Þjóðviljinn - 22.10.1968, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 22. október 1968 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA J
Kommunistar í Tékkóslóvakíu á fundum:
Moskvuhópur innun kommúnistafíokks-
ins harðlegu gagnrýndur um helgina
Stalín var raunveru-
legur byltingarsinni
#
MOSKVU 21/10 — Hinn byltingarsinnaði skipuleggjandi
kommúnistaflokksins í sovétlýðveldinu Grúsíu, Jósef Stalín,
er nú heiðraður í heimalandi sínu.
PRAG 21/10 — Kommúnistar sem eru hollir Alexander Dub-
cek hafa farið þess á leit, að flokkurinn lýsi yfir andstöðu
við hóp félagsmanna, sem vinna að sögn NTB að því að end-
urreisa full yfirráð sovézku forystunnar yfir Tékkóslóvakíu.
Forímgi 1>essa hóps er Antonin
Kjapek, en hainn er fyrrverandi
háttsettur starfemaður flokksins
og verksmið j ust j óri, og hafa
fylgismenn hans' sett sér það
mark að setja núveraindi fprystu
af og gera Téklkóslóvakíu að góð-
um bandamanni Sovétríkjanna.
Fréttir úr ýmsum áttum í Prag
herrna að hessi hópur íhalds-
samra kommúnista hafi skrifað
safcsófcnara rfkisins og farið fnam
á:
1. Að sönnunargögnum verði
satfnað gegn ritstjórum og frétta-
mönnum við útvarp og sjónvarp,
sem hafi gefið hjóðum Tékkó-
slóvakíu rangar upplýsdngar um
sovézku íhlutunina í ágúst —
með hað fyrir auigum að draga
há fyrir rétt ákærða um sam-
særi gegn Sovétríkjunum.
2. Að hefja mál á hendur gyð-
ingum sem sitja í stjóm rithöf-
undasambandsins, dr. Goldstúck-
er formanni rithöfundasambands-
ins og clr. Ota Sik hagfræðingi,
sem nú dvelur utanlands.
Á mótmælafundum, sem komm-
únistar hliðhollir Dubcek skipu-
lögðu um heigina, en heir eru
enn í yfirgnæfandi meirihluta í
flokknum, var aithæfi Moskvu-
hópsins svonefnda talið hættuleg-
ar öðrunaraðgerðir.
Á mörgum hessara funda báðu
ræðumenn Dubcek og ■ aðra leið-
toga að afhjúpa Moskvuhópinn,
sem menn er berjist gegn einingu
flobksins.
Sagt er að andzionismi eða gyð-
ingahatur- sé ein stoðin undir
stjómmálaskoðunum Moskivu-
Ekkert val í banda-
rísku kosningunum
Yfirgaf þess vegn föðurland sitt
i

í Bandaríkjunum er ekkert
val í forsetakosningunum fyr-
ir frjálslynda menn, það er
nokkurn veginn sama hvort
maður kýs Humphrey eða
Nixon. Þess vegna hef ég yfir-
gefið Bandaríkin, segir hinn
heimsþekkti félagsfræðingur,
'Anatol Rapaport prófessor,
sem dvelur nú í Oslo og flyt-
ur fyrirlestra við Friðarstofn-
unina.
Anatol' Rapaport er próf.
i stærðfræðilegri félagsfræði.
Hann starfaði áður við háskól-
ann í Michigan og er nú ráð-
inn að tækniskólanum í Lyng-
by í Danmörku, þar sem hann
flytur fyrirlestra um hag-
fræði.
Eftir • öilum sólaiimerkjum
að dæma mun Nixon viona
kosningamiar, en það ,skiptir
litlu máli þó Humphrey fari
með sigur af hólmi í sitaðinn.
Þeir eru báðir gagnsýrðir
kaldia-stríðinu, stefnunni, siem
leiddi til þess að stórveldin
skiptu hedminum milli . sín í
hagsmunasvæði.
— En er einhverra annarra
kosta völ?
