Þjóðviljinn - 28.07.1968, Blaðsíða 4

)
éj. SlÐA —r ÞJÓÐVIIjJINN — Sumnudagur 28. JúM IÖ68.
Otgeíandi: SameiningarfloKkm alþýðu — Sðsíalistaflokkurlnn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. (áb.). Magnus Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson
Frámkvstj.: Eiður Bergmann
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsmgar prentsmiðja: Skólavðrðustig 19
Simi 17500 (5 línur). — Askriftarverð kr. 120.00 á mánuði —
Lausasöluverð krónur 7,00.
Fráleitt sjónarmiB
Jjegar borin eru saman þau bréf sem farið hafa á
milli kommúnistaflokkanna í Tékkóslóvakíu og
Sovétríkjunum kemur fljótt í ljós að reginmunur
er á málflutningi þeirra. í bréfi sovézka flokksins
og hinna f jögurra sem stóðu einnig að því er leitun á
staðreyndum, jafnvel ímynduðum. í staðinn koma
fuUyrðingar, sem ekki er reynt að færa rök fyrir,
staðhæfingar um gang mála í Tékkóslóvakíu sem
eiga sér enga stoð í veruleikanum og vangaveltur
um óorðna hluti, um „ógnanira og „hættur“ sem yfir
Tékkóslóvökum vofi, en þeir séu svo glámskyggnir
að sjá ekki. Allt ei^orðalag bréfsins svo loðið og al-
mennt'að við liggur að setla megi að það hafi verið
samið án nokkurrar hliðsjónar af því sem er að ger-
ast í Tékkóslóvakíu, heldur eftir einhverri allsherj-
ar formúlu sem höfð hafi verið tiltæk. En þá virðist
hafa verið kastað til höndunum þegar sú fopnúla
var sett upp, því að allt bréfið er í algerðri mótsögn
við þá hátíðlegu yfirlýsingu í upphafi þess að „ætl-
unin sé ekki að hlutast til um þau mál sem séu al-
ger_einkamál“ Tékkóslóvaka. Svarbréf þeirra er af
ajlt öðrum toga. Þar er leitazt við að ræða málin á
hlutlægum grundvelli, segja söguna eins og hún
hefur gerzt, lýsa orðnum hlutum, boða fyrirhugað-
ar ráðstafanir. Engin dul er dregin, á þær hættur
sem geti leynzt á ófarinni leið, en því þá lýst skil-
merkilega hvernig ætlunin er að bregðast við þeim.
Og enn er það óskemmtilegt dæmi um þann mál-
flutning sem Kommúnistaflokkur Sové'tríkjanna
telur sér sæma að ástunda, að hann lætur ekki birta
‘bréf Tékkóslóvaka, heldur svarar málgagn hans
völdum glefsum úr því með skætingi.
gn þótt málflutningurinn og allur málatilbúnaðux
flokkanna fimm sé vítaverður, er hitt þó öllu
hrapallegra, að þrátt fyrir loðið orðalag Varsjár-
bréfsins er auðsætt að það sem höfundar þess telja
langvarhugaverðast við þróunina í Tékkóslóvakíu
að undanfömu er að ritskoðun og önnur höft á
frjálsri skoðanamyndun hafa verið afnumin, að
mönnum hefur verið leyft að bindast samtökum,
sem telja sig ekki eiga að öllu leyti samleið með
kommúnistaflokknum, þótt þau heiti fullum stuðn-
ingi við meginstefnu hans og láti sér ekki til hugar
koma, frekar en yfirgnæfandi meirihluti lands-
manna, að segja skilið við sósíalismann. Höfundar
Varsjárbréfsins telja bersýnilega áð skoðanafrelsi,
undirstaða lýðræðis í okkar skilningi á því orði,
eigi ekki rétt á sér í sósíalistísku þjóðfélagi, jafnvel
ekki eftir að auðstéttin hefur verið brotin á bak
aftur. Takmörkun þess sé ekki staðbundið stundaýj
fyrirbæri sem verður ef til vijl ekki umflúið við
vissar aðstæður, meðan verið er að treysta undir-
stöður hins nýja þjóðfélags, heldur stafi rótgrónum
sósíalistískum samfélögum enn hætta af frjálsri
skoðanamyndun. Það er fráleitt sjónarmið að áliti
íslenzkra sósíalista. — ás.
