Þjóðviljinn - 11.09.1964, Qupperneq 5

Föstudagur 11. september 1964
ÞIOÐVILIINN
SÍÐA §
Grundvöllur byltingar í síldariðnaði
Framhald af 1. síðu.
tryggingar fáum við svo getu
og þor til að berjast fyrir
markaði í auðvaldslöndunum
sem er mjög erfitt og kostar
mikið fé og er raunar allt að
því ókleift í Vestur-Evrópu
vegna hárra vemdartolla þar.
Verðmaeti síldarinnar marg-
faldast líka við það að leggja
hana niður í stað þess að setja
hana i bræðslu eða flytja hana
út hálfunna. Og megnið af
aukningu verðmætisins er
fólgið í vinnulaunum er myndu
renna til þeirra staða á land-
inu þar sem atvinnan er nú ó-
tryggust. Það markaðsöryggi
sem hér er verið að skapa
hefur því sérstaklega mikla
þýðingu fyrir dreifbýlið og er
þetta raunar eina færa leiðin
til þess að tryggja fulla at-
vinnu á mörgum stöðum úti
um land.
Vissa að hægrt er að
gera samninga við
Sovétríkin
— Hver er ástæðan til þess
að Sósíalistaflokkurinn hófst
handa um þessar viðræður?
— SósíaKstaflokkurinn hefur
alltaf haldið því fram að það
vseri hægt að skapa markað
í Sovétríkjunum fyrir síldar-
iðnað okkar og hann vildi
ganga úr skugga um það að
þetta væri rétt. 1 þessum mark-
aðsmálum hefur ekkert raun-
hæft verið gert af hálfu ríkis-
valdsins eins og kom fram í
umræðum um þessi mál á Al-
þingi í vetur og af því leiddi
að hér var að skapast það á-
lit að engir markaðir væru til
fyrir framleiðslu okkar á nið-
urlagðri síld.
— Og hver telur þú að á-
rangurinn hafi orðið af við-
ræðunum?
— Ég álít, að fengizt hafi
víssa fyrir því að hægt sé að
gera stóra samninga við Sov-
étríkin um sölu á framleiðslu-
vörum sjávarútvegsins til við-
bótar þeim samningum sem
við þegar höfum við þau og
er þar þá sérstakiega um að
ræða niðurlagða síld og aðrar
fullunnar sildarafurðir. Auð-
vitað yrðu slíkir samningar að
gerast á jafnvirðisgrundvelli en
á því eru engir erfiðleikar, ef
vilji er fyrir hendi að kaupa
frá Sovétríkjunum miklu fleiri
vörur en við gerum nú. Þetta
er aðeins spurning um skyn-
samlega stjórn á viðskiptum
þjóðarinnar Við vonum að ís-
lenzk stjórnvöld og áhuga-
menn um fiskiðnað hér á landi
bregði fljótt og vel við til að
hagnýta sér þá möguleika sem
hér hafa opnazt og sleppi þeim
ekki út úr hömdunum á sér.
Þessum jákvæða árangri hlýtur
að vera fagnað á öllum stöðum
á landinu sem nú eiga v'ð at-
vinnuskort að búa. Með upp-
byggingu síldariðnaðar væri
hægt að stöðva fólksflóttann
frá bæjunum úti á landi og
tryggja atvinnuöryggi á þeim
stöðum.
*
Viðbrögð Nató-blaðanna
— Hvað viltu segja um við-
brögð blaðanna í dag við frá-
sögn Þjóðviljans af þessum
viðræðum í Moskvu?
— Þau voru eins og við
mátti búast. Um þau má ségja
að „margur heldur mig sig”
Blaðamenn Nato-blaðanna ís-
lenzku halda sýnilega að það
sé óhugsandi að menn fari til
útlanda til þess að vinna ís-
landi eitthvert gagn. Þerr kunna
ekki nema þessa einu nótu:
Moskva. Moskva og æpa eftir
henni. I gamla daga töldu þeir
að stórhætta vofði yfir Islandi
vegna þess að það tókst að
tryggja freðfiskmarkaði í Sov-
étríjjjunum og stimpluðu það
sem Moskvuþjónustu áð vinna
að öflun þeirra markaða. Og
viðskiptaaukningin við Sovét-
ríkin 1956 var einnig túlkuð
sem Moskvuþjónusta. Þeim er
guðvelkomið að æpa sig hása
á þessu Þeir eru búnir að
gera það í 20—30 ár án nokk-
urs árangurs.
Hver Islendingur getur dæmt
um það sjálfur, nema auðvitað
blaðamenn Nato-blaðanna,
hverra hagsmunir það eru,
Sovétríkjanna eða Islands, að
tryggja öiugga markaði fyrir
fiskiðnað okkar og komast
þannig af stigi hálfunninnar
vöru yfir á stig fullunninnar
vöru í útflutningsframleiðsiu
okkar.
Leiðinleg fáfræði
Hins vegar þykir mér það
leiðinleg fáfræði hjá blaða-
mönnum er þeir sýna í túlkun
sinni á fundum af þessu tagi.