í>að getur vel verið áð Ro-
bert Kennedy heíði boðið upp
á aðra kosti. Dauði hans leiddi
af tur á móti til þess að Hump-
hrey hlaut útnefndnguna —
Kennedy hfefði kannsiki náð
því marki. En ástándið eir
þannig í dag, að þeir sem eru
ósammála bandarískxi utan-
ríikisstefnu eiga engra kosta
völ í kosninigunum.
— Hvað ætlið þér að gera?
Ég býst við að ég verði á-
fram á Norðurlöndum. Mér
líkar meiniUa við veðurfarið
hér, en mór líkar vel við fólk-
ið og finn að óg er velkominn.
Þair að auki hef 'óg fundið
staðinn, þar sem mönnum hef-
ur tekizt að leysa félagsleg
vandamál á réftan hátt — það
er hér á Norðurlöndum, seg-
ir Rapaport.
Anatol Rapaport próíessor
hefur árum samhn barizt gegn
stríðinu í Vietnam og utanrík-
isstefnu feandaríkjanna. En
smám saman varð hann svo
þreyttur á því aö eiga ekki
um neitt að velja, að hann á-
kvað að yfi/rgefa ættjörð sína.
— Hvers vegna er ekki hægt
að setja upp róttæka úrkosti
gegn stóru flokkunum í Banda-
ríkjunum?
Það hafa ævinlega verið
margar róttækar hreyfinigar í
Bandaríkjunum en það hefur
.

hópsdns, sem er sagður telja að
gyðingar hafi verið meðal heisrra
sem ábyrgðina beri á áætlunum
um að fjarlægja Tékkósióvakíu
Crá kommúnismanum og koma
henni í samfélag vestrænna ríkja.
í forystu Moskvuhópsins eru
við hlið Kapeks, Mestek fyrrver-
andi landbúnaðarráðherra í for-
setatíð Antoníns N ovot n ys og
gamall kommúnisti að n-afnd Inn-
anrnann, og þekktur stalínisti frá
Framhald á 9. síðu.
Mélgagin kommúnistaflokksins
Grúsíu, Zarja Vostoka nefbir
Lengstu geimíerð-
inni lýkur í dag
KENNEDYHÖFÐA 21/10 — Yfirstjóm bandarískra geim-
rannsókna er mjög átiægð með hina ellefu sólarhringa löngu
geimferð Apollos 7. sem nú er á lokastigi.
Nokfcrar breytingar á áætlun-
um leiddu til þess, að Waiter
Schirra leiðangursstjóri tók stórt
upp í sig. Hann krafðdst bess að
fá að vita hvað „þessi fábjéni“
héti, sem fundið hefur upp á
þessum tilraunum.
Ég vil vita hvað hann heitir
svo ég geti sjálfúr talað við
hann, þegar við kornum niður.
Okfcur finnst að þeir sem á-
kvarða tilraunir telji sig vera
smá-guði. En við erum mun nær
guði en þeir.
Kvartanir geimfaranna snúast
flestar um vinnuskiptingu og
tímasetningu tilraunasitarfanna.
Sérstaklega hafa þeir kvarfað yf-
ir geimbúningum sínum, sem
þeim finnast ömurlegir.
„Ofckur hefur tekizt að gera
það sem við ætluðum að gera
þegar við hófum geimskotið frá
Kennedyhöfða", sagði Gljmn
Lunnery, yfirmaður tilraunarinn-
ar, er hann var spurður álits á
kvörtunum geinnfaranna.
Og það er allt og sumt, bætti
hann við.
nafn Stalíns níu sinnum í grein
um \75 ára afmæiishátíð stofnun-
ar hinna sósíalisku samitaka
Mesame Dasd í Transkákasuska
héraðinu í rífci Tsarsdns.
Greinin sem ekki er birt und-
ir n-afni kom í eintaki af blað-
ir.u, sem banst til Mosikvu í dag,
og telja ýmsdr hana enn eitt tákn
þeirrar vaxandi tilhneigingar að
er.durreisa æru Stalíns í Sovét-
ríkjunum.
