Þjóðviljinn - 22.09.1964, Blaðsíða 2

SIÐA
ÞJÓÐVILJINN
Þriðjudagur 22. septembe*1 1961
Togaraútgerð er nauðsyn
FISKIMÁL — Eftir Jóhann J. E. Kúld
Ný lúðumið fundin
Frá því hefur verið sagt ný-
Jega í erlendum fagblöðum að
rússneskur — skuttogari hafi
fengið metveiði nú í sumar á
11 hundruð metra. dýpa í Bar-
entshafi. Afli togarans var nær
eingöngu lúða. Þá féngu 3
rússneskir togarar á einum
mánuði á svipuðum slóðum 1
miljón kg. afla og var aflinn
nær eingöngu stórlúða. Talið
er að þarna hafi nú fundizt
auðug lúðumið, á dýpi sem er
frá 700—1100 metrar.
Ný norsk síldar-
flökunarvél
Norðmenn eru búnir að
glíma við það í fjölda ára að
smíða algjörlega sjálfvirka
síldarflökunarvél. Þessar til-
raunir hafa verið kostaðar
sameiginlega af opinberu fé og
einstaklingsfyrirtæki. Nú er
sagt að þessi þraut sé leyst,
með smíði tilraunavélar, sem
að sögn uppfyllir þær vonir
sem bjartsýnustu menn létu sig
dreyma um í sambandi við
þessar tilraunir. Vélin er al-
gjörlega sjálfvirk. Síldinni er
sturtað j geymi sem er í öðr-
um enda vélarinnar, en þaðan
tekur vélin síldina án þess að
mannshönd komi þar nærri.
Vélin skilar svo frá sér sitt
í hvoru lagi hreinum flökum
annars vegar og úrgangi hins
vegar. Vél þessi er talin mikið
tæknilegt afrek, og búizt við
að ekki muni líða mjög langur
tími þar til hún kemur á
markað.
Samvinna danskra
fiskimanna
Ég hef margoft sagt frá því
hér í þessum þætti, að sú hafi
orðið þróunin í fiskútgerð
Dana á undangengnum árum,
að fiskiflotinn hefur í æ stærri
stíl færzt yfir á hendur fiski-
mannanna. Nú er svo komið að
sjómennirnir eiga mestan hluta
flotans, og einnig eiga þeir
hluti í vinnslustöðvum.
Á ráðstefnu sem danskir
fiskimenn héldu nú í sumar
var samþykkt að bindast sam-
tökum um að lækka útgerðar-
kostnaðinn með sameiginlegum
innkaupum á útgerðarvörum,
svo sem olíum og veiðarfærum.
Þá var einnig samþykkt að
beita skipulagningu og mætti
samtakanna til að halda uppi
því fisk- og síldarverði sem
sjómenn gætu unað við.
Fiskveiðar Banda-
ríkjamanna
Fyrri helming ársins í ár
varð fiskafli Bandaríkjamanna
7% minni en yfir sama tíma-
bil 1963. Aðeins ýsuaflinn og
túnfiskaflinn fór fram úr afl-
anum á fyrra ári. En af öllum
öðrum fisktegundum fiskaðist
minna, svo heildarútkoman
varð s.ú sem að framan segir.
Á síðustu tveimur ára-
tugum hefur verið kyrrstaða í
bandarískri fiskútgerð og mik-
ið af fiskiflotanum eru orðin
gömul og úrelt skip. Nú hyggj-
ast Bandaríkjamenn kippa
þessu í lag með einu stóru á-
taki, á þann hátt, að veittur
verði opinber styrkur til að
byggja ný fiskiskip. Talað er
um, að þessi styrkur nemi
helmingi verðs, en þá verða
líka skipin undantekningar-
laust að byggjast í Bandaríkj-
unum, en þar er smíðakostnað-
ur fiskiskipa talinn miklu
hærri en í Evrópu.
Um mánaðamótin júlí—ágúst
var hleypt af stokkunum í Ab-
erdeen stórum hekktogara, sem
er smíðaður fyrir útgerðarfyr-
irtækið J. Marr og Sons Ltd.
Húshjálp — Hlíðar
-■hr
Kona óskast til heimilisstarfa 5 sinnum í viku, frá
kl. 9—12.
Upplýsingar í síma 15155.
