Þjóðviljinn - 23.12.1967, Blaðsíða 6

0 SÍÐA — ÞJÓÐVILJtNN — tjaugardagur 23. desember 1067.
Fáir kaupendur að hugsunum Maos / Hanoi
\
Olivier Todd, franskur blaðamaður
sem verið hefur á ferð um N-Viet-
nam segir frá kynnum sínum
□ í éftirfarandi grein segir franski blaðamað-
urinn Olivier Todd frá kynnum sínum af N-Viet-
nam, herbúnaði og herstjómarlist íbúanna, af-
stöðu erlendra sendimanna og afstöðu Vietnama
til hins mikla ágreinings kommúnistaflokka.
Norður-Vietnamar berjast
gegn loftárásum Bandaríkja-
manna með miklum árangri.
Ég fylgdist með orustum frá
bökkum Rauðár -og af húsbök-
um. Á fjórum dögum sá ég 11
bandarískar flugvélar skotnar
niður. Seinna viðurkenndu
Bandaríkjamenn að þeir hefðu
misst 16 flugvélar á þessum
tfma. Vietnamar sögðust hafa
skotið piður 36. Hvað sem rétt
er, þá var það ljóst að Banda-
ríkjamenn Mjóta að hafamisst
fleiri vélar en þeir kæra sig
um að játa. 1
1 Hanoi og útborgum hennar
beittu Norður-Vietnamar rúss-
neskum eldflauavun og loft-
vámábyssum. ,amrnarliðs-
menn og konur' rsem sagðar
eru betri skyttur) höfðu oft
kfnverska rifla og vélbyssur.
Hvar sem ég kom á átta
vikna ferðalagi mínu um 2000
mílur í N-Vietnam virtust
kínversk og rússnesk hjálpar-
gögn vera í stórum stíl. Það
voru greinilegar sannanir fyrír
hsefileikum Vietnama að leiða
bað hjá sér pð taka afstöðu
með öðrum hvorum aðilaniim
í hinu mikla égreiningsmáli
kommúnista.
Þeir fá nú aðstoð frá öllum
kommúnistaríkjum að Júgó-
slavíu' undantekinni, en hún
bvfcir of endurskoðunarsinnað
ríki.
Á vegunum, sem ffngerðar
stúlkur eru stöðugt að gera við,
en endaíaus umferð dulbúinna
farartækja, bfla, krana og
skriðdreka um nætur.
Flestir eru rússneskir. En við
hlið hinna gríðarlegu 15 tonna
sovézku Aurotsja sjást hinir
snubbóttu kínversku Gia-Phong
vagnar. Og barna eru farartæki
frá Tékkóslóvakíu, Austur-
Þýzlfalandi, Rúmeníu og Norð-
ur-Kóreu.
Þau „greiða öll reikninginn**.
Þegar minnzt er á bað við
Vietnama, segja þeir góðlega:
„Við sjáum fyrir blóðinu". Og
ég er viss um að þeir munu
aldrei taka við sjálfboðaliðum,
svo fremi að þeir mögulega
komist hjá því. ,
Rússamir hálda því fram að
þeir gefi eða láni R0'1,n af því
efni, sem fer forgörðum ístríð-
inu. En það er óljóst hvaðbetta
þýðir í raun og veru. Tölur
sem birtar eru um þessi efni
eru óáreiðanlegar í eðli sínu.
En það er ljóst að bæði Rúss-
ar og Kínverjar gera eins mik-
ið og þeir geta á sama tfma
og þeir ásaka hverjir aðra fytir
að gera ekki nóg.
Eldflaugar eru
alltaf á ferðinni
Harði kjami vopnanna eld-
flaugar og flugvélar eru rúss-
nesk. Það virðist meira en nóg
af SAM-loftvarnareldflaugum,
En bað er alltaf verið með þær
á ferðinni samkvæmt vamar-
list Vietnama. Rússar fylgja
þeirri stefnu að festa ogtreysta
skotpalla, en Norður-Vietnamar
fara ótrúlegan baliett með
SAM-flaugar sínar til þess að
rugla bandarísku njósnaþjón-
ustuna.
Kl. - 15,00 eru margar eld-
flaugar rétt hjá brúnni þarna.
Bandaríkjamenn koma, taka af
þeim myndir, sem framkallað-
ar enx í fkigx élamóðurskipum
sjöunda flotans eða á fflugstöð-
hugmyndafræðileg og önnur...
