Þjóðviljinn - 29.05.1968, Blaðsíða 3

i
Miðiv'ifcudagur 29. mai 1968 — ÞJÓÐVFLJINN — SlÐA J
Þessi mynd er af götu í París og sýnir afleiðingar af verkfalli sor phreinsunarmanna.
Ótti við stjórnleysi í Frakklandi:
Verk ýðsfélög fella hvert
af öðru kjarasamningana
á greiðslujöfnuð Frakka oggæti
svo farid^að grípA þyrfti tiiguill
og gjaldeyrisvarasjóðsdns.
•
Mitterand
Er Mdtterand lagði það til í
dag aö biráðabLrgðastjóirn verði
komið á laggimar ti'Lnefndi hanin
sérstaklega Pierre Meindes-
France fyrrum fors^etisráðherra
seim hngsanlegan forsætisráð-
herra. og segja fréttamenn að
það sé greinddegit, að Mendes-
France sé ætlað mikið hiiutverk
ef ■ de Gaulle fer frá.
Ðran er eikikd talið ljósit hverja
Mitterand vildi hafa með sér 1
ríkisstjóm, en búizt er við að
komimún'istar ytðu með í ftjórn-
inni.
NTB segir að Mitterand verði
að glíma við margvíslega erf-
iðlaika áðiy en faiilizt verður á,
að hann verði leiðtogi þjóðarinn-
ar eftir de G^ulle.
Bæðd verkfallsmenn og stúd-
entar hafa lýst vaniþóknun sinni
á honuim í mótmælagönguim.
Rochet
Og í dag sendi aðalritari
kommúiíistaflokiksins, Waldeck
.Rochet út yfirlýsingu þar sem
tillaga Mittea-ands uim bráða-
birgðastjórn er gagnrýn^.
i Við óskum þess eikiki að í
stað þeirrar görnhi kami ný
stjtjm, sam fuiUiraægi ekiki kröf-
um verkamanna, segir í yfir-
lýsiraguinni.
Rochet segir í yfirlýsingunrai,
1 að það væri hið sama og *smúa
aftur til fortíðariraraar, þegar rík-
isstjóranir sem þóttust vera
viinstrisinnaðar ráku hægristefnu
Sérfræðingar
Hagfræðingar hafa redknað út
að raimimasaimninigurinn, þar seim
gert er ráð fyrir 10 próserait' al-
meninum kaupihækkuraum og 35
| prósenit haskkun á lágimarks-
launutm muni auka framleiðslu-
kostnað ajn.k. um 10 prósent og
I valda ekki minna en 400 milj.
] dollara haila á greiðsluj öfnuðnn-
um í ár.
Síðustu fréttir
f kvöld var endurbótaáætlun
sú, sem, de Gaulle ætliar að
| leggja undir þjóðaratkvæði birt
I í Farís. Er þar hvers konar um-
' bótum lofað með almennu orða-
, lagi, svo sem að háskólakerfið
verði fært að nútímakröfum,
PARÍS 28/5 — Leiðtogi franska vinstrisambands-
ins Francois Mitterand lagði það til í dag að bráða-
birgðastjóm yrði komið á og kosningar látnar fara
fram bæði til þjóðþingsins og forsetaembættis-
Ins, og kvaðst hann mundu verða í framboði. Síð-
an í maí hefur ekk^rt ríkisvald verið í Prakk-
landi, sagði hann. Kommúnistar hafa gagnrýnt
þessa tillögu og sagt er að almennur ótti sé nú í
Frakklandi um það, að algert stjómleysi verði í
landinu, eftir því sem hvert verkalýðsfélagið af
öðra fellir rammasamkomulag forystunnar við
rfkisstjórnina.
Mitterand sagðist fús til að
mynda bráðabirgðastjócp með 10
ráðherrum, en sagði að ýmsir
aðrir gæbu liika veríð fyrir silfkri
stjóm.
