Þjóðviljinn - 15.05.1966, Blaðsíða 6

¥
S
£ SfÐA — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 15. maí 1966.
Er ekki mál til komið að
tjaldið sé dregið fyrir?
Stundum finnst manni stjórn-
mál vera lítið annað en eitt
af hinum fáránlegu uppátækj-
uin fullorðna fólksins til að
hafa ofan af fyrir 'sér, eins
konar leikur þar sem alvara
og grín skiptast á, þar sem
lágum hvötum er leyft að leika
lausum hala í skjóli viðtekins
ábyrgðarleysis. Það er að vísu
ekkert við því að segja, þó að
fullorðið fólk langi til að
ieika sér endrum og eins, og
það getur svo sem verið nógu
gaman að skemmtilegum leik-
trúðum. En hitt er aftur á
móti slæmt, að stjórnmálv sem
heill og hamingja mannfólks-
ín$ er svo mikið undir komin,
skuli vera notuð í þessu skyni.
Manni finnst, að það ætti að
vera hægt að finna eitthvað
annað til að gamna sér við.
Hér í okkar litla borgarfé-
lagi stendur nú kosningaleik-
urinn sem hæst. Flokkarnir
keppast um að hæla sjálfum
sér, býsnast yfir afrekum sín-
um, lokka og laða. Engir hafa
gengið lengra í þessum efnum
en Sjálfstæðisflokkurinn og
hefði þó mátt halda. að hann
væri farinn að stillast eftir að
hafa leikið sér að fjármunum
Reykvíkinga í ein fjörutíu ár.
En það er öðru nær. En kann-
ski honum sé nokkur vorkunn:
Enginn hefur annarri eins
prímadonnu fram að tefla og
borgarstjóranum. og enginn á
jafn græna trúða til að láta
hoppa á milli þétta og hina
'gransnoðnu lögfræðidrengi.
En það eru ekki allir sem
hafa áhuga á að leika sér að
stjómmálum. Þar á meðal 'er
ég, og ég vöna við öll, sem
hér érum i kvöld.' Við ætlum
að taka borgarmálefni alvar-
lega, enda færi ml ef engir
gerðu það. Við; sem höfum
tekið við umboði á vegum Al-
þýðubandalagsins til að vinna
að málefnum Reykvíkinga, höf-
um stór áform í huga. Við höf-
um skipt með okkur verkum
og munum hver á sínu sviði
vinna að þeim eins ötullegg og
okkur er unnt. Við erum- að
vona, að einstöku sinnum megi
það lánast að fá íhaldsleikar-
ana til að hugsa eins og full-
orðið fólk og taka undir við-
leitni okkar. Kannski er það
of mikil bjartsýni.
Það hefur fallið í minn hlut
að fjalla um uppeldismál og
að nokkru leyti félagsmál. Þau
mál eru að vísu lítill hluti
borgarmálefna almennt, en
spanna engu að síður stórt svið
og varða hamingju margra.
Hvað hefur nú Sjálfstæðis-
flokkurinn unnið til gagns í
þessum málum? Sjálfum finnst
þeim það mikið og gott, mér
finnst það harla klént. Fljótt
á ■ litið finnst manni, að þeir
lega greindir nemendur eru
ekki orðnir bænabókarfærir
10—11 ára gamlir, án þess að
kennara þeirra detti í hug að
hreyfa hönd né fót. Þeir eru
heldur ekkert hvattir til að-
gerða af umsjónarmönnum í-
haldsins. Líklega álitin nóg
menntun fyrir almúgann að
kunna að skrifa kross við D.
Nemendur skrópa úr skóla,
gefast upp á námi, falla á prófi
eftir margra ára skólasetu
án þess að nokkuð sé að gert.
Engin áherzla er lögð á að
hvetja kennara til sérnáms, t.
d. í kennslu lestrartregra
barna, erfiðra barna o.s.frv.
Ekkert er gert til að stuðla að
afrekum sínum á þeim vett-
vangi. Og mesta stolt þeirra
er hið nýja heimili við Dal-
brautina. Það Jtu hafa kostað
30 miljónir ef ekki meira.
