Þjóðviljinn - 08.01.1966, Page 5

taagardagar 8. Jaruiar 1966 — ÞJðÐVItJINN — SíöA 5
kvlkmyndir
Vitskert veröld' eftir Kramer
■ Sú mynd sem einna líklegust er til stórvinsælda,
af þeim sem nú ganga í kvikmyndahúsum Reykjavíkur
er „Vitskert veröld“ (It’s a mad, mad, mad, mad world)
eftir Stanley Kramer. Kramer er .mikill hæfileikamaður,
og hefur margt lagt af mörkum gott í víðkunnum mynd-
um um kynþáttavandamál, atómsprengjuna og annað það
er hrjáir mannlegt samfélag. Er þess skemmst að minn-
ast, hve mikla hrifningu mynd hans „Dr Strangelove“
vakti, en þar segir hann með aðferðum sem kenndar
eru við „svartan húmor“ frá kjarnorkustyrjöld, sem
brauzt út fyrir tóman misskilning.
Þessa skæöu mynd höíum en hinsvegar sýnir Tónabíó nú
við ekki fengið að sjá ennþá, mynd þá sem síðast hefur kom-
Kleópatra í Nýja bíó:
Skrífstofustúlkuna dreymir
að hún sé orðin nrinsessa
Nýja bíó hefur verið aö
sýna þá margumtöluðu og rán-
dýru Kleópoötru að undan-
förnu. Þessi kvikmynd varð
til með miklum gauragangi og
umsvifum, eins og kunnugt er,
og því safnað til sín mörgum
áhorfendum, því menn fara að
sjá það sem þeir hafa heyrt
talað um. Gagnrýnendur hafa
hinsvegar verið nokkuð sam-
taka um að klussa þessu verki
norður og niður. Eftirfarandi
klausa birtist um Kleópötru í
tímaritinu ,.Films and Fiím-
ing“:
★
H‘ði? 'éf^áaga nálægari Áustur-'
landa hálfri öld fyrir Krists
burð sögð með þeirri skrif-
stofustúlkuflatneskju sem lýsa
mætti með setningunni: „Og
svo sagði. hann við mig“. Og
reyndar er skilningur Elísabet-
ar Taylor í Kleópötru sá sem
birtist í dagdraumum skrif-
stofustúlku, sem finnst hún í
þeim vera prinsessa og hafa í
hendi sér örlög þeirra manna
sem í kringum hana eru. Af
þeim sökum kemst myndin
aldrei á hærra stig en ítalski
samsetningurinn um Herkúles,
og skortir meira að segja oft-
lega þann hraða og þá kátínu
sem þar er að finna.
Rex Harrison ber fyrri hlut-
ann á herðum sér sem Sesar,
og stundum tekst honum að
túlka þessa persónu af heiðar-
leika og dýpt. En Lisa Taylor
hefur lítið vald á sínu hlut-
verki, og Richard Burton, sem
leikur hann Antoníus hennar,
svarar henni eins og góður
vinur í ójafnri tenniskeppni.
I myndinni eru tvö góð at-
riði: innreiðin í Róm og sjó-
orustan, sem taka til samans
um það bil tuttugu mínútur.
Við munum geyma nafn leik-
stjórans, Josephs Mankiewicz, í
minni okkar fyrir sakir miklu
betri mynda. —
Mankiewicz hefur lengi ver-
ið einn af þekktustu leikstjór-
um í Hollywood, og sjálfur
heldur hann því eindregið
fram, að á þeim stað megi
gera góða hluti, hvað sem eft-
irliti siðgæðisvarða og fjár-
málamanna líður. Árið 1953
kvikmyndaði hann, til að
mynda Júlíus Sesar Shake-
speares og þótti honum takast
vel, var það ekki hvað sízt að
þakka ágætum leikurum, sem
hann hafði á að skipa': Marlon
Brando lék Antoníus, John.