MitterarM var sem kuraraugt °r
Éna/tnlbjóðandi í forsetakosiniragura-
um 1965 og hlarat þá 45 prósierat
atkvæða, baran sagði á blaða-
mamnaÆundiraiuim í dag, að haran
mumdi gjairna bjóða sdg fram
eifitar.
„ Mitterarad sem skýrði frá við-
horfum sánram í dag, sagði að
bráðabirgðastjórniraa ætti að
síkipa eftir 16. júní, era þamn
dag á þjóðaratkvæðagreiðslara
serai de Gaulile hefur boöað-um
endurbótaáætlun sína að fara
fram.
Mitterand taldi að bráðabirgða-
stjómira ætti a® finam í júlí,
er nýjar forsetakoeningar æbta
að fara fram.
Pomipidou forsætisráðberra
slkýrði frá því í dag, að rikis-
sitjómim hefði fallizt á aÆsögn Al-
ains Peyrefitte kerainslumálaráð-
herra í dag.
Pompidou sagði að hanra miumdii
sjálfur stjórna kennsilumélaráðu-
raeybimiu fyrst um sinra.
Frébbamenin telja að afsögin
Peyrefitbes sé tilraun ríkisstjóm-
arinmar til að róa stúdenta en
telja hana koma of sedrat. Bent
er á að fyrir þrem vi'kum' hefði
stúderatam þóbt þebta mdkffl sig-
ur, en niú segja fréttamenn að
stúdemtum diuigi ekkert minnaen
félla rfldsstjóm Pompidous.
• Rochet.
valdj í því verði dreift og aðstoð
veitt stúderatum, sem verst eru
settir. Lofað er allsherjar hlut-
deild þjóðarinraar í ákvörðunar-
valdi í atvinnulifi og stjómun.
, ... . . og reyndu að setja verkalyðs- Frettantari brezka utvarpsms
hafa misst stjomma tiHrottækan , , „. . . -r, ■ • * t, _ -j j,
. ..... hreyfmguma og kommumstafiokk- í Paris segir, að Pompidou for-
0 Le°gunr- ,■. . inn utaragarð í þjóðMfirau. | sætiferáðherra berjist nú með
Fulltruar nkrsstjomanraraar og Rochet itrekadi um oddj f f að halda
sambarads namuverkamararaa naðu ^ flð komið veröi é m ^ý^. , stjóm sinni saman. en telur
í ag sam omu agi um - pios ! fyfljkingarstjóm, ára þátttöku ! vaf asamt að hún standist öllu
ent launahækkura og kaupupp- fflokkalina. lengur.
bætar, en seinna í dag lýsti
formaður námumamnasamtoands-
iras því ýfiir, að saimraingamir
fuililraægðu etoki kröfum nému-
; mafma og yrðu þsiir áfram í
verkfaUd.
Nokikrir verkámenin við simó
Waldeok Rochet • hafði faríð
fram á það að hitta Mitterand
að máli og var fundur þeirra
í kvöld. Tilgangur viðræönann^
er sagður sá, að leggja á ráð'ira
im samræmdar aðgerðir sósíal-
... ista og toommumsta tal að velta
fynrtæki hafa snuið aftur til ., . . -
„iTTn, ™ .1 nkisstjorn Pomipidous. Þeirhafa
vmnu, en við stærn verksmiðj- ,, •- -
__. akveðið að halda afrarai viðræð-
ur svo sem Rep.au!lt-verksirmðj-1
umar hafa verkamenm látið fyr- , uim"
irmæli
sam vira<
verkálýðsforustannar
ad um eyru þjóta, “pg
iir því
iUIUCl (UIU.
Róttæk öfl
Sagt er að í Frakklandti hafi
í dag ailmennt verið óbbast að al-
gjört stjömleysi væri yfdrVofamdi,
eftir bví siem það kom betur í
ljós að ríkdsstjómira og forysta
verkalýðssamitakanina ráða ektoi
neinu, og hvert verkalýðsfélag-
ið af öðru felldi rammasamikomu-
lagið sem/ forystum nn stærstu
verkalýðsféla ganna höfðu gert
við ríkisstjórn.iraa.
