Þjóðviljinn - 25.08.1964, Síða 7

Þríðjudagur 25. ágást. 1964
HðÐVILIIMM
A2-A
göldrum í
Það eru gamalkunn sannindi.
að enginn sé spámaður í sínu
föðurlandi. Alice Lenshina,
spákona í Norður-Rhódesíu.
ætlaði þó að komast lengra á
brautinni en flestir aðrir. Um
tíma var talið , að tala þeirra.
er henni fylgdu, næmi hátt í
hundrað þúsund manns, og
jafnvel nú. eftir að gengið hef-
ur verið milli bols og höfuðs
á hreyfingunni, skipta þeir'tug-
um þúsunda.
Mestri útbreiðslu náði
Lumpa-trúarflokkurinn í hinu
svonefnda Lundazi-héraði i
Norður-Rhódesíu Litlar sögur
höfðu áður farið af þessum
landshluta, og gildir hér sem
jafnan áður, að þessu var
aldrei um Alftanes spáð, að
ættjörðin frelsaðist þar. En
um miðjan sjötta tug aldar-
innar kom spákonan og trú-
arþragðahöfundurinn Alice
Lenshina fram á sjónarsviðið.
Og nú tók að færast líf í tusk-
umar.
,>Ober alles“
Inntak þeirra trúarbragða,
er Lísa boðaði. var einfalt og
SACT

nr.
SKRIFAÐ
Hagfræðin á að halda sig
á mottunni.
(Johan Vogt, norskur
__ hagfræðiprófessor).
Prestar eru líka menn..
(Henry Fielding).
Starf leikaranna er eink-
um fólgið í leik í leikhús-
um, en auk þess lesa leik-
arar upp á mannamótum
og í útvarp. Sönghæfir
leikarar syngja auk þess
við ýms tækifæri.
(Starfsval, höf.
Olafur Gunnarsson).
hverju barni áuðskilið. Afr-
íkubúar voru ,.uber alles“ og
guðs útvalda þjóð, en Evrópu-
manna, með auð sinn og yfir-
læti. beið ekkert nema helvíti.
Lísa skýrði ^vo frá, að hún
hefði andazt árið 1953, en að
velþekktri fyri.rmynd risið upp
4 þriðja degi. Kristur hefði
síðan birzt sér og mælt svo
um og iagt svo á, að hún
skyldi stofna ný trúarbrögð og
útrýma göldrum og forneskju
í Norður-Rhódesíu.
Og þessi nýju trúarbrögð
fóru um héraðið eins og logi
yfir akur. Fyrir var á þess-
um slóðum kaþólskur trúboði.
Með súrum svita hafði hann
byggt upp kaþólskan söfnuð,
sem nú þurrkaðist út og hvarf^
eins og dögg fyrir sólu. Að
sumu leyti er þessi furðulegi
framgangur nýrra trúarbragða
auðskýrður. Meðlimir safnað-
arins fylltust guðmóði yfir því
að vera útvalið fólk, trúar-
brögðin voru sprottin úr inn-
íæddum jax-ðvegi og rótgróið
hatur á hinn evrópsku yfirstétt
kom einnig sterklega til greina
Þar við bættist, að Lísa bland-
aði saman á auðskilinn hátt
afríkanskri hjátrú og kristinm.
Leiðir skilja
Sjálf hlaut Lísa Lenshina
tnxanjppeldi sitt í skoskum
trúboðsskóla. og hefur launað
hugsanlegt ofeldi eins og
henni þótti vert vera. Hún
ólst upp í sama þorpi óg er,
af sama ættflokki og Kenneth
Kaunda. sem nú er forsætis-
ráðherra Norður-Rhódesíu.
Leiðir þeii'ra skólasystkinanna
skildu þó fljótlega. Kenneth
Kaunda gerðist stjórnmála-
maður og flokksforingi, Lísa
sat um kyrrt í sveitaþorpinu,
var manni gefin og átti börn
og buru.
Lengi framan af fór s.æmi-
lega á með Lumpa-trúflokkn-
um og stjórninni í Norður-
Rhódesíu. Fyrst skai-st í odda
í desember sl. er Kaunda tók
að afla flokki sinum, UNIP,
fylgismanna á ,,yfirráðasvæði“
Lísu. Til nokkurra átaka kom,
en þó var sáhzt á málin, og
var nú allt kyrrt um hríð.
