Þjóðviljinn - 01.09.1965, Síða 2

2 SlÐA — ÞJÓÐVTLJINN — Miðvikudagur 1. september 1965.
Minningarorð um
Adoif Guðmundsson
Adolf Guðmundsson yfir-
kennari Gagnfræðaskóla Aust-
urbsejar var hæverskur og
meiri í raun en sjón. Margir
veita slíkum mönnum litla at-
hygli við fyrstu sýn og jafn-
vel miklu lengur. Víst er að
minnsta kosti að sá, sem þess-
ar línur ritar, uppgötvaði seint,
hver maður Adolf var.
Ég var unglingur þegar ég
heyrði hans fyrst getið, — vin-
samlega eins og jafnan síðar
— og kannaðist vel við nafn
hans, þegar ég tók að sækja
kennsluæfingatíma í Gagn-
fræðaskóla Austurbæjar fyrir
áratug. Síðar kenndi ég þar
nokkra mánuði í veikindafor-
föllum og sá Adolf oft, þenn-
an kiurteisa og hýra mann.
Augljóst var, að þarna fór
drengur góður, menntamaður í
þess orðs bezta skilningi, en
hann var fjarlægur og við
þekktumst ekki.
Það var fyrst í októbermán-
uði fyrir tæpu ári að kynni
okkar hófust. Við sóttum báð-
ir stofnfund félags og vorum
á öndverðum meiði um hvert
vera skyldi nafn þess. Sjónar-
mið Adolfs varð ofaná og það
fékk heitið Félag háskóla-
menntaðra kennara. Við vor-
um valdir til þess að veita fé-
laginu forystu fyrsta starfsár-
Sam-
líkingar
Margt kemur einkennilegt
fram í opinberum ummælum
á Islandi; þó hef ég naum-
ast séð neitt kynlegra en um-
mæli sem Morgunblaöið hafði
á dögunum eftir Einari Braga
rithöfundi, en Einar hafði
komizt svo að orði um Ey-
stein Jónsson 1 beinu ávarpi
til Bergs Sigurbjömssonar:
„Hann verðskuldar ekki að
fá að hnýta skóþveng þinn“.
Morgunblaðið tók þessi um-
mæli upp af mikilli velþókn-
un og taldi þau auðsjáanlega
Eysteini til mikils hnjóðs,
enda hefur blaðið jafnan haft
takmarkað álit á Bergi Sig-
urbjömssyni. En þvílík túlk-
un er auðvitað alger mis-
skilningur og stafar af fá-
fræði þeirra Morgunblaðs-
manna. Samlíking Einars
Braga er alkunn og sótt beina
leið í biblíuna og hún skilst
auðvitað ekki á réttan hátt
nema í tengslum við uppruna
sinn. Lúkas guðspjallamaður
komst svo að orði um Jó-
hannes skírara: „En þegar nú
eftirvænting var vöknuð hjá
lýðnum, og allir voru að
hugsa í hjörtum sínum um
Jóhannes, hvort hann ekki
kynni að vera hinn Smurði,
svaraði Jóhannes og sagði
við alla: Ég skíri yður að vísu
með vatni, en sá kemur sem
mér er máttkari, og er 'ég
ekki verður að leysa skó-
þveng hans; hann mun skira
yður með heilögum anda og
eldi; hann stendur með varp-
skófluna í hendi sinni, til
þess að gjörhreinsa láfa sinn
og safna hveitinu í hlöðu
sína, en hismið mun hann
brenna í óslökkvandi eldi.“
Ekki getur farið milli mála
að með samlíkingu sinni var
Einar Bragi að líkja Eysteini
Jónssyni við Jóhannes skír-
ara, og er. ástæðulaust sð
ætla að það hafi verið í illu
ið. Samvinna hlaut að verða
talsverð og hún varð góð, þvi
enginn ágreiningur var um
markmið né starfsaðferðir.
