Þjóðviljinn - 14.05.1968, Blaðsíða 2

V
2 STÐA — ÞJöÐVIUIN'N -r ÞriðjiUKlaguir 14. maí 1968.
„Lokatakmarkið í fiskiðnaðarmálum okkar hlýtur að sjálfsögðu að vera það, að fullvinna í iðn-
aðarvöru langsamlega stærsta hlutann af okkar mikla fiskafla“.
Undirstaða góðs fisk-
iðnaðar þarf að koma
,Sá er vinur er til vamms segir"
Það er útilokad að við get-
um orðið imilkil fiskiðnaðarþjóð,
etf við gerum cðdkur ekfci gredn
fyrir þrví, hvað til þess þarf.
Er þá ekfci aMt í góðu laigi á
þvi sviði? spyrja máske yfif-
..völd fiskiðnaðarmála á Isilaedi,
því það hlýtur að vera í þeirra
vertcaihring að hafa þessi onál
í sœondilegu lagi. Bn ég astla mér
miú, að vera svo tungulangur að
fullyrða, að þessi mál séu ekki
í því lagi hjá okkur siem siæm-
andi er, og þaiu þurfa að vera.
Hvað er þá að? Það yrði löng
uipptalndinig ef aiEt væri tíundað
sem að er, í okkar sjósólkn og
fisikiðnaði, en ég mun hér að-
edns nefna það helzta og sem
um leið veldur mesitum skaða.
1 fyrsta lagi:
Milkið a£ vininsluifiisfci -kemur
stórgallaður að landi. A. Sökum
ran.grar veiðarfæranotkumiar. B.
Vegna rangrar meðferðar. f
Ég skai rökstyðja þetta.
Þorskanetaveiðarmiar, edns og
þaar eiru sftmdaðar, skila ailtof
mikíhi af stórgöilliuðum vinnslu-
fiiskd á land, móti þedm fiiski
sem ssamálegur getur taflizit. Síð-
an vertíðarfisksins var hér far-
ið að afila á stórum skipum.
100-350 smálesta, þá er með-
ferðin, það er að segja geyrnsi-
ain á fisikinum um borð ekjki í
samiraeftnii við stærð viðkpmandi
eftir JWBjaran
-1 ;.V-v ••• /*,;•• -t.
J. E. Kúld
skips, heldur virðist venjan frá
litlu vólbátunuiríi hafa verið yf-
irfærð án allrar huigsunar uim
borð í him stóru og gerólíku
sfcip.
Það sem veldur imesitum
skaða í þessu tidfeHd er að fisk-
byngimir eru í mörgum tillfeill-
um ailtof þykkir og þyngllsdn
þvd ailtof mikil á þedrn fislld
sem umdir liggur. Þegar svo
skipið fer að vega sig á öldummi
þá eytour það að sjálfsögðu á
þyngsilin. Það er því ekikí óal-
gerng sjón að sjá fisk kcma
marfnm frá borðd, bæði hjá
skipum sem landa á sama .sóil-
arlhrinig óg ffiskurinn er veiddur
og líka hjá hinum sem ísa fisk-
inn um borð, það er að segja
„ þegar lamdað or fyiir innlendan
markað. Sé siglLt með fiskinn á
eirlemdan moirkað þá vita menn,
að sörrp tilihiögun þýðir ekki að
viðhiafá, því þá yrði farmur-
inn verðfelldur, emida er í slík-
uim tilfelllum betur yandað til
meðferðar á fiskinum, þvi að
menn vita, að útlendimgar láta
eklki bjóða sér sömu meðferð
á JKski, sem íslenzikur fiiskiðn-
aður hefiur gert og talið sjálf-
saigt að því er virðdst.
Hin óveniju slæma nýtimg
sem hér verður oft á vinnslu-
fiðbinuim má í mörgum tillfeM-
um rekja til ramgrar meðferðar.
Þetta veldur ekkii aðedns fisk-
iðnaðinum skaða heldur líka
sj'ómönnunuim, sem hafa búið
við óeðlillega lágt niýfisikverð af
þessum og flledri ástæðum.