Gaman að sýna útlendingum.
En til hvers er að reisa bama-
heimili meðan þau verða ekki
annað en geymslustaðir, af því
að ekkert er hirt um að
mennta starfsfólk, sem fært er
um að skilja og græða upp-
tætt sálarlíf þeirra vanhirtu
og vesælu barna, sem þangað
kóma.
Eigum við að minnast á ung-
lingana? Hvar eru skemmti-
staðir þeirra? Kannski ihaldið
hafi boðið þeim Sigtún? Hvað
Sigurjón Björnsson
vel undanfarið. En þó að þeir
séu sjálfsagt glaðir, er ekki
jafn víst að reykvískir for-
eldrar séu það. Er ekki mál
til komið að tjaldið sé dregið
fyrir?
Fróðir menn segja, að um
næstu aldamót verði íslending-
ar orðnir 200 þúsund höfðum
fleiri. Það hlýtur að vera ærið
verkefni að koma öllum þeim
sæg til þroska. Þar dugar svo
sannarlega enginn leikaraskap-
ur ef ekki á illa að fara. Það
Ræða Sigurjóns Björnssonar sálfræðings á kjósendafundi
G-listans í Austurbæjarbíói á fimmtudagskvöldið
hafi haft einna mestan áhuga
á steinsteypu. Þeir hafa ’byggt
nokkra skóla, leikskóla og dag-
heimili og barnaheimili og eytt
til þess furðu mörgum miljón-
um enda kannski von, því að
húsin eru ekki fyrst og fremst
ætluð sem dvalarstaðir barna
og ungmenna, heldur öllu frem-
ur sem sýningargripir handa út-
lendum pótentátum, sem rek-
ast hingað endrum og eins. En
jafnvel þótt húsin væru góð,
mættu þau gjarnan vera fleiri
og ekki væri úr vegi að huga
svolítið að því starfi sem vinna
á innan hinna glæstu veggja.
Til þess hefur vitaslfuld^sjálfr ,
stæðismenn brostið þrek, því
að það krefst nokkurrar hugs-
unar. í skólunum hjakka kenn-
arar enn að mestu í sama,
gamla farinu. Lítt ber á nýj-
ungum í kennslutækni,
kennslubækur við hæfi gera
sjaldan vart við sig. Og með
hraðvaxandi nemendafjölda
verður æ meiri verksmiðju-
bragur á öllu. Þráfaldlega hef
ég rekið mig á það, að sæmi-
samvinnu heiinila og skóla og
búa kennara undir að hafa
forystu í þeirri samvinnu. Svip-
aða sögu er að segja, ef litið
er á dagheimili og leikskóla.
Vegna þrengsla er alltaf mörg-
um börnum hrúgað saman,
svo að þau þreytast meira en
hollt er og uppeldisgildi dval-
arinnar rýrnar. Vegna skorts
á starfsliði eru alltof mörg
börn í umsiá hverrar stúlku.
Vegna skorts á sérmenntuð-
um fóstrum, er alltof mörgum
óþjálfuðum konum falin umsjá
barnanna. Og hvar eru sumar-
búðirnar, sem Reykjavíkurborg
þarf _að reiss .víðsyegar í kring-
um borgina, svo að leikskól-
arnir geti flutt þangað ínokkr-
ar vikur á sumri hverju? Sjálf-
stæðismönnum finnst líkalega
nógu gott fyrir reykvísk börn,
að kasa þeim saman austur í
Laugarási. Það kalla ég nýja
tegund af fráfærum. Já, það er
ekkert að vera íhaldssamur ef
það sést hvergi.
Og barnaheimilin. Þeir Sjálf-
stæðismenn hrósa sér mikið af
er þeim boðið í stað götunn-
ar og sjcppurnar? Hvað stoð-
'ar hin marglofaða bastvinna,
plastvinna og sjóvinna Æsku-
lýðsráðs? Hvar eru æskulýðs-
leiðtogarnir, sem hafa aflað
sér menntunar til áð leiðbeina
unga fólkinu til þroskavænlegs
lífs.