Þetta þýddi, fdnnst mér, að
herfræðinganefndir eru vel-
komnar til að gefa góð réð og
gera tiUlögur um betri háttu
og stúndum til að læra (þetta
er tilraunastaður, Spánn á sjö-
unda tugnum) en ekki til að
stjóma neinu eða ílendast.
Bbndárfkj amenn hafa aldrei
getað sett fram hinn minnsia
vott af sönnun um það að
Rússar eða Kinverjar séu nokk-
urs staðar við stjóm, ekki einu
sinni við radarstöð.
Vegna mauðsynjar sálfræði-
legs stríðs (sem stjómin í Han-
oi er mjök leikin í að heyja)
verður Pentagon samt að láta
sér nægja endurtekin ummæli
um þessar „þúsundir Kínverja",
sem starfi í Norður-Vietnam.
Það eru kínverskir tæknimenn
norðaustur og norðvestur a£
Hanoi, venjulega starfa þe!i/
við jámbrautimar. Einstaka
sinnum má sjá nokkra þeirTa í
höfuðborginni.
En eftir óteljandi viðraeður
við gamalreynda sendimerin í
Hanoi, sem allir voru mjög á-
fram um að sanna hve rnikið
þeirra sósíalíska ríki • legði
fram mundi ég segja að sam-
tals væru ekki fleiri en 12.000
erlendir sérfræðingar frá sósía-
lískum ríkjum og eru þá með-
talin fjölmenn starfslið sendi-
ráða, búlgarskir læknar <>g
grúsískir jarðfræðingar, seiri
eru að leita kola í frumskógin-
um. •
Mér virðist Saigon og S-Vi-
etnam bera sterkt svipmót
Bandarfkjamanna árið 1965, bó
bá hafi ekki verið bar nema
um 40.000 Bandaríkjameno.
Núna 1967 báru Hanoi og al-
býðulýðveldið Vietnam engan
svip Rússa eða Kínverja. Norð-
ur-Vietnamar ætla greinilega
að varðveita frelsi sltt.
Vietnamar sjá enga mótsögn.
í því að taka við alls konar
aðstoð. Mest af vopnum þeirrai
kemur frá Sovétrfkjunum,
þeir eru álíka ef ekki meira
þakklátir Kfnverjurn fyrirhrís*)
Framhald á 9. síðu.
I.oftvarnasveitir I'jóðfrelsishreyfingarinnar i Suður-Vietnain hafa
ríska ílughersins.
um þeirra í Thailandi.
Þegar sprengjuþoturnar birt-
ast' sfðan kl. 16,00 eru þessar
eldflaugar komnar eitthvað
anmað.
Kunnáttumenn höfáu sagt
mér að SAM-eldflaugarnar
væru úr sér gengnar, gamaldags
og annars flokks vara: á fyrstu
dögurp, eftir að stríðið varhert,
voru Vietnamar oft í vandræð-
um með þær. Karmski. Nú
virðast SAM-flaugamar mjög
éhrifamiklar, er þær þjóta á
eftir bandarísku flugvélunum.
Eftir að ég fylgdist með nokkr-
um loftárásum umhverfis Han-
oi, tel ég að flestir flugmanna
skjóti sér út áður en eldflaug-
in, nær flugvélinni.
Vietnamar hafa fengizt dá-
lítið við SAM-flaugarnar og
endurbætt þær. Rússneskir sér-
fræðingar viðurkenna það með
aðdáun. Bandarikjamenn hlaða
flugvélar sínar með miklu af
gagneldflaugatækjum, en Viet-
namar hafa nú komið sér upp
gagn-gagneldflaugavörnum. Og
það er greinilegt að þær eru í
lagi.
Hanoilogy er spunnin úr
vafasömum túlkunum. Truong
Chinh, sem er einn af 5æðstu
mönnum er tailinn af sérfræð-
iingum Rand Corporation
(bandarfekt tölvufyrirtæki, sem
fæst við alla mögulega útreikn-
inga í sambandi við stríðið í
Vietnam) vera ,Jiliðhollur Kín-
verjum“ ásamt með eftirmanni
hans í stöðu flokksritara, Le
Duan.
Á sama hátt er það reiknað
að Giab hershöfðingi hafi snú-
izt „undir Rússa“ en Ho Chi
Minh, Pham Van Dong for-
sætisráðherra og Nguyan Duy
Trinh utanríkisráðherra eru
taldir miðjumenn.