----;---------------------------------^>
Sið-
gæðisvitund
Bandarísk stúdentasamtök
sem berjast gegn árásarstyrj-
öldinni í Víetnam tilkyruntu
fyrir nokkru opinberlega að
þau ætluðu að brenna hvolp
lifanidi á almanniafæri til þess
að vekja athygli á baráttu
sinni, og tiltóku stund og stað.
Mynd af hivölpiinum, litlu, tal-
legu dýri, fylgdi með tilkynn-
ingunni. Þessi frásögn vakti
mikla athygli og reiði. Blöð
birtu greinar, gagnsýrðar af
tilfinningum, þaæ sem farið
var hinum hörðustu orðum
um viUimennsku samtakanna
og þess krafizt að lögreglan
skærist fafiarlaust í ledkinn í
nafríi manmúðar og laga.
Bréfum rigndi yfdr samtökin
í þúsundatali; sumir bréfrit-
aranna lýstu heift simni og
hótuðu öllu illu ef lífd hvolps-
ins væri ekki þyrrnt; aðrir
fóru bónarveg að forustu-
mönnum samtakanna; enn
aðrir buðu fé hvolpnum til
lífs. i
X«ífi bvolpsins var bjargað,
enda hafði aldrei staðið tdl að
brenna.hann Idfandi. Tilkynn-
ingin var aðeins aðferð til
þess að sýn a eins og í skugg-
sjá siðgæðisvitund Banda-
ríkjamammm. Biirt,ir voru kafl-
ar úr bréfum frá fólki sem
bar takmarkalausa umhyggju
fyrir lífi hvolpsins en hafði
ekkert að athuiga við þá stefnu
Bandaríkjastjórnar að brenna
lifandi hundruð þúsundn
vamarlausra gg saklausra
karla, kvenna óg bama í Ví-
etnam. Vitnað var í blöð sem
varið höfðu af alefli þá bar-
áttuaðferð Bandaríkjastjóm-
ar að nota bensínhlaup og
eiturefini og nálasprenigjur í
Víetnam en voru barmafull
af samúð með bandariskum
hvolpi.
Þessi bandaríska daamisaga
mætti einnig verða íslending-
um nokkurt umhugsunarefni.
Það er til dæmis ekki fyrr en
síðustu diaga að Víetnammálið
hefur orðið Morgunblaðinu
efnd í heilaga reiði og inni-
legar tilfinningar. Sjálfur for-
sætisráðherra íslands, Bjiami
Benediiktsson, hedðursdioktor
við háskólann, er nú loksdns
svo uppm&mur að hann skrdf-
ar heilt Reykjavíkurbréf af
þessu tiledjni og talar um
„hneyksLi", „luibbaskap“.
„blygðunarleysi“, „skömm“.
,,frekju“, „labbakútslegt at-
ferli“, „siðleysi“, „lúalégar
blekkingar", „bellibrögð", o.s.
frv. o.sJrv. tyn það er ekki
sj álf gereyðingarstyrjöldin í
Víetnam sem veldur þessari
heilögu reiði, heldur það at-
ferli unigra manna á Akur-
eyri að smokra fræðsluriti
um styrjöldina inn 1 nokkur
eintök af Morgunblaðinu.
— Austri.

1 öðru lagi:
Þegar nú fislkuiriinin er kom-
inn að landö, hvört sem hann,
er vel með farinn á sjónum
eða ekiká, þá batnar nú efcki
meðferðdin. Fýrsit er fisikioum
kastað upp í losunartæki um
borð í bátnum, en síðan hleypt
úr því niður á bfilpall, þar til
kominn er mikM og þykkur
byngur. Þannig er ekið með
fiskimn til fiskvinnslustöðvar.
Stundum er um stutitan veg að
fara, en þó er ekki óalgengt,
að ekið sé þannig með hroka-
fullan bíl af laiusuim óaðgerðúm
fislki á vetrarvertíð, t.d. frá Suð-
umesjuim til Reykjavífcur eða
frá Þorlákshöfn til Heykjavíkur.
