Þjóðviljinn - 04.05.1968, Blaðsíða 4

/
4 tSlRA — ÍWÓÐfVKiJmBr — IjaMSaíidiagur 4. matf 1968.
Otgeíandi: Samelnmgarflokkui alþýðu - Sösialistaflokkurinn.
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurðux Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingaslj.: Sigurður T. Sigurðsson,
Framkvstj.: Eiður Bergmann
Ritstjóm, aígreiðsla. auglýsingar prentsmiðja: Skólavðrðustig 19.
Síxni 17500 (5 linur). — Áskriftarverð kr. 120.00 ó mánuði —
Lausasöluverð krónur 7,00.
Sumarvinna nemenda
fundi í borgarstjóm Reykjavíkur í fyrradag
mælti Guðmundur Vigfússon, fulltrúi Alþýðu-
bandalagsins, fyrir tillögu um ráðstafanir til að
tryggja skólanemendum sumaratvinnu og benti á
þá staðreynd að 7.000-7.500 manns í Reykjavík
eru á aldrinum 16 - 20 ára og stunda flestir þeirra
skólanám; þar við bætast svo nemendur háskól-
ans. Allur þessi hópur hefur nú miklar áhyggjur
af sumaratvinnu sinni. í fyrrasumar reyndist
anörgum nemendum érfitt að tryggja sér vinnu,
og ástandið er mun alvarlegra nú, eftir það at-
vinnuleysi sem varð landlægt í vetur og ekki hef-
ur enn verið upprætt að fullu.
því aðeins hafa fjölmargir íslenzkir unglingar átt
þess kost að stunda framhaldsnám að þeir hafa
getað aflað sér verulegra tekna á sumrin, og hefur
sú hefð tryggt í verki oneira jafnrétti til mennt-
unar hér en í flestum nálægum löndum. Verði nú
breyting á mun það hafa alvarlegar þjóðfélagsleg-
ar afleiðingar. í annan stað hefur þessi tilhöguh
haft í för með sér víðtæk gagnkvæm kynni allra
þjóðfélagshópa og hamlað gegn því að mennta-
mexm litu á sig sem einhverja einangraða forrétt-
ihdastétt. Hún á ríkan þátt í þeirri jafnréttistil-
finningu sem einkennir íslendinga ujmfram allar
aðrar þjóðir í Vestur-Evrópu, en það viðhorf er
okkur ákaflega dýrmætt. í þriðja lagi eru sumar-
störf nemenda að sjálfsögðu verulegur þjóðhags-
legur ávinningur; vinnan er dýrmætasta- auðlind
hvers þjóðfélags, og hafi þúsundir manna ekki
verkefni er verið að sóa miklum verðmætum.
jþegar rætt er um þessi mál, eins og gert var í
borgarstjóm Reykjavíkur í fyrradag, lýsa/allir
samþykki við þessi sjónarmið í orði. En eigi að
tryggja nemendum vinnu verður að leggja á ráð-
in um markvissar aðgerðir. íslenzkt þjóðfélag
hefur tekið miklum breytingum að undanförnu
og festa í atvinnulífinu verður sífellt meiri. Áð-
ur fyrr var talað um „bjargræðistímann“ sem féll
saman við sumarleyfi nemenda, en slíkar árstíða-
sveiflur móta nú ekki atvinnulífið nándar nærri
jafn mikið og áður var. Þar við bætist að fjöldi
nemenda vex sífellt og mun halda áfram að auk-
ast ef við fylgjumst imeð þróuninni, svo að fram-
boð á fólki sem þarf góð störf í nokkra mánuði
verður sífellt meira. Því þarf nú miklu meira til
en þá atvinnuaukningu sem sumarið hefur í för
með sér af „náttúrlegum ástæðum"; þetta vanda-
mál verður aðeins leyst með fyrirhyggju af hálfu
stjórnarvalda, með -því að efnahagslífið sé skipu-
lagt á þann hátt að nemendum bjóðist næg at-
vinna meðan þeir þurfa á henni að halda. Þetta
er enn eitt dæmi um það að þjóðfélagi okkar hen't-
ar ekki sú stefna happa og glapa seim einkennt
hefur viðreisnina; ef gróðinn einn er hafður að
leiðarljósi verða hagsmunir almennings að víkja
— einnig nauðsyn skólanemenda. — m.
