Þjóðviljinn - 09.05.1964, Blaðsíða 6

g SÍÐA
ÞlðÐVILIINN
Laugardagur 9. maí 1964
HERINN
SÉR
RAUTT
Ofsóknir og ofbeldi
er vopn hinna nýju
valdhafa Brasiliu
Janio Quadros
Ekki alls fyrir löngu var
einn af valdamestu mönnum
Brasilíu Carlos Lacerda, land-
stjóri, á ferð í Frakklandi.
Landstjórinn lét svo um maalt
að kommúnistar Brasilíu lifðu
óáreittir. og ekki væri ætlun-
in að gera þeim neitt mein. f
grein i Information, hinu
danska stuðningsblaði Atlanz-
hafsbandalagsins. lýsir Per
Nyholm því, hve mikið mark
sé takandi á þeirri yfirlýsingu.
FORSET AEFNI
Þeir er tóku á móti land-
stjóranum hlógu kurteislega
að þessari ósvífni. En brosið
stirðnaði þegar Lacerda til-
kynnti þeim, að hann hefði í
hyggju að saekja eftir útnefn-
ingu sem forsetaefni. Ekki var
annað á honum að heyra en
að hann teldi sig hafa á því
góða möguleika.
— Þér eruð annars þekktur
fyrir að velta forsetum úr
stóli, sagði blaðamaður einn.
Maður skyldi ekki ætla, að þér
hefðuð sérstaka trú á því emb-
ætti.
Sem snöggvast kom fát á
Lacerda, síðan lét hann sem
rynni upp fyrir sér Ijós. —
Nú. afsakið, ég hélt að þér
ættuð við de Gaulle.
if BEINAR LYGAR
Og að svo mæltu sigldi
landstjórinn tígulega með
fylgdarliði sinu út úr and-
dyri flughafnarinnar á Orly.
Ekki þótti Frökkum neitt sér-
stakt til mannsins koma. Og
ekki bætti úr skák beinar lyg-
ar hans um það, að kommún-
istar Brasilíu séu látnir ó-
áreittir af hinum nýju vald-
höfum.
Sannleikurinn er nefnilega
sá, að kommúnistar landsins
eru undir lás og slá, ýmist í
fangelsum eða fangabúðum.
Svo fremi enn finnist komm-
únistar í Brasilíu, sem ganga
lausir, er það ekki með vit-
und né vilja hinna nýju vald-
hafa.
Til þess að eiga ekkert á
hættu hófu ofjarlar Goularts
forseta þegar eftir sigur sinn
herferð á hendur kommúnist-
um. Og ekki nóg með það:
Þeir ofsóttu alla þá, sem á
einhvem hátt gátu hugsazt að€>-
hafa samúð með þeim. Oft var
það eitt nóg að vera lauslega
tengdur kommúnista.
LEIKÞÆTTI
LOKIÐ
Herforingjamir ætluðu svo
sannarlega að bjarga landi og
þjóð frá kommúnistahætt-
unni. Þeir notuðu gjaman
tækifærið til þess að ná sér
niðri á persónulegum óvinum
sínum, en létu ekki þar við
sitja. erlendum stúdentum og
erlendum sendimönnum var
stungið inn. Fjðldi ríkja bar
fram mótmæli við valdhafana,
eitt alvarlegasta dæmið er það
að Kínverska alþýðulýðveldið
neyddist til að krefjast þess, að
herforingjamir létu lausa opin-
bera verzlunarsendinefnd, sem
af tilviljun var á ferð í Brasil-
íu. Allt er þetta í samræmi við
tilkynningu, sem herforingjarn-
ir gáfu út, en í henni kváðust
þeir ekki hafa í hyggju að lög-
festa stjóm sína og sögðust
mundu viðhalda herstjóminni.
Síðan fóru svo herforingjar
og liðsforingjar um stundar-
sakir úr einkennisbúningum
unum valdhafaanna. Þá hefur
ýmsum óþægum liðsforingjum
verið rutt úr vegi.
