Þjóðviljinn - 03.05.1964, Blaðsíða 4

4 SlÐA
ÞIÓÐVILJINN
Sunnudagur 3. maí 1964
Ctgeíandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: tvar H. Jónsson. Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Ritstjóri Sunnudagsins: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar. orentsmiðja. Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur) Áskriftarverð kr. 90 á mánuði.
Liði fylkt
1 maí 1964 varð samfylkingardagur eins og til
-*-• var stofnað. Þúsundir reykvísks alþýðufólks
svöruðu kalli 1. maí nefndar verkalýðsfélaganna,
komu með í kröfugöngu dagsins og gerðu úti-
fundinn á Lækjatorgi einn hinn stærsta sem þar
hefur verið haldinn. Hinir mörgu fánar verkalýðs-
félaganna, sumir virðulega lúnir af mörgum veðr-
um eins og Dagsbrúnarfáninn, aðrir spánnýjir,
settu svip á gönguna og fundinn. Auðfundið var
við hvern sem talað var, að alþýðu Reykjavíkur
þótti vænt um einingu þessa dags og vo'ttaði henni
stuðning.
Oamfylkingin um hagsmunamálin 1. maí er eins
^ konar framhald af þeirri óvenju víðtæku
samstöðu sem náðist í átökunum í vetur, þegar
verkalýðssamtökin stöðvuðu á síðustu stundu
samþykkt á þvingunarlagafrumvarpi ríkisstjórn-
arinnar og knúðu fram verulegan samningaár-
angur gegn algjöru skilningsleysi og þvermóðsku
atvinnurekenda. Þannig hefur t.d. nú náðst sá
árangur að verkalýðshreyfingin fylkir sér alveg
einhuga um kröfuna um verðtryggingu kaupsins
og bar hana hátt þennan 1. maí. Þess er skemmst
að minnast að ríkisstjórnin og flokkar hennar
gerðu það að meginatriði að ,,taka vísitöluna úr
sambandi“, afnema með meirihluta sínum á Al-
þingi þann vísi að verðtryggingu sem verkalýðs-
félögin höfðu knúið fram. Og sjálfstæðisflokkur-
inn og Alþýðuflokkurinn létu sér ekki nægja að
afnema með lögum þetta atriði í frjálsum samn-
ingum verkalýðsfélaga, heldur létu beinlínis
banna með lögum að taka mætti upp neina slíka
verðtryggingu kaupsins. Á Alþingi og í blöðum
Sósíalistaflokksins og Alþýðubandalagsins var
þessu mótmælt sem fásinnu og árás á verkalýðs-
samtökin. Nú er svo komið að þessi kenning ríkis-
stjórnar Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokksins
hefur beðið herfilegan ósigur, öll verkalýðs-
hreyfingin stendur fast að baki kröfunni um verð-
tryggingu kaupsins.
Annað atriði má nefna. í hinu sameiginlega á-
varpi verkalýðsfélaganna í Reykjavík var al-
gerlega vísað á bug þeim áróðri ríkisstjórnarinn-
ar og blaða hennar, að kauphækkanir verkamanna
séu undirrót og orsök verðbólgu og dýrtíðar. Báð-
ir ræðumanna útifundarins voru á einu máli um
að kaupgjaldsbaráttan hefði verið varnarbarátta
undanfarin ár, kauphækkanirnar komið á eftir
hinum skefjalausu verðhækkunum og ekki tekiz't
að varðveita kaupmátt launanna, hann hefði átt
að aukast verulega þessi ár. Leiðrétting kaupsins
verður að fást. Báðir ræðumanna á Lækjartorgi
lögðu áherzlu á vilja verkalýðshreyfingarinnar til
friðsamlegrar lausnar í samningunum 1 vor. En
þeir ítrekuðu báðir þau ummæli ávarps dagsins.
að ætti að neita sanngjörnum kröfum verkalýðs-
félaganna nú á þessu vori. hlyti verkalýðshreyf-
ingin að beita öllum samtakamætti sínum til að
knýja þær fram. — s.
legur sem þáttur stjómanda,
kórs og hljómsveitar verður
að teljast, hefði árangur aldrei
orðið svona glæsilegur, ef ekki
-hefði verið á að skipa því
samvalda liði einsöngvara, sem
þarna kom fram. Þau Eygló
Viktorsdóttir, Sigurveig Hjalte-
sted, Sigurður Björnsson og
Kristinn Hallsson eru öll góð-
kunnir söngvarar og hafa gef-
ið efni til þess, að mikils sé
af þeim krafizt, og þau hafa
væntanlega engum valdið vo;n-
brigðum á tónleikum þess-
um.
Samsöngur Karlakórs
Reykjavíkur
Karlakór Reykjavíkur efndi
nýlega til vorsamsöngs að
venju, og fór hann fram í
Austurbæjarbíói. Efnisskráin
hófst á hinu kunna lagi
„Sverrir konungur" eftir
Sveinbjöm Sveinbjörnsson.
