Þjóðviljinn - 11.11.1965, Blaðsíða 1

samiS um kjör stjórn-
stórvirkra vinnuvéla
— eftir 38 klukkustunda samningafund
'‘J Eftir samningafund sem staðið hafði í 38 klukkutíma tókst fuH-
trúum Dagsbrúnar og eigenda stórvirkri vinnuvéla klukkan f jögur
aðfaranótt miðvikudags að ná samkomulagi um nýjan kaup- og
kjarasamningar fyrir stjórnendur þungavinnuvéla. Höfðu áður verið
haldnir margir og strangir fundir.
Auk lagfæringa á kaupi og
kjörum þessara manna var eitt
helzta atriði nýju samninganna
að ákvæðið um að tveir menn
séu á tækjum þessum þar sem
öryggi krefst og annars hætta á
að stjómanda verði ofboðið með
vinnu, verður nú miklu víðtæk-
ara en áður, nær til miklu fleiri
tækja.
Samkomulag varð um að hvor
aðili skipi tvo menn í nefnd sem
semji nánari reglur um nýtingu
tækja og öryggi og flokkun
þeirra, en það er flókið mál
vegna þess að sífellt bætast við
ný tæki og notkun þeirra eykst.
Þeirri nefnd var falið að knýja
fram reglugerð þar sem krafizt
verði réttinda til að fara með
stórvirkar vinnuvélar. Samkomu-
lag varð um að koma á fót nám-
skeiðum ‘ fyrir stjómendur tækj-
anna sem miðist við tvö stig
réttinda.
Samkomulag þetta verður borið
undir hlutaðeigendur á næst-
unni.
Frá Háskólafundinum í fyrrakvöld.
UmrœSur um háskólamál:
Tímabær stúdentafundur átel-
ur vanrækslu ríkisvaldsins
□ Umræðufundur sá er Stúdenifaráð Háskól-
ans efndi til í fyrrakvöld um málefni háskólans
var fjölsóttur. Frummælendur voru fjórir, allir
hingmenn og þrír þeirra nátengdir háskólanum.
Svipaðra sjónarmiða gætti í ræðum þeirra allra:
illir töldu þeir slíkan umræðufund nauðsynleg-
m, allir sögðu þeir þann skilning nú vera út-
breiddan að þekking væri dýrmætust verðmæta
hvers þjóðfélags, æðri menntun ákjósanleg fjár-
festing, og að nauðsyn bæri til að efla Háskólann.
Fyrstur tók til máls Gylfi Þ.
Gíslason menntamálaráðherra. —
Hann rakti fyrst nokkuð þróun
Héskólans síðasta áratug: kenn-
urum hefur fjölgað um 71%
síðan 1955 og stúdentum um
46%. Hinsvegar hefði kendídöt-
um er á hverju ári útskrifast
ekki fjölgað neitt á þessu tíma-j
bili, og kvað ráðherra það að |
sönnu alvarlega þróun, og þyrfti
að rannsaka orsakir hennar.
Þá fór Gylfi nokkrum fögrum
orðum um auknar fjárveitingar
til Háskólans, sem hann kvað
hafa aukizt á tíu árum 3,6 sinn-
um ef tekið væri tillit til breytts
peningagildis. Þá sagði hann frá
þeirri ákvörðun ríkisstjómarinn-
ar að samþykkja niðurstöður
rannsóknar Háskólaráðs á kenn-
araþörf, er gerir ráð fyrir 32
nýjum prófessorsembættum og
49 öðrum kennaraembættum á
næstu tíu árum. Ennfremur kvað
hann ríkisstjóminina hafa sam-
þykkt aðild að sameiginlegum
rannsóknum háskólans og ríkis-
valds á heildarþörfum Háskólans
f náinni framtíð.
sem hann kvað hafa bókakost er
ekki væri nema fjórðungur þess
er smæstu háskólar Norðurlanda
réðu yfir.
Ölafur Bjömsson prófessor tók
næstur til máls og einkenndist
ræða hans af mjög mikilli var-
kámi. Hann hafði um það all-
mörg orð, að æðri menntun á Is-
landi hefði takmarkað fjármagn
til umráða, að háskóli væri dýr
stofnu og þar fram eftir götum.
Þess vegna þyrfti að stíga hvert
skref í þróunarferli háskólans
með varúð: ekki mætti að vísu
einblína á þær námsgreinar ein-
ar sem hefðu bein áhrif á þjóð-
arbúskap og hagvöxt, en alltaf
yrði þó að taka mikið tillit til
Framhald á 3. síðu.
Skáldsaga Jakob-
ínu Sigurðardóttur
Út er komin hjá Skuggsjá ný
skáldsaga eftir Jakobínu Sig-
urðardóttur og nefnist hún
„Dægurvísa“ — nútímaskáld-
saga úr Reykjavíkurlífi.