Sagja frébbaimenra að margt
bendi til þess að leiðtogar verk-
lýðssamtakarana og stúdentafélaga
Vestur-Þýzkaland:
Mótmælaalda gega
aeyðarástaadslögum
BERLÍN 28/5 — Stúdentar og verkamenn efndu til mót-
mklaaðgerða um allt Vestur-Þýzkaland gegn neyðarástands-
lögunum“ sem tekin verða til sdðustu umræðu og af-
greiðslu í vestur-þýzka þinginu á fimmtudag.
Lögreglan í Vestar-BerHn dró
upp skaimmbyssurnar er um þús-
und stúdemtar reyradu að geraá-
hlaup á Schffler ledkhúsið í borg-
inrai í kvöld er sýnirag stóð yfir.
Ætlun þeirra var að ræða neyð-
airástandsllögin við leikhúsgestá.
Stootam var ekki hleypt af, en
margir stúderatar og lögregihi-
menra særðust af kylfuhöggum og
glerbrotam úr dyrum lieitohúss-
iras.
1 tuigum háslkóla og öðrum
æðri sikólum var efnt til fjölda-
funda í dag og tóku róttækir
srbúderatar fýrirflestrasaii og lesitr-
C.G.T.
Verkalýðssamitökin C.G.T. sem
lysta beir því yfir að þeir murajiu komimúnistar stjóima skýrðu frá
haída verksitiiðjuraum á sínu þ^- t kvöld, að þau beittu sér
valdi. • fyrir geysimitoilM móbmælagömgu
Forystameran jámbrautastarfs- ' ( Paris á morgun til staðnings
mannasambamdsins hættu samn- við kröfumar um hærri laura og
ingaviði æ^uiin í dag eftir orða- vinnuskilyrði fyrir verka-
skaik í alla nótt. Þeir sem gerst jýðinn| en gerl er náð fyrir í
þóttust vita sögð’ að. járnbraut- ] raimmasamniragnum
arfargjöld þyrfta að hækka um | C.G.T. ag annar tíl-
arstofur og kom sums staðar tdl
étaka mffli stúdenta iranbyrðds.
I mörgum borgum héldu verka-
menn furadi til að tjá amdstyggð
síraa á hieyðarástaindsllögumum, era
óttast er að þau muni leiða til
einræðis.
Þesisi nýja mótmœlaailda gegra
löguniuim hófst á mánudaginn var
og breiddist hnaðfana um land
állt. Þýðinigaiiimestu miðsföðvar
móbmælanna ern Franitofiurt, Vest-
ur-Berlín og Múnehera.
I Vestur-Berlín hefur lögregl-
n fyrirskipanir um að hailda að
sér höradum er stóderabaóeirrðir
brjótast út og í dag gengustúd-
entar við listaskóla fylkta liði
eftir einni aðalgötu borgairinmar:
Kurfurstendamm og höfðugálga
hátt á lofti i fararbroddi.
í Múnchen hefur ötl kieinnsla
í háskólanuim falílið niður, þar
sem stúderatar hafa tekdð allar
háskólastofnanir á sitt vaild og
komu' 5000 marans á f jöldafund í
máðíboriginni þar í dag.
I Frankfurt brutust róttækdr
stúdentar í anraað skipbi í röð
iinra á storiífstofu retotors.
Um 120 stúdentar tóku stærsta
fyrirlestrarsalinn í hósk'óilanum i
Gottiragen, en héðan af á hanra
að vorá miðstöð mótmœlahreyf-
ingar stúderata í Göttiragen gegn
lagafruimvarpinu.
Stúderatar hafa stoorað á venka-
menra að fara í allsherjarverk-
fall giegn lagafi’urawarpin'u, en
fréttamenn telja ólíikleigt, aðþeir
miurai fá verkailýðinn með sér.