Sextugur í dag:
Haraldur Sigurðsson,

Hvar er
bókavörður
Harajldur Sigurðsson bóka-
vördur við Landsbókasaflnið er
sextugur í dag. Hanm er fasdd-
ur að Krossi í Lumdarreykj a-
dal 4. maí 1908, og voru ftxr-
eldrar hans Sigurður Jónsson
bóndi þair og kiona hams HaUdtíra
Jóelsdóíttír. Haraldw stundaði
nám við Mennitastoódainin á
Akureyri. Hann var blaðamað-
ur við Þjóðviljann fyrstu ár
blaðsims, 1936-‘40, sitarfsmaður
hjá Bókaútgáfunni HeLgafélli
1940-1946, en hefur síðan verið
bótoavörður við Landsbótoasaifm-
ið og situndað riitstönf og
fræðirannsóknir. Ritari í Bótoa-
verðafélaigi Islands hefur Har-
aildur verið frá 1960.
Bokiina „Borgarfjarðarsýsla
norðan Skarðsheiðar“ ritaði >v
Haraldur Sigurðssom fyrir Ferða- “
félag íslaeds og er hún Árbók
félaigsins 1954. Hann sá um út-
gáfu á „Sjálfsævisögu síra
Þorsteins Péturssonar á Staðar-
bakka“, sem út kom 1947. Þýð-
ingar hans á erlendum skáld-
rituim eru orðnar margar, og
meðal þeirra heimsikunnar
baakur eina og „Gösta Berlings
saga“ Selmu Lagerlöf og bækur
Axels Muntlhe, ,,Sagan um San
Michele“ og „Frá San Miohele I
til Parísar"; „Silja“ og „Skapa- i
dæ@ur“ eftir fininska Nóbels- j
skáldið Sillanpáá, og „Bréf frá
lslandi“ eftír TJno von Troil.
Kona Haralds er Siigrún Ást-
rós Sigurðardóttír fná Rdftúni í
Ölfusi.
Á bemiskuárum Þjóðviljans
var ritstjómim fyrst þrir menn,
og urðu þeir að sjáBfeögðu að
skrifa hvað sem var í blaðimu.
Haraldur skrifaði þá jöfhium
höndum forystuigreinar, fréttír,
almennar greinar, viðtal og
hvað sem að höndum bar, auk
þess sem hatnm stóð í umtoroti
og práfarkailesitri oft langt fram
á nótt. Hann taldi aldirei öftír
sér stundimar sem hann vann
þessu blaðd, hvort sem var á
degi eða nóttu. Fyrdr allt* það
starf þakkar'Þjóðviljinn honum
á þessum afmælisdegi, og ám-
ar honum afllra heilla á ófiar-
inni ævileið.
II
■ I £
Féiag skrúðgarðyrkjumeist-
ara hefur nú verið stofnað
Spænsk stjórnar-
völd bjóÖa Is-
lendingi styrk
• Spænsk stjómarvöld bjóða
fram styrk handa Menddmgi tíl
háskólanáms á Spáni námsárið
1968-‘69. Styrkfjárhæðin er
5000 pesetar á miánuðd tímabil-
ið 1. október — 31. maí, en
aiuk þess fær styrkþegi 3000
peseta við komuma tíl Spánar
og er undaniþeginn kennslu-
gjöldum.
Umsóknir um styrfc þennan
skulu hafa borizt menntamála-
ráðuneytiou fyrir 31. maí n.k.,
og fylgi staðfest afrit próf-
skirteina, svo og meðmaeli. Um-
sókinareyðublöð fást í niennta-
málaráðuneytinu og erlendis
hjá sendiráðum Mands.
(Frá menntamálaráðuneytinu)
Hinn 21. jam. s.l. var halddnn
stofnfundur Félags ekrúðgarð-
yrkjuimeistara að Hótefl. Loft-
leiðum og voru sitofnenidur níu
starfandi sikrúðgarðyrkjumedst-
arar í Reykjavík og nágrenni.
Stofnun félaigsins er beint fram-
hald af því að skrú ðgarðynkj a
hefur verið lögigdlt, sem iðn-
gmein. Iðnróttóndabróf, bæði tíl
handa sveimum og meisturum
voru gefiin út í desember s.1.
Félag skrúðgarðyrkjumneistara
er sitafhað upp úr öðru þeiirra
tveggja felaga, sem að umdan-
fömu hafa unnið að því að fá
skjúðgarðyrkju lögftesta, siem
iðngrein, það er Garöyrkjuverk-
takafólagi Islands. Hitt félagið,
sem er Fólag garðyrkjumanna
og hefur um langan tiíma unnið
að þasisuom málum er launþega-
félag og væntanlega verður það
sveinafólag hinnair nýju iðn-
greinar.
