Þjóðviljinn - 10.09.1964, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 10. spptember 1964
ÞJðÐVILILNN
SlÐA g
Vcnir standa til að takast
megi að ráða letur Etrúska
Gullrollur með áletrun bæði á etrúsku og púnversku
fundnar í rústum hinnar fornu borgar þeirra, Pyrgi
Fyrir nokkru fundu ítalskir fornleifafræðingar sem
undanfarin ár hafa unnið að uppgrefti í rústum hinnar
fornu borgar Etrúska, Pyrgi, þrjár leturrollur úr gulli sem
gefa mönnum vonir um að loksins megi takast að ráða
tungumál þessarar merkilegu þjóðar sem hingað til hefur
verið hulin ráðgáta.
hina dularfullu sögu þeirra.
Fyrst eftir fundinn gerðu
menn sér vonir um að pún-
verski textirm væri bein þýð-
ing á himarn etnisku, en svo
mvm þó ekki vera. Hin« vegar
virðiet sem hann sé eine kon-
ar endursögn á þeim etrúsku
Massion Pallottino. pi’ófessor
í etrúskum fræðum við há-
skólann í Róm, sem stjórnað
hefur uppgreftri á þessum
slóðum undanfarin sjö ár sagði
að þessi fundur væri sá merki-
legasti sem hann hefði nokkru
sinni gert. Hvert þessara
þriggja rollublaða úr gulli er
9 sentimetrar á breidd en 13
á lengd og það sem gerir funcl
þeirra svo merkilegan er að
á tveimur þeirra er etrús.kur
texti, en á því þriðja er text-
inn á púnversku.
Áður hafa fundizt margir et-
rúskir textar, en gallinn hefur
verð sá að þeir hafa verið
mönnum óskiljanlegir. Vand-
inn hefur ekki verið að ráða
letrið, sem þeir voru ritaðir á.
eins og var um híroglýfurn-
ar egypzku. því að etrúskar
notuðu stafrof sem fræð'mönn-
um er auðskiljanlegt, heldur
hinn að sjálft tungumál þeirra
er með öllu óþekkt og menn
hafa ekki einu sinni getað gert
sér grein fyrir því af hvaða
stofni það væri. Rannsóknir
undanfarin 200 ár hafa gert
mönnum kleift að lesa hinar
etrúsku áletranir, en þeir hafa
Ein af gullrollunum, sem fundust í Pyrgi með etrúsku og pún-
verskum áletrunum.
STOKKHÓLMI 9/9 — Nils
Grenander, forstjóri, hélt því
fram á fundi sænskra útgerðar-
manna í gær, að frjáls sam-
keppni í útgerðarmálum ætti nú
á hættu að hverfa með öilu. Sí-
fellt aukist reglugerðarfjöldinn
og nauðsynlegt sé að snúast til
vamar. Sérstaklega veittist
forstjórinn að Bandarikjunum
fyrir ýmsar aðgerðir sem þau
hafa hafið til vamar útgerð
sinni.
verið engu, eða litlu nær um
hvað þær þýddu.
Hinn púnverski texti er
mönnum hins vegar auðlæs.
þótt sú tunga (afbrigði af fönik-
ísku) sé ' löngu útdauð. Sam-
anburður á þessum textum er
því líklegur til þess að gefa
mönnum í fyrsta sinn hugmynd
um uppbyggingu etrúskunnar
og sú þekking gæti orðið fræði-
mönnum lykill að öllum þeim
mörgu etrúsku textum sem
fundizt hafa og varpað ljósi á
og það eitt er talið nægja til
að veita innsýn í málið.
Tcxtarnir munu vera lof-
gjörð til púnverskrar gyðju, en
höfundur þeirra vera auðugur
Etrúski, Auk þeirrar nýju vitn-
eskju sem fundur guUrollnanna
kann að veita mönnum um
tungu Etrúska er hann sönnun
um menningar- og viðskipta-
tengsl milli þeirra og Púnverja
(Karþagó) á fjórðu öld fyrir
Krists burð, en frá þeim tíma
teljast rollurnar vera.
Tónleikar Serkins
Rudolf Serkin er gamall
kunningi Reykvíkinga, því að
hann hefur leikið hér áður
og að sjálfsögðu við mikla
hrifningu áheyrenda. Eftir-
vænting var því mikil, er
það fréttist, að hann myndi
enn að nýju efna hér til
tónleika á vegum Tónlistar-
félagsins. Tónleikar þessir
fóru fram í Austurbæjarbíói
5. og 6. þ.m.
Tónleikarnir hófust á hinni
miklu A-dúr-sónötu Schuberts,
sem er ein af þeim þrem
sónötum, er hann samdi í
septembermánuði 1828, tveim
mánuðum fyrir andlát sit.t.
tónlist
Þetta er fagurt og stórfeng-
legt tónverk, og sízt smækk-
aði það í höndum Serkíns.
Honum tókst að birta hlust-
andanum alla hina skáldlegu
auðlegð þess, án þess að þa’-
færi nokkuð forgörðum.
Næst komu 11 af þeim
píanólögum Beethovens, sem
hann kallaði sjálfur „Smá-
muni“ (Bagatellen). Vitan-
lega voru lög þess mjög vel
flutt, en hlustandi fékk þó
ekki varizt þeirri hugsun, að
píanóleikarinn sýndi. þeim
ekki fullan sóma og léti þau
gjalda hins yfirlætislausa
heitis síns. (Undirritaður
hlýddi á síðari tónleikana).
