Þjóðviljinn - 15.04.1966, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN — Föstudagur 13. aprfl 1966.
Ætlar Sölumiðstöðin að stofn-
setja nýja öskjuverksmiðju?
FISKIMÁL
eftir Jóhann
J. E. Kúld
Ætlar Sölumiðstöðin að stofn-
setja nýja öskjuverksmiðju?
Ég verð að segja að það kom
mér dálítið á óvart, þegar ég
frétti af þvi nýlega, að Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna væri
búin að láta gera pöntun á vél
til pappaöskjugerðar hjá fram-
leiðslufyrirtæki einu í, Sviss.
Eftir þeim upplýsingum' sem ég
hef aflað mér, þá mun verð
þessarar vélar verða kringum
7 miljón krónur, þegar hún
er hingað komin.
En með þessari einu vél
verðuir að sjálfsögðu ekki kóm-
ið á stofn verksmiðju, þó keypt
verði, þar þarf meira til. Láta
mun nærri að slík vél sé einn
fjórði hluti þess véiabúnaðar
sem þarf í slíka öskjuverk-
smiðju, auk margskonar hjálp-
artækja. Með þvi að stofna nú
öskjuverksmiðju sem fullnægt
gæti öskjuþörf þeirra firysti-
húsa sem selja í gegnum
Sölumiðstöðina. mun láta nærri
að stofna þurfi til fjárfesting-
ar sem varla yrði langt undir
40 miljónum króna þegar allt
væri komið i gagnið, að með-
talinni byggingu verksmiðju-
húss. Ég hygg að hér sé engan
veginn um of háa áætlun að
ræða, heldur muni þetta nokk-
Ríki
í ríkinu
Æ, þetta japl og jaml og
pex; að menn skuli endast
til þess að eyða ævidögum
sinum í útúrsnúninga og ó-
sannindi Alþýðublaðið birtir
í gær feitletraðar staðhæf-
ingar á forsíðu þess efnis að
undirritaður hafi lýst yfir
þeim vilja sínum ..að við
tökum okkur Rússa tvl fyrir-
myndar varðandi gerðardóms-
ákvæði í viðskiptasamning-
um“. AIlir vita að hér hefur
hinu gagnstæða verið haldið
fram dag eftir dag, að við-
skiptasamningar við Rússa
geti ekki verið nein fyrirmynd
að . alúmínbræðslusamningum
á íslandi, að röksemdir um
það efni séu falsanir og
blekkingar. Hins vegar hefur
verið á það bent að eþmig
þessar röngu forsendur Gylfa
Þ. Gíslasonar hafi komið í
kollinn á honum aftur líkt og
það vopn búmerang sem snýr
aftur að kastara sínum þegar
það hæfir ekki: Rússneskur
gerðardómur um sovézk við-
skipti við útlendinga myndi
að sjálfsögðu jafngilda ís-
enzkum gerðardómi um við-
skipti okkar við útlendinga.
Meginmáli skiptir þó hitt
urnveginn standast að óbreyttu
verðlagi.
Nú mun einhver lesandi
máske spyrja: Er nokkuð ó-
eðlilegt við það að sölufyrir-
tæki eins og Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna er stofni' til um-
búðaframleiðslu utanum fisk
umbjóðenda sinna, þegar þaðer
vitað að Sölumiðstöðin hefur
haft starfandi stjóm fyrir slíka
verksmiðju um nokkust skeið,
með Jón Ámasqn alþingismann
í forsæti, eftir því sem sagt
er. Óefað mundi slík stjórn fá
meirn að starfa eftir stofnisetn-
. ingu slíkrar verksmiðju, held-
ur en á meðan engin verk-
smiðja er til í eigu þessa fyr-
irtækis. En varla verður farið
að stofna til tugmilljóna króna
1 fjárfestingar einungis til að
fullnægja þessu atriði. Og er þá
rétt að athuga hvort aðkall-
andi þörf er fyrir slíka öskju-
verksmiðju út frá þjóðhagslegu
sjónarmiði.
