Þjóðviljinn - 02.11.1968, Blaðsíða 4

4 SÖ>A — ÞJÓÐVHUINN — taugarclasuDr 2. Máverriber 1968.
Ctgesfandi: . Sameirungarflokknr alþýdu — Sósialistaflokikurinn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb), Magnús Kjartansson.
, Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Ólafiur Jónsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgreáðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19.
Sími 17500 (5 línur). — Áskriftarvarð kr. 130,00 á mánuði. —
Eausasöluverð krónur 8,00.
Minnzt sjötíu ára afmæ/is
Blaðamannafélags Ísiands
Undanhafd
'J’æpum fimm sólarhríngúm fyrir forsetakosning-
ar í Bandaríkjunum hefur Johnson forseti gef-
ið um það fyrirmæli að stöðvaðar skuli allar árásir
flugvéla, herskipa og stórskotaliðs á Norður-Viet-
nam og jafnframt hefur hann lýst yfir að Banda-
ríkin muni ekki amast við því að fulltúar Þjóð-
frelsisfylkingarinnar í Suður-Vietnam fái sæti
við samningaborðið svo fremi sem hin svokallaða
stjórn Suður-Vietnams í Saigon sitji einnig við það.
Þetta gerist réttum sjö imánuðum eftir að Johnson
hafði tilkynnt að loftárásir á Norður-Vietnam
myndu takmarkaðar í því skyni að greiða fyrir
samningaviðræðum og að loknum 28 árangurs-
lausum viðræðufundum í París, en viðræðumar
hafa allan tímann strandað á því, að Bandaríkja-
menn hafa neitað að fallast á þau algeru og sjálf-
sögðu skilyrði fyrir raunhæfum samningaumleit-
unum að þau hættu með öllu tortímingarárásum
sínum og viðurkenndu samningsrétt þess aðila
sem þeir eiga í höggi við í Suður-Vietnam, Þjóð-
frelsisfylkingarinnar. Sú takmörkun árásanna
sarri Johnson boðaði 31. marz reyndist fólskuleg
blekking; í þeim syðsta fjórðungi Norður-Viet-
narns sem árásimar voru „takmarkaðar“ við hafa
þær síðustu mánuði verið nær þrefalt meiri en ár
allt landið áður; þar hefur verið unnið markvisst að
því að „sprengja Norður-Vietnam aftur til stein-
aldar“ eins og einn frambjóðenda í forsetakosning-
unum hefur lagt til.
Jgftir þá reynslu af „friðarviðleitni Bandaríkj-
anna“ (Morgunblaðið 2. apríl) og þegar þess er
gætt hvaða tími var valinn til að tilkynna stöðvun
árásanna, skyldi enginn undrast að efasemdir
vakni um heilindi Bandaríkjastjórnar. En ákvörð-
uninni ber þó að fagna því að hún er einnig vitnis-
burður um pólitískt undanhald Bandaríkjanna
sem nú bætist við og er reyndar af leiðing af undan-
haldi herja þeirra á vígvöllum Suður-Vietnams
undanfarin misseri. Bandarískum ráðamönnum er
orðið ljóst að Bandaríkin geta ekki unnið sigur í
Vietnam og að ,,það er nú greinilega með öllu óvið-
unandi að við höldum áfram að sóa árlega 30 milj-
örðum dollara og fóma 10.000 bandarískum manns-
lífum“, eins og einn helzti hvatamaður tortíming-
arstríðsins gegn Norður-Vietnam, McGreorge
Bundy, komst að orði fyrir skömmu. Þetta var nið-
urstaða hans eftir að Bandaríkin höfðu að ráðum
hans sjálfs á rúmu hálfu fjórða ári dembt á þriðju
miljón lesta af sprengjum yfir eitt fátækasta fólk
veraldar. „Það er bitur reynsla fyrir Bandaríkja-
menn“, sagði franska blaðið „Le Monde“ um helg-
ina, „að öflugasta stórveldi allra tíma skuli um
megn að vinna sigur í byltingarstríði“ eins og því
sem háð er í Vietnam.