FLÖTTI
Þessi teikning er úr blaðinu LE CANARD ENCHAINÉ og skýrir sig sjálf.
sínum og auðsveipt og hlýðið
þjóðþingið lýsti þá stjómendur
landsins. Leikþættinum um fall
og flótta Goularts var lokið og
næsti þáttur gat hafizt: Hreins-
animar.
STOFUFANGELSI
Janío Quadros fyrrv. for-
seti, hefur verið sviptur stjóm-
málaréttindum sínum í tíu ár.
Til þess að hindra hann j því
að Ijúka kosningaherferð sinni
fyrir forsetakosningarnar næsta
ár er honum haldið í stofufang-
elsi. „Afbrot“ hans eru í því
fólgin að hafa fylgt hægfara
umbótastefnu. Til svipaðra að-
gerða hefur verið gripið gagn-
vart fjölmörgum vinstri sinn-
uðum rithöfundum, listamönn-
um, blaðamönnum og stjóm-
málamönnum. Þannig var all-
mörgum starfsmönnum við
blaðið Correio da Manca kippt
úr umferð eftir að blaðið hafði
látið í ljós hryggð yfir hreins-
Formaður verkamannaflokks-
ins, Francisco Juliao er nú á
flótta, en áður hafði herfor-
ingjastjómin svipt hann þing-
helgi. Sömu sögu er að segja
um 40 flokksmenn aðra, og þeir
sem ekki sluppu undan mega
nú dúsa í dýflissu. Celsio Fuld-
ado, sem mjög hefur unnið að
uppbyggingu hins vanþróaða
Amazon-svæðis, hefur verið
handtekinn fyrir þá sök eina
að hafa hallazt að kommúnist-
um á æskuárum sínum. Mignei
Arras hefur verið fjarlægður
og situr ásamt tugum annarra
í hegningarbúðum á eynni
Fernando de Norona. Öll
fangelsi eru yfirfull.
Blaðamenn kunna að skýra
frá hryllingsatvikum á lög-
reglustöðvunum. grunaðir um
kommúnisma eru fangar barðir
eða pyntaðir á annan hátt.
TROVILLINGUR
Hvað Lacerda sjálfum við-
kemur er hann rúmlega fimm-
tugur og hefur áður verið
kommúnisti, en snúið frá „villu
síns vegar". Hann kveðst vera
sífellt ofsóttur og ofsækir fyrri
vini sína og skoðanabræður
betur en nokkur Apostata.
Fyrst vakti Lacerda á sér at-
hygli 1954, síðan hefur hann
verið viðriðinn hvert hneyksl-
ismálið eftir annað.
Enn sem komið er étur bylt-
ing herforingjanna ekki sín
eigin böm, aðeins þjóðarinnar.
Allt er þetta afsakað með hinu
sígilda slagorði „undirróður
kommúnista". En ekkert bendir
til þess. að herforingjaklík-
unni takist það sem hún kall-
ar ,,að leysa vandamál Brasil-
íu innan ramma hins borgara-
lega lýðræðis". „Tilraunir"
hennar í þá átt hafa aðeins
fært þjóðinni þjáningar og böl.
SHAKESPEARE-HATIÐ
HALDiH f AVON
Nýlega var haldið hátíðlegt
400 ára afmæli enska skáldjöf-
ursins William Shakespeare og
var mikið um dýrðir. Raunar
veit nú enginn með vissu,
hvaða dag skáldið var fætt,
hinsvegar dó hann 23. apríl og
dögunum er slegið saman.
Einna mest voru hátíðahöldin
í fæðingarborg skáldsins,
Stratford-upon-Avon og er það
að vonum: Shakespeare er
nefnilega orðinn ein helzta
tekjulind íbúanna, 18.000 tals-
ins.
Hátíðahöldunum hefur verið
skipt í sex tímabil og er allt
gert til þess að gera minningu
skáldjöfursins — The Bard eins
og hann er nefndur af löndum
sínum — sem veglegasta. Menn-
ingarfrömuðir hafa streymt að
hvaðanææva úr heiminum og
ber hvað mest á Bandaríkja-
mönnum: Þeir elska Shake-
speare. Og hér hefur verið
eitthvað fyrir alla: Leikrit
skáldsins hafa fengið hverja
uppfærsluna annarri betri,
auk þess eru svo ljóðakvöld,
Shakespeare-hljómleikar. guðs-
þjónustur og fírverkerí.