Það er engin þörf fyrir slíka
umbúðaverksmiðju í dag
Það er mikill og hættulegur.
misskilningur ef stjóm Sölu-
ihiðstöðvar hraðfrystihúsanna
heldur. að það sé hennar einka-
mál hvort hún stofnar til tug-
miljóna fjárfestingar í um-
búðaverksmiðju á sama tíma
og hér er starfandi öskju- og
kassaverksmiðja sem fullnægt
getur allri þörf landsmanna á
þessu sviði um næstu framtíð.
Og er á sama tíma óumdeilan-
lega samkeppnishæf Við sams-
konar erlenda framleiðslu, bæði
hvað verði og gæðum viðkem-
ur. Nei, góðir Sölumiðstöðvar-
menn, okkur hinum óbreyttu
kjósendum og skattgreiðendum
landsins kemur þetta mál einn-
ig við. Og við gerum kröfu til
þess, að á sama tíma sem tal-
in er þörf á að veita 50 milj-
ón króna styrk úr ríkissjóði til
framleiðslu hraðfrystihúsanna,
að þá sé ekki verið að undir-
að vjðskipti okkar við Sov-
étríkín eru milliríkjasamning-
ar, gerðir annarsvegar af
sendinefnd frá íslenzka rik-
inu, hinsvegar af sendinefnd
frá ríkisvaldi Sovétmanna
— og skiptir Þá engu máli
þótt framkvæmd samningsat-
riða sé í höndum einstakra
fynrtækja eftir að hejldar-
samnjngar hafa verið gerðir.
Enginn hefur vefengt að ríki
útkljái qft áeilumál sín með
gerðardómurh, en samkv. alú-
mínsamningunum á bræðslan
í Straumi ekki ag vera neitt
ríki heldur ..alíslenzkt hluta-
félag“. Eigi hið ,.íslenzka“
fyrirtæki í Straumi að hafa
rétt til að skjóta öllum deilu-
málum sínum við ríkisvald cg
aðra til erlendra dómstóla.
ættu öll önnur hérlend fyrjr-
tæki og einstaklingar að íá
sama rétt og væri þá tíma-
bært að leggja gersamlega j
niður íslenzkt dómsvald Sé I
alúmínbræðslan hinsvegar tal-
in ríki í ríkinu — hliðstætt ]
Sovétríkjunum eins og Gylfi
Þ. Gíslason hefur haldið
fram! — ber að viðurkenna
þá staðreynd í alúmínsamn-
ingunum sjálfum, svo að þeir
feli það ótvírætt ; sér ag á
íslandi skuli eftirleiðis vera
tvö ríki. — Austri.
búa af ykkar hálfu fjárfest-
ingu sem er óþörf. því það
heitir á okkar máli að bruðla
með fé.
Glundroði íslenzkrar iðn-
uppbyggingar
Þegar . maður heyrir slíkar
fréttir sem hér að framan eru
sagðar, þá getur það varla
dulizt neinum hvílfkur glund-
roði hér ríkir í uppbyggingu
iðhaðarins, sem nálgast óstjóm.
En enmitt vegna þessa
glundroða þá geta slíkir at-
þurðir skeð hér, að stofnað
væfi fyrirtæki sem engin þörf
er fyrir, á sama tíma og fé
vantar nauðsynlega í margs-
konar aðra iðnvæðingu. Ef
Sölumiðstöð hraðfyrstihúsanna
telur sig hafa ráð á fjármun-
um, sem nægja mundu til að
koma upp fullkbminni öskju-
verksmiðju, þá væri því fé illa
varið í slíkri fjárfestingu á
meðan hennar er ekki þörf.
Þetta verða þeir góðu menn
sem þar fara með völd að
(skilja og þetta eiga íslenzkir
bankastjórar að vita.