Seint í síðastliðnum mánuði,
drápu svo Lumpa-menn ensk-
an lögreglumann á eftirlitsferð
í þorpi einu í Chinsali-hér-
aðinu. Innan fárra klukku-
stunda Icgaði, land allt í óeirð-
um, og hundruð ,,vantrúaðra“
létu lífið. Lísa lýsti ,,heilögu
striði" gegn stjóminnf, sem
sendi herlið á vettvang
„Heilagt stríð“
Að sjálfsögðu gat það stríð
ekki farið nema á einn veg.
Spjót og axir Lumpa-manna
máttu sín einskis gegn skot-
vopnum stjórnárliðsins. Það er
til marks um fáfræði og trú-
arofs.a þessa vesalings fólks,
sem á þennan hátt fékk vitrás
óljósra frelsishugmynda sinna,
að það hélt, að töfraorðið
„Jeríkó" myndi breyta kúlum
óvinanna í vatn. Skyldi slikt
þó bregðast. báru Lumpa-
menn pappírsmiða, sem á vv
letrað: „Alice Lenshina sendir
þig til himna“.
Þegar endanlega hafði verið
barin niður ti'úai'hreyfingin,
höfðu hátt í þúsund manns
iátið lífið í átökunum. Lísa
slapp sjálf undan að sinni, en
náðist fljótlegá og situr nú í
fangelsi hins forna skólabróður
síns. Hver afdrif hennar verða
veit enginn, enn sem komið er.
Lísa JLenshina, hinn nýi trúarbragöahöfundur Noröur-Rhódesíu,
var alin upp í guðsótta og góðum siðuni i skozkri trúboösstöð.
En margt fer öðru visi en ætiað er. í stað þcss að verða síolt
og prýði kristinnar kirkju, gerðist liún höfundur nýrrar trúar,
sem á fáum árum fór eins og logi yfir akur og hefur nú verið
barin niður. — Hér er Lísa I(enshina í hópi fylgismanna sinna.
Henni er lýst sem heillandi foringja, gæddum spámannlegum
eklmoði.
Sonapsonur Gandhis hyggst nú leggja
Indland undir Siðvæiingarhreyfínguna
Það á ekki af Indlandi að
ganga. Sonarsonur Gandhis.
leiðtogans mikla, hefur nú
. lent í klóm siðvæðingarhreyf-
ingarinnar, og þá er ekki að
sökum að spyrja. Með fríðu
föruncyti, norskar þjóðbúnings-
stelpur í eftirdragi og Siðvæð-
ingarfánann blaktandi við
hún, ætlar þessi ungi maður,
Rajmohaii að nafni, að leggja
upp í siðvæðingarki'ossferð um
Indland.
Á siðvæddum fjöldafundi í
Lundúnum hefur hinn ungi
Gandhi skýrt fi'á fyrirhugaðri
krossferð sinni meðal sveltandi
íbúa_ Indlands. en tala þeirra
er sem kunnugt er legíó. Eins
og vera ber er hinn væntan-
legi kx'ossfari hógvær og af
hjarta lítillátur. Hann kveðst
munu „leggja landið undir
sig” svo og mikinn hluta þess,
sem þá sé eftir af Asíulönd-
um. Og hér er ekki til setun-
ar boðið: Meginlandið á nauð-
ugt viljugt að vakna af dá-
svefninum og útrýma skal and-
varaleysi og spillingu.
‘Aætlun hins unga manns er
eins og öll snilldarverk manns-
andans einföld og snjöll. Hann
ætlar sem sé að stjórna Ind-
landi. ,,Ég skal fórna mér fyrir
indversku þjóðina — ef hún
vill mig” segir í yfirlýsingu
siðvæðingarpostulans. Hann lof-
ar.því hótíðlega að vinna eins
niikið og afi gamli — jafnvel
enn meira og með stærra tak-
mark fyrir augum. Hann hefur
við orð að koma í stað þeirra
stjói-nmálamanna, sem fyrir
eru í landinu og lætur þess
getið. að fjármálaspilling eyði-
leggi 40—60% a£ þjóðartekjum
Indlands. Verði þessari spili-
ingu ekki útrýmt, sé engin von
til þess að rétta við fjárhag
landsins, sem löngu sé kominn
á heljarþröm, segir Rajmchan
og býðst til þess að bjarga
þessu öllu við líkt og fram-
bjóðandinn , ífelenzki, sem lof-
aði því fyrir kosningar að
„gei'ast bæði gagnlegur og gáf-
aður um leið” — þ.e.a.s. væri
hann kosinn.