Sjálfan „afmælisdaginn" hóf-
ust hátíðahöldin með skrúð-
göngu frá The Royal Shake-
spcare Theatre. Og hér var ekki
um neinn smáraiðis blöðrudag
að ræða. 1 hinu fegursta veðri
við hornahljóm gengu sendi-
menn erlendra ríkja, fulltrúar
Samveldislandanna, framámenn
staðarins og aðrir gestir að
hinni nýreistu Shakespeare-
miðstöð, en sú bygging liggur
-<S>
FYRSTA ÞRÝSTILOFTSKNÚNA SKIPIÐ

vt,„„rrr-r-------- rm..,......

{ <' •• •>'' «.<<......
Sovétríkin eiga mikinn flota af vængjuðum skipum, sem nú sinna miklum liluta farþegaflutnings á endalausum fljótum landsins.
Hér er komið vængjað skip af nýrri gcrð — það fyrsta sem búið er þrýstiloftsvélum. Það mun ná 110 kílómctra hraða á klukkustund
og taka 150 farþega.
William
Shakespeare.
fast að fæðingarheimili skálds-
ins, sem er lítið, fomfálegt
hús. herjað af vindum veðra og
að sjálfsögðu dýrmætasta hús-
eign borgarinnar.
Áfram var skrúðgöngunni
haldið. Meðal fjölmargra full-
trúa leiklistarinnar gaf að líta
leikhússtjórann fyrir The Royal
Shakespeare Theatre. Peter
Hall. ungan og gáfaðan
listamann, sem virtist furðu
litið snortinn af þeirri ábyrgð
sem á honum hvildi. Peter
þessi Hall er raunar nýskilinn
við heimsfræga konu sína,
leikkonuna Leslie Caron. Full-
trúi stjómmálanna, Anthony
Eden, notaði fljótlega tækifær-
ið og læddist úr skrúðgöngunni,
enda ekki heilsuhraustur eftir
að hafa borið veg en þó eink-
um vanda af enska heimsveld-
inu áratugum saman. Eden
heitir að vísu ekki Eden leng-
ur heldur Avon lávarður, og
mætti sem slíkur.
Og svo var haldið til dóm-
kirkjunnar. Síðar um daginn
heiðraði hertoginn af Edinborg
staðinn með návist sinni. líkt
og forseti sameinaðs alþingis
Vélsmiðjuna Héðin forðum.
Ásamt öðrum fyrirmönnum
enskum skoðaði hann séretaka
Shakespeare-sýningu, sem opn-
uð hefur verið í tilefni dags-
ins og hátíðahaldanna. Þykir
sú sýning vel hafa tekizt, í
stað þess að láta sér nægja að
sýna handrit skáldsins, heimili
og gripi reyna þeir, er að sýn-
ingunni standa, að lýsa menn-
ingarsögu Elísabetar-tímabils-
ins. Og það er ekki öllum hent.
öld Elísabetar var ólgandi af
lífi, fjöri, fátsgkt og auðlegð,
skáldskap og grimmd. Til að
ná einhverjum slíkum áhrifum
beita Englendingar högg-
myndalist af mikilli hugvits-
semi; hið virðulega borgara-
blað The Times segir að sýn-
ingin spanni frá barok til beat-
nicks, og ber vonandi að skilja
það sem hrós.
En þrátt fyrir hátíðahöldin
öll þennan merkisdag munu
fleiri hafa lagt leið sína á
pósthúsið en að heimili skálds-
ins. Ástæðan er einkar ein-
föld: Ný sería af Shakespeare-
frímerkjum var að koma á
markaðinn, og hver vill ekki
senda vini sínum bréf með
slíku frímerki — á útgáfudegi?
Sem sagt: Gott. Hátíðahöldin
standa enn yfir og segja fróðir
menn að drukkið sé primet,
klaret og vínið gargantus. öllu
lýkur þessu svo í haust, nánar
tiltekið 6. september.
Og annað allt cr bögn, —
segir Hamlet.
I