Hinsvegar er það staðreynd,
að geymslutækni allra ís-
lenzkra hraðfrystihúsa er
meira og minna áfátt, þair vil
ég segja hvað hraðfrystihúsa-
iðnaðinum viðkemur, að sé
mest fjárfestingar þörf og
reyndar löngu aðkallandi. Svo
að enginn misskilji orð mín,
þá er þezt að taka fram. að ég
á hér ekki við hraðfrysti-
geymslurnar, heldu'r hráefna-
geymslumar, sem flestar svara
á engan hátt kröfum þess tíma
sem við lifum á, eða eru í
nokkru samræmi við það sem
bezt þekkist hjá erlendum
frys.tihúsum. Hér er þörf fjá'r-
festingar, og þessi aðkailandi
fjárfesting er heldur ekkert
einkamál hraðfrystihúsaeig-
enda eða þeirra sölusamtaka.
Þgtta er mál sem varðar skatt-
greiðendur landsins, hina al-
mennu kjósendur. Hinsvegair
hefði farið vel á því, ef t.d.
Sölumiðstöðvarmenni'rnir hefðu
beitt sér fyrir lagfæringu í
þessu efnri, í stað þess að eyða
hugsun í hluti sem aðeins gætu
orðið til að . auka á erfiðleika
hraðfrystihúsanna, en á því er
enginn vafi frá mínu sjónar-
miði séð, að þannig hlyti
bygging nýrrar öskjuverk-
smiðju að verka, á .meðan
hennar er ekki þörf. Ef við
Islendingar höfum ekkert lært
á þeirri óstjóm síðustu ára-
tuga í uppbyggingu hraðfrysti-
iðnaðarins að byggja tvö hús
á stöðum þair pem aðeins var
þörf fyrir eitt, einungis vegna
misskilinna póltískra hags-
muna einstakra hópaáviðkom-
andi stöðum, þá getur líka að
sjálfsögðu sú vitleysa verið
framkvæmd nú að stofna til
alóþarfrar umbúðaverksmiðju.
Síðan mundu þessar verksmiðj-
ur eftiir að þær væm orðnar
tvær, með hálft verke'fni hvbr
fyrir sig. sem ein getur annað,
óhjákvæmilega verða að hækka
umbúðaverðið, svo reksturinn
bæri sig. Þetta er Iögmál sem
ekki verður hrakið með rök-
um.
Hér segjum við skattgreið-
endur nei
Þegar svo væri komið sem
að frarnan segir, þá mundi að
sjálfsögðu verða beðið um op-
inberán umbúðastyrk frystihús-
unum til handa á Alþingi, það
væri eðlileg afleiðing slíkra
vinnubragða og hliðstætt þeifiri
staðreynd að slæm uppbygg-
ing hraðfirystihúsaiðnaðarins á
landsmælikvarða hefur aukið á
erfiðleika þessa iðnaðar og
kallað beinlínis á aukinn
stuðning hins opinbera. framyf-
ir það scm þörf hefði verið áj
ef betur ‘hefði verið vandað til
uppbyggingar á þessum iðnaði,
en hann ekki hugsaður sem
pólitísk beita öðrum þræði,
þegar uppbyggt var.
íslenzk alþýða sem hefur
borið og ber hita og þunga
dagsins við uppbyggingu okkar
atvinnuvega, hún hefur hingað
til orðið að taka á sitt bak
köstnaðinn af þeim mistökum
sem gerð hafa verið, og, sá
kostnaður hefur orðið óforsvar-
anlega mikill. Þetta hefur kom-
ið fram í skattgreiðslum og
kaupgjaldi.
Það er því kominn tími til
að hinn almenni s-kattgreið-
and segi nei og framfylgi
þeirri neitun ef gera á leik að
því að halda mistökum áfram
við uppbyggingu atvinnuvega
í skjóli þess, að alþýðan borgi.
