Þjóðviljinn - 29.04.1969, Blaðsíða 3

Þrlðjiudagur 29. apríl T969 — ÞJÓÐVTLJINN — SlÐA J
ÞFF-hermenn brutust gegnum vfækar "TfT‘ *•*»
Japanskir studentar og verku-
víggirðingur kunuherstöðvu
20 þús. heimilislausir efir sprengingu
SAIGON 28/4 — Hermöimum
ÞFF, vopnuðum eldvörpum og
handsprcngjum, tókst í dag að
brjótast gegnum ytri víggirðing-
ar bandarískra herstöðva í nánd
við Khe Sanh í norðurhluta S-
Vietnams, áður en Bandaríkja-
menn gátu veitt viðnám og hrak-
ið þá brott.
Á sarna tíma unnu hjólparsveit-
iir við brottflutning 20 þúsunda
heimilislauss fólks eftir að banda-
rískt vopniabúr í herstöðinini við
Darnang sprakk í loft upp. Tveir
Stjórnarskipti á
Norður-lrlandi
BELFAST 28/4 — Terence
O’Neill, íorsætisróðherra Norður-
Irlands, kunngerði í dag að hann
æblaði að segja af sér. Samtímis
lætur hann af formennsku fyrir
stjómarflokknum, Sambands-
flokknum.
menn fórust og milli 60 og 70
slösuðust við spreniginigamar í
birgðastöðinni, en um 2000 kof-
ar íbúanna í borginni jöfnuðust
við jörðu.
Fyrsta sprenigingin varð á
sunnudagskvöld og síðan hristi
hver sprengingin af annarri
svæðið kringum Frelsishæðina í
bænum í fjórtán tima samfleytt.
Kviknaði í fjölda húsa og kofa
og tókst ekki að slökkva síðasta
eldinn fyrr en á mánudagsmorg-
un, en þá höfðu 20 þúsund m>anns
misst heimili sín. Voru flestir
flubtir til þorpa í nágirenninu og
séð þar fyrir mat og gistingu til
bráðabirgða.
Við bardagana í nánd við Khe
Samh beittu Bandaríkjamenn
bryndrekum og vélbyssum gegn
150 manna árásarliði ÞFF og
segjast hafa fellt 34 þeirra. Fimm
Bandaríkjamenn féllu og 24 særð-
ust í bardaganum sem stóð hálf-
an fimmta tíma, að því er tals-
maður Bandaríkj ahers sagði i
Saigon í dag. /
mennkrefju USA um Okinuwu
HM
EINVÍGIÐ
PetroS|ðn Spassky
Spassky virðist ekki hrifinn
a£ árangri sínum á móti Sikil-
eyjarvörninni (eitt tap og eitt
jaíntefli) breytir hann því útalf
t»g velur að leika Enska leikn-
um í þessari skák-
Byrjunin teflist yfir í
aseh vörn, sem nú er mikið í
tízku samanber einvígi þeirra
Larsens — Tals og Zaizévs —
Polugajevskis. Spassky velur
þó fi-emur sjaldséða leið í 5.
leik sfnum, aigengara er að
lei'ka e3 og hvíbureita biskupn-
um annaðihvort til d3 eða c4, en
þó kemur upp staða sem einnig
getur komið eftir svokallaða
Panov árás í Caro-Kann vörn.
Eftir 14 leiki er komin upp
sama staða og í skákinni Gelfer
— Porath Israel 1968 og er rébt
að láta þá .skák fylgja hér með
til gamans. 15. Df4 — Df6! 16.
Dg4 — Hfd8? betra var Dg6 17.
d5! — Re7? (reynandi var 17.
— exdð 18. Bxd5 — Ra5) 18.
dxe6! — Hxdl 19. exf7f — Kf8
20. Hxdl — Hxc4? 21. Rg5! og
svartur gafst upp.