það er að sjálfsögðu von allrá góðviljaðra manna
að ákvörðun Johnsons um stöðvun árása sé vís-
bending um að bandarískir ráðamenn hafi lært af
þessari „bitru reynslu“ svo að vietnamska þjóðin
fái loks frið í lándi sínu. En hún veit einnig af bit-
urri reynslu að hæpið er að gera sér miklar vonir
um þá „friðarviðleitni“ sem stunduð er í Washing-
ton rétt fyrir kosningar. ás. I
Bjöm Jónsson einn af stofnend-
um B. I.

□ Á þessu ári eru liðin 70 ár frá stófnun
Blaðamannafélags íslands. Minnist félagið af-
mælisins með hófi í Átthagasal Hótel Sögu í
kvöld, laúgardag, en fyrr um daginn. hefur
menntamálaráðherra, dr. Gylfi Þ. Gíslason, mót-
töku fyrir blaðamenn, maka þeirra og fleiri gesti
í ráðherrabústaðnum við Tjamargötu. Meðal gesta
blaðamanna í afmælishófinu í kvöld verða for-
setahjónin, dr. Kristján Eldjám og frú Halldóra
Ingólfsdóttir Eldjárn.
vendni í blaðameffiinsiku, effla
viðkymning blaðaimanina, og
samvinmi í þekn mnáikum, þar
sem fiLofcksafSitaða eða sann-
fasring skiptir mömmuim eiklkii í
andvígi. Aðgamg í félagið fó
aðeins útgefiendiur eða ritstjórar
þtlaða eða aðrir þeir, seim hafa
það að atviraniu eða að stöðugu
starfii að rita í þvílik rit“,
Féliagið starfaði í upphafi lalkt
og geirist uim fámienna kílúbba;
oft var deilt og Hofiningiur gerði
snemima vart við ság. Eitt af
fyrstu ,,sitórmáilium“ félagsins
var ritunarháttuir á naifini þess;
varð það mikið deálumál og
olli klofniinigi. I>ó lá starfseoni
félaigisins situnduim niðri vegna
stjónnimálliadeáilna félagsmanna,
ritstjóranina.
Á fjórða áraitug þessarar ald-
ar, þegar starfandi biaðaimönn-
uim hafði fjöi.gað veruilega með
titlkomu nýrra blaða, fréttastofu
útvairps og stæíkikun þeirra bilaða
sem fyrir voru, var Blaða-
mannafélaigið endurreisit eftir
dauft starfstímabil, og nú var
litið á það framar öðru sism
stéttarfólag ísttenzfona blaða-
manna. Síðan hafa kjaramálin
sett hvað mestain sivip á stai-f
félagsins, samningsgerð við
blaðaútgefendur um kaup og
kjör. Hafa þau méll oft tekið
miikámn tíma í félagsstarfiou og
imestan sumarið 1963, er félaigið
varð að boða verkfaH #1 að
vinna að fraimgangi krafna
sinna um sarangjaimar kjara-
bætur. VerkfalUið skaR á —
fyrista verkifall bflaðamanna á
íslaindi — og því lauik eikki
fyrr en að hálfum mánuði liðnT
um, er samið var um 30%
kauphækfcun til handa blaða-
mönnum.
Meðal þýðingarmikilla máíla
sem sammingiar hafa náðst um
á síðustii árum er stofnun Lff-
eyrissijóðs blaðaimanna. Hann
var stofnaður árið 1959 og um
síðusitu áraimót var höfluðsitó!l
hans orðinn um 5,3 milj. króna.
Samlkvasmt regtogerð byrjar
sjóðurinn að starfa sem styrkt-
arsjóður á næsta ári,* þegar 10
ár .eru liðin frá stofnun hams.
Menmingarsjóður Blaðamanna-
fólags Isdands hefiur verið stairf-
andi um langt árabli, em til-
gangur hams er að styrkja
blaðamiemn til utanlamdsiEerða.
Um síðustu áramót voru um
800 þús, kr. í sjóðnum (og eiru
þá meðtaldir tveir sórsjóðir
sem ávaxtast í Mennimgarsjóðn-
um: Minningarsjóður Hauks
Snorrasomar ritstjóra og Blaða-
mammasjóður ViMijálms Finsems).