í þessum útreikningum er
þvf gleymt að samvirk forusta,
sem verið hefur orðaspil eitt
í flestum kommúnistarikjum,
hefur í reynd staðið mjöglengi
í Norður-Vietnam og é tuttugu
árum hefur valdastreitu Ktið
gætt í forystunni.
Að greina leiðtoga Vietnama
í „Kínasinna" og „Sovétsinna“
Frá höfniimi í Haiphong, hafnarborg Hanoi í Norður-Vietnam.
eða í dúfur og hauka er að
skelíla vestrænum eða banda-
rískum hugmyndarömmum á
menn, sem eru í fyrsta lagi
kommúnistar en einnig mjög
eindregið Vietnamar.
Trúnaðarskýrslumar sem
lenda á skrifborði í utanrik-
isráðuneytum eru oft sniðnar
eftir veizlutali. (Það eru veizl-
ur og leiksýningar í Hanoi
milli Joftárása).
Orðrómur hvers konar er
magnaður vegna þess að flesfc-
ir sendiráðsstarfsmanna í Han-
oi eru gjörsamlega lokaðir inni
í höfuðborginni og komast ekki
þaðan nema í bezta falli til
Haiphong.
Eftir ferð til Haiphong, sem
er mjög erfið eftir rústunum
af svonefnda 5. vegi, getur
Bandarikjamenn önnum kafnir
við að skjóta eldflaugum,
sprengjum og naþalmsprengjum
á flugveili en oftar en ekfci
nota þeir flugvelli sem yfir-
vanp til að kásta' sprengjum á
hvað sem fyrir verður. Þeirem
staðráðnir í því að þurrka út
hinn smáa rússneskgerða flug-
hér Vietnama. Síðast liðin tvö
ár hafa þeir stöðugt haldið því
fram að ekki væm eftir nema
90 orustuflugmenn ÍN-Vietnam.
Stundirm halda ýmsar deild-
ir bandarísku njósnaþjónust-
unnar þvi fram að N-Vietnam-
ar hafi neyðst til að fá flug-
menn frá Norður-Kój-eu. Þetla
er mjög vofasamt eins og þær
staðhæfingar Bandarfkjamanna
að norðurvietnamskir fLugmenn
lendi á kínverskum flugvöllum.
En það er aftur á móti greini-
legt sérstakHega síðan í október
s.l. að norðurvietnamski flug-
herinn hefur vaxið. Hann er
vaxinn upp úr skæmhernaðar-
tímabiiinu. Stundum kemur
hann til móts við bandarískar
flugsvéitir og leggur til hinna
stærstu og flóknustu flugor-
usta.
í honum eni MIG-17, 19, 21
(sem hefur verið endurbætt og
skírð silfur-svala) og nýverið
1 hafa MIG-28 komið í Ijós.
Flugmenn eins og eldflauga-
skytturnar em þjálfaðir utan-
lands. í byrjun olli þetta tíma-
eyðslu og vlssum vandræðum.
En Vietnamar eru ákveðnir í
því að standa sjálfir fyrir sínu.
Þeir vilja hvorki hafa rúss-
néska eða kínverska foringja
til að skipa mönnum sínum
fyrir. Furðu lostinn ' pólskur
verkfræðingur sagði við mig:
„Vietnamamir em stærilátustu
helvítis hundar vestur af San
Francisco“.
Stærilatir, kurteisir og raun-
sæir. „Sjáið þér til“, segja þeir.
„Við hefðum kannski verið
snjallat/i strax, ef við hefðum
tekið við mörgum þeim sér-
fræðingum, sem vinir okkar
hafa boðið af örlæti sfnu. En
eftir það hefðum við átt við
ýmiskonar vandræði að glíma,
sendiherra sagt sem svo: „Viet-
namamir em að þreytast.
Kassamir mínir hafa verið
strandaðir í Haiphong vikum
samari1.
„Hvaða kassar, yðar há-
göfgi?“
„Kampavín og annað góð-
gæti“.
„Kannski Vietnamar telji
þessa vöm ekki hafa forgangs-
rétt“.
„Nei, nei. Þeir em famir að
finna fyrir þunga stríðsins“.
Flestir vestrænir aðilar á
staðnum sjá sfn eigin vanda-
mál, stór eða smá í stefnu og
störfum Vietnama. •
gert mikinn usla í liði banda-
Flugherinn
Á meöan fetia gengur á eru
i