Hvert geta foreldrar leitað,
ef þá vantar fræðslu eða leið-
beiningar um uppeldismál? Til
einnar eða tveggja lítilla og
fáliðaðra stofnana, sem búa við
frumstæð skilyrði og þar sem
biðtírni er margir mánuðir ef
ekki' heilt ár. •
Og hvernig væri að hátt-
virtir sjálfstæðismenn drægju
fram öskubuskuná sína: Barna-
verndarnefnd til að hafa til
sýnis?
Hver leysir vanda hjóna,
sem lifa við erfiða sambúð?
Enginn. Hver kann að leysa
annan félagslegan vanda ein-
staklingsins af skilningi óg
þekkingu? Enginn.
Já, það væri synd að segja,
að íhaldið hafi ekki leikið sér
verður að vinda bráðan bug
að því að knýja • fram skipu-
legar áætlanir í uppeldis- og
félagsmálum langt fram í tím-
ann. Hinar smásálarlegu til-
lögyr, oft vanhugsaðar þar að
auki, sem samdar eru endrum
og eins til að friða óánægða
kjósendur rlu»a eVki lengur. í
•essu efni þarf vandaðan,
fræðilegan ur(dirbúning, heild-
arstefnu og markmið, sem
stefnt 'er að í áföngum.
Ef við vinnum heiís hugar
að þessu og hlífum okkur
hvergi, er ég viss um, að við
eigum vísan stuðning uppal-
endá í "Heýkjávík. Þá munu hin-
ar leikglöðu prímadonnur og
sjálfstæðistrúðar dansa fyrir
tómu húsi.
BONN 12/5 — Vestur-Þýzkaland
og Israel hafa undirritað samn-
ing um efnahagsaðstoð. Mun
vesturþýzka stjórnin veita ísrael
sem svarar 1600 miljón króna
lán til tuttugu ára.
Blökkumenn
dæmdir í Rédesíu
SALISBURY 13/5 — Tuttugu og
einn Afríkumaður var sekur
fundinn fyrir dómstóli hvítra
manna í Salisbury í dag um
skemmdarverk og fyrir að hafa
lært til skemmdarverka og
njósna í Sovétríkjunum, Kína og
Norður-Kóreu. Dómsforseti segir,
að þeir hafi átt að vinna fyrir
hinn bannaða Þjóð'flokk Afríku-
manna í Ródesíu, og hafi þeir
m.a. ætlað sér að eyðileggja
olíuleiðslur til landsins frá Moz-
ambique.
Eggj'umverhent
r
I
J ÓHANNES ARBORG 13/5 —
Mörg þúsund stúdentar fóru í
mótmaelagöngu um götur Jó-
hannesarborgar í dag. Mótmæltu
þeir Þeirri ráðstöfun Suðurafr-
í'kustjómar að takmarka frelsi
Ians Robertsons. fo;rmanns stúd-
entasamtaka landsins. NUSAS.
Er talið að þessi ráðstöfun
stjómarinnar standi í sámbandi
við það, að stúdentasamtöikin
hafa boðið Robert Kennedy til
landsins.
Andstæðinigar stúdenta hentu
í þá éggjum' og klósettpappír og
kölluðu þá kommúnista.
'ASF TJl
eiðíng á bænadaginn
1 dag er almennur bænadag-
ur og biskupinn hefur ákveðið
að helga hann trúarvakningu a
Islandi og mæizt til þess að
prestar biðji fyrir innfj’álgara
trúarlífi innan kirkju og utan.
Ástæðan til þessa er sú, að
þiskupnum finnst Mammons-
þrælkun og glaumkæti mótalífs-
stíl og hugarfar margra, en
trúrækni þverri og hin sönnú
lífsverðmæti þoki í skuggá. Þá
sýnist biskupi. að „óþegnlegt
og áþyrgðarlaust pkur á vinnu
og öðru útgengilegú* þyki
mörgum sjálfsagt, ef þeir hafi
aðstöðu til.