Skrífstofumaður óskast
Upplýsingar um menntun og fyrri störf
sendist í pósthólf 458 fyrir n.k. föstudag.
í Hull. Togarinn er sagður 245
fet og 6 þumlunga langur.
Þetta er tveggja þilfara togari.
Slæging og þvottur á fiskinum
fer fram neðan þilja, en að því
loknu er fiskurinn hraðfrystur
í plötutækjum í stórum blokk-
um, en að því búnu er hann
fluttur í frystilestina, sem sögð
er rúma 370 tonn af fiskblokk-
um. Blokkirnar eru svo
geymdar við 20 gráður á
selsíus þar til komið er til
hafnar, en þá er fiskurinn
þíddur upp og ‘seldur nýr á
markaði.
Þjóðverjar smíða
verksmiðjutogara
i ,Þá eíu. Þióffyerjar að byggja
samtímis í Bremerhaven. tvo
stóra verksmiðjutogara. Þetta
eru systurskip, 87 metrar á
lengd,,r og eru sagðir munu
verða stærstu togararnir í
þýzka fiskiflotanum, ef einhver
fer þá ekki fram úr stærðinni
meðan á smíði stendur. Þetta
verða fullkomin verksmiðju-
skip, þar sem allt verður ger-
nýtt með vélum. Fiskflökin
verða pökkuð og síðan komið
fyrir í hraðfrystilest, en úr úr-
ganginum verður unnið mjöl.
Öll tilfærsla og vinnsla á fiski
og síld um borð í þessum
verksmiðjutogurum á að vinn-
ast með vélum.
Hver verða örlög ís-
lenzkrar togaraút-
gerðar?
Margur maður spyr nú
þeirrar spurningar hver verða
DANSSKÓU Heiðars Ástvaldssonar
Kennsla hefst mánudaginn 5. okt.
Samkvæmisdansar (nýju- og gömlu dansamir)
og barnadansar. Flokkar fyrir börn (4—12 ára),
unglinga (13—16 ára) og fullorðna (einstaklinga
og hjón). Byrjendaflokkar og framhaldsflokkar.
Reykjavík
Innritun daglega frá 2—7 í síma 1-01-18 og 3-35-09
Kennt veröur í nýjum, glæsilegum húsakynnum
skólans að Brautarholti 4.
Kópavogur
Innritun daglega frá 10 f.h. til 2 e.h- og 20 — 22 í
síma 1-01-18.
Hafnarfjörður
Innritun daglega frá 10 f.h. til 2 e.h. og 20—22 í
síma 1-01-18.
Keflavík
Innritun daglega frá 3—7 í síma 2097.
Nemendur þjálfaðir til að taka heimsmerk-
ið í dansi.
muni Örlög íslenzkrar togara-
útgerðar í náinni framtíð.
Gömlu nýsköpunartogararnir
hafa margir hverjir legið í
höfnum inni síðustu árin í al-
gjörri vanhirðu, og þó í mestri
vanhirðu þau skip, sem ríkis-
stjórnin hefur slegið eign sinni
á, eftir uppgjöf fyrri eigenda.
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar
er búin að losa sig við tvo
af sínum togurum til útlend-
inga fyrir verð sem svarar því,
að skipin væru höggvin upp í
brotajárn, en eftir situr svo
bæjarfélagið með skuldir skip-
anna og lamað fiskiðjuver sak-
ir hráefnisskorts.
Ef þetta heitir viðreisn á
máli Emils Jónssonar sjávar-
útvegsmálaráðherra og ríkis-
stjórnarinnar sem heildar, þá
hafa þessir vísu menn gleymt
merkingu íslenzks máls.
En eins og menn muna, átti
aðalinntak viðreisnarinnar að
felast í því, að grundvöllur
sjávarútvegsins yrði treystur
þannig, að útgerðin gæti staðið
á eigin fótum án alls styrks
úr rlkissjóði, og án allra upp-
bóta á fiskverð. í þessu sam-
bandi var sérstaklega talað um
útgerð togaranna og viðreisn
þeirrar útgerðar. En allir vita
nú, að þrátt fyrir margvíslegt
kák af opinberri hálfu hefur
togaraútgerð og grundivöllur
hennar aldrei staðið verr á ís-
landi en í dag, og er það fyrst
og fremst verk þeirrar ríkis-
stjórnar sem með völd hefur
farið á landinu að undanförnu.