Spassky kýs að leika d-peði
sínu fram strax og virðist hann
hafa haft þá áætlun í huga frá
upphafi, því hann lék þeim leik
án umhugsunar- Petrosjan virð-
irst hafa komið þetta nokkuð á
óvart því hann eyddi stundai'-
fjórðunigi í svarleikinn og við
16. leik sinn hugsar hann sig
um í tuttugu mínútur. Spassky
er alls óhræddur að taka á sig
stakt peð á miðborðinu, en
hann virðist í nokknvisi val'a
hvað gera skuli í 20. Ieik, en
um þann leik hugsar hann sig
í rúmar tuttugu mínútur. Hann
ákveður að gefa peðdð á a2 og
það peð þyggur Petrosjan með
þökkum. Hið staka d-peð reyn-
ist örlagavaldur heimsmeistar-
ans, æðir það allt upp á sjö-
umdu línu og binidur alla menn
Petrosjans í vörninni. Spassky
fylgir sókninni fast eftir og
kórónar svo verk sitt með snot-
„urri drc/ttn in garfórn-. Hafði
Spassky þar með tekið forustu
í einvíginu 3:2-
5. eínvígisskákin.
Hvítt: SPASSKY.
Svart: PETROSJAN.
TARRASCH VÖRN.
TOKÍÓ 28/4 — Yfir 12o þúsund
japanskir stúdentar og verka-
nienn beittu sér í dag fyrir mót-
maelaaðgerðum um allt landið og
kröfðust þess, að Bandaríkja-
menn færu þegar frá eyjunni
Okinawa og liún kæmist aftur
undir japan.sk a stjórn. Öfiugt lög-
reglulið í Tokíó beitti táragasi
og vatnsslöngum gegn kröfu-
göngumiinnum, kom víða til á-
taka í borginni og um 1300 manns
slctsuðust. 2300 stúdentar voru
liandteknir í Tokíó.
Efrut var til mótmaalanina í til-
efni dagsdns, en 28. apríl fyrir
17 árum var umdirritaður friðar-
samndnigurinn, sem batt end>a á
hemám bandamanna á Japan en
eftirlét Banaríkjunium yfirráð yf-
ir Ryuikyu-eyjum, þ.á.m. Okin-
awa, þar sem þeir hafa stóra her-
stöð. Auk kröfunnar um að
Bandaríkjamenn fari frá Okin-
awa var þess krafizt að saigt yrði
upp örvggissammingi Bandaríkj-
anna og Japans. sem heimilar
dvöl bandiarískra hersveiba í Jap-
an.
Samtök stódenta og verka-
iMnoa höfðu boðað mótmælaiað-
gerðir fyrirfram og var óhemju
viðbúnaður af hálfu löigreglunnar.
miargfialduir lögregluvörður fyrir
uban allar stjómarbyggingar og
hús bandiaríska sendiráðsins og
inngangar lanidviaimiairáðuneytis-
ins og annarra hemaðarlegra mik-
ilvægra bygginga í Tokíó girtir
gaddiavír. Var boðið út 13 þús-
und mammia aufealögregluliði, sem
sérsitafelega er þjálfað til að bæla
niður óeirðir, og því komið fyrir
á mikilvæigum stöðum í miðborg
Tokíó, vopmuðu táragasi og vaitns-
dælum.
•Mest urðu átökin í Tókíó þar
sem stódentar og umigir verka-
menn reyndu að gera áhlaup á
bandaríska sendiráðið og bústað
forsætisráðherrans, Eisako Sato,
en vora hraktir í brott af lög-
reglun.ni. Um tíu þúsund stúd-
entar hlupu syngjandi um göt-
urnar með stalfi í höndunum og
hópi tókst að komast inn í hús-
næði bandarísku blaðamiðstöðv-
arinnar og hengja þar upp spjöld
með áletrunum eins og „Frelsið
fólkið á Okinawa“ og „Slítið
japansk-bandaríska öryggissamn-
ingum“.