Fundir voru tíðir, verkefni
mörg og flest fremur leiðin-
leg, einkum launaþaráttan, og
voru fjarri helztu áhugasviðum
Adolfs. En þrátt fyrir mikla
vanlíðan af sjúkdómi þeim, er
varð honum að aldurtila, lagði
hann þarna fram krafta sína
eftir megni síðasta árið, sem
hann lfði, — í þeirri von að
takast mætti að auka nokkuð
menningarlega reisn kennara-
stéttarinnar. Hann kom glað-
ur og spaugsamur til starfa,
fjallaði um viðfangsefnin af
gætni og nærgætni, en jafn-
framt alvöru og stefnufestu.
Lausatök og fúsk voru honum
mjög lítt að skapi.
Adolf Guðmundsson fæddist
á Seyðisfirði 7. júlí 1917, en
ólst upp hjá sr. Friðriki Frið-
rikssyni og tók að nema af
honum latínu á þeim aldri,
sem börn nú á tímum hefja
skyldunám. Svó ungur var
hann skírður í þeim menning-
arlindum, sem lauguðu anda
hans til hinztu stundar, mót-
uðu viðhorf hans og alla fram-
göngu. Adolf varð stúdent frá
Menntaskólanum í Reykjavík
1937, starfaði síðan við póst-
skyni gert, jafnvel þótt svo :
hjttist á að þessi orð féllu j
skömmu fyrir höfuðdaginn. ■
En auðvitað snýr meginatriði
samlikingarinnar að Bergi ■
Sigurbjömssyni, og hefur is- ■
lenzkur stjómmálamaður •
naumast fyrr verið ávarpað- :
ur af slíkri lotningu, þótt j
verkefni hans veröi af skilj- ■
anlegum ástæðum eftirleiðis ■
fremur á sviði eilífðarmál- j
anna en þjóðmálanna.
Með I
valdboði I
Morgunblaðið heldur enn ■
fast við þá kenningu sína að j
unnt sé með lagaboði að j
neyða félagssamtök til þess ■
að rækja verkefni sem þau :
eru andvíg, og því sé það j
iögbrot þegar Alþýðusam- j
bandið hættir aðild að sex- ■
mannanefndinni. I þeirri ■
skýringu birtist bæði vond |
lögfræði og siðblinda; stofn- j
un eins og sexmannanefnd- :
in hlýtur að styðjast við j
samkomulag aðila en enga ■
nauðung. I þessu sambandi ■
mætti Morgunblaðið minnast j
þess að fyrr í sumar setti j
ríkisstjórnin bráðabirgðalög j
um verðlag á síld. Viðbrögð :
sjómanna vom snögg og ó- j
tvíræð; þeir héldu allir til j
hafnar. Vel var hægt að halda ■
því fram að með þessu væri j
verið að brjóta bfáðabirgða- j
lög ríkisstjórnarinnar, en j
engin lög geta neytt menn t’l •
að veiða síld ef þeir kæra j
sig ekki um það. Því valdi j
ríkisstjórnin þann óhjá- j
kvæmilega kost að breyta j
lögum sínum til samræmís j
við aðstæður, og slíkt hið j
sama mun hún gera nú. Þótt j
Morgunblaðsmenn hafi auð- j
sjáanlega fullan hug á því j
að stjóma landinu með nauð- j
ung og sitja yfir hlut hvers j
manns. skortir þá vald til j
að framkvæma löngun sína. j
— Austri. :
Adolf Guðmundsson
húsið í Reykjavík til ársins
1944, en gerðist þá kennari við
Gagnfræðaskóla Austurbæjar.
Þar vann hann sðan og var
yfirkennari hin síðari ár. Adolf
lauk B.A.-prófi í þýzku og
ensku frá Háskóla Islands
1949, en stundaði auk þess
nám í Þýzkalandi um ske'ð.