Að vísu er þetta í fyrsta sinn
sem Sósíalistaflokkurinn tekur
þátt í slíkum viðræðufundi en
þeir hafa tíðkazt undanfarin
ár bæði milli kommúnista-
flokkanna, sósíaldemókrata-
flokka og sósíalistaflokka víða
um heim. Mætti t.d. benda
Alþýðublaðinu á að hugle:ða
hvaða erindi þeir Harold Wil-
son og Guy Mollet. leiðtogar
brezkra og franskra sósíal-
demókrata, hafi átt til Moskvu
til viðræðna við Kommúnista-
flokk Sovétríkjanna. Og nýlega
áttu japanskir sósíaldemókratar^
viðræður við Kommúnistaflokk®'
Sovétríkjanna. I sambandi við
heimsókn Krústjoffs til Norður-
landa i sumar var einnig reett
um slík viðtöl milli sósíalista-
flokkanna þar og Kommún-
istaílokks Sovétríkjanna.
— Hvað viltu segja um skrif
Nató-blaðanna um „sáttafund”
í Moskvu?
— Þau verða að reyna að
skálda upp skýringu á þessum
viðræðum eftir því sem þeim
þykir bezt henta en það er
sama tilbreytingarleysið i
skáldskapnum og áður. Að
sjálfsögðu eru mál Sósíalista-
flokksins ekki rædd utan hans
vébanda. Hver verkalýðsflokk-
ur verður að leysa sín innri
vandamál sjálfur. Hins vegar
eru alþjóðamál verkalýðshreyf-
ingarinnar í heiminum ákaflega
þýðingarmikil og rétt að allir
verkalýðsflokkar léti þau til
sín taka, hvort sem þeir skipa
sér í ákveðna hópa eða ekki.
En Sósíalistaflokkurinn hefur
sem kunnugt er þá afstöðu að
kveða ekki upp dóm í ágrein-
ingsmálum erlendra sósíalista en
fylgjast sem bezt með og reyna
að skapa sér á grundvelli al-
hliða þekkingar sjálfstæðar
skoðanir á þeim efnum.
Hvað hefur Alþýðu-
flokkurinn gert?
— En hvað um það sem Al-
þýðublaðið segir um eðli Sós-
íalistaflokksins?
— Sósíalistaflokkurinn held-
ur í dag eins og þegar hann
var stofnaður fast við þá
stefnuskrá sem Héðinn Valdi-
marsson mótaði að mestu þar
sem ákveðin var alþjóðahyggja
flokksins og vilji hans til sam-
starfs við verkalýðsflokka í
öðrum löndum og þá ekki sízt
Kommúnistaflokk Sovétríkj-
anna. Frá þessari stefnu hefur
flokkurinn aldrei vikið. Al-
þýðuflokkurinn hefur haft
þetta sama atriði að heita má
á stefnuskrá sinni s.l. 20 ár
og kannski Alþýðublaðið vilji
athuga hvemig honum hefur
tekizt að framkvæma hana?
Sósíalistaflokkurinn
hefur lagt fram sinn
skerf
— Hvað viltu svo að lokum
segja um þetta mál í he'ld?
— Ég vænti þess að þetta
mál geti oi’ðið til þess að fólk
taki höndum saman um efl-
ingu þessa atvinnuvegar okk-
ar og lyfti honum á nýtt þró-
unarstig, að þetta mál verði til
að skapa vaxandi trú á undir-
stöðuatvinnuvegi okkar, sjáv-
arútveginum, og á efnahags-
legu sjálfstæði okkar.
Sósíalistaflokkurinn hefur í
yfirlýsingu sinni í vor út af
verðbólgu- og efnahagsþróun-
inni lagt áherzlu á þann vilja
sinn að þótt hann sé í stjórn-
arandstöðu sé hann reiðubú-
inn til samstarfs við aðra aðila
um að stöðva veröbólguna og
gera aðrar ráðstafanir til að
tryggja efnahagslegt sjálfstæði
landsins. Sósíalistaflokkurinn
hefur beitt áhrifum sínum í
verkalýðshreyfingunni og ann-
arsstaðar til þess að menn með
ólikar skoðanir gætu tekið
höndum saman um eflingu
sjáHstæð s íslenzks atvinnu-
lífs og stórhætt kjör alþýð-
unnar.
Sósíalistaflokkurinn hefur
alliaf jafnt utan stjórnar sem
í ríkisstjóm unnið af fullri á-
byrgðartilfinningu að efiingu
íslenzks atvinnulífs og hvað
eftír annað átt frumkvæðið að
stórfelltluf aðgcrðum þjóðarinn-
ar á því sviði, svo sem ný-
sköpun atvinnulífsins eftir
styrjöldina og útfærslu fisk-
veiðilandhelginnar í 12 mílur.