Félag skrúðgarðyrkjuineistara
er landsfélag og að sjálfsögðu
hagsimunasiaimitök starfamdi
metstara í iðmgreiminni. pélagið
mun leitast við að tryggja við-
skiptamömnum iðngreinarinnar
góða þjónustu og'heiðarleg við-
skipti um leið og það. gætir
hagsmuna sdnna félagsmanna.
Þá mun félagið leitast við í
samstarfi við srveinafélagið að
byggja upp vel þjálfaða og
trausita fagmannastétt, og þar
sem þegar í upphafi heifiur tak-
izt góð samvinna milfld hieina
starfandi miamna og þess sikóla,
sem annast bókilega fræðslu,
það er Garðyrkjusikófla ríkisims
að Reykjum í ölfusi, teljum
við að vænta megi góðs árang-
urs í þessum efmuim. Félagið
vænitir góðrar samivinnu bæði
við opinbera aðila og almenn-
inig á komandi árum og æsikir
þess að starfsiróttóndi himmar
nýju iðngreinar verðd virt af
öilfliuim.
Þó Féflag slkrúðgarðyrikju-
meisitara hafS nú' veirið stafnað
eru án efia einstalkilingar uitan
þess. sem eiga þar rótt til inm-
göngu, þvtf að í lögum þess
er ákvæði um að aðild að .því
sé öfllum heimil, sem stanfii siem
meistarar í iðnirani og má að
sjálfsögðu gera réð fyrir að
þedr, sem teilja sig eiga þar
hagsmuina að giæita og eestoja fé-
lagsilegs saimstarfs við sína
stéttarbræðuir mund brátt bætast
í hópinn.
Lœkjar-
botnum?
1 vetur, þegar sjónivairp-
ið lýsti skála þeim, er á
að verða bamaiheimili
Kópavogsicau.pstaðar, sagði
þulíurimn, að sflíáldnn væri
„í Laskjarbotnum sjkamimt
frá Lögbergi".
1 hljóðvarpiniu var þess
getið fyrir nofldcm, að
slaam færð væri á vegim-
um fré Svínatoaiuni ndður
að Lögbergi.
Þegar biöðin sikýrðu finá
skemmdum þedim, er
framdar voru í vetiur á
suimiairbúsitöðum þarna upp-
frá, miðuðu að mdnnsta
kcsti eimihver af dagblöð-
umum, afstöðu bústaðanna
við Löglberg. ,
Hvar er þettk Lögberg?
Það, sem mér er kmmrn-
ugt um, það er þeitta:
Fyirir um 60 ánum
byggðd þáveramdi ábúandi
Lækjarbotna lítið gisti- og
gredðasölulhús váð þjóðveg-
inn og nefndi það ,,Lög-
berg“.
Þeitta hús gegndd hflut-
verki stfnu um sfloedð eða
þar til, að bifreiðamar tóku
við öflllum fflutninguim á
fófllki og vörutm.
Á .striðsérunum tólk svo
herimn húsið tál sinma
þaifia. Eifitir stríðdð var
þetta hús riifiið ásamt
bröggunum, er þama voru.
Ég hygg, að þebta bús
hafii verið hið eina „Lög-
berg“ á þessuim slóðuim,
og efi svo er, virðdst mér
eimsiætt, að fjölmdðlumar-
tæíkii okkar hættá að nx>ta
nafn þessa búss, sem nú
er efldká lenigur til, sem
nofldkurs konar höifiuðstað-
aimafln Lækjarbotna. Þess
er rétt ^ð getia, að á stræt-
isvögnutm þeim, sem ekið
er þama uppeftir, stend-
ur efldfci Lögberg heldúr
Lækjarbotnar, eins ogrébt
er. — G. J.
fslenzki lónverki útvarpað í Berlín
Svíta um ísilenzk þjóðlög fyr-
ir strokhljómsveit eftír Hall-
grím Helg'ason hefur á eíðustu
mánuðum verið flutt nokkrum
sánnum f útv,arpinu í Berlín,
Síðast þann 14. marz af út-
varpskammerhljómsvedtinni í
Leipzig undir stjóm Dietrich
Knothe. Aðrir liðdr á efiniissikrá
voru fimm sönglög esfitír Sibe-
lius og sinfónísikir dansar op.
64 efitír Grieg.
Þá var svíta Haillgrims á
klassísku prógrammi í oiktðbeir
sL, með verkum eftír Gluck,
Mozart Og konsert Badhs fyrir
tvær fiðflur, þar sem ednleik-
Framhald á 7. stfðu.