Gielgud Kassíus og James
Mason Brútus, svo nokkrir séu
nefndir. En líklega hefurhann
getið sér bezt orð fyrir „AII
about Eve“ (1950), vel sagða
sögu af því hvernig ung og
metnaðargjörn leikkona (Ann
Elizabcth Taylor og Richard
Burton
Baxter) bolar með ýtni og
slægð ti1! hliðar roskinni
„drottningu sviðsiris“ (Bette
Davis) og sezt í sæti hennar.
ið frá hendi Kramers, og lík-
lega væri eins gott að kalla
„Alveg gjörsamlega kolbrjál-
aður heimur". Skal nú nokkuð
sagt frá þessari mynd — og
þá helzt stuðzt við umsögn
Robins Beans:
Ef nokkuð er, segir Bean,
þá tekur Kramer ekki nógu
djúpt í árinni í nafngift sinni.
Bókstaflega öllu er troöið inn
í þær 183 mín.útur sem mynd-
in tekur; allri vitleysu rjóma-
tertugrínmynda, sirkus, kapp-
akstri á aflóga -bilum, lát-
bragðsleik, slagsmálum og
mörgu fleiru. Hver er ástæð-
an? Hún er sú að WiMiam
Rose (höfundur handritsins)
hefur dottið niður á nýja hug-
mynd um mikinn eltingaleik.
Skálkur nokkur, Smiler að
nafni (Jimmy Durante) ekur
bíl sínum grasíöst niður fjalls-
hlíð, og í andarslitrunum segir
hann fimm náungum, sem
leið eiga framhjá, að hann
hafi grafið nokkum fjársjóð
nálægt mexíkönsku landamær-
unum „undir stóru tvöföldu
vaffi“. Síðan geispar hann
golunni. Svo einfalt er það.
Og þessar fimm „venjulegu“
persónur, plús ýmsar aðrar
sem þær taka upp á götu
sinni, fyllast þeim fræga há-
ameríska sjúkdómi gullæði,
og griðarlegur. eltingarleikur
er haíinn, Lögreglustjórinn
virðir þetta fyrir sér með
mestu velþóknun — hann á í
vændum að þurfa brátt að
draga sig í hlé og lifa með
nöldursamri konu sinni á smá-
um eftirlaunum, og býr sig
■undir að koma þessu fólki fyr-
ir kattamef á sínum tíma og
snara sér yfir landamærin.
Spencer Tracy leikur lögreglu-
stjórann og hefur sjaldan ver-
ið betri — okkur finnst i rauri
og vera að hann hefði átt að
hreppa sjóðinn.
Á meðan á öllu stendur eru
bílar eyðilagðir í stórum stíl,
ráðskazt með forgamlar flug-
vélar, bílskúr rifinn í tætlur
af Jonathan Winters, persón-
um margflækt í allskonar
blekkingar. Mickey Rooney og
Buddy Hackett reyna áð halda
stjórn á flugvél eftir að flug-
maðurinn hefur komið sjálf-
um sér úr leik; Sir Caesar og
Eddie Adams reyna að
sprengja sér leið út úr kjall-
ara vömhúss, sem þeir hafa
verið lokaðir inni i; Phil Silv-
ers hverfur settlega ofan í
fljót nokkurt í bíl sínum;
Terry-Thomas Qg Milton Berle
slást á hellismannavísu. Enn
er hert á vitleysunni þegar
Paul Ford reynir að tala flug-
vélina óstýrilátu niður á jörð-
wa með þeim afleiðingum, að
hann íel'lur sjálfur út úrflug-
turnin.um; enn fleiri bílar eru
klesstir, og að lokum er
öllu þessu liði komið fyriruppi
í slökkvistiga, sem sveiflast ,til
glannalega og hendir mann-
skapnum síðan í allar áttir —
í gosbrunna, skenkiborð, inn. í
kjölturakkabúð, á rafleiðslur,
— og blökkumaður einn hafn-
ar í náðarfaðmi styttu af Lin-
holn forseta. #
Terry-Thomas gefur okkur
ágæta skoplýsingu af því,
hvernig Englendingar halda að
Ameríkanar haldi að þeir séu,
með kröfum sínum um
,,drengileg leikbrögð" og fyrir-
litningu á áhuga bandarískra
á „miklum brjóstum".
Það tók 166 daga að taka
„Vitskerta, veröld“, og tekin
vora 636 6þús. fet af filmu. Æ)g
þótt upphafleg áætlun hafi
verið þung í vöfum, hefur
Kramer tekizt að búa til gam-
anmynd. sem aldrei s'laknar á,
þrátt fyrir lengdina. Hún hef-
ur ýmsa galla — en hvað ger-
ir það til?
