Þjóðviljinn - 10.07.1969, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 10.07.1969, Blaðsíða 4
4 SfeA — ÞJÖÐ<VlI»nNiN — E%rawtudfl@ur 10. júlí 1969, — málgagn sósialisma, verkalýðshreyfingar og þjóSfrelsis — Lltgefandi: Utgáfufélag Þjóðviljana. Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson. Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson. AuglýslngastJ.: Olafur Jónsson. Framkv.stjórl: Eiður Bergmann. Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Slml 17500 (5 llnur). — Askrlftárverð kr. 150.00 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 10,00. Um tvennt að velja r J lok síðasta mánaðar voru skráðir atvinnuleys- ingjar í landinu 1459, og hafði þeim fjölgað í júnímánuði uim 216. Þessi tala tekur þó aðeins til þeirra atvinnuleysingja, er njóta bóta atvinnu- leysistrygginganna. Ótaldir eru því atvinnulausir skólamenn, sem skip'ta hundruðum í Reykjavík einni og eru líklega álíka hópur yfir landið og atvinnulausir á bótum. Þannig er atvinnuleysið hlutskipti þúsunda á mesta framkvæmdatíma árs- ins, þegar sumarfrí eru að ná hámarki. Og er enn eftir að taka tillit til þess að hundruð ís- lenzkra verkamanna og iðnaðarmanna eru erlend- is við störf til lengri eða skemmri tíma. Þannig er komið atvinnumáluim íslenzku þjóðarinnar eft- ir 10 ára „viðreisnar“-stjóm íhaldsins og Alþýðu- flokks Gylfa Þ. Gíslasonar. jþetta ægilega ástand í efnahagsmálum þjóðar- innar er ekkj nein tilviljun. Ríkisstjórnin hef- ur stefnt markvisst að því allan sinn valdaferil að gera ísland aðgengilegt erlendu fjárfestingar- fjármagni í því skyni að festa landið enn rækileg- ar f viðjar vesturheifflSfefa "efnahagsyfírráðar'Þrjú uppgripaár voru ríkisstjóminni mikilvæg til þess að fleyta efnahagsstefnu sinni inn á annað kjör- tímabil, en afrakstur uppgripaáranna var ekki not- aður til þess að efla framleiðslutæki landsmanna sjálfra heldur í hvers konar óhóf og gróðasöfnun brjóstmylkinga stjórnarstefnunnar. Afleiðingar vanhirðunnar um innlenda atvinnuvegi birtast nú í atvinnuleysinu og almennri eymd. gú neyð, sem stjómarstefnan hefur skapað hef- ur valdið vaxandi vantrú landsmanna á getu þjóðarinnar til þess að lifa frjáls og óháð í land-, inu. Þess vegna er aldrei brýnna en einmitt nú að þjóðlegir strauimar renni saman í eitt voldugt fljót, sem leggi að velli fúnar stoðir þess valda- kerfis, sem nú er að sliga íslenzku þjóðina. Launa- fólk í öllum flokkum á þar beinna hagsmuna að gæta og verkalýðsbarátta síðustu ára sýnir, að launafólk fær ekki sínu framgengt nema barátta þess beinist að hinum raunverulega fjandmanni þ.e. ríkisstjóminni sjálfri. Auk launafólks eiga hvérs konar atvinnurekendur, sem reka fram- leiðslufyrirtæki í sjávarútvegi og iðnaði, og bænd- ur einnig, mikið undir því, að almenningur allur skynji umhverfi sitt í réttu samhengi og leggi grundvöll að traustu atvinnu- og efnahagslífi í landinu. Við megum vera minnugir þess, að fyr- ir 25 ámm tókst í fraimhaídi af einingunni um lýðveldisstofnunina, að tryggja einingu um ný- sköpun atvinnulífsins, sem við búum að enn þann dag í dag. Að