Á síðasta. ári hllutu 12 félags-
memn styrki úr Menmiingar-
sjóðmuim, samtalls að fjárhæð
140 þús. kr. og er það hæsta
Jón Bjarnason, fyrrum frétta-
sfjóri Þjóðviljans og ötull for-
vígismaður B. í. um langt ára-
bil.
Stofnendur Blaðamammafélags
Islands árið 1898 voru fimm:
Jón Ólafsson ritstjóri Nýju
aldarinnar (og höfúndur ísitond-
ingabrags), Bjöm Jónssom rit-
stjóri Isaioldar (síðar ráðherra),
Þorsteinn Gíslasom ritstjóiri ís-
lands, Valdimar Ásraundsson
ritstjóri' Fjallkónunnar og Bríet
Bjamhéðimsdóttir.
Það var Jón Ólafssom sem
var helzti hvatamaður að stofm-
um Blaðamanmafólagsins og
fyrsti formaður þess. Hann seg-
ir svo um félagsstofmunina:
„Tifgangur félagsins er að
styðja að heiðvirðtteik og ráð-
Jóm Ólafsson ritstjóri, fyrsti formaður Blaðamannafélags Islands
og aðalhvatamaður að stofnun þess 1898.
styrfoveiting úr sjóðnum á einu
ári.
Af öðmim máiium sam Blaða-
mannafélag Islands hefiur látið
til sím taka á stfðustu árum má
nefna samiþytokt siðareglna
blaðamamna árið 1965, em sáða-
íiöglunefmd félagsims hefur stfð-
an fengið fáedm kærumál til
meðfierðar og úrsfourðar.
Á vegum félagsins var samið
álit árið 1962 um stofnum ís-
lenzikrar firéttastofu, en í þvi
máli hefur efckert gerzt síðan.
„Pressuball" hefur verið ár-
fegur þáttur í starfi félagsins
undanfarim ár og þá oftast femg-
inm til kiumnur erlcndur heiðurs-
giestur: Jens Otto Krag þáver-
andi forsastisráðíherra Dana
Jónas Kristjánsson
formaður B. I.
núverandi
1966, Edward Heath fiorimgi
stjómaraindstöðummiar í Bret-
Iiandi 1967, Per Haetakeruip fýnr-
um utanríifoisráðlheirra Dama 1968.
. Eitt hélzta éhugamál Blaöa-
mammafélags Islamds him alira
síðustu ár er bundið fræðslu-
miáiuim blaðamanna og nú eru
horfur á því að efint verði tíl
námskeiðs í bHaðamieffimstau eftdr
áramót, fiyrsta námskeiðs sinnar
tegumdar hér á landi. Gaeti mám-
skeið þetta orðið 'fyrsti visir-
imn að íslenzkum blaðamanna-
sfoóla. Hafa. biaðaútgefendur
heitið félaginu góðum stuðmingi
í þessu rnáli og vonir standa tdl
að opdnberir aðilar geri það
ltffoa.
I Blaðamamnafélagi Islands
geta þeir einir orðið félaigar sem
hafa blaðamiemnslku að aðalat-
vinnu, starfia við daglblöð eða
vitouibijöð eða firéttastoifiur út-
varpsins. Féfegsmenm eru nú
um 80 talsáns.
Núverandi stjóm Blaða-
mainmafiélags Isttamds skipa:
Jónas Kristjánsson (Vísij for-
maður, Tóanas KarÐssom (Tírnr-
anum) varaformaður, Attti Stein-
arssom (Morgumblaðinu). gjald-
keri, Árná Gunnarsson (firétta-
stofu útvarpsins) ritari og ívar
H. Jómsson (Þjóðviljamuim1) með-
stjómamdi.
Undirskriftir út af
umferðarmálum
íbúar í Hólmgarði og Hæðar-
garði hafa sent borgaryfirvöld-
um undirskriftaskjal varðandi
umíerðarmálin í hverfinu. Skjal
betta var lagt fram á borgar-
ráðsfundi sl. þriðjudag og sam-
þykkt að vísa því til umsaign-
ar umferðamefindar og gatna-
móias’tjóra.
r ÁLAFOSS 1
L GÓLFTEPPI J
16 mynztur
20 Htasamsetningar
Ljósekta frá Bayer
ALAF0SS
WILTON-VEFNAÐUR ÚR ÍSLENZKRI ULL
/