Þessi verðandi þjóðarleiðtogi
Indverja hefur áður hlotið
nokkra í'eynslu í Siðvæðingax-
hreyfingunni. Áður 'hefur hann
stjórnað mikilli siðvæðingar-
göngu fimm hundruð mílur yf-
ir Indialönd. Allt var það í
velþekktum stíl. hljómsýeit var
með í förinni, fílar settu svip
á hópinn og vestur-indíska
crikket-stjarnan Conrad Hunte
vitnaði ura ágæti hreyfingar-
innar og mannvonsku komm-
únista. I þetta skipti ætlar Gan-
dhi jr. að rölta ásamt með-
gönguxnönnum sínum yfir sex
fylki Indlands og gefa út sið-
væðingarblað á leiðinni.
Á umræddum siðvæðingar-
fundi í Lundúnum talaði Gan-
dhi til hins ólíklegasta fólks.
Hér gat að líta skrautklædda
Afi'íkubúa. virðulega verzlun-
armenn með trúarglóð hins
sanna kauphéðins bi'ennandi í
augum, gjörkalkaðar hefðar-
frúr — og norskar þjóðbúnings-
dúkkur. Áhorfendum ber þó
saman um það, að í andanum
hafi fundurinn einna helzt
minnt £ hallelújasamkomu hjá
Ihaldsflokknum.
Þess skal að lokum getið, að
Rajmohan Gandhi hefur lesið
hagfræði við háskólann i New
Delhi og skortir væntanlega
ekki fé eftir að Siðvæðingar-
hreyfingunni tókst að snúa
honum til guðsótta og. góðra
sið.'x. Undanfarið hefur hann
unnið sem blaðamaður í ,Lond-
on. en hefur nú sagt því staríi
lausu til þess að leggja Ind-
land undir Siðvæðingarhreyf-
inguna. Hvers föðurland hanr.
á að gjalda, hermir ekki sagan
Þrjú siöfn
féllu niður
Þau mistök urðu við birtingu
mynda af íslandsmeisturum
Vals í kvenpaflokki hér á í-
þróttasíðu á sunnudag, að nið-
ur féllu nöfn þriggja stúlkna
í meistarafl. Þær heita Ingi-
björg Kristjánsdóttir, Guðbjörg
Árnadóttir og Anría B. Jóns-
dóttir. Þjóðviljinn biður stúlk-
urnar velvirðingar á þessum
mistökum. 1

46. dagur
Haraldur konungur lét blása herblástur, þegar er hann hafði
búin skip sín, og lét þá greiða atróður sína menn. Síðan tókst 1
orusta og var in snarpasta. Eggjar hvrtveggji sitt lið. Það var
síðla dags, er orusta seig saman, og hélzt svo alla nóttina.
Haraldur konungur skaut af boga langa hríð.
Hákon jarl og það lið, er lxonum fylgdi, tengdi ekki* sín
skip og réri að Danaskipum þeirn, er laus fórv, en hvert skip,
er hann tengdist við, þá hrauð\hann. En er þaö fundu Danir,
þá dró hver þeirra frá sitt skip, þar er jarl fór. Sótti hann
eftir Dönum, svo sem þeir hömluðu undan, og var þeim þá
að komið flótta. Þá réri skúta að skipi jarls, og var kallað
á hann, sagt að fyrir léti annar fylkingai'armurinn og þar var
fallið margt lið þeirra.
Síöan reri jarl þangað til og veitti þar harða atgöngu, svo
að Danir létu þá enn undan síga, Fór jarl svo alla nóttina,
lagði þar fram, sem mést var þÖrf, en iivar sem hann kom
fram, þá hélt ekki við honum. Hákon reri ið ytra um bardag-
inn. Inn efi'a hluta nætur brast meginflóttinn á Dönum, því að
þá hafði Haraldur konungur upp gengið með síná sveit á
skip Sveins konungs. Var það svo vendilega hroðið, að allir
menn féllu í skipinu nema þeir, er á kaf hlupu.