sönnu verður nýsköpun atvinnu- lífsins nú að vera á nokkuð öðrum grunni og mið- uð við nýjar kringumstæður. En samt er það veiga- mikil staðreynd, sem við verðum að horfast í augu við, að takist ekki að tryggja nýsköpun innlendra atvinnuvega og leggja þannig grundvöll að mann- sæmandi lífskjörum Íslendinga næstu áratuga, bíður þjóðarinnar ekkert annað en hrun „viðreisn- arinnar“. — Það er aðeins um tvennt að velja. — sv. Er stéttaskipting ríkjandi í þjóðíéiagi sósíalismans? Oftlega heyrist því fleygt, að þar eð fóUd er rmsmunandi greitt eftir stártfi í Sovétríkjun- um, sé raunverulega um stótta- skiptingu að ræða. Rússneskiur blaðamaður, Pjotr Petrof að nafni, ræðir þetta nokkru nán- ar í éftirtfarandi grein, sem er frá fréttastofúnni APN: Launastiginn í Sovétríkjun- t«m hefur það vissulega í för með sér, að sumir sovétJborgar- aimir hafa betri ráð á ýmsum lífsins gæðum en aðrir. Og svo er Ifka ráð fyrir gert í þjóðfé- lagi sósíalismans. Sósíalismi þýðir á engan hátt launajöfnuð, þannig, að allir vinni sér inn það sama og séu á sama efnahagsstigi. Þvert á móti þýðir sósíalisminn það, að hverjum einstökum borgara er greitt í Béinu hluitfalli við það, sem hann innir af hendi til þjóðfélagsins. Það er aliþekkt, að í Sovétríkjunum er lögð mikil áherzíla á efnalega hvaita, sém hvatt geta verkamenn til þess að framleiða rneiri c»g betri vörur og inna verk sín betur af hendi. En leiðir þetta til stétta- skiptingar í þjóðfélaginu? Fjarri því. I marxistískum skilningi eru sitéttir efríahagshópar innan þjóðfélagsins og vel að merkja hópar með andstæða hagsmuni- Það er eikki aðeins það, að þrælaeigandinn sé betur stæður en þrælar hans og verksmiðju- eigandinn hafi „betri ráð“ en verkamennimir. Rætumar standa dýpra. Vilji þrællinn ná betri kjörum, er það aðeins unnt með því að minnka þann hlulta af fram- leiðslu hans, sem þrælaeigand- inn tekur í sinn hlut. Það sem er gott fyrir þrælinn, er óhag- kvæmt eiganda hans — og öf- ugt. Neyðist verksmiðjueigand- inn til þess að greiða hærri laun, þýðir það, að hann fær tiltölu- lega minni gróða, og aftur sjá- um við, að stéttimar tvær eiga andstæðra hagsmuna að gæta. Samsvarandi andstæður milli borgara með misjafnar tekjur þekkjaist okki í þjóðfélagi sósaal- ismans. Hljóti einhver hærri laun, eru þau ekki iféngin á kostnað annarra. Þau eru bcin affleiðinig af mledri framileiðslu, verðmætara framlagi. Hér á það og við, að enginn hluti af framleiðslu sovézkra verka- manna fer í vasa verksmiðju- eigenda eða hluthafa, þar eð yngir slikir eru til, og verka- -------------------------------$ Benedikt Gíslason frá Hofteigi: UM HEYVERKUN Það vár í fyrra sumar að l>ess gátu Stjómartiðindi að ég hefði lagt inn umsókn um einkaileyfi á heyverkun. Ekki veit ég hvað margir hlóu að þvi, en hitt veií. ég að flestir hafa látið sem litið eða ekkert væri. Þess er náttúrlega von. fslendinigar eyðileg’gja ekki nema 30 - 40 - 50i% aí grasin.u, sem sprettur á túnunum etftir dýra ræktun, dýran áburð og allmikinn og dýran vinnukraift, þar á meðal dýrar vélar. Hér er ekki verið að ýkja neitt. Rannsóknir