Alveg áreiðanlega myndi
Rudolf Serkin geta gert þess-
um lögum fullkomnari skil.
Rudolf Serkin.
ef hann viidi það við hafa.
I Hándels-tilbrigðunum eft-
ir Brahms sýndi Serkin yf-
irburðatækni áína og alhliða
tónlistargáfu og s,annaði það,
að hann er í raun og veru
meðal mestu píanóleikara,
þeirra er nú eru á lífi.
B.F.
Hvai er hægt að gera til
að koma í veg fyrir slys?
Tölfræðin er köld, ómannleg
og óhlutstæð. Og því hærri
sem tölurnar eru, þeim mun
fjarlægari virðast þær venju-
legri reynslu okkar venjulegra
manna. En til er sú tölfræði,
sem ætti að geta vakið fólk
til umhugsunar.
Tökum dæmi af umferðaslys-
um og tölum sem birtar hafa
verið þar að lútandi.
Á síðastliðnu ári var maður
drepinn á vegum úti í Eng-
landi á hverjum fimm stund-
arfjórðungum og einhver særð-
ist hverja hálfa aðra-mínútu.
Þetta var versta árið hvað
umferðarslys snerti og tala
dauðaslysa komst upp í nær
7000.
Frá því vélknúiri farartæki
tóku að birtast á brezkum
vegum hafa þau orðið meir en
285.000 manns að bana, en
Þýtt úr „Daily Worker
sært eða limlest nærri tíu milj-
ónir.
Þetta eru hroðalegar tölur.
En hryllingurinn birtist þá
fyrst í réttu ljósi ef við hugs-
um um 285.000 harmleiki. böm
skilin eftir munaðarlaus, hörm-
ungar hinna meiddu og þján-
ingar hinna sem eftir lifa ást-
vinum sviptir.
Hvað er svo unnt að gera
til þess að binda endi á þessi
mannsmorð" Um hátíðar og
aðra frídaga segja blöðin gjarn-
an ýtarlega frá umferðarslys-
um — það er aðsegja sóu
þau ekki með hugann fulian
af djöfulæði unglinganna,
,.mods’’ og „roekers”.
En þess á milli heyrist vart
á þessi mál minnzt. Ennþá
minna er gert. Fólk talar sín
á milli um vandamálið, en að
lokum lendir allt í engu, og
úmferðaslysin eru tekin nánast
eins og nauðsynlegt þöl.
Þjóðina þarf að hr sta úr
bessum dásvefni. Og til þess
duga tölur skammt. jafm'el
eins voðalegar og þær sem hér
hafa verið nefndar. Stjórnvöld-
in verða að taka til sinna ráða.
Að jjálfsögðu er engin ein
lausn til á þessu vandamáli,
sem á sér margar og mismun-
andi orsakir. En orsakir um-
ferðaslysa má hverju sinni
rekja til þriggja atriða, það eru
vegir, vélar og fólk.
Margt má gera í hverju einu
atriðinu. í fyrsta lagi þarf að
gera vegina öruggari til um-
ferðar. Þetta hefur í för með
sér auknar fjárveitingar.
Ríkisstjómin vill nauðug
auka fjárveitingar til viðhalds
og endurbóta á vegum. Hún
Framhald á 7. síðu.
60. DAGUR.
Síðan fór Haraldur konungur upp á Heiðmörk og brenndi
þar og gerði þar hervirki eigi minni en í Raumaríki. Þaðan
fór hann út á Haðaland og út á Hringaríki, brenndi þar og
fór allt herskildi. Eftir það lögðu bændur allt sitt mál und-
ir konung. Eftir það er Magnús konungur var andaður, liðu
fimmtán vetur áður en Nizarorusta var. en síðan tveir, áð-
ur en Haraldur og Sveinn sættust. Eftir sætt var deila kon-
ungs við Upplendinga þrjú misseri.
Eðvarður Aðalráðsson var konungur í Englandi eftir Hörða-
Knút bróður sinn. Hann var kallaður Eðvarður hinn góði.
Hann var svo. Móðir Eðvarðar konungs var Emma drottning,
dóttir Ríkarðar Rúðujarls. Bróðir hennar var Róðbjartur jarl,
faðir Vilhjálms bastarðs, er þá var hertogi í Rúðu i Norð-
mandí. Eðvarður konungur átti Gyðu drottningu, dóttur
Guðna jarls Úlfnarðssonar. Bræður Gyðu vom Tósti jarl —
hann var elztur — annar Mörukári jarl, þriðji Valþjófur jarl,
fjórði Sveinn jarl, fimmti Haraldur — hann var yngstur.
Hann fæddist upp í hirð Eðvarðar konungs og var hans
fóstursonur og unni konungur honum geysi mikið og hafði
hann sér fyrir son því konungur átti ekki barn.
Það var á einu sumri að Haraldur Guðnason átti ferð til
Bretlands og fór á skipi. En er þeir komu í haf tók þá
andviðri og rak út í haf. Þeir tóku land vestur í Norðmandí
og höfðu fengið storm mannhættan. Þeir lögðu til borgar-
innar Rúðu og fundu þar Vilhjálm jarl. Tók hann við Har-
aldi feginsamlega og hans föruneyti. Dvaldist Har«ldur þar
lengi um haustið í góðum fagnaði, því stormar lágu á o« var
eigi í haf fært.