Jakobína Sigurðardóttir er
ættuð af Homströndum en hef-
ur uai alllangt skeið búið í Mý-
vatnssveit. Hún hefur fyrir
löngu getið sér orð fyrir skarp-
leg ádeilukvæði, sem birtust í
blöðum og tímaritum og svo. á-
Fylklncpin
ÆFR
.★] I kvöld kl. 8,30 hefst fyrsti
* málfundurfnn í léttum dúr.
* Umræðucfni þessara funda
* koma í ljós á sjálfum fund-
* unum en fullvíst er að þau
*■ verða þess eðlis að allir geta
* verið með. Takið þátt í
•k fundunum frá byrjun.
* — Stjórnin.
samt ýmsum kvæðum öðrum, í
bókinni ,.Kvæði“ sem út kom
1960. í fyrra kom svo út eftir
hana smásagnasafnið ..Punkbur
á skökkum stað“ sem hlaut loí-
samlega dóma gagnrýnenda fyr-
ir snoturleg vinnubrögð og við-
feldna persónusköpun og ýmis-
lega kunnáttu aðra.
Dægurvisa fjallar svo tþ ein-
göngu um íbúa lítils húss við
lítt áberandi götu í Reykjavík
— jafnt þá sem í kjallaranuim
og í risinu búa og húseigendur
á miðhæð óg þeirra skyldulið:
fólk af misjafnri gerð sem býr
við ólíkar aðstæður. ti'tgefanda
telst svo til í stuttri gretnar-
gerð að kjarni bókarinnar sé sá,
að sjálft lífsundrig sé dásam-
legt og allt þag gott og gagn-
legt sem stuðlar að eðlilegri
lífsnautn og vexti einstaklings-
ins en allt það sem kreppir að
náttúrlegrj þróun mannsins
verðj hvorki afsakað né fyrir-
gefið.
Skáldsaga Jakobínu Sigurðar-
dóttur er 176 bls.. prentuð í Al-
þýðuprentsmiðjunni.
^æjarfógetaembættið í Hafnarfirði
Iveir starfsmenn
sögiu upp í gær
Tveir starfsmenn hjá bæjarfógetaembættinu í Hafnar-
firði sögðu upp stöðum sínum í gærdag til viðbótar átta
varfsmönnum daginn áður og hafa nú tíu starfsmenn hjá
embættinu sagt upp stöðum sínum til þess að mótrriæla
nólitískri embættisveitingu dómsmálaráðherra á dögunum.
Mikill æsingur var í FirðinUm í gærdag út af þessu
máli og hittust margir bæjarbúar í einskonar afmælis-
veizlu hjá Kaupfélagi Hafnarfjarðar við opnun á nýrri
matvörUverzlun og ræddu menn vítt og breitt um málið
og átti ríkisstjómin þar fáa formælendur.
Heiftarlegur kynþáttaslagur
í Reykjavík í gærkvöld
REYKJAVÍK 11/11 — Kynþáttaóeirðir brutust
út milli bandarískra hermanna hér í borginni í
gaérkvöld og- loguðu meiriháttar slagsmál á tveim
veitingastöðum, — um átta leytið á Gildaskál-
anum og á tíunda timanum í Þórscafé. — Hér
áttust við hvítir landgönguliðar í flotanum ann-
arsvegar og Filippseyingar og svertingjar hins-
Þjóðviljirm átti stutt viðtal í
gærdag við Jón Finnsson, full-
trúa bæjarfógeta í Hafnarfirði
og kvað hann tvo starfsmenn
hjá embættinu hafa sagt upp
starfi sínu í gaer til að mótmæla
nýgerðri embættaveitingu dóxns-
málaráðherra á sýslumannsem-
bættinu. Það eru þeir Hilmar
Ir.eimundarson, fulltrúi i saka-
málum hiá embættinu og Sig-
urður Hermundarson, bókari.
Þannig hafa nú tiu starfs-
menn hjá embættinu sagt upp
srarfi s;t>u í mótmælaskyni, —
að visu einn starfsmaðurinn
tausráðinn. •
Þjóðviljinn átti stutt viðtal
í gærdag við Öiaí Bjarnason,
bónda í Brautarholti og kvaðst
hann fúslega viðurkenna það,
að hrT n hefði mælt eindregið
með Eimi Sveinbjömssyni,
sýslumannj sem sýslunefndar-
maður við dómsmálaráðherra
enda hefði hann kynnzt Bimi
sýslumanni sem góðum og mæt-
um embættismanni i reynd á
undanförnum árum.
ölafer Bjamason, bóndi er
sýslunefndarmaður fyrir Kjalar-
neshrepp í Kjósarsýslu. Þannig
mæltu þrír sýslunefndarmenn í
Kjósarsýslu með Bimij sýslu-
manni.