Hann 'kvæntist 22. apríl 1943
Guðríði Oktavíu Egilsdóttur
frá Ráðagerði á Seltjarnarnesi.
Þau éignuðust tvo sonu, Frið-
rik, sem nú er við nám í Þýzka-
landi, en var nýkominn heim
í sumarleyfi, er faðir hans
andaðist, og Þórð, sem enn er
á bamsaldri (f. 1952). Guðríð-
ur er kona samboðin manni
sínum og annaðist hann af
mikilli alúð í veikindum hans.
Mér er í minni falleg ljós-
mynd. Sr. Friðrik, hinn hári
þulur, er þar mikill og virðu-
legur, bros hans traustvekjandi
og öryggi í svipnum. Við hlið
hans er hinn fimm vetra fóst-
ursonur, smár vexti, en í svip-
hreinu, fíngerðu andlitinu býr
göfgi af sama toga. Líkt var
yfirbragð Adolfs, þegar ég sá
hann í síðasta sinn fyrir rúm-
um tveim mánuðum. Hann
var rúmfastur og vksi, að hinn
slyngi sláttumaður var á
næsta leiti. Spurningum um
líðan svaraði hann skilmerki-
lega, en af áhugaleysi og
glögglega mátti skilja, að það
mál vildi hann ekki mjög ræða.
En augu hans Ijómuðu þegar
. han.n sagði frá Noregsferð og
dvöl sinni í Þýzkalandi.
Hann hafði miklar mætur á því
landi. Loks ræddi hann um
tónlist, sem var honum mjög
hugstæð. Þá var hann barns-
legur eins og á myndinni og
þannig vil ég muna manninn,
sem var til æviloka sannur
fóstursonur virðuleikans og
menntanna.
Ég sendi aðstandendum Ad-
olfs mínar innileeustu samúð-
arkveðjur. Jón Böðvarsson.
■V
Vegir forsjónarinnar eru ó-
rannsakanlegir. Við andlát Ad-
olfs Guðmundssonar, yfirkenn-
ara, höfum við enn einu sinni
verið minnt á falvaltleik lífs-
ins. Hann lézt fyrir aldur fram,
Vietnam-tillögur
frá Nasser?
MOSKVU 30/8 — Spurzt hef-
ur, en er þó ekki haft eftir
neinum óyggjandi heimildum að
Nasser, forseti Egy-ptalands,
hafi lagt fyrir sovézka ráða-
menn tillögur um lausn í Viet-
nam.
Nasser sem kom til Moskvu
á föstudaginn hefur rætt við
ráðamenn þar, fyrst á laugar-
daginn og aftur í dag. Ekkert
hefur verið birt um þessar við-
ræður og verður varla fyrr en
að þeim loknum. Sagt er að til-
lögur þær sem Nasser hafi með-
ferðis séu samdar af honum í
samráði við Shastri, forsætis-
ráðherra Indlands og þá forset-
ana Tító og Nkrumah. Nasser
lýkur heimsókn sinni í 'Mo.skvu
á miðvikudag og heldur þá til
fundar við Tító { Belgrad.
Nasser sagði í veizlu í Kreml
daginn sem hann kom til
Moskvu að Bandaríkjamenn
hefðu gerzt sekir um ofbeldis-
árás í Vietnam og kvað loft-
árásir þeirra á Norður-Vietnam
hafa vakið reiði manna um
allan heijn.
aðeins 48 ára gamall, á miðjum
starfsdegi. Með Adolf Guð-
mundssyni er horfinn af sjón-
arsviðinu gagnmerkur kennari,
einstakur drengskaparmaður og
prúðmenni. Vegir okkar Adolfs
lágu fyrst saman fyrir þrem ár-
um í Félagi B.A.-prófsmanna
og síðar í Félagi háskólamennt-
aðra kennara. Hann hafði mik-
inn áhuga á aukinni menntun
kennarastéttarinnar. Hann vildi
efla veg og virðingu henn-
ar í hvívetna og tókst það
drjúgum með fordæmi sínu.