Þetta skulu þeir góðu Sölumið-
stöðvarmenn hugleiða áður en
þeir byggja nýja öskjuverk-
smiðju
Kassaggrð Reykjavíkur og
geta hennar
Þegar ég hafði sannfærzt um,
að pöntun á öskjuvél fyrir
Söluíniðstöðina, svo ótrúlegsem
hún virtist, var staðreynd. þá
sneri ég mér til Kassagerðajr
Reykjavíkur og fékk þar stað-
fest, að sú verksmiðja annar
vel allri þörf atvinnuveganna
fyrir öskjur og kassaumbúðir
og hefur góð skilyrði til að
auka sín framleiðsluafköst ef
meiri markaður væri fyrir
hendi. Þessi verksmiðja á nú
tuttugu og fjögurra ára starfs-
feril að baki. í framleiðslu
pappaumbúða og hefur á þess-
um tíma þróazt upp í það að
standa jafnfætis beztu verk-
smiðjum erlendum sömu ieg-
undar. Sem dæmi um þessa já-
kvæðu þróun síðustu árin, vil
ég leyfa mér að hirta hér
nokkrar tölur sem verksmiðju-
stjórnin var svo vinsamleg að
láta mér í té, þegar ég bað
hana um það.
Á sama tíma og vinnulaun
hafa hækkað um ca 45% og
efni 10—15%, þá hefur verðift
á öskjunum utanum fiskinn
aðeins hækkað um 4%.
Á þessu sama tímabili mun
hinsvegar hafa orðið verðhækk-
un á heimsmarkaði á frosnum
fiskafurðum sem næst 30%.
Þetta sannar að annað nær-
tækara verkefni ætti að liggja
fyrir íslenzkum hraðfrystihúsa-
eigendum heidur en bygging
umbúðaverksmiðju. 1 dag er
frystihúsaeigendum frjálst að
flytja inn tilbúnar fiskumbúð-
ir með sömu tollkjörum og
Kassagerðin flytur inn efni til
að vinna úr, en enginn hefur
lagt í slíkan innHutning. Dett-
ur nbfckrum heilvita manni í
hug, að ný verksmiðja, þó
sibfnuð væri, gæti til að byrja
með keppt f framleiðsluverði á
umbúðum við gömul og gróin
fyrirtæki sem hafa langa þró-
un að baki á þessu sviði? Eins
og margir munu renna grun í,
þá væri slíkt útilokað. Hér er
þvf síður en svo um hagsmuna-
mál frystihúsaeigenda að ræða,
Bygging nýrrar umbúðaverk-
smiðju á meðan hennar er en.g-
in þörf eins og hér hefur ver-
ið sýnt fram á, væri nú eins
og á stendur hrein ævintýra-
mennska án allrar fyrirhyggju.
Það eru ekki slík vinnubrögð
sem íslenzkan fiskiðnað vantar
í dag.
Kaupið
Minningarkort
Slysavamafélags
íslands
HANDBÓK
VERZLUNARMANNA
1966
Efnisyfirlit:
DAGBÓK 1966
Almanak 1966
Dagatal. Vikur.
Bifreiðaleiðir meg sérleiðum
Vegalengdir í km.
FERÐIR
Flugfélag fslands h.f.
Flugþjónustan
Loftleiðir h.f.
Ferðaskrifstof'an SAGA
Flugsýn h.f. (
Eimskipafélag íslands h.f.
Jöklar h.f.
Hafskip h.f.
Skipautgerð rí'kisins
Akraborg
Eimskipafélag Reykjavíkur hf.
Sameinaða gufuskipafél. DFDS
Bifrejðastög íslands
Landleiðir h.f.
Vöruflutningamiðstöðih h.f.
