Þjóðviljinn - 22.08.1968, Blaðsíða 1

Fimmtudagur 22. ágúst 1968 — 33. árgangur — 175. tölublað.
Sjá forýstugrein blaðsins á síðu 4
Forystugrein Þjóðviljans í dag er samþykkt, sem framkvæmdanefnd
Sósíalistaflokksins gerði á fundi sínum í gær um innrás herja Var-
sjárbandalagsríkjanna fimm í Tékkóslóvakíu. — Sjá síðu 4.
Herir fimm ríkja Varsjárbandalagsins
réðust inn í Tékkóslóvakíu í fyrrinótt
Allt landið í höndum hinna erlendu herja - Her Tékkóslóvakíu fékk fyrirmœli um
að veita ekki viðnóm en þó mun nokkurt mannfall hafa orðið - Dubcek fangi
PRAG 21/8 — Seint í gærkvöld, um kl. 22 að íslenzkum tíma, héldu sveitir úr
herjum fimm aðildarríkja Varsjárba ndalagsins, Sovétríkjanna, Póllands,
Austur-Þýzkalands, Ungverjalands og Búlgaríu yfir landamæri Tékkóslóv-
akíu. Pragútvarpið skýrði frá því þrem ur klukkustundum síðar að innrás
væri hafin í landið. Samtímis innrás inni tóku sovézkar herflugvélar að
lenda á flugvellinum við Prag og fluttu þær herlið og skriðdreka. Eftir
skamma stund var höf uðborgin á val di hins erlenda herliðs og þegar komið
var fram undir morgun mátti heita að innrásarherimir hefðu allt landið
á sínu valdi. Tékkóslóvösk stjómarvö ld mótmæltu þegar innrásinni, en jafn-
framt vom her Tékkóslóvakíu gefin fy rirmæli um að veita ekki viðnám. Því
er haldið fram í Moskvu að innrásin hafi verið gerð að beiðni forystumanna
Tékkóslóvakíu, en enginn þeirra hefu r þó verið nafngreindur og í Prag var
því þegar lýst yfir að innrásin væri gerð i fullkominni óþökk bæði þjóð-
þingsins, ríkisstjómarinnar og forystu Kommúnistaflokksins. Engin meiri
háttar átök munu hafa’ orðið í Tékkós lóvakíu síðasta sólarhring, en þó munu
nokkrir menn hafa látið lífið í árekstr um við innrásarliðið. Sagt var síðdeg-
is í dag að ríkisstjóm og forsæti miðstj ómar Kommúnistaflokks Tékkóslóv-
akíu hefðu verið á fundum til að ræða ástandið, en ráða má af fréttum að
flestir, ef ekki allir helztu forystumenn Tékkóslóvaka hafi verið handtekn-
ir eða séu a.m.k. ekki frjálsir ferða sinna.
Útvarpið í Prag hólt áfram
frósögmum sínum af inmrásinmi
fram á morgun, en þá þagnaði
það og samtíimis rofnaði allt
símasamlband bæði innanlandsog
við útlönd. Sovézkár herimenn
lögðu undir sig útvarpsstöðina í
Prag og sovézkiur hervörður var
eiirunig við allar helztu opinlberar
byggingar í bongmni. Fram eftir
degi bárust helzt fréttir frá út-
varpsstöðinni í Pilsen, en hún
þagnaði eimnig þegar á daginn
ieið. Prébtir of því sem siðan
hefur gerzt í Tékkóslóvakíu eru
þvi af stenium skammti, enda
þátjt einstaka skeyti þærdst frá
tékkóslóvösku fréttastofunni
lengst af deginum, en hún til-
kynnti að líWega myndi brátt
tekið fyrir , þaiu.
Mótmælaaðgerðir
í Reutersfrétt segir að uim
gervalla Téktoóslóvaikiu hafi al-
menniinigur risið upp gegn her-
némsiliðttnu. Nokkrir árekstrar
urðu milli hams og sovézka her-
liðsáins og er talið að fjtórir menn
hafi látið lífið í Prag en aill-
margir fleiiri siærzt. ■ ,
Unghngar réðust gegn sovézku
skriðdrekunum með benzín-
spneinigjur að vopoi, ednkumþeim
sem raðað hafði verið umhverf-
is útvairpssitöðina í Prag. Þaðan
mátti heyra samféllt í tvær klst.
stöðuga sprenigjudynki og skot-
hveilli, líkilega úr sprengjuvörp-
uom, segir í Reutersfróttinini.
Átök urðu eánnig i Bratisiava,
höfuðborg Slóvakíu. Þar fellu
tveir menn fytrir sovézkum
byssukúlium, en þrír særðust.
Annars er tekið fram að innrás-
arliðið hafi fengið fyrirmæli um
að beita aðeins skotvopnum sín-
um til vamiar eða ógnunar.
Sagt var í Prag í kvöld að
vélbyssuihvellir heyrðust úr ýms-
um hlutum bomgarinnar, en þeir
munu aðallega hafa stafað af þvi
að sovézíkiu henmennirnir skutu
af byssum sínium yfir höfuð
manna í ógnunarskyni.