Það var ánægjulegt að starfa
með Adolf Guðmundssyni.
Margt mátti af honum læra.
Hann var rauplaus maður,
ekki mikill á yfirborðinu, en
þeim mun meiri í raun. Hjá
honum fór saman ósérhlífni,
samvizkusemi og festa. Hann
kastaði aldrei höndum tj(?
nokkurs verks, fúsk og hálf-
kák voru honum fjarri
skapi. Hann var fljótur að
koma auga á kjama hvers
máls. Afstaða hans einkenndist
jafnan af rökum og víðsýni.
Þegar það er haft í huga, að
Adolf gekk ekki heill til skóg-
ar árum saman og gegndi á-
byrgðarmiklu starfi sem yfir-
kennari við einn af stærstu
gagnfræðaskólum landsins, þá
verður það raunar að teljast
þrekvirki að sinna jafnframt
tímafrekum og umfangsmiklum
félagsstörfum. Það er skarð fyr-
ir skildi við fráfall slíks manns.
Sæti hans verður vandfyllt.
Adolf bar veikindi sín af
mikilli karlmennsku og still-
ingu. Hann var maður vel
kvæntur og naut frábærrar um-
hyggju og ástúðar eiginkonu
sinnar, Guðríðar Egilsdóttur.
Síðast er við Adolf áttum tal
samán, sagðist hann telja sig
mikinn gæfumann.
Með þessum örfáu og fátæk-
legu orðum vil ég votta hinum
látna þakklæti mitt og virðingu.
Mikill harmur er kveðinn að
konu hans, sonum og móður,
Ég sendi þeim hugheilar sam-
úðarkveður. En það er huggun
hanni gegn, að minningin um
góðan dpeng fyrnist ekki.
Ingólfur A. Þorkelsson.
Iðnaðarmenn og
verkamenn óskast
Viljum ráða skipasmiði — húsasmiði — verka-
menn.
Mikil verkefni við skipaviðgerðir og byggingu á
nýrri dráttarbraut.
Upplýsingar í síma 1250.
Skipasmíðastöð Njarðvíkur h.f.
Ytri-Njarðvík.
TRYGGINGAFELAGID HEIMIR"
LINDARGATA 9 REYKJAVlK SlMI 21260 StMNEFNI • SURITY
Einkaumboðsmenn vorir á íslandi fyrir leður-,
gúmmi og strigaskófatnað er:
ISLENZK ERLENDA, VERZLUNARFÉLAGIÐ
Tjamargötu 18, Reykjavík — Sími: 2 04 00:
Inn- og útflutninjsfyrirtæki, Lodz 22,
Lipca 74 Póllandi.
Símnefni: Skórimpex Lods.
Pólskar leður- og gúmmíiðnaðarvörur hafa
getið sér góðan orðstýr hvarvetna um heim og
etinnig hér á landi.
Skórimpex býður:
Leðurskófatnað fyrir konur, karla og böm,
fjölbreytt nýtízku úrval, einnig sandala og
mjög góða vinnuskó.
Gúmmískófatnað fyrir börn og fullorðna einn.
ig vaðstígvél Vi há, % há og upphá, snjó-
bomsur, skóhlífar, verkamannaskó, upphá
sportstígvél og sjóstígvél.
Strigaskó með gúmmísólum fyrir börn og full-
orðna, lága, hálfháa og uppháa.
Hjólbarða ,,DEGUM“ og ,STOMIL“ gerðir.
fyrir allar tegundir bifreiða og reiðhjóla, allar
stærðir, mikið úrval.
Gúmmíhluta tæknilega, svo sem: ebonite raf-
geyma, V-belti, drifreimar margskonar, gúmmí-
slöngur, gólfflísar úr gúmmí og gúmmísóla,
gúmmí til umbúða og fleiri nota.
I
«
*