Svo þegar komið er á áfanga-
sitað þá er loks þessu stóra
hlassi sturtáð aftur af bílpall-
inum inn '• í fiskmóttökuna á
gólfið.
1 liriöja la,gi: ~
íslenzkar fiskmóttökur, eða
róttara orðað hráefinisgeyimslur,
eru heldur engan vegdnn þann-
ig úr garði gerðar eins og þær
þyrftu að vera. Þær eru orðnar
langt á eftir þeim tíma sem við
lifum á, þar sem geymisiluihæfni
þeirra svarar ekki þeim kröf-
um sem garðar eru i dag hjá
miifclum fdskiðnaðarþjóðum til
geymslu á fiskhráefni.
Þetta er m.a. ein orsök þess,
hve illa íslenzkur hraðfrysiá-
húsareksitur er stæður nú. Þeg-
ar svo við þetta undirstöðu-
ásitand hráesfinisins bætist, að
fjölda fiiskvinnsiustöðiva skort-
ir vimnisllufisk langtílmum sam-
an yfir sumar- og haustmáinuði
ársáns, þá eykur það að sjálf-
sögðu og margfialldar þamn
vanda sem fiskvinnslusitöðvam-
ar verða að glfma við.
En hér er ekid nerna hálfsögð
sagain, og sá hlutinn sem efitir
er að sagja frá, er ekki betri,
þegar ræða skal um undirstóðu
góðs fiskiðnaðiar.
1 fyrsta lagd. ísllenzk útgerð
og íslenzkur fiskiðnaður búa við
taisvert hærra olíuverð heldur
en viðgengst í næstu löndum
við okkur og er það í sjálfu sér
ramnsóknarefind.
I öðru lagd, Rafmagnsvérð er
margfalt hér tii þessa iðnaðar,
miðað við keppimiaiuta oklkar.
1 þriðja lagi. Útfllutnimgs-
skattur er hér hærri á fdski og
fisfcafiurðum heldur en í noklkru
öðru landi á jarðkrimglunni.
í fjórða lagi: Útgerð og fisk-
iðnaður búa hór við miikið hærri
bankavexti af reksitrarlánum
heldur en þekikist anmarssitaðar.
Ég hef nú hér að framan tal-
ið upp stasrstu og veigamasitu
aitriðim sem enx að sliga ís-
ienzkam fiskiðnað og íslenzika
útgerð og sem hljóta að ledða til
hrums í þessum ativinmuvegum,
Ýerðd ekki um sitefinubreytingu
að ræða áður en langur tími
líður.
Islenzfc fiskútgerð og íslenzk-
ur fislkiðmaður eru hór komim
í algera sjálflheldu, sem verður
að rjúfia. öðruvisi verður þess-
um umdirstöðuatviinmuvegum
okkar Isiendinga , ekkd komið
yfir á refcstrarhæfam grundvöll
í meðal aflaári. En við afkomu
mjeðalársins hvað aifllaimiaigmi við
kemur, verður að imiða. Allt
antnað er óraumhæfit og blekk-
iog.
Það sem þarf aö gera er
þetta:
I íyrsta Iagi. Lækka banka-
vexti af rekstrarlánum fiskiðn-
aðar og útgerðar.
1 öðru lagi. Skipuleggja fisk-
veiðar allt árið til hráefnisöfl-
unar fyrir hraðfrystiiðnaðinn.
I þriðja lagi. Lækka öll út-
flutningsgjöld af fiski og fisk-
afurðum.
1 fjórða lagi. Lækka raf-
magnsverð til fiskvinnslustöðva.
í fimmta Iagi. Gera ráðstaf-
anir til lækkunar á' olíu til
fiskvinnslustöðva og útgerðar.
1 sjötta lagi. Skipuleggja fisk-
veiðarnar hér við Suðvestur-
landið á vetrarvertíð og mynda
veiðisvæði eftir veiðiaðferðum.