Þrjú börn Chaplins í
nýrri kvikmynd hans?
Það má búast við því, að
„Hertogafrúin frá Hong Kong“
verði kvikmynd ársins, og ber
þar margt til. I fyrsta lagi mun
nú Charlie Chaplin taka sér
stöðu aftur við kvikmyndavél,
eftir margra ára hlé. Þá leika
þau aðalhlutverkin Sophia Lor-
en og Marlon Bfando (það var
fyrir örfáum dögum að það kom
í 1 jós, að Chaplin hafði endan-
lega valið á millj Brandos og
Seans O'Connery, sem þekktur
er úr myndum James Bond).
Og svo fer sonur Chaplins, Sid-
ney með hlutverk — og búizt
er við því að fleiri meðlimir
fjölskyldunnar sameínist t:l
þátttöku í þessari kvikmynd.
Það er .auðvitað, að Sidney
Chaplin mun fara með veiga-
mikið hlutverk í myndinni.
I-Iinsvegar mun Charlie sjálfur
fara með minniháttar hlutverlc
— bryta bandarísks sendiherra,
sem Marlon Brando leik-
ur reyndar. Og Michael Chap-
lin, sonurinn uppreisnargjarni,
sem hefur skrifað minningar,
sem ekki kváðu vera beint
mildar 1 garð föðurins, og
Michael sjá'lfur hefur reynt að
koma í veg fyrir — árangurs-
laust — að yrðu birtar; þessi
Michael hefur lýst því yfir að
hann muni nú hætta sínu
,,beatnik“-lífi, mui .1 raka
Leikur sjálfur sináhlutverk
af sér skeggið og leika í „Her-
togafrúin frá Hon,g Kong“
undir dulnefninu Michael Je-
an. Af hverju? var hannspurð-
ur. Líklega til að forðast um-
tal, var svarið.
Fjölskyldusælan verður þá
fullkomnuð, ef Geraldine
Chaplin tekur einnig þátt i
gerð þessarar kvikmyndar. En
það hefur enn ekki verið rætt
um hana í þessu sambandi.
Hinsvegar hefur hún gert það
sjálf og sagt blaðamönnum, að
hún reyni á aíllan hátt að fá
Sophia Loren og framleiðandinn, Carlo Ponti
Bæjarbíó í Hafnarfirði sýnir:
IGÆR, í DAG
0G Á MORGUN
. 1 ...lauic ,.ii vcra mcu
sig ráðna: „Ég hef gengið á
milli skrifstofa eins og hver
önnur vinnukona“, sagði hún
í París ekki alls fyrir löngu.
„og ég vil gjarna vera með í
kvikmynd föður míns, jafnvel
þótt nafn mitt sæist ekki á
leikendaskrá.“ Og menn spyrja:
Ef Charlie Chaplin hefur fyr-
irgefið ,,uppreisnarmanninum“
Miohael, því ætti hann þá
ekki að taka Geraldine í sátt?
Það verður byrjað á töku
kvikmyndarinnar í Lundúnum
í næstu viku.
Það er margt ágætt fólk, sem
stendur að „I gær, í dag
og á morgun“, sem Bæjarbíó
er að sýna um þessar mundir.
Leikstjóri er Vittorio de Sica
— hann er ekki alltaf merki-
legur, en honum bregzt ekki
öraggt handbragð. Myndin er
sett saman úr þrem „sögum“
og leika þau aðalhlutverkin 1
öllum Sophia Lroen, sem
Hollywood stendur gersamlega
varnarlaus fyrir, þrátt fyrir
ýmsa tilburði með Caroll Bak-
er, og Marcello Mastroanni,
sem segist sjá'lfur hafa skapað
á tjaldinu nýja tegund karl-
hetju, karlmann sem er and-
stæða við hetju, nokkurskonar
and-karlmann. Og verður það
víst fyrirgefið fyrir sakir á-
gætrar frammistöðu í úrvals-
myndum (,,?>'/2“, Nóttin).
Þekktir höfundar standa að
handritinu: Eduardo de Filipos
Cesare Zavattini og Alberto
Moravia.