I Múrachen lögðu að visu um
200 vertoaimenm raiður vinnu i
hálftíma i morgun, en fflestir
verkorraanmia fylgdu fyrirmælum
vertoálýðsforusturaraar um að
verkfall væri ekiki heppileig mót-
mælaaðgerð, jafniyel þó veitoa-
lýðssamtökim séu andsiæð neyð-
anástandslögunuim.
200 prósent, ef geragið yrði að
kröfum jármfo'rautarstarfsmaran-
arana.
Fréttaimenra segja að margir
muni finna óþægilega. fyrir því
að slitnaði upp úr þessurn samra-
iragum, þar sem Fraktoar fara
margir í suimairfirí 1. júní.
J 1
Laiftaö efnahagslíf
Fraraskt eflnahag&líf er því enn
sein fyrr gjörsamilega larajað, og
jafraframt eru fulltrúar verka-
lýðssamitakanraa hvattir til að
garaga aftur til samrainga 'til að
fá í geign enraþá h; «_tæðari samn-
inga fyrir verkalýðinni.
Pomþidou forsætisráðhen’a hef-
uir ákveðið að skipa nefrad til að
laggja á ráðira með rikisstjórra-
inni, hvemig ,hægt verði að
koma aftur ó eðfflegu ástaradi í
háskóluraum.
1 dag varaði Pompidou alvar-
lega við efnahagfelegum affleið-
ingum raimimasamkomulagsiras.
Hann sagði að lauraaihækkamim-
ar mundu hafa alvarleg áhrif
garagur mótmælaaðgerðanraa sé
að fylgja. þeirri kröfu eftir imeð
þunga, að franskt saipfélag verði
endurskapað.
I öðrum borgum Fra'ktolands
verða einnig haldnar svipaðar
kröfuigöragur.
önnur verkalýðssamitök hafa
enin ekki svarað boði um að taka
þátt í kröfugönigunum.
Kynþáttaóeirðir
í Bandaríkjunum
LOUISVILLE, KENTUCKY 28/5
— Louis Nunn, fylkisstjórí í
Kentucky kvaddi í gær fylkis-
herinra út til þess að berja nið-
ur kjmþátbaóeirðir sem orðið
höfðu í borgirani Louisville eftir
að tveir lögregluþjóraar höfðu
særzt og tveir borgarar orðið
fyrir skotum.
Lögreglan skýrði frá því að
um sama leyti og fylkisherinra
var kvaddur út hafi leyniskytt-
ur víða verið að verki, reynt
hefði verið að kveikja í by®g-
ipgum og rán verið framin.
Uppþotin hófust eftir fund
blökkumanraa og fulltrúa barg-
arstjómariranar. Blökkumeinn-
imir kröfðust þess, að lögreglu-
þjónn, sem vikið hafði verið úr
stöðu sirarai um standar sakir
fyrir að hafa níðst á blökku-
manni, yrði rekinn úr lögregl-
unni.
Sovétstjórnin
mótmælir
MOSKVU 28/5 — Sovétríkin
lýstu því. yfir í dag, að neyðar-
ástandslögin í Vestur-Þýzka-
láiradi mundu hafa alvarlegar af-
leiðingar á friðar- og öryggis-
mál Evrópu.
í sovézku yfirlýsimgunni seg-
ir, að lögin séu liður í víðfeðm-
um hemaðaraðgerðum og stefnt
gegn lýðræði og friði í E.vrópu,
Með lögunum er stefnt að því
að brjóta á bak aftur alla mót-
spymu íbúanna gegn framkvæmd
hemaðarsbefnu heflndarsiinnainna í
Bonn.
Um síðustu helgi kom til mikillar kröfugöngu fyrir framan Kristj-
ánsborg, sem er þinghús Dana. Um þrjátíu þúsund manns komu
þar til að mótmæla skerðingu verkfallsréttar og afskiptum rikis-
stjórnarinnar af vinnudeilum. Nokkrir hinna herskáustu náðu sér
í allmiklnn gaur og brutu með honum þinghúsdyrnar — sem
myndin sýnir. *
\