sýna þefcta. Sfcað- neyndÍTi er sú að íslendingar láta sem h'tið sé. Ég heí látið mig skipta J>etta. bæði í ræðu og rifci. íslendingar svaira þessu máli með því að bera eitnað sprenigiefni á fcún- in, svo anniað hvort vaxa þau ekiki neitt, — slétt ekki neitt — eða getfa helminig heyíalls af því sem vel ræktuð jörð á fs- landi gefur af sér, að því er mömg staðfest dæmi sýna að hún gerir. Tvenmt er fyrir hendi og þó órjúfanlega sam- tengt í heyskap á íslandi. Hey- ið verður að slá og þurrka jafnskjótt og Jjað er full- sprofctið og efnainn-ihaldið mest og auðmeltanlegast, og atf því leiðir að á.hverjum einiasta bæ á íslandi verður heyskapur að fara fram á líkum tíma, græn- fóðuirsláttufinn þó ekki fyrr en langsíðast og jafnan seint á surnri. Þetta -þýðir það að til verður að vera heyþurrkunar- stöð á hverjum bæ, og allt mál- ið er þetta, að sé ekki þessi heyþuirrkumarstöð til tapast etfnisinndhald heysins í þeim mæli er áður nefndi ég. Af þessum staðreyndum hef ég hu-gsað málið á þann veg að hér dugd ekkert annað en hey- verkuniarstöð á hverjum bæ méð þedm afköstum að hey verkist allt áður en það ýmist tapar eða breytir efniainnihaldi. Málið hef ég bugsað lengi og ýmsar athuganir í heyverkun hatfa glöggvað fyrir mér hvera- ig þetta mætti leysa og undan og ofam af því hef ég talað og ríiað, án J>ess að það hrófli mikið við þjóðinni, bændunum fyrst og fremsfc, að tvær til þrjár sátumar af fimm hverfa út í veður og vind á túndnu. Mín hugmjmd er einföld, svo sem vera ber, og eins og ég sagði studd athugunum, sem nálgast reynslu, ódýr þar að auiki, þótt allt sé nú dýrt. Mín hugimynd er sú, að byggja hús til að þurrka heyið í við hlöðuna og J>essu heyi sem þornar í húsiriu síðan blásdð í hlöðu og húsið fyllt á ný og Jmrrkað á ný‘. Húsið er byggt á stólpum, svo að loft leiki undír því öllu saman. f botninn er laigt net af pípum með heifcu vatni eða gufu, sem hiifcuð er upp með olíu í k.atli, þar til gerðum. Síðan knýr loft- sknúfa á þaki þetta hedta lof-t upp í gegnum heyið. Byggist þebta á því, að loftpípuigangair eru í heydnu, sem loftið ledtar upp í gegnum, og það er ein- mifct sú hldð á þessu máli sem ég hef komið rannsóifcnum vdð, að gera mér grein fyrir, og í því efni byggði ég fyrsfcu hlöð- uma á fslandi með loftgangi undir heyi. Brennur hey aldirei í slíkum hlöðum, og nú munu fáar hlöður íeisfcar án þess að loft leiki undir heyinu. Strax og heyið fer að þoma í húsinu aukast þessir loftgang- ar, svo að stríður stormur gengur upp í gegnum hoyið, en í storminum þormar heyið bezt og fljótaet og í samræmi við það verður a-fl skrúfunniar að vera. Skrúfun.a verður að knýja með rafmagni eða mótor. Ég vil bú-a út hifcakerfið og hafa það afl á skrúfunni, að 25 hestar þomd á 5-6-7 tíroum eftir raka- stigi, og má þá þuirrk-a tvær hlöður á sólarhring eða 50 hesta. Eftir 14 diagia væru þá þurrir 700 hesfcar, en há kæmi síðar til og seiniast grænfóður, alls um 1000 -1200 besfcar og medira hey þarf ekki íslenzkur bóndl sem býr með skynsemd. Olíunofkundnia má mefca á eft- irfararídi hiáfct: íslendingar Framihald