Að vélbátaútgerðin stendur
sig betur er aðeins að þakka
metveiði hvert árið eftir ann-
að, en alls ekki þeim grund-
velli sem útveginum hefur ver-
ið úthlutað úr hendi ríkis-
stjórnarinnar.,
Þetta er umbúðalaus sánn-
leikurinn, sem ekki verður
umflúinn öllu lengur. Það er
þýðingarlaust að ætla að
blekkja siálfan. sig,..tiL lengdar
með að 'ffskÍeyTi Íigi' “aiía sök
á því hvernig komið er hjá
togaraútgerðinni. Að vísu hefði
þessi útgerð staðið betur, ef
hún hefði búið við slíka met-
veiði sem vélbótaútgerðin að
undanförnu, en það er sann-
kölluð Bakkabræðrahagfræði
að ætla sér að reisa útgerðar-
grundvöll á slíkri blekkingu.
Það er enginn annar útgerð-
grundvöllur fiskiskipa til, sem
nokkurt vit felst í, annar en
sá að miða við að skipin standi
undir rekstrinum, með því að
bera úr býtum meðalveiði í
meðalári. Sá sem ekki skilur
þennan augljósa sannleika, og
hyggst fara aðrar leiðir, hon-
um mun koma það í koll og
þjóðinni allri.
Sá stórfelldi hraðfrystihúsa-
iðnaður, sem þróazt hefur hér
á löngu árabili síðan stríði
lauk, honum verður hætt við
falli þegar fram líða stundir,
verði togaraútgerð lögð niður
á íslandi.
í Noregi þar sem færustu
rekstrarsérfræðingar hafa lagt
hugann í bleyti til að finna ráð
til þess að geta miðlað hinum
stóru hraðfrystihúsum nægu
hráefni árið um kring, hefur
ekkert ráð fundizt annað en
útgerð togara til lausnar þessu
vandamáli.
Fyrst og fremst af þessum
sökum þarf togaraútgerð að
halda áfram á fslandi. Afnám
togaraútgerðarinnar þýðir löm-
un fiskiðnaðarins þegar fram í
sækir.
Hér þarf því að fara aðrar
leiðir en viðgengizt hefur í
þessum málum að undanförnu.
Endurnýjun togaraflotans með
skuttogurum af neppilegri
stærð, til að annast það verk-
efni sem bent hefur verið á
hér að framan. er nú begar
orðin aðkallandi nauðsyn, sem
ekki verður umflúin án stór-
skaða fyrir þjóðarheildina
Þeir sem telja sig starfa í um-
boði fólksins við sjóvarsíðuna
verða nú án tafar að ganga
fram til lausnar á þessu máli,
sem varðar þjóðarhag.
BRUNATRYGGINGAR
á húsum í smíðum,
vélum og áhöldum,
effnl og lagerum o. fl.
Heimistrygging hentar yður
Heimilistryggingar
Innbús
Vatnstjóns
Innbrots
TRYGGINGAFELAGIÐ HEIMIR”
IINDARGATA 9 REYKJAVlK SlMI 2 1 2 60 SÍMNEFNI : SURETY
HÁRGREIÐSLUSTOFAN
VENUS
Opnuð hefur verið hárgreiðslustofa að
Grundarstíg 2A.
Lagningar, permanent, litanir. — Gjörið
svo vel að ganga inn og reyna viðskiptin.
HÁRGREIÐSLUSTOFAN VENUS
Grundarstíg 2A. — Sími 21777.

E}»
Fljúgið með Flugsýn til Norðfjarðar, á
fl^!S4iæásins' £y™ tessí# jar*
gjaidiö.
FLUGSÝN hf.
Símar: 1-88-23 og 1-84-10.
Afgreiðslufólk
Stúlka óskast til afgreiðslustarfa í eina
kjötverzlun okkar. Nánari upplýsingar í
skrifstofunni.

SLÁTURFÉLAG
SUÐURLANDS
VÖRUR
Kartöfhimús — Kokómalt Kaffi — Kakó
KRCN búðirnar.
VDNDUÐ
F
ií UII
'Sjgunþórjónsson &co
Jiafívxrstrœti if