Þjóðviljinn - 15.08.1969, Blaðsíða 1

Föstudagur 15. ágúst 1969 — 34./árgangur— 179. tölublað.
íslendingar halda forus tunni í B-fíokknum
í 5. umferð úrslitakeppninnar
á Heimsimeistaramó'ti stúdenta í
skák tefldu ísiendingar við Svía
og uranu með 3 vinningum ge-gn
1. Guðmundur Sigurjónsson tap-
aði en Haukur Angantýsson,
Jón Hálfdanarson og Trausti
Björnsson unnu aílMr.
í 6. umferð tefldu íslending-
ar við ísraelsmenn og unnu
| ísraelsmenn 2 skákir, Islending-
! ar eina en ein fór í bið. Guð-
mundur vann en. Jón og Trausti
töpuðu, Haukur á biðskák, er
gæti orðið jafntefli, að því er
sagði í fréttaskeyti til Ríkis-
útvarpsins.
íslendingar ©ru enn í efstia
sæti í B-flokki með I6V2 vinn-
ing og eina biðskák, ísraels-
menn koma fast a eftir með 16
vinninga og biðskák, og Ung-
verjar eru þriðju með 16 vinn-
inga, en gegn þeim tefla Is-
lendingar í, síðustu umferðinnii
Ólokið er enn þrem umferðum.
í A-flokk( er sovézka sveitin
langefst með 18tj> vinning en
hin júgóslavneska kemur næst
með 14V2 vinning.
B«>-
s f
Eitt furðulegasta móí sem upp hefur komið hér á landi:
2,2 TONN AF ARSENIKI Á FLÆK-
INGI UM BORGINA OG NÁGRENNI
- magn er nœgir til oð drepa 200-300 miljónir manna
□ Upp er komið ákaflega furðulegf og dularfullt mál hér í Reykja-
vík. Fyrir alllöngu fann hreinsunardeild borgarinnar tunnur er höfðu
inni að halda samtals 2,2 tonn af arseniki í úrgangshaugum glerverk-
smiðjunnar sælu við Súðarvog. Er magn þetta svo mikið, að nægja
myndi til að drepa 200 - 300 miljónir manna.
□ Ekki hefur Þjóðviljinn fengið upplýst, hve langt er
síðan þessar óhemju eiturbirgðir fundust, líklega þó yfir
2 ár, en síðan þær komu upp á yfirborðið úr iðrum gler-
fjallsins virðast þær hafa verið á ótrúlegum flækingi um
borgina og nágrenni. Fyrst virðast þær hafa verið flokk-
aðar undir rottueitur og varðveittar sem slíkar í vörzlu
borgarinnar í geymslu við Vegamótastíg. Þá var gripið
til þess ráðs að flytja eitrið í sprenigiefhageymslu borgar-
innar á Hólmsheiði í ,,öryggisskyni“. Sem dæmi um ör-
yggið sem af þeirri ráðstöfun kynni að hafa leitt má
nefna, að Hólmsheiði er á aðrennslissvæði vatnsbóla
Reýkjavíkur og > nágrennis, þannig að hefði orðið spreng-
ing í geymslunni á meðan arsenikið var þar varðveitt,
hefðu vatnsbóiin verið í yfirvofandi eitrunarhættu um
ófyrirsj áanlega framtíð. Loks var arsenikið þó flutt að
Korpúlfsstöðum þar sem það bíður nú skipsferðar til
Svíþjóðar.
Baldur Möller ráðuneytisstjóri í
áó'.rismiálaa-áðu'neytinu sikýrði
Þjóðviljaniuim svo frá í gær, að
ráðuneytið hefði fengið vitneskju
uim málið 11. þ-m- er iþvi barst
bréf frá lögreglusitjóranum í R-
vík, þair sem hamn m.a. fór fram
á að látim yrðd fara fralm dóms-
rannsókn vietgna þessa arsenik-
fundar.
Bkfci fcvað Baíldur sér vera
kurmugt um, hvenser arseniikið
hefði fundizt fyrst í haugum
glei’verksimiðjuininar gömlu við
Súðarvog, en það myndi ruoktouð
íangt síðan. Þá sagði hann, að
enn hefði ekki verið rannsakað
hvaðam arsenikið hefði komið
þangað eða hver hefði átt það.