í greininni er vitnað í viðtal
sem Sta-lín átti við þýzkan rit-
höfund til að sýna hversu ungur
hann var, þegar hann var kom-
inn í saimfoand við rússneska
byltingarsinma og að fimmitán óra
gamall var hann mjög gefinn
fvrir marxfsfcar foókmennir.
Zarya Vostoka minnir einnig á
sfcipulagriingu Stalíns á marxísk-
um leshrinigjum meðal járn-
brautarstarfsmannanna í Tíflis,
höfuðborg Grúsíu,' og störf hans
■að foví að stofna fyrsta ólögtlega
málgagn marxista í Grúsíu.
1 gredninni er Stalín niefndur
einn hinna raunveruilega „bylt-
ingarsinnuðu marxista“, sem
börðusí gegn áhrifum endurskoð-
únarsinna í Mesame Dasd og
stóðu að því að koma á fót len-
ínskum samtökum í Grúsíu.
Anatol Rapaport prófcssor
aldrei tekizt að sameina frjáls-
lynda menn og verfcalýðsstétt-
ina um hreyfingu sem næði
um allt land. Roosevelt dró
þessa hópa að sér og síðan
hafa þeir yfirleitt staðið með
Demokrötum, en nú er það
ljóst að sístækkandi hopar
Demokrata eru ekki fulltrúar
róttækra skoðania.
Rapaport leggur mikla á-
herzlu á það, að bæði stórveld-
in virðast nú viðurkenna það
sjónarmið að heiminum sé
skipt í tvö hagsmunasvæði.
Þess vegna blanda Banda-
ríkin sér ekki í það, sem gerst I
hefur í Tékkóslóvakíu og Sov-
étríkin látá Bandaríkjunum 1
eftir að reka hvaða stefnu sem
þeim sýnist í Suður-Ameriku.
Þetta er þáttur í kalda stríð-
inu og þeirri stefn-u sem fylgt
hefur verið eftir siðari heims-
styrjöldina. En-ginn virðist
kæra sig um að bæta úr þessu
ófremdarástandi.
En Rapaport gagnrýnir
barðast hlu-t Bandaríkjanna i
því að hald-a kalda stríðinu
við, því Bandaríkin eru föður-
land hans og þar foer honum
skyld-a til að ta-ka þátt i stjóm-
málalífinu.
Að halda áfram styrjöldinni
í Vietnam er bara merki þess
að Bandarikin æskja þess að
haldia uppi herstöðvahring sin-
um umhverfis Sovétríkin og
Kíwa, og halda þar m-eð við
spennu í alþjóðamálum.
Núna er enginn frambjóð-
andi í Bandaríkjunum sem vill
draiga úr viðsjám, að áliti
Rapaports, sem hefur þesis
vegna áikveðið að setjaist að á
N orðurlöndum.
Japanskir stúdentar berj-
ast gegn herstöðvum USA
TOKIO 21/10 — Samtals voru 499 stúdentar handteknir og
200 manns særðust í Tokio einni í dag, er stúdentar réðust
í dag um allt Japan gegn bandarískum herstöðvum í landinu.
Sagt er, að aldrei hafi jafn i voru handteknir í fyrra eftir
margir stúdentar verið handtekn- blóðuig átök við lögregluna upp
Þrælahald og sala á
börnum enn við lýði
GENF 21/10 Sir Douglas Glover, sem er leiðtogi samtaka
Sém borjast gégn þrælahaldi skýrði í dag undimefnd mann-
réttindanefndar SÞ frá þekktum banka, sem hefur veitt
þjónustu sína í samþandi við sölu á þrselum og o-pinber
uppboð á bömum.
ir í einu fyrr i sögu hreyfingar-
innar „Stú<3entavald“ en 345
ur
mótmælaaðgeröum
Framhald á 9.
gegn
síðu.