Því ber mjög að fagna, dð
biskupinn bendir á nýja leið
út úr efnahagslegu og menning-
arlegu öngþveiti íslendinga, og
vonandi verður íslenzka þjóð-
kirkjan bænheyrð. En í sam-
bandi við orð biskupsins um
vinnuokur mætti kannski benda
honum og öðrum þjónum^ kirkj-
unnar á það, að þeir eiga kost
á að beina þjóðinni inn á nýja
leið, sem verður án efa affara-
|pelli en hin leiðin hans Ey-
EFTIR SVERRI KRISTJANSSON
steins, enda munurinn auðsær:
kirkjan gengur hinn þrönga
veg dyggðarinnar, en Framsókn
fetar þann breiða. svo sem
jafnan fyrr.
Til þess að draga úr okri „á
vinnu og öðru útgengilegu'*
ætti kirkjan að Ioknum bæna-
degi að beita sér fyrir því að
þjónandi prestar lækki laun sin
svo um munar, heimti til að
mynda ekki hærri mánaðarlaun
í krónutölu en þeim voru greidd
1. septemþer 1939, þegar Islend-
ingar lifðu enn við óspillta
sælu fátæktar og sakleysis, og
þekktu Mammon ekki nema af
afspurn. En til þess að gera
baráttu kirkjunnar gegn vinnu-
okri enn áhrifameiri, færi vel
á þv£ að herra biskupinn ásamt
biskupsritara k og skrifstofuliði
sínu afsalaði sér vinnulaunum
með öllu, 1 sórabætur mætti
veita biskupi og skrifstofufólki
hans frí frá störfum tværstund-
ir á dag. Frístundum þessum
ætti að Verja til guðrækiiegra
göngutúra, er biskup og skrif-
stofulið hans litu til fuglanna í
loftinu og skoðuðu akursins
'iljugröS (ef jarðbönn eru vegna
vetrarríkis má notast við stofu-
blóm). Tillögur þessar eru í
samræmi við hagfræði Guðs,
svo sem hún var túlkuð austur
á Gyðingalandi endur fyrir
löngu og lesa má um m.a. í
Lúkasi 12 22—34:
„En hann sagði við læri-
sveina sína: Fyrir því segi ég
yður:. Verið ekki áhyggjufullir
um lífið, hvað þér eigfð að eta.
ekki heldur um líkama yðar;
hverju þér éigið að klæðast; því
að lífið er meira en fæðan, og
líkaminn meira en klæðnaður-
inn. Gætið að hröfnunum; þeir
sá ekki né uppskera og ekki
hafa þeir forðabúr né hlöðu,
og Guð fæöir þá; hve miklu
eruð þér fremri fuglunum! Og
hver af yður getur með áhyggj-
,um sínum aukið alin við hæð
sína? Fyrst þér nú getið ekki
það sem min.nst er, hvers vegna
eruð þér þá áhyggjufullir um
allt hitt? Gætið að liljunum,
hversu þær vaxa; þær vinna
ekki og spinna ekki heldur; en
ég segi yður: jafnvel Salómon
í allri sinni dýrð var ekki svo
búinn sem ein þjirra. Fyrst
Guð nú skrýðir svo grasið á
vellinum, sem stendur i dag,
en á morgun verður í eld kast-
að, hversu miklu fremur mun
hann þá klæða yður, þér lítil-
trúaðir! Og 'svo sé um yður,
spyrjið ekki um hvað þér eigið
að eta og hvað þér eigið að
drekka, og verið eigi kvíðafull-
ir; því að eftir þessu öllu sækj-
ast heiðingjarnir f heiminum:
en faðir yðar veit, að þér þarfn-
ist þessa. Leitið heldur ríkis
hans, og þá mun þetta veitast
yður að auki. Vertu ekki hrædd,
litla hjörð, því að föður yðar
hefur þóknazt að gefa yður rík-
ið. Seljið eigur yðar og gefið
ölmusu, útvegið yður pyngjur,
sem ekki fyrnast, ótæmandi
fjársjóð í himnunum, þar sem
þjófur kemur eigi nálægt og
mölur ekki heldur veldur
skemmdum; því að þar sem
fjársjóður yðar er, ’þar mun og
hjarta yðar vera“.