Barrientos beið
bana í flugslysi
René Bamentos
LA PAZ 28/4 — René Barrien-
tos, forseti Bodivíu, beið bana
í dag þegar þyrla sem hann var
með rakst á háspennustrengi og
hrapaði logandi tál jarðar. Talið
er að fráfall Barrientos muni
auðvelda þeim öfluim baráttuna
sem vinna að breyttum stjórnar-
háttum í landinu-
De Guulle er farinn frá
1. c4 Rf6
2. Rc3 c6
3. Rf3 d5
4. d4 c5
5. cxd5 Rxd5
6. e4 Rxc3
7. bxc3 cxd4
8. cxd4 Bb4
9. Bd2 Bxd2
10. Dxd2 0-0
11. Bc4 Rc6
12. 0-0 1)6
13. Hadl Bb7
14. Ilfel Hc8
15. d5 exd5
16. Bxd5 Ra5
17. Df4 Dc7
18. Df5 Bxd5
19. exd5 Dc2
20. Df4 Dxa2
21. dfi IIcd8
22. d7 Dc4
23. Df5 1)6
24. Hcl Da6
25. Hc7 1)5
26. Rd4 Db6
27. Hc8 Rl»7
28. Rc6 Rd6
29. 30. Rxd8 RcG. Rxf5
Og heimsmeistar
enda staða hans
glötuð.
inn gafstupp
gersamilega
Framhald af 1. síðu.
einnig gera það upp við sig
næstu daga hverja þeir muni
styðja til forsetakjörs.
Fylking riðlast
Strax í dag sagði einn af ráð-
herrum de Gaulie af sér. í>að var
René Capitant dómsmálaráð-
herra, leiðtogi hinnia svokölluðu
„vinstri gaullista". Hann kvaðst
ekki geta hugsað sér að gegna
embætti undir Poher forseta.
Fréttir bárust um að André Mal-
raux menntamálaráðherra hefði
einnig sagt af sér en voru bomar
til baka. •
Athygli vakti í dag að Gisc-
ard d’Estaing, fyrrverandi fjár-
málaráðherra og leiðtogi þeirra
fhaldsmannia sem löngum hafa
haft saimvinnu við hina eigin-
legu gaullista á þingi og í rík-
isstjóm, gaf fyllilega í skyn að
hann væri andvígur fraimboði
Pompidous. Hann nefndi Pompi-
dou að vísu eklki með nafni, en
kvaðst vona að Frökkum gœfist
tældl'æri til að velja mann í
forsetaembættið sem ekki hefði
komið við deilur þær sem skipt
hefðu Frölkkuim í tvær andstæð-
■ar fylkingar. Gmnur leikur á að
þar hafi hann átt við sjálfan
sig, þótt hugsanlegt sé að íhailds-
menn sæbtist á að styðja Alain
Poher till kjörs, verði hann í
frarmboði.
Þúsundir stúdenta söfnuðust
samain á götum Latínuhverfisins
í París i nótt til að láta í Ijiós
fögnud sinn yfir ósigri stjómar-
innar og afsögn de Gaulle —
en þeir telja — með nokkruim
rétti — að uppreisn þeirra í
fyrravor hafi orsakað fall de
Gaullle. Vopnað lögreiglulið var
sent gegn stódentunum og siló í
harðan bardaga. Fimmtíu stúdent-
ar og fimm lögreglumenn s/lös-
uðust, 70 voru hantdeknir. Kyrrð
var komin á í Latínuhverfinu í
moi’gun, en ekki þykir ólíklegt
að aftur muni draga þar til
tíðimda.
Frankinn fellnr
Gen,gi franska frankans féll í
dag og var orðið lægra en nokkru
sinni siðan f névember sl. og
gullverðið hækkaði í París. Á
gjaldeyrismörkuðum var ásökn í
vestur-þýzk mörk og svissneska
franka, en gengi ster'lingspunds-
ins lækkaði. Vesturþýzki seðla-
bankinn reyndi að hafa hemil á
kaupum á mörikuni með því að
laskika gengið sem dollarinn var
keyptur og seldur á, og haskka
þannig gienigi marksins. Þetta
hafði þó Iftil áhrif
Annars var það óvissa sem
var höfuðeinkenni við.skiptanna á
gjaldeyrisimörkuðunum. oggreini-
legt að þess er enn beðið að
ljósara verði hverjar vei’ða póli-
tískar afleiðingor afsaignar de
Gaulle-
Tæpum ellefu árum eftir að
de Gaulle smeri aftur úr
sjálívalinni útlegð sinmi. frá
vebtvangi franskra stjórnmála
hefur bann nú aftur horfið það-
a.n samkvæmt eigin ákvörðun.