Jón Hafsteinn Jónsson menntaskólakennari:
Um taugatruflun íhaldsins ú Akureyrí
Það spaugilega tiltæki Morg-
unblaðsins 27. april s.l. að slá
upp æsifrétt um starfsemi
kommúnista á Akureyri mun
víðast bafa vakið aðhlátur, en
óneitanlega um leið athygli á
því, að til er hérlendis fólk,
sem lætur sér ekki standa á
sama um þjóðarmorð það, sem
Bandaríkjamenn eru að fremja
í Víet-Nam.
Þetta sama mætti segjá um
skrif vikublaðsins íslendings á
Akureyri s.l. þriðjudag, en rit-
smíðar hans bera 'auk þess
menningar- og hugarástandi
ritstjórans slíkt vitni, að orða-
skipti við hann koma tæpast
til greina, enda virðast úrræði
hans þau að hvetja tíl póli-
tískra afsókna til að hefta
starfsemi „uegkommúnista". Á
annan hátt verður önnur grein
hans viart skilin.
Rétt er einnig að benda á,
hve bnedðan hóp fhaildsblöðin
kalla kommúnista, þegar þau
eru .í þessum bam. Ritsmíðar
íslendings benda því til þess,
að ritstjóri hans sé fiarinn að 1
óttast, að sú alda róttækni,
sem nú breiðist út meðal ungs
námsfólks víða í Evrópu, hafi
einnig náð tíl Akureyrar.
íslendingsritstjórinn reynir
svo í lokin að sýna Morgun-
blaðskoUegunum námsgetu
sína og notar tækifærið til að
brýna Hannibal. Vonandi
merkja þeir framför.
Átyllan til þessara pólMsku
æsiskrifa íhaldsblaðanna er kú.
að Víet-Nam bréfi nr. 3 var
dreift á Akureyri um leið og
Morgunblaðinu, sýnilega til að
andmæla hinni svívirðilegu af-
stöðu þessa volduga blaðs til
Víetnamstríðsins en ekki til
þess að spara fé og fyrirhöfn.
eins og Jón Helgason fonmað-
ur Alþýðubandalagsins á Ak-
ureyri heimskar sig á að upp-
lýsa við Morgunblaðið. Víet-
Nam bréfin innihalda hlutlæg-
ar upplýsingar um eðli og
gang stríðsins i Víet-Nam án
stóryrða og æsinga, þeirra er
efldd þörf. En þessar upplýsin,g-
ar, sem ofitast vanifcar í hinax
daglegu fréttir eða kom-a þar
samhengislaiust innan um frétt-
ir af einstökum stríðsaðgerð-
um knýja lesendur bréfanna
til að hugleiða og endurmeta
heimsmálin af alvöru og án
fiordóma, enda kallar Sverrir
Pálsson skólastjóri áhrif bréfs
nr. 3 á sig „óvenjulega reynslu“
(Mbl. 27. apríl). Á meðan
þetta stríð leitar á samvizku
mannkynsins með meiri þunga
en nokkuð anmað, sem gerzt
hefur, frá lokum heimsstyrj-
aldarinnar, og dómstóll Russ-
ells úrskurðar framferði Banda-
ríkjanna í Víet-Nam gflæp gegn
mannkjminu, en sænskur ráð-
herra úr flokki sósíaldemó-
krata er, meðal forystumanna
í kröfugöngu, sem beint er
gegn Bandaríkjunum, vilja i-
haldsblöðin hér forða lesend-
um siínum frá þeirri „reynslu"
að hugsa þessi mál.
Að lokum þetta: Móðursýk-
isskrif íslendings benda ekki
tíi þess að málstað Bandaríkj-
anna hafi verið gerður greiði
með dreifingu bréfsins eins og
Þorsteinn Jónatansson þykist
hafa fundið af skarpskyggni
sinni. Hitt mun sanni nær, að
öll kynningarstarfsemi á þvi
dragi heiðarlega og réttsýna
menn tií mótmæla gegn Banda-
ríkjunum og leppum þeirra.
Skrif Þorsteins er greinilega
af ainniarlegum rótum runnið,
en illt er til þess að vita að
smáborgaralegra viðhorfa skuli
iafnvel gæta enn meira í
Verkamanninum en í íhalds-
blöðunum.
Hérmeð er, mál þetta útrætt
af minni hálfu.
Akureyri. 1. maí 1968,
Jón Hafsteinn Jónsson.
ATH. — Á Akureyri er • sagt
að umræddar greinar fslend-
ings séu ritaðar af Halldóri
Blöndal þó þær standi ómerkt-
ar í blaðinu. Gæti það verið
nokkyr skýrinig?
J.H.J.