17 ára piltur er sagður hafa
verið skotinn til bana í Kosice,
austast í Slóvakíu, en þrír aðrir
særðust i viðureign við sovézkt
herlið sem var á leið gegnum
bongina.
Ekkert bendir til þess að
innrásaxliðdnu hafi verið veitt
Framhald á 2. siðu
!
I
Stjórn Tékkóslóvakíu krefst j
brottflutnings innrásarherja
PRAG 21/8 — Ríkisstjórn Tékkó-
slóvakíu leggur á það áherzlu í
samhljóða mótmælaorðsending-
um sem hún sendi stjórnum Sov-
étríkjanna, Austur-Þýzkalands,
Póllands, Ungverjalands og Búlg-
aríu í kvöld að hún muni gera all-
ar nauðsynlegar ráðstafanir ef
hemámssveitirnar verða ekki
fluttar úr landinu tafarlaust. Sam-
kvæmt Ceteka er sagt í orðsend-
ingunum að þjóðir Tékkóslóvakíu
hafi verið hvattar til þess að sýna
stillingu og veita ekki innrásar-
herjunum viðnám svo að afstýrt
yrði geigvænlegri ógnun við
samband Iandsins við Sovétríkin,
frið og öryggi í heiminum. Sama
ástæfi hafi legið til þess að her
Tékkóslóvakíu voru ekki gefin
fyrirmæli um að snúast til vam-
ar. í orðsendingunum er þess kraf-
izt að allt erlent herlið verði flutt -
frá Tékkóslóvakíu þegar í stað, að
öllum hemaðaraðgerðum þeirra
skuli hætt, að málum verði aftur
komið í það horf að löglega kjöm-
ar samkundur geti starfað með
eðlilegum hætti og að látnir verði
lausir allir þeir ráðherrar og
flokksleiðtogar sem handteknir
hafa verið. Þá er þess krafizt að
tryggt verði að þjóðþingið geti
komið saman undir eins.
Kommúnistaflokkar V-Evrópu
fordæma innrás sovéthersins
1
!•
PARÍS 21/8 — Kommúnista- og sósíalistaflo'kkar Vestur-
Evrópu hafa fordæmt harðlega innrásina í Tékkóslóvakív
og lýsti yfir stuðningi við hina frjálslyndu leiðtoga l-andsins.

Einar Olgeirsson i viSfali viS Þ]6SvU]ann i gœrkvöld:
A sér enga stoð í hugsjónum sósíalismans
//
I
■ Þjóðviljinn hafði í gserkvöld samband við Einar Ol-
geirsson formann Sósíalistaflokksins þar sem hann er
staddur í Búkarest og innti hann eftir áliti hans á innrás
herja Varsjárbandalagsins í Tékkóslóvakíu. Einar Ol-
♦
geirsson sagði:
■ Ég er algjörlega andvígur hernámi Tékkóslóvakíu,
sem á sér enga stoð í hugsjónum sósíalismans né sam-
skiptareglum sósíalistískra flokka. Það er skylda hvers
sósíalistísks flokks að standa með Tékkóslóvökum og
Kommúnistaflokki Tékkóslóvakíu, um leið og þess verð-
ur að gæta að taka ekki undir áróður heimsvaldasinna,
sem eigia í svívirðilegum hemaði víða um heim, og munu
nota sér þessi ægilegu mistök Sovétríkjanna til þess að
magna áróður sinn.
■ Einar sagði, að um 100 þúsund manns hefðu komið
saman fyrir framan flokksstjómarbygginguna í Búk-
arest í gærdag og hefði Ceauseseu haldið m’jög ákveðna
ræðu þar sem hann krafðist þess að sovézki herinn yrði
á brott úr Tékkóslóvakíu og tóku flokksstjómin, ríkis-
stjómin oig. miðstjóm verkalýðssambandsins undir þá
kröfu á fundi og lýstu stuðningi .við Tékkóslóvaka.
Italski kommúnistaflokikurinn.
sem er stærsti kommú n istaflokk-
ur Vestur-Evrópu, lýsti i dag
yfir andúð sanni á innrásinni í
Tékkóslóvakíu. 1 yfirlýsingu, sem
gefin var út eftir tveggja tíma
fund forsætis flokksins, segir, að
ítalski kommúnistaflokkurinn
skilji ekki hvers vegna ákvðrð-
un vair tekin um að gera inn-
Framhald á 3. siðu.
Dubcek og
félögum rænt?
PRAG 31/8 — Tékkóslóvaska
fréttastofan Ceteka hafði það í
kvöld eftir sjónarvottum að
Dubcek flokksritara, Spaeek, full-
trúa í forsæti miðstjómar og Kri-
egel miðstjómarmanni hefði ver-
ið ekið burt í herbíl til óþekkts
ákvörðunarstaðar. Síðar skýrði
fréttastofan frá því að um kl.
16 í dag að ísl. tima hefði Cern-
ik forsætisráðhcrra verið ekið
burt í sovézkum brynvagni. Ekki
væri heldur kunnugt um ákvörð-
unarstað hans.