í fyrstu sögunni eram við
s.tödd í fátæku hverfi í Nap-
oli. Þar er Marcello atvinnu-
laus verkamaður, en það er þó
bót í máli að Sophia, .kona
hans, getur séð fyrir nauð-
þurftum stórrar fjölskyldu
með því að selja smyglaðar
sígarettur. Hitt er svo verra,
að hún hefur verið dæmd til
sektar fyrir þetta athæfi. Sem
betur fer, tekst þó að finna
smugu í löggjöfinni: það má
ekki setja þungaða konu í
fangels.i, og þá ekki fyrr en
sex mánuðum eftir barnsburð.
Vitan’lega er Adelina (þ.e.
Sophia) ólétt og heldur því á-
fram langa hríð og verður
fallegri með hverju barni. En
svo fer þó aö lokum, að Mar-
cello yfirbugast á líkama og
sál undir þeirri byrði, s.em á
hann er Iögð — og kona hans
hlýtur að fara í tugthúsið.
Málinu er þó bjargað með
snoturlegri samheldn; íbúanna
í hverfinu. Þetta er snyrti-
lega sögð, alþýðleg gamansaga,
létt og hröð, ívafin nokkurri
tilfinningasemi undir lokin og
þó ekki til skaða.
Næsta saga stingur nokkuð í
stúf við þá fyrstu og síð-
ustu. Þar er Hún auðug frú,
gift iðnaðarkóngi og Hann er
elskhugi hennar, tiltölulega
blankur rithöfundur. Þetta er
töluverð ást og gefur tilefni
tlf rómantískra hugleiðinga í
bílferð í sólskini — en í þess-
ari sömu bílferð kemst Renzo
(Mastroanni) að því að ástkona
hans (Loren) er heldur en ekki
yfirborðskennd í sínu tilfinn-
ingalífi, að þessi snotra kisa er
fljót að sýna klærnar. ef hún
heldur að einhverri hættu sé
stefnt að Sér eða Sínum Bfl.
Og þar með er draumurinn
búinn. Sjálfsagt hefur þetta
ekki verið slæm smásaga hjá
Alberto Moravia, en er varla
heppileg til kvikmyndunar,
verður daufleg á tjaldi.
Þá kemur að sögunni um
Möru, eina af símastúlkum Er-
osar, sem tekur á móti ríkum
playboyum til ,,handsnyrting-
ar“ í notalegu hreiðri sínu.
Sophia leikur að sjálfsögðu
Möru, og Marcello er ungur
playboy, sem í sífellu hleypur
til hennar, uppfullur af ástar-
játningum. En hann er jafnan
aumingja drengurinn, og á
meðan styttir Mara sér stund-
ir við að draga ungan presta-
skólastrák í næstu íbúð á tál-
ar. Þegar hún svo hefur um-
tumað hjarta prestaskóla-
stráksins gersamlega, kemur
amma hans og grátbiður þá
bersyndugu að snúa honum
aftur frá villu til síns vegar.
Og Mara er góðhjörtuð, eins
og gleöikonur eru samkvæmt
gamalli hefð, og heitir meira
að segja verndardýrlingi sírium
að syndga ekki í hei'la viku,
ef nágranninn ungi snúi aftur
Framhald á 7. síðu.
Kvikmyndalist-
in sjötug
Nú um áramót voru sjötíu
ár liðin frá þvi að bræðumir
Louis og Auguste Lumiere
efndu til fyrstu kvikmynda-
sýningar heims, a.m.k. fyrstu
sýningar, sem seldur var að-
gangur að.
Frakkar minnast þessa sjö-
tíu ára afmælis með mikilli
útgáfustai-fsemi. Undanfarið
hafa komið út hvorki meira
né minna en fimm alfræði-
bækur kvikmynda. Þar er,
eins og lög gera ráð fyrir,
gerð stuttlega grein fyrir
_ merkasta kvikmyndafólki, leik-
urum, tökumönnum o.s.frv., og
þýðingarmestu kvikmyndum
gefnar einkunnir. Bækur þess-
ar hafa þegar vakið deilur og
átök, því í hverju horn.i rísa
upp menn, sem þykir margt á
skorta um hlutlægni í þess-
um ritum.