Við þessa fornu kristnuhag-
fræði þarf engu að bæta, en
þess skal pðeins getið, að áður-
greindar fjármálaráðstafanir ís-
lenzku þjóðkirkjunnar, effram-
kvæmdar yrðu, mundu ekki að-
eins gleðja Guð vorn, á himn-
um, heldur einnig Almættið í
Seðlabanka Islands, herra Jó-
hannes Nordal.------
Ég var' að blaða í Biblíunni
minni um daginn og rakst á
þessi orð í Matteusi 6 7—8: „En
er þér biðjizt fyrir, þá viðhafið
ekki ónytjumælgi, eins og heið-
ingjarnir, því að þeir hyggja,
að þeir muni verða bænheyrðir
tyrir mælgi sína“.
Fyrir rúmu ári mæltist ég til
þess í Þjóðviljanum, að ís-
lenzka þjóðkirkan minntist í
bænum sínum ekkna og mun-
aðarleysingja í Víetnam. Hún
hefur ekki orðið við þessum
tilmælum, og ég býst við að
hún telji slíkar bænir til ó-
nytjumælgi heiðingjanna. En úr
því að íslenzka kirkjan fæst
ekki til að biðja fyrir ekkjum
og munaðarleysingjum í Viet-
nam, þá væri henni þó kannsk.i
Tuborg hugsar
til víkinga
KAUPMANNAHÖFN 13/5 — Tu-
borgbrugghúsin £ Kaupmanna-
höfn halda upp á árshátíð sfna
með því að gefa elna miljón
danskra króna til félagsmála í
Danmörku. Þar a£ fara 50 þús.
danskar til varðveizlu á farar-
tækjum frá víkingaöld sem fund-
izt hafa á botni Hróarskeldu-
fjarðar.
Wilson bónleið-
ur til búðar
í
LONDON 13/5 — Wilson forsæt-
isráðherra kallaði foringja
brezka sjómannasambandsins á
sinn fund í dag og reyndi að
fá þá til að fresta verkfalli sem
hefur verið boðað, á brezka
kaupskipaflotanum. — Farmenn
neituðu að verða við þéáfri
bón, og hefst verkfaHið að lík-
indum á sunnudas og nær til
2500 skipa
trúandi til að biðja fyrir sál-
um þéirra manna, sem eiga
mestan þátt í að fjölga ekkjum
og munaðarleysingjum í Viet-
nam. Ég á við Lyndon B. John-
son Bandaríkjaforseta, hérs-
höfðingja hans og ráðherra. Mér
finnst það vera einföld kær-
leiksskylda að íslenzka þjóð-
kirkan biðji Almættið um að
lina lítið eitt píslir þær, sem
þessum Ameríkönum eru búnar,
samkvæmt siðalögmáli kristin-
dómsins, þegar þeir burtkall-
ast héðan. En í fornu helgi-
riti kristnu er ríkisstjómihni
í Washington Jýst á þessa lund:
„Og er það lauk - upp 'fjórðá
innsiglinu, heyrði ég rödd
fjórðu verunnar, er sagði: Kom!
Og ég sá, og sjá: Bleikur hest-
ur; og sá er á þonum sat, hann
hét Dauði, og Helja var í för
með honum, og þeim var gefið
vald yfir fjórða hluta jarðar-
innar, til þess að deyða með
sverði og með hungri og með
drepsótt og láta menn far-
ast fyrir villidýrum jarðarinn-
ar.“ (Opinberun Jóhannesar 6
7—8).
Ég vona, að þegar ár er lið-
ið frá upphafi trúarvakningar á
Islandi, en prestar hafa dregið
úr verðbólgunni með launaaf-
sali, muni íslenzka þjóðkirkjan
minnast í bænum sínum hins
bleika reiðskjóta óg riddara
hans.
Sverrir Kristjánsson.
L