Margir hafa furðað sig á því
að de Gaulle skyldi einmitt
leggja forsetadóm sinn að veði
í þeirri þjóðaratkvæðagreiðslu
sem fram fó,r um helginia. Mál
þau sem þá voru lögð umdir
dóm þjóðarinmar, nýskipan
stjómsýsluhéraða og öldumga-
deildarinnar, virðast ekki þess
eðlis að ástæða hafi verið til
að láta álit þjóðarinniar á þeim
ráða úrslitum um framtíð
þess stjómarfars sem var i
gégnir embætti forseta lýðveld-
isins, fyrir miðflokkana og
Giscard d’Estaing fyrir íhalds-
menn. Enn er óvíst um fram-
boð af hálfu sósíaldemókrata
og bamdamamna þeirra í
Vimstribandalagdmu, em öh
skipulagsmál þeirra flokka eiru
nú í fullkomnum ólestri. Semmi-
lega mum enginm frambjóðamdi
fá hreinam meirihluta i fyrri
lotunmi og mun þá á það reyna
hvort andstæðingar gaullista
og þá fyrst og fremst komm-
úmdstar og sósialdemókratar
geta komið sér samam um sam-
eiginlegt framboð í þeiiri síð-
ari. Harla litlar líkur virðasit
vera á því sem stendur og því
Hvað tekur við?
mótun heiian áratug og stefna
þvá í algera óvissu. Emn veit
emiginn hvað þvi réð að de
Gaulle lýsti yfir í sjónvairps-
viðtali fyrr í mánuðinum að
hann myndi láta af embætti
ef úrslit bióðaratkvæðagreiðsl-
umnar yrðu honum óbagstæð.
— Hvers konar maður væri ég
ef ég virti að vettugi dóm bióð-
arinniar? spurði hann. Og í
rauninni hafði hamn alveg á
réttu að standa. Frakkar
greiddu á sunnudag alls ekki
atkvæði um emdurbætur á
stjórnsýslukerfinu; tæplega
hefur meira en búsundasti
hver þeirra gert sér það ó-
mak að kyhma sér l'agabálk-
an,a sem fyrir láau og jafnvel
lærðustu lögfræðingar hafa
átt býsmia erfitt með að botna
í. Það var sjálft stjómiairfarið.
og þá. eins og því er háttað.
einnig de Gaulle sjálfur. sem
vegið var og léttvægt fund-
ið.
Til þess voru margar ástæð-
ur. Þrátt fyrir yfirburðasig-
ur g'aullista í „hræðslukosm-
imgun'um“ í júmí í fyrra hefur
það feornið æ betur í ljós umd-
anfania mámuði að „gaullism-
inn“ sem slíifeur hafði orðdð
fyrir svo miklu áfalli í „maá-
byltingunni" i fyrra að engar
líkur voru til þess að de Gaulle
gæti endurheimt það áhrifa-
vald og traust þjóðarinmar sem
hann hafði fyrir hania. Síversm-
amdi efn,ahagsástamd, stöðug ó-
vissa um framtíð gjaldmiðils-
ins. óánægja verklýðshreyfing-
arinniar vegna þess að ekki var
, staðið við samningana sem
gerðir voru í fyrravor, og nú
síðast bein uppreisn einmitt
þess hluta frönsku þjóðarinn-
ar, smáborgaranma, smákaup-
manna og handverksmamma,
sem dyggast hafði stutt de
Gaulle og tryggt gaiullistum
sigurinn í kosmimigumum í
fymra — all't hefur þetta Tiagzt
á eitt og við bættist sívaxamdi
leiði mianma á því „pouvoir
personnel" (persónuvaldinu)
sem íklæddist holdi de Gaulle.