Samkvæmt frásögn Dougjasvar
sjónarvotti að slífcu uppboði árið
1965 sagt að lcaupendur
hóruhúseigendur.
Bæðd þrælasalan og bamaiupp-
boðin fóru fram í löndum, sem
hafa skrifað undir sáttmála Sam-
einuðu þjóðanna frá 1965, sem
foannar forælahald. ,
36 stunda vopnahlé á tak-
mörkuðu svæði í N-Vietnam
SAIGON 21/10 — Bandaríkjamenn létu í dag 14 sjómenn
frá N-Vietnam lausa og á land um 20 km. frá bænum Vinh,
sem stendur í um 200 km. fjarlægð frá hlutlausa beltinu í
Vietnam og hafði áður verið gert 36 klukkustunda vopna-
hlé á þessu svæði.
Vopnahléið var saimdð í við-
ræðum fuliltrúa B andaríkj anna og
N-Vietnam í Vientiane, höÆuð-
borg Laos.
Þessd atfourður hefur mjög
styrkt þamn orðiróm sem verið
hefur uppi síðustu daga að
Bandarífcin hygg-ðust hætta loft-
árásum á N-Vietnaim.
Sjómienndmir fjórtán voru í
19 manna hópd sem var tekinn
til fanga eftir sjóorustu banda-
rískra herskipa og þriggja norð-
ur-vietniamsfcra fallbyssubóta á
Tcnfciiniflóa 1. júlí 1966.
Þrír voru látnir lausar i skipt-
um fyrir bandardska flugmenn
í morz í ár og tveir sem bóðir
höfðu særzt alvarlega voru send-
ir hedm í femra.
24 Bandaríkjaimienn fórust i
daig er flugvél hrapaði yfir há-'
llendinu um miðbik S-Vietnaim-.
Þá var björgunarþyría sikotin
niður úti fyrir strönd N-Vietnam
er reynt var að bjanga
tveim filugmönnum sem höfðu
sloppið er sprengjuiþota þeirra
var sikotin niður nærrd Tígriseyju
í Suður-Kínaihafi.
Fjögurra manma áhöfn þyrl-
unnar lenti edmndg i sjónum, en
aðrar björgunarfilugvélar Banda-
ríkjamanna náðu öllum flug-
mönnunum lifiandi sdðar í dag.
Orsakir þess að bömin voru
seld mátti rekja til hinnar herfi-
væru ; legustu örbirgðar, en þegar unj
metnaðarmál er að ræða horfir
viðkomandi riki, sem Douglaá
nafngreindi ekki, ekki í aurana.
Á þessu ári einu saman hef-
ur þetta ríki eytt rúml. 16 miljörð-
um ístl. kr. til vamarmála, þrátt
fyrdr það, að því er efcbert sér-
lega ógnað af einum né neinum.
Piltar eru í þessu landi með-
höndlaðir sem löglegir synir
feðra sinpa, en stúlkur fá eniga
menntun. og eru gelfnar, sagðd
Douglas lávarður m.a. í undir-
nefndinnd.
Starfsmaður í velþekktum foanka
skýrðd frá foví í undimefndinni
að hann hefði séð foeimildir í
bankanum sem hann staxfar við
seim sönnuðu að árdð 1965 hetfði
bankinn' yfirfært fjármuni, sem
tengdir voru forælasölu frá einu
ríki innam SI> til annars — og
virðist þetta heyra undir alþjóða-
samstartf lögreglunn-ar, en kaup-
andi þessara þræla eru mjög
rfkur og voldugur. saigði stiairifis-
maðurinn.
Glerullareinangrun
OWENS-CORNING
Eiberglas
Amerísk glerull í
rúllum, með ál eða
kraftpappa. — Einnig
hlj óðeinangrandi
plötur í loft.
GLASULO
Dönsk glerull í
rúllum mottum og laus.
Með ál eða kraftpappa.
Glerull arhólkar til
pípueinangrunar.
J. ÞORLÁKSSON & NORÐMANN H. F.