Þá ræddi Gylfi Þ. Gíslason
einnig nokkuð sínar eigin hug-
myndir um breytingar á skóla-
kerfi og háskólanámi. Stúdents-
aldur vildi hann lækka með því
að gefa þeim er ætla í lands-
próf kost á því að taka náms-
efni 12-14 ára bekkja á tveim
árum í stað þriggja. Gat ráð-
herra þess um leið að ýmsum
skólamönnum litist illa á þá hug-
mynd. Einnig mætti stytta Há-
skólanám um eitt ár í flestum
greinum með því að lengja há-
skólaárið upp í níu mánuði. En
þá þyrfti einnig að efla fjárhags-
légan stuðning við stúdenta sem
svaraði minnkuðum tekjumögu-
leikum þeirra.
Ólafur Jóhannesson prófessor,
tók næstur til máls. Hann kvað
ýmislegt vel hafa verið gert fyr-
ir háskólann að undanfömu, en
þó gæti hann ekki verið eins á-
nægður með þróunina og ráð-
herra. íslendingar hefðu dregizt
aftur úr grannþjóðum sínum,
unnið of handahófslega að þróun
æðri menntunar, enda væri Há-
skólinn illa undir það búinn að
taka við þeirri stúdentafjölgun
sem að líkindum yrði mikil á
næsta áratug. Meira að segja
væri sú hætta á næsta levti að
takmarka þyrfti aðgang að ein-
stökum deildum háskólans.
Ólafur mælti með þvi að fleiri
námsgreinar yrðu fluttar inn í
landið og öll rannsóknarstarfsemi
efld. Þá vildi hann að íslenzkir
kynntu sér sem rækilegast kerfi
námsláns og námslauna sem
grannþjóðir eru að innleiða hjá
sér. Ennfremur átaldi hann van-
rækslu við háskólabókasafnið,
vegar.
Barizt var af heift á Gilda-
skálanum — var þar meðal
annars einn sjóliði kjálkabrotmn
og aðrir hlutu meiri og minni
skrámur. — Var heldur blóðugt
um að litast á Gildaskálanum um
kvöldverðarleytið.
Heiftarlegustu slagsmálin urðu
þó á dansleik inni i Þórscafé og
brutust þau út um kl. hálf tíu
og er álitið, að um eitt hundrað
sjóliðar _ hafi barizt þar um
skeið. íslenzka lögreglan kom
þarna á vettvang þegar, fyrst
fjórir lögregluþjónar og byrjuðu
þeir þegar að skakka leikinn og
notuðu til þess kylfur. — síðan
urðu lögregluþjónamir tíu tals-
ins og hófu þegar að ryðja hús-
ið varð mikið hark í stiganum
um skeið, ultu þar niður nokkr-
ir sjóliðar og hrönnuðust upp
fyrir neðan stigann, varð einn
landgönguliði jlla leikinn neðst
í hrúgunni, hefði hann sennilega
beðig þama bana. ef íslenzku
lögregluþjónamir hefðu ekki
beitt snarræði og leyst sundur
hrúguna með kylfuárás Flytja
varð fjölda marga menn á Slysa-
varðstofuna og allur hópurinn
annars fluttur niður á Lögreglu-
stöð og var heldur líflegt um
að litast þar um miðnættið.
Þarna skörtuðu meðal annars
tveir landgönguliðar með heið-
ursmerkj í barminum. — margir
þeirra voru undir áhrifum og
sungu bandaríska slagara og
veittust að íslenzku lögreglu-
þjónunum með illum munnsöfn-
uði. — lét hópurinn all ófrið-
lega
Tilefni ólátanna er talið að
Filippseyingamir höfðu drukk-
ið heldur ósleitilega í gærdag
vegna forsetakosninganna á Fil-
ippseyjum. — voru djarfir til
kvenna og þóttust hvitir land-
gönguliðar bera þar skarðan hlut.
frá borði — þessi litlu kettling-
ar era kvensælir, sagði einn lög-
regluþjónn á stöðinni.
Fyrir utan lögreglutöðina mor-
aði af íslenzkum smástelpum og
biðu eftir bardagahetjum sínum,
— þær voru hundblautar í rign-
ingunni og hlupu stundum fram
hjá porinu og æptu inn á stöö.
Um miðnætti voru allir sjóliðar
teknir í karphúsið og látnir stilla
sér upp í raðir í portinu og gekk
þar fyrir þeim liðþjálfi og hélt
yfir þeim tölu, — aðrir skrásettni
niður nöfnin og var það heldur
linleg athöfn. Skömmu eftir mið-
nætti kom svo Shore Patrol af
Vellinum og tóku landgöngulið-
ana, — voru þarna margir stór-
ir bílar á ferðinni og stór sjúkra-
bíll af Vellinum.
Voru margir sjóliðanna blóð-
ugir og skrámaðir f andliti.
— með sjúkrabindi um höfuðin,
— sumir fullyrtu- að hnífum
hafi verið beitt í Þórscafé. Inn í
þennan hildarleik allan komu Is-
lendingar hvergi nærri.