Tveir aðrir fslendingar áttu
þarna lög, þeir Jón Ásgeirsson,
sem er tónlistarhlustendum
hér áður kunnur, og Stefán
Ólafsson, sem ekki mun fyrr
hafa átt verk á efnisskrá tón-
leika, en lag hans, sem hér
var flutt, „Legg í lófa karls“,
var mjög geðþekkt, þó að lít-
ið væri. Af íslenzku efni var
þama enn fremur þjóðlagið
„Forðum tíð einn brjótur
brands“. Af útlendu efni er
minnisstæðast fallegt lag eft-
ir finnskt tónskáld, Toivo
Kuula, enska þjóðlagið
„Greensleeves11, rússneska
þjóðlagið „Kalinka", hið al-
kunna lag „Söngur ferju-
mannsins á Volgu“ og ágætt
lag úr óperunni „Desembrist-
ar“ eftir rússneska tónskáld-
ið Shaporín.
Kórinn tfór yfirleitt mjög
vel með þessi' verkefni sín,
en honum stjórnaði að þessu
sinni eins og um nokkurt skeið
að undanförnu Jón S. Jóns-
son, sem einnig hafði raddsett
sum af lögunum, er kórinn
söng. Það setti og sérstakan
svip á þessa tónleika, að kór-
inn naut aðstoðar svo ágætra
söngvara sem Svölu __Nielspn,
Guðmundar Guðjórísso.nar og
Guðmundar Jónssonar, en Ás-
geir Beinteinsson lagði af
mörkum mjög gó'ðán,nííftfflir-
leik.
B. F.
ÞRENNIR SÖNGLEIKAR
Pólífónkórinn er nú kominn
á sjöunda árið. Hann var
stofnaður að frumkvæði Ing-
ólfs Guðbrandssonar, sem
jafnan hefur stjórnað honum
síðan. Kórinn hefur haft merku
hlutverki að gegna í tónlistar-
lífi höfuðstaðarins og rækt
það með sóma. Hefur hann
efnt til tónleika ár hvert, síð-
an hann var stofnaður, og má
segja, að samsöngur hans hafi
jafnan verið athyglisverður
viðburður á tónlistarsviðinu.
Nú fyrir skömmu efndi kór-
inn enn til samsöngs í Krists-
kirkju í Landakoti. Á efnis-
skrá voru aðallega verk eftir
tónskáld fyrri tíma, sem sé
16. aldar tónskáldin Orlando
di Lasso. Giovanni da Pal-
estrina og Carlo Gesualdo, og
svo sálmalög í raddsetningu J.
S. Bachs Söngur kórsins var
eins og að undanförnu mjög
jafnvægur og áferðarfallegur,
og hæfði flutningur allur
mætavel bæði efni og um-
hverfi. Eitt nútímatónverk var
þarna á efnisskrá, flokkur kór-
laga við nokkra Davíðssálma
eftir svissneska tónskáldið
Willy Burkhard, og var það
mjög fróðlegt áheyrnar.
Dr Páll ísólfsson lék undir
á kirkjuorgelið og flutti auk
þess sérstaklega af sinni al-
kunnu snilld tónverk eftir
Georg Muffat, „Passacaglíu í
g-moll“
Sáluinessa Mozarts
Fjórtándu tónleikar Sinfóníu-
sveitarinnar fóru að þessu
sinni fram undir stjórn dr.
Róberts Abrahams Ottóssonar.
Raunar átti söngsveitin Fíl-
harmónía þar einnig hlut að
máli og sízt minni, því að við-
fangsefnið var eitt helzta kór-
verk heimstónmenntanna, Sálu-
messa Mozarts, þetta verk,
sem maður heyrir aldrei án
þess að harma sáran, að höf-
undinum skyldi ekki endast
aldur til að ljúka við það
sjálfur.
Þann vanda að þjálfa söng-
sveit og hljómsveit undir flutn-
ing þessa verks hafði söng-
stjórinn leyst af hendi með
þeim ágætum, sem hans var
von og vísa. Flutningurinn
sjálfur bar þessu vitni. Yfir
honum var sá , skýrt markaði
heildarsvipur, sem er yfirleitt
eigi sizt því að þakka, að rækt
hefur verið lögð við smáat-
riðin (en þau eru að Öllum
jafnaði éngan vegirin nein
aukaatriði). En svo lofsam-
Friðjón Stefánsson:
Leiðinlegur málflutningur
rithöfundar
f 1. maí-blaði Þjóðviljans er
greinarkorn eftir Jón úr Vör
undir fyrirsögninni: „Leiðin-
legur atburður á rithöfunda-
fundi“. þar sem talað er um
sem „mikið harmsefni", að ég
hafi óbeint gefið í skyn í
greinargerð fyrir tillögu, sem
ég flutti á viðkomandi fundi,
að Jón Óskar hafi fengið lista-
mannalaun að þessu sinni,
vegna þess að hann hafi ný-
lega gefið út bók, þar sem
óhróður birtist um Sovétríkin,
og að ég sé að senda honum
tóninn í fjarlægt land.