á T síðu í auðvaldsþjóðfélaginu: „Sagðirðu vinnurannsóknir?! Láttu verk- stjórann fá hann þennan og segðu, að við verðHm að auka fram- leiðsluna“. menn sjálfir eigendur verk- smiðjanna. Sé sovézkur verkamaður ó- ánægður með tekjur sínar, er það tvennt sem hann getur gert: Hann getur unnið betur og auk- ið verkíhæfni sína, svo hann vinni þjóðfélaginu meira. Ásamt félögum sínum getur hann líka stuðlað að aukinni framleiðni og framleiðslu og aukið þannig velferð þjóðarheildarinnar. Með því móti skapast meir handa öllum, og hann mun sjálfur hljóta sinn hlut af þeirri aukn- ingu. Af þessu tilefnj vildi ég leggja áherzlu á það, að enda þótt við álífcum launamismun og ábatá- von nauðsynleg á þessu stigi þjóðfélaglsins, teljum við einnig, að slíks megi ekki gæta um of. Launamismunurinn milli hinna hæst- og lægstlaunuðu er til- tölulega lítill. Verksmiðjustjór- inn, kvikmyndaleikkonan og verkamaðiírinn búa í samskon- ar íbúðum og lifa furðanlega lfku lífi, hvað efni snertir. Og þjóðfélagslega skoðað. er enginn aðskilnaður þeirra á milli. Stað- reyndin er sú, að allmargir verksmiðjustjórar fá minna kaup en duglegir verkamenn í sov- ézkri kolanámu. Sem sann- gjamt er. Þrátt fyrir alla fcækni nútímans er starf námuverka- mannsins erlfitt, hættulegt og ó- þægilegt og veröur að launast samkvæmt þvi. Feira vil ég nefna. Framiar öllu vil ég minna á það, að sósíalisminn er aðeins skref áleiðis til kommúniisma. 1 þjóð- félagi sósíalismans fáum við lau-n í beinu hlutfalli við það, sem við innum af hendi. í þjóð- félagi kommúnismans mun framleiðslan hafa aukizt svo mjög, að gnaagð verður alls. Ábatavonin verður þá ekki nauðsynleg og raunar beinlínis tilgangslaus- Sérhver borgari mun þá vinna sem bezt hann getur og fá eftir þörfum. Það er lan-gt þangað til við verðum komnir svo áleiðis, en ekki eins langt og sumir ímynda sér. Þeg- ar eygjum við niðurfelling húsa- leigu og lækkun almennra far- gjalda sem skref í þessa átt. Nú þegar er um það bil þriðj- ungi þjóðarteknanna dreilt til verkalýðsins aftur eftir meg- inre-glum kom.mún ismans — það er að segja í samræmi við þarfir einstaklingsins án tillits til þess, hvað hann innir af hendi. Einn þáttur slíkrar þró- unar er húsnæðis- og húsaleigu- stefna rikisins, sem felur það í sér, að sú smávægilega húsa- leiga, sem greidd er, nægir ekki fyrir viðhaldi. Nefna má það, að öll menntun og kemnsla er gjör- samlega ókeypis; sama máli gegnir um alla heilsuvemd- Þéttriðið net sumarleyfis- og hvíldarheimila er mjög styrkt af hinu opinbera. Það ætti eikiki að þurfa að taka það fram, að sú meginregla, að menn fái gneitt eftir því, sem þeir inna af hendi, á ekki við um eftir- launafólk og öryrkja. Samkvæmt sovézkri skoðun hafa þeir, sem draga sig í hlé frá framleiðislu- störtfum, unnið fyrir hverjum kópeka atf eftirlaunum sínum. SÓLUN Látið okkur sóla hjói- barða yðar, áður en þeir eru orðnir of slitnir. Aúkið með því endingu hjóibarða yðar um helming. Notum aðeins úrvais sólnin.qarefni. BARÐINN hjf Ármúla 7 — Sími 30501 — Reykjavík

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.