eftir var til
miðnættis notuðu búsáhðld-
in til þess að geta gátur eg
fara i ýmsa leiki. Klukkan
tólf kvöddu þau gamla árið
með söngv og heilsuðu þv(
nýja. — Að því loknu fór
hver hlutur á sinn stað. cg
engan vat grunað að barna
hefði verið veizla állt kvöld-
ið - -
Myndir frá lesendum
Hæra Óskastund! Ég ætla að senda þér eina mynd af húsi.
Það er búið að hirða svolítið af heyi öðru megin váð
veginn. — Ég heiti Vilborg Traustadóttir, Sauðanesi váð
Siglufjörð.
Skemmtun í eldhúsinu