Hvað á nú svona málflutn-
ingur að þýða hjá Jóni úr
Vör? Á fundinum var honum
þó greinilega bent á, að ég
hrósaði Jóni Óskari sem rit-
höfundi i umræddri greinar-
gerð en lastaði hann ekki, enda
þótt allir viti, sem vilja vita
það, að hann hefði ekki fundið
náð fyrir augum meiri hluta
úthlutunarnefndar, ef ekki
hefði verið fyrir umgetin skrif
í þessari bók. Dæmið um hann
tók ég til þess að sanna það.
sem fram kemur í tillögunni.
þ.e. ógeðslega viðleitni meiri-
hluta úthlutunarnefndar lista-
mannalauna til þess að níðast
á róttækum höfundum, með
öðrum orðum grímulausa skoð-
anakúgun Ég bentj á, að Jón
Óskar hafi einnig verið ofsótt-
ur. meðan hann var talinn of
róttækur. Þegar meirihluti
nefndarinnar áleit, að hann
væri það ekki lengur, hætti
hún að ctfsækja han. Ég sagði
orðrétt; „Það er síður en svo,
að ég álíti þennan höfund ekki
verðan listamannalauna sinna
. . “ Dæmið um Jón Óskar er
tekið, vegna þess, hve ljóst það
liggur fyrir. En hvergi ; grein-
argerð minni er á hann deilt
eins og hver og einn getur
kynnt sér með því að lesa
hana. en hún birtist í Þjóð-
viljanum 29. apríl.
Ég hef i dag póstað þessa
greinargerð til Jóns Óskars é-
samt grein Jóns úr Vör og beð-<s>.
ið hann um skriflegt svar við
því, hvort ég deili á hann í
henni. Vonandi liggur svar
hans fyrir á næsta félagsfundi
okkar. svo að séð verði, hvern-
ig þessi sameiginlegi kunningi
okkar Jóns úr Vör lítur á mái-
ið. Á þeim fundi verður tillaga
mín um vítur á meirihluta út-
hlutunarnefndar tekin fyrir.
Þegar hún kom fyrir á síðasta
fundi voru aðeins 12 eða 13
viðstaddir, og það er fámenn-
ur fundur Tillaga þessi er svo
að segja nákvæmlega eins orð-
uð og tillögur bær, sem sam-
bykktar voru einróma tvö síð-
astliðin vor á fjölmennum
fundum Það eru alvarlegar á-
sakanir. sem koma fram í þess-
um tillögum. i rauninni mörg-
um sinnurr alvarlesra mál,
heldur en þótt ég hefði í grein-
argerð deilt á einn einstakan
höfund — sem ég hins vegar
alls ekki gerði. Það er mál,
sem ekkí er hægt að fara í
kringum eins óg köttur í kring-
um heitt so-ð, eins og þeir
skáldbræðurnir séra Sigurður
í Holti og Jón úr Vör reyndu
að gera á umgetnum fundi.
Ef ég þekkti ekki Jón úr
Vör að því að vera velviljað-
an heiðursmann, myndi ég
freistast til að halda, að þessi
misheppnaða tilraun hans til
þess að búa til píslarvott úr
Jóni Óskari, væri ætluð til
þess að gera hosur sínar græn-
ar fyrir meirihluta úthlutunar-
nefndar með því að afsaka
vinnubrögð hennar. En Svo
litlir karlar megum við ekki
vera, hvorki óviljandi né vilj-
andi.
Stalíi brenndur?
PARlS 2. maí. — I gær var
í leiðara í málgagni albanska
kommúnistaflokksins Zeri i pop-
ullit ráðizt harkalega að Krúst-
joff og stefnu hans og sagt að
hjá honum mætti finna allar
þær sviksamlegu kenningar sem
endurskoðunarmenn og liðhlaup-
ar hefðu gert sig seka um áðrrr.
Og var því spáð að stefna Krúst-
joffs myndi fá illan enda og
ömurlegan.
I þessari grein er því einn-
ig haldið fram að líkami Stal-
íns, sem um skeið lá smurður
við hlið Lenins á Rauða torginu
í Moskvu, hafi nú verið brennd-
Sprenging
SAIGON 2/5. — Sprenging
varð í amerísku flutningaskipi í
höfninni í Saigon, Suður Víet-
Nom í dag og liggur það nú á
fljótsbotni. Ætlað er að hér
hafi skæruliðar Viet-Cong ver-
ið að verki.
VatnasvæBi ElliBavatns
Veiðifélag Elliðavatns hefir í umboði jarðeigenda
á svæðinu, ráðstöfunarrétt á allri veiði í vötnum
og ám á svæðinu.
Er því hér með öll veiði í þessum vötnum bönnuð,
nema samkvæmt leyfi útgefnu af félaginu.
Veiðileyfi verða fyrst um sinn seld að Elliðavatni
og Vatnsenda.
Jafnframt tilkynnist að umferð vélknúinna báta
um vötnin er bönnuð.
Veiðifélag Eliiðavatns.
i
i
I