Sósíálistaflokkurinn hefur nú
enn cinu sinni lagt fram sinn
skerf til þess að stuðla að, stór-
felldum framförum í íslenzku
efnahagslífi og trúir því og
treystir að heilbrigð og þjóð-
holl öfl, hvar í flokki sem þau
standa, taki höndum samin til
að hagnýta þá niöguleika sem
nú bjóðast fyrir frumkvæði
hans.
AUSTURBÆJARBÍÓ
AAeistaraverkið
* * * * Brezki leikarinn góð-
kunni Alec Guiness, sem var
aðlaður fyrir leiksnilld sína
fyrir nokkru, er í essinu 'sínu
í gamankvikmyndinni ,,Meist-
araverkið”.
Sjálfur hefur hann gert
handritíð eftir skáldsögu, ,sem
fjallar um kostulegan list-
málara sem lifir list sinni
einni og lendir í óhjákvæmi-
legum útistöðum við annað
fólk og þó sér í lagi við há-
borgaralega „vini sína milj-
ónerana”.
Með myndinni, sem er í
litum er faglega og vel unn-
inn íslenzkur texti, sem nær
þó ekki náttúrulega lunknuin
undirtónum brezkrar kímni,
sem er svo oft í þessari mynd
sem endranær launfyndin.
Ronald Neame er leikstjóri
og hefur því miður ekkert
að gera í Guiness þ.e.a.s. í
meðferð annarra leikara not-
ar hann gamla stimpla og fer
ósköp fátæklega með hand-
ritið, undantekning eru þó
atriði þeirra listmálarans og
konu hans sem leikur og
stendur Guiness fyllilega á
sporði og er þessi samleikur
þeirra ljóst dæmi um hve
myndin hefði getað orðið
skemmtileg ef leikstjórinn
væri meira en þokkalegur
handverksmaður. Kvikmynd-
un er sama marki brehnd.
En hvað um það, Alee
Guiness hverfur varla af
tjaldinu myndina á enda og
það ætti að vera nóg til þess
að gera fjölmörgum aðdá-
endum hans glatí í geði.
M. .1.
GAMLA BlÓ:
Risinn á Rhodes
* Þetta er ómerkilegasti
reyfari, illa leikinn og iang-
dreginn. Gegnir raunar furðu,
að kvikmyndahúsið skuli
leyfa sér að setja hækkað
verð á þessa endaleysu. Rory
Calhoun leikur „hetjuna
ungu“. hann ætti að halda,
sig við kúrekamyndir, bless-
aður.
Efnisskráin er ein samfelld
stílleysa og höfundur þágu-
fallssjúkur í þokkabót.
J.Th.H.

ÍÍllllllB
iiiíiliill
61. DAGUR.
En er að leið vetrinum þá ræddu þeir það jarl og Haraldur
að Haraldur mundi þar dveljast um veturinn. Sat Haraldur
í hásæti á aðra hönd jarli, en annarar handar kona jarls.
Hún var hverri konu fríðari er menn höfðu sér. Þau töluðu
öll saman sér til gamans jafnan við drykkju. Jarl gekk
oftast snemma að sofa en Haraldur sat lengi og talaði við
konu jarls. Fór svo fram lengi um veturinn. Eitt sinn er þau
töluðu, sagði hún: „Nú hefur jarl rætt um við mig og spurt
hvað við töluðum svo þrátt og er hann nú reiður“. Haraldur
svarar: „Við skulum hann nú láta vita sem skjótast allar
ræður okkar“.
Eftir um daginn kallaði Haraldur jarl til tals við sig og
'gengu þeir í málstofu. Þar var og kona jarls og ráðuneyti
þeirra. Þá tók Haraldur til máls: „Þag er að segja yður jarl
að fleira býr undir hingaðkomu minni en það er ég hefi enn
upp borið fyrir yður. Ég ætla að biðja dóttur þinnar til
eiginkonu mér. Hefi ég þetta rætt fyrir móður hennar oftlega
og hefur hún mér því heitið að liðsinna þetta mál við yður“.
En þegar er Haraldur hafði þetta upp borið, þá tóku allÍT því
vel, þeir er heyrðu, og fluttu það fyrir jarli. Kom þetta mál
svo að lyktum að mærin var föstnuð Haraldi. en fyrir því
að hún var ung þá var mælt nokkurra vetra frest á til
brúðkaupsstefnu.
En er vor kom þá bjó Haraldur skip sitt og fer brott.
Skildust þeir jarl með kærleikum miklum. Fór þá Haraldur
út til Englands á fund Eðvarðar konungs og kom ekki til
Vallands síðan að vitja ráðs þessa. Eðvarður konungur var
yfir Englandi þrjá vetur og tuttugu og varð hann sóttdauður
í Lundúnum 5. janúar. Hann var jarðaður að Pálskirkju og
kalla enskir menn hann helgan. Synir Guðna jarls voru þá
ríkastir manna á Englandi. Var Tósti settur höfðingi yfir
her Englakonungs og var hann landvarnarmaður þá er kon-
ungur tók að eldast, Hann var settur yfir alla jarla aðra.
4
4 4