Því fór sem fór — og nú er
spuirt hvað við mumi taka.
r/ngimm ætlar sér víst þá dul
•*—' að segj a fyrir um það. Það
er að vísu hægt að geta sér
til um hvað gerast muni næstu
vikur. Sem stendur virðist
fullvást að í fynri lotu þeirra
forsetakosmimga sem f ram
munu fara í byrjum júni mumi
Pompidou. fyrrveramdi forsæt-
isiráðherra, verða í framboði
fyrir gaullista. Jacques Duclos
fyrir kommúnista og að likind-
um Alain Poher, forseti öld-
ungadeildairmmar. sem nú
myndi flest benda til þes® að
Pompidou yrði kjörinm næsti
forseti lýðveldisins. Hitt er svo
miklu erfiðara að sjá fyrir,
hver framvimida mála yrði eft-
ir að Pompidou hefði tekið við
embættj forseta. Flestum
kummugum ber þó samam um
að ekki sé ástæða til að væmta
neinma snöggra breytinga á
stjómarstefnumni, hvorki inn-
amlamds eða í utamríkismálum.
Fylking þeirra að mörgu leyti
ósamstæðu afl,a sem de GauRe
hefur stuðzt við mum nú tafea
að riðlast og reyndar er s-undr-
ungim þegar hafin: íhaldsmenm
Giscards d’Estadng smeru nú
baki við de GaiuRe í fyrsita
simn. Em andstseðingar cauH-
ista standa efeki betur að vigi,
nema þá kommúnistar, en þeir
hafa reynzt vera eini vimstri-
flokkurinn sem gat staðið af
sér þau áföll sem vimstrimemm
urðu fyrir á siðaáta vori og
sumri. Kommúmistar hafa unm-
ið hvern rígurinn af öðrum í
aufeakosningum í FrakklamdS
að umdanfömu og sem stendur
a.m.k. eru þeir bókstaflega
eina aflið í frömsfeum stjórm-
málum sem getur veitt gauU-
istum eitthvert viðmám. Án
samstarfs við þá er ÖU amd-
staða við gauUista. eða „gaull-
ismamm án de GauUe“, ha?p-
im, svo ekki sé meira sagt.
T-jótt erfitt ef efeki ómögulegt
sé að segja fyrir um hver
áhrifin verða af forsetaskrpt-
umum á utamríkisstefnu
Frakka þegar fram i sækir,
var þesar í gær komið á daig-
inn það sem margir höfðu búizt
við. að afsöign de Gamlle
myndi veikja traust mamna á
franska framkamum. Það var
persónuleg ákvörðun de Gaulle
að gengi franfeans var ekki
fellt í nóvember sl. Það má
bví búast við að hörð hríð
verði gerð að frankanum
fgengi hans var reyndar begaf
lækfeað á frjálsum marfeaði um
ein 10 prósent vegma bess að
búizt var við því að svo færi
sem fór). en fall franfeams
mvndi óhjákvæmileea leiða til
bess að gengi sterlingsnunds.
ins og bá jafnvel lika dollar-
ans yrðí fellt. Við nýrri gjald-
eyriskreppu auðvaldsheimsms
hefur verið búizt síðar á árinu.
en brotthvarf de Gaulle mim
flýta fyrir henni. Sú ringulreið
sem af henni gæti hlotizt í
fjármálum auðvaldsbeimsins
kynni að valda því að ýmsir
beirra sem óskað hafa heit-
ast eftir falli de GauUe myndu
minnast þess að engimn veit
hvað átt hefur fyrr en misst
hefur. — ás.
Kvenskór, götuskór, samkvœmlsskór og kvenveskl
Enskir karlmannaskór
Hafnarstræti 15
SÓL VEIG
Laugavegi 69
i