J0NATHAN SCHELL:
"“'B
W
Þ0RPIÐ SEM VAR
JAFNAD VID JÖRDU
„Þetta er An liðsforingi", sagði
White ofursti, rétti út hönd og
brosti hlýlega við mannimum,
eins og væri hann að kynna
einhvem sem væri að ktnma
fram í sjónvarpi. Allir við-
staddir litu á An liðsforiéhtgja,
og White ofursti hélt áfram af
miklum móði: „Þetta er mað-
urinn, sem við eigum allt að
þalkka. Hann á mikinn heiður
skilinn“. An' liðsforingi kinkaðd
kolli, en hann skildi ek'ki neitt
af þvi som hinn sagði, hvemig
sem hann lagði sig í líma tii
að reyna að skilja. „Hann hef-
ur staðið sig með afbrigðum
vel. Hann á allan heiðurinn
skilinn". Þá tók White ofureli
eftir því hve ringlaður veslings
maðurinn var, og endurtált þá
lofsyrði sín einu sinni, og
reyndi um leið að glæða hjá
sér það bros, sem hann hafði
þegar reynt of lengi að halda
í, svt) að það var rétt byrjað
að stirðna: „Hann hefur stað-
ið sig með afbrigðum vel.
Flokkurinn hans var að þangað
til klukkan ellefu í gærkvöldi.
Við gerðum ekki neitt. Hann á
allan heiöuiúnn aif verkinu". An
liðsforingi varð þess var að
allra augu beindust að honrim
cn, hann brosti og gek'k feti
fraimar. >á sló þögn á hópinn.
Whi-te ofursti sneri sér aftur að
mannskapnum og sagði: „Og
vatnsbílarair......“ Þá hörtfaði
An ofureti, og er hann úr sög-
unni. Þegar forustumenn hjálp-
arsveitanna voru farnir, leit
hann út yfir gaddavírsgirðing-
una Og veggjalausu húsaþyrp-
inguna með björtum föigrum
þaktjöldum yfir, soeri sér að
Fhilip Carolin og sagði með
einskærri ánægju: „Já, Philip,
skilurðu, stundum lánast manni
að hitta naglann á höfuðið“.
Þegar Ba ofursti kom, reynd-
ist hann mjög talandi, og ekki
siður en White. Hann kom sér
fyrir í þessu kringdótta, gula
tjaildi, sem ætlað var yfirmönn-
um, og flutt hafði verið í ná-
munda við hliðið að gaddavírs-
búðunum. Menn hans komu
þangað með marga stóla, borð,
kæliskáp, fullan af flösikum með
öli og sætum drykkjarföngum
kældum. í frystihölfinu. Ba of-
ursti, sem var lítill maður
þreklega vaxinn, sípatandi
höndum út í lOPtið, og hafði
stór sólgtenaugu til að horfa
gegn tim á heiminn, og var
sýnilega mjög æstur. Hann
skipaði fyrir af miklum móði,
og talaði og talaði við banda-
ríska fréttaritana á vondri
ensku, hló oft að fyndni sinni,
þó að öðrum virtist hún þunn.
Ráðgjaflar hans bandarískir
stundu upp af mikilli hógværð
ýmsum tillögum, rétt • eins o"
vildu þeir láta hann s-kilja að
hann væri allt í öllu. Banda-
rískir fréttarítarar voru sífellt
að spyrja White ofursta, en
hann bað þá kurteisilega að
snúa sér til Ba ofursta. Óðar
en búið var að koma fyrir há-
tölurum til viðbótar við bílinfi,
sem áður er nefndur, vair Ba
ofursta fenginn hljóönemi í
tjald sitt. Með þvi móti komst
hann í beint samband við landa
sína, en enginn þeirra hafði
síðustu tvö árin heyrt neina
rödd frá stjóminni í Saigon.
Auk þess að gefa út opinberar
tilkynningar, tók Ba að sér
ýmsar smærri skýnslur, og
lét stöðva áróðursplöturnar til
þess að koma tilkynningum sín-
um sjálfskipuðum að. Sérstak-
lega var honum annt um að
lýsa eftir foreldrum bama,
sem villzt höfðu frá þeim.