Sendibílastöðin Þröstur
Strætisvagnar Reykjavíkur
VIÐSKIPTI
Vaxtatáfla 7%%—12%
Vaxtatafla 4%—8%
Vaxtareikningur og dagafjöldi
Dagafjöldi frá ákveðnum degi
til 31. des.
Dagafjöldi frá 1. janúar
Hlut; af árinu í tugabroti
Þinglýsingargjöld
Leyfisbréf. skrásetningar o.fl.
Gjaldsfcrá f. innlánsstofhanir
Búnaðarbanki íslands
Vextjr við innlánsstofnanir
Innheimta innst.Iausra tékka
Póstburðarg j öld
Decimaltafla yfir shillinga
og pence.
Landsbanki íslands
Skrá yfir söluskattsnúmer
Bókin er komin út öðru sinni, og hefúr verið borin
til áskrifenda í Reyk'Javík- og póstsend út um landið.
Vegna þess hversu almennar og ágætar móttökur
bókin hlaut í fyrra, hefur verið unnt að auka hana
og endurbæta. Meðal nýs efnis í ár má nefna
Skrá yfir söluskattsnúmer.
Eftir að hin nýju fyrirmæli um skattframtöl komu
til sögunnar verður bókin
Sjálfsögð eins og símaskráin
hjá hverju fyrirtæki.
Bókin er 230 síður í vönduðu lausblaðabindi. Þetta
er eina bókin, sem endumýjar þau blöð, sem ganga
úr gildi. Það, sem prentað er fram yfir áskrifenda-
tölu verður selt samkvæmt pöntun á meðfylgj-
andi seðli eða í síma 17876. Verðið er aðeins kr.
250,00, lausblaðabindi og viðbótarblöð innifalin.
LEÐURJAKKAR
á stúlkur og drengi.Loðfóðraðir rú-
skinnsjakkar — Ódýrar lopapeysur.
Leðurverkstæðlð
Bröttugötu 3 A. — Sími 24678.
Berklavöm Reykjavíkur heldur
FÉLAGSVIST
í Skátaheimilinu við Snorrabraut, laugardaginn
16. apríl kl. 20.30.
Næst síðasta spilakvöld vetrarins. — Góð verðlaun.
— Mætið vel og stundvíslega.
,' ' ' . ' 1 ; ' ■
HANDBÓK VERZLUNARMANNA
Box 549 — sími 17876.
Undirritaður óskar að kaupa sem áskrifandi
..... eint. Handbók verzlunarmanna, og að
viðbótar- og endumýjunarblöð verði send
mér þannig merkt: \
Nafn ........
Heimilisfang
f
Mynt ýmissa landa
Mínútur sem brot úr. klukku-
tíma.
Iðnaðarbanki íslands
SmásöluálagnjnCT verzlana
Útvegsbankí íslands
Álagnjng með 7,5_% söluskattj
Verzlunarbankj íslands
Happdrætti Háskóla íslands
Margföldunar- o^ deilitafla
Vísitala jöfnunarhlutabréfa '66
Aðstöðugjöld í Reykjavífc
Rómverskar tölur
’Taylorix bófchaldsvélar,
Véladeild SÍS.
TÖFLUR O.FL.
Mannfjöldi á íslandi
Einkennisstafir flugvéla
Umdæmisstafir bifreiða
og skipa
Ljósatími ökutækja
Töflur um flóg
Tafla um vindstig
Tafla um loftþyngd
Samanburður á Jatastærðum
Trjáviðartöflur
Mismunandi mál á trjáviði
Breytingatöflur á mæljein-
ingum.
Metrakerfinu breytt í enskt
mál og öfugt.
Eldra mál og vogarkerfi
Fqrmúlur 'flatar og rúmmáls.
Pappírsstærðir
Sendiráð
Öskudagar. Páskar. Hvíta-
sunna.
Fánadagar á fslandi 1966
Skammstafanir heiðursmerkja
Þjóðhátíðardagar
Fjarlægðir milli ýmissa staða.