1 sjöunda lagi. Strangari og
raunhæfari reglur um alla með-
ferð á nýjum fiski, aiit frá því
hann kemur um borð í bátinn
eða skpið, þar til honum hefur
Framhald á 9* síðu.
BÚLGARÍA
Ánægjuleglr sumarleyfisdagar á
Gullsöndunum
ón vegabréfsáritunar
Flugferðir frá Kaupmannáhöfn með 4ra hreyfla Turbo-
þotu.
8 dagar frá kr. 5.105j00 (með fæði)
15 dagar frá kr. 6.43,00 (með fæði)
Eða ennþá ódýrara: Flugferð og gisting hjá gestrisnu
og yiðkunnanlegu fólki.
Næturgisting ..........
— m/morgunverði
— m/einni máltíð
— m/báðum máltíðum
/
BROTTFÖR HVERN LAUGARDAG.
Verð kr. 4.250,00 til 5.555,00
— — 4.595,00 til 6.155,00
— — 4.995,00 til 7.230,00
— — 5.155,00 til 8.270,00
Gullsandar, 17 km noröur
af hafniarbænum Vairraa, er
fiallegasti og bezti sumar-
leyfisbær Búlgaríu. Þar er
meginliandsloftslaig, (milt á
vetrum og þæglegt á sumr-
um). Alskýjað og rignipg er
sjaldan, og allt að 2240 sól-
skinsstundir á ári. Meðal-
hiti í júlí 22°, ekki yfir 33
—34° heitustu diagana. Hiti
í sjónum er milli 20 og 28°.
Hótel: Perla, Palma, Mor-
sko, Oko er edtt af beztu og
nýtízkulegustu hótelum á
Gullsönduim.
Gullsandar — firiðsælt
skemmtilegt og sérkennilegt.
Gullsandar — ákjósamlegir
skemmtumarmöiguleikar á
sannigjömu verði.
Gullsandar — miðstöð feæða
til Istamibul, Odessa, Soffia,
Athen.
Gullsandar — mikill afslátt-
ur fyrir böm.
Biðjið um bæklinginn með rósinni á ferðaskrifstofu yðar.
4. alþjl. ballettsamk. 8. júlí—20.júlí.
9. heimshátíðarmót fyrir ungt fólk 28. júlí—6. ágúst.
56, aiþj. heimsfundur tannlækna FDI 16. sept. —
22. SQpt. — Þar að auki alþjóðlegir tónleikar, þjóð-
laga- og þjóðdansasýning og svo framvegis.
VELJIÐ BÚLGARÍU f ÁR.
Pantanir hjá öllum islenzkum ferðaskrifstofum.
BALKANTURIST, Frederiksberggade 3,
KBH. K. Tlf. 12 35 10.
Vinsamlega sendið mér um hæl ferðabækling um Búlgaríu.
Nafn
Heimilisfiang
CARDLÖND
Þeir sem ætla að fá garðlönd hjá Mosfellshreppi
í sumar þoirfa að sækja um þau í skrifstofu hrepps-
ins fyrir 20. maí 1968.
Sveitarstjóri.
AUGL ÝSING
Sveitarstjórn Mosfellshrepps hefur samþykkt að
nota heimild í 2. málslið síðustu málsgreinar 31.
greinar. laga nr. 51 frá 10. júní 1964 um tekju-
stofna sveitarfélaga sbr. breyting frá 10. apríl 1968.
Samkvæmt þessu verða útsvör þessa árs því að-
eins dregin frá hreinum tekjum við álagningu út-
svara á árnu 1969 í Mosfellshreppi að gerð hafi
verið full skil á fyrirframgreiðslum eigi síðar en
31. júlí í ár og útsvör ársins einnig að fullu
greidd fyrir næstkomandi áramót.
Sé eigi staðið í skilum með fyrirframgreiðslur
samkvæmt framansögðu en full skil þó gerð á út-
svörum fyrir áramót, á gjaldandi aðeins rétt á frá-
drætti á hekning útsvarsins við álggningu á næstia
ári.
11. maí 1968.
SVEITARSTJÓRINN f
MOSFELL SHREPPI.