Tveimur dögum eftir að búð-
irnar vora reistar sást innlend-
ur maður á gangi milli vegigja-
lausu húsanná og vera að biása
skordýraeitri í báðar áttir. Svo
blés hann einnig á fölkið' og
pjönkur þess. Áhaldið, eða vél-
in, sem hanm hafði til þess
líktist afarstórri siáttuvél.
Fóiikið varð óttastegið, því ÞFF
hafði sagt því að Bandaríkja-
menn blésu eitri úr sprautum.
Ba ofursti tilkyn.nti þá í hljóð-
nema sínum aö öllu væri óhæbt:
„Verið ekki hrædd! Eitrið er
ykikur alls ekki skaðlegt. Það
er ekfci eátrað öðru en skordýr-
um. Víet Cong og stjönn þeirra
segir að Bandaríkjamenn ætli
sér að eitra f.yrir ykkur, en
það ,er öðru nær, við látum
okkur annt nm velferð ykkar“.
Að svo mæltu sneri hann sér
að þeim tveimur fréttaimönnum,
sem sátu í tjaldinu hjá honum,
og sagði: „Sjáið þið til! Víet
Comg segir áð við ætlum að
eitra fyrir fólkið, en við eitr-
um ekki fyrir annað en flug-
ur“. Ba ofursti þreyttist aildrei
á að endui’taka, hve mikiu
betra ástandið í búðunum væri
en látið hafði verið af í áróð-
urstækjum óvinanna: svo sann-
a-rlega var ekfci eitrað fyrir
fólkið, engar vanfærar konur
ristar á kvið, brátt mundu all-
ir fá nóg að borða, það skyldi
hann sjá um.
Fréttamaður spurði hann
hvaða munur væri á þessarri
nýju aðferð, að flyt.ia. fólkið
Og setja það miöur á nýjan stað,
og hinu, sem áður hafði tiðk-
azt, að herja á byggðir, en sú
aðferð hefði öllum sýnzt gefast
illa.
„Þegar við settumst í þorpi'n
náðum við ekki tii fólksins,“
svaraði hann. „Við urðum að
fiara þaðan aftur og þá voru
V. C. óðara komnir. Nú höfum
við falið mönnum úr Bylting-
arsinnaöa viðreisnarfélaginu að
vinna hug og hjarta almenn-
ings og upplýsa fólkið um hiö
sanna eðli stjónnarinnar. Nú
getum við blandað geði við
fólkið. Við upplýsum það og
kennum því góða siði“.
1 búðunum var það bíllinn
méð hátölurujium, sem var
tækið til að stjórna upplýsingu
og kennslu í góðum siðum. Auk
ættjarðarsönigva og ræðuhalda
um sama efni var í sífellu
verið að gefa út tilkynningar.
Svohljóðandi tilkynning var
send út einn dag síðdegis í
klukkutíma samfleytt: „Þrítug-
asta og annað herfylki, og Binh
Duong hérað býður yk’kur vel-
komin og lofor að hiálpa ykkur
á allan hátt: Við vitum að þið
sem 'eruð á valdi Binh Duong.
lútið ógnanstjórn og eruð neydd
ti/1 að gjalda ofur þunga skatta.
Þeir lofa öllu fögra or svíkja
svo allt. Þess vegna hefur
stjórnin iátið flyt.ia vkkur hing-
að. Hún vill forða ylckur frá
Víet Cong. Við reynum að gera
alít fyirdr ykkur, sem í okkar
vaildi stendur, en nú sem stend-
ur eru víst varla nægar birgð-
ir til af mat og of lítið um
húsrými. „En þetta lagast bráð-
um, ekki verða nema nokkrir
dagar þangað til það er komið
í lag. Stjórnán mun bnátt hafa
naaga atvinnu handa ykkur
öllum. Herinn vill vara ykkur
við áhangeniduim V.C. og þeirna
lævísa áróðri. Þeir eru meðal
ykkar og iátast vera flóttamenn.
Ef þið verðið varir við þá, skul-
uð þið undireáns segja til þeirra.
Við skorum á V.C.-menn að
gefa sig fram. Þeim mun þá
verða vel tekið. Þetta eru hin-
ar einu flóttamannabúðir í Binh
Duong, ' og við ráöium ölium
fjölskyldum sem eiga ættingja,
sem ennþá dýljast í Ben Suc
eða öðrum borguim, til þess
að kalla á þá. í útvarpinu og
hvetja þá til að gefa sáig fram.
Stjómin mun ætíð standa með
þjóð sinni!“ Áróðursspöld voru
lfka hengd upp víðsvegar um
búðimar. Á oinu af þes'sum
spjöldum var málað með stór-
um stöfum á klæði sm hengt
var á gaddavírinn við hlið-
ið: „VELKOMIN HEIM TIL
FRELSIS OG LÝÐIÍÆÐIS". Á
öðru spjaldi, sem líka hékk á
gaddavímum, stóð: „VELKOM-
IN TEL' MÓTTÖKUSTAÐAR
FLÓTTAMANNA FRÁ KOMM-
ÚNISMANUM".
Stuttu síðar spurði frétta-
maður N.B.C. Ba ofureta hvar
fólkdnu úr þorpunum yrði feng-
inn varanlegur sgmastaöur, og
hvenær það yrði flutt burt úr
Fhu Loi-búðunum.
' „Við vitum ekki ennþá hvert
það verður látið fara. En ég
gizká á að það verði flutt í
annan stað eftir svo sem tvo
mánuði", svaraði hann.
Fréttamaðurinn spurði ■ hvaða
hernaðarframkvæmdir hefðu
verið gerðar í Binh Duong áð-
ur en Cedar Falls-aðgerðir hóf-
ust.
„Áður?“ spurði Ba ofursti.
„Já, i fyrra, eða í hjtteð-
fyrra“.
„1 fyrra?“ Ba ofurs'ti sló á
kné sér og rak upp mikinn
hlátur. „Ég veit ekkert hvað
gerðist hór í fyrra. Ég var ekki
hérna þá“. Hann benti á sjállfan
sig með fingrum beggja handa,
og látbragði, .sem..áttjv.að Jýsa
því að hann væri okki ábyrg-
ur fyrir neinu sem áður hafði
gerzt á þessum stað. „Spyrjið
einhvern um það hvað gerzt
hafi í fyrra“, sagði hann og hló
og hló.
Fréttamaðurinn beindi nú
sömu spumirngu að Wihite of-
ursta. ,,'Gerið svo vel að segja
mér, ofursti, hvort fólk þetta
mund ,fá að stunda sömu at-
'vinnu og það hafði, þegar það
er komið þangað sem því er
ætlað að dveljast til frambúð-
a?“.
„Já, það verður séð um það.
Þessdr bændur munu fá að
stunda landbúnað. Hver fjöl-
skylda mun fá þrjú hundruð
pjastra (h.u.b. 2000 ísl. kr.) í
skiaðabætur“.
„Þessir bændur hérna rækta
flestir rís. Getið þér sagt mér
nokkuð um það, hvaða lag þaxf
að hafa við þetta verk? Mér
skilst að það sé engan .veginn
vandalaust, þegar byrjað er að
rækta á nýjum s*tað.“
„Já, það vitum við, og víð
ætlum að reyina að koma rébfcu
lagi á,“ svaraðd Wihite otfursti.
Svo bætti hann við, eins og ljós
hefðd runnið upp fyrir honum:
„Ætli þeir getá þá ekki ræfctað
grænmeiti?“
Þegar fr éttam aðurinn var
farinn út úr tjaldinu, sá ég að
vaindræðasvipur leiö snöggvast
yfdr andlit White oifursta, en
þvi var eklki vant, og hann
sneri sér að mér og sagði:
T,,Hann þassi náungi'rfrá N.C.B.
sýndst ekkd ætla að bera ökkur
of vel söguna, eða hvað finnst
yður?“
Ég var honum öldungis sam-
mála.
í dag kl. 16.00 leika á Akureyri:
ÍBA - VMUR
Á Laugardalsvelli leika kl. 16.00:
KR-ÍBV
Á mánudag 29. júlí kl. 20.30 leika á
Laugardalsvelli:
FRÁM - ÍBK
í dag ld. 16.00 leika á Ákranesi:
ÍA - SFLFOá
MÓTANEFND