Hitt væri vitadf að örlitið ma-gn
af arseniki væri notað í sam-
bandi við gilergerð. Bendir það
til ásamt fundarsitaðnum, að upp-
runa arsenifcsins sé að leita i
saimibamdd við glerverksmdðjuna.
Hins vegar taldi Baldur það stóir-
furðulegt, að hægt hefði verið að
fá svona mikið magn a£ airseniki
afigreitt erlendis frá, til hverra
nota sernm það hefði átt að fara.
Baldur sagði að fyrst hefðd ar-
senikið verið sett í geymslu hjá
borginni sem hvert aniniað rottu-
eitur, en arsenik mun notað í
rottueitur, í örsmáum mæli að
vísu. Um mánaðamótin júní og
júlí, að bairun talldi, var það svo
íluitt í sprengjuefnageymsluna á
Hólimsheiði.
Rúnar Bjaii-nason slökikviliðs-
stjóri, sem jafnfraimt er yfirmað-
ur alma.nnavarna í borgiinni var
svo fenginn til þess að gera ráð-
staifianir tíl þess að koana eitrinu
endanlegá fyrir. Saigði Rúnair í
viðtali við Þjóðviljann, að hanin
hefði ekiki tallið ráðlegt að reyma
aö eyða því hér á landi, þvi
mjög torvellt mun að eyða því.
Komst hamn svo í samíband við
fyrirtæki eiitt í Svíþjóö, er ætlar
að taka við eitrinu og verður það
sent utan með fyrstu skipsferð,
sagði Rúnar. Þá kvað hanm ekki
hafa verið talið ráðleigt að geyma
arsenikið lengur í sprengiefna-
gleymslunni á Hólmheiði og hefði
það því verið flutt að Korpiilfs-
stöðum og biði þair nú brottfarar
af landinu.
Lögreglustjóri var efcki í borg-
irnni í gær og Bjarki Elíasson yf-
iriögregluiþjónn kvaðst ekki vera
kunnugur málinu, sagði að yfir-
sakadómari, Þórðiur Bjömsson,
myndi hafa fengið það beint til
ranmsóknar. Hins vegar tókst
Þjióðvilljanum ekki að ná tali af
Þórði í gærkrvöld.
Guðjón Þorsteinsson, yifirmaður
hreinsunardeildar borgarinnar,
skýrði Þjóðviljanuim hirns vegar
svo frá, að hann hefði fyrst feng-
ið vitmesikju um srsenikið um bað
bil vi'ku af júní, en þá myndi það
hafa verið búið að liggja um tvö
ár ajmiJk. í geymslu sem mein-
dýraeyðir borgarinmiar hefur fyr.
Framhald á 7. síðu.
30 múrarar leítaeftir vinnu vtra
Það er ekkcrt atvinnuleysi hjá
okkur nú þessa stundina, sagði
starfsmaður á skrifstofu Múrara.
félags Rcykjavíkur er Þjóðviljinn
ræddi við hann í gær, en það er
ekkert vafamál að atvinriuleysi
verður i haust og yeit ég ekki
hvað gæti bjargað því úr þessu.
Við höfurn því verið að þreifa
fyrir okkur mieð vinnu erlendis
nú undanfarna mánuði og er lík-
legt að fyrsti hópur múrai'a fari
héðain um næstu mánaðamóit tíl
Hagen í Vestur-Þýzkailandi en 30
manns hafa þegar látið skrá sig
hjá okkur hér. Líágimarkskaup
múrara í Þýzkalandi er 6 mörk
en algengit mun vera að það köm-
ist upp í 10 mörfc, þ.e. uim 220 kr.
íslenzkar. Hér er tímakaupið hins
vegar 75 krónur svo að það mun-
ar allimikilu, og eðlileigt að menn
láti freistast ef þeir geta rifið
upp mdfclar teibjur, ekfci sízt þar
sem hér bíður þeirra ekki anmað
en atvinnuiéysi innan skiamms.
Við höfum einindg þreifað fyrir
okkur migð atvinnu fyrir múrara
á Norðurlöndum en eklki fenigið
nógu jákvæðar unidirtektir hjá
faigfélögunum þar, helzt kemur
Noregur til greina.1
A tvinnuleysisbætur
hafa loksins hækkað
□ Nú nýverið hefur stjórn Atvinmnleysistryigigingasjóðs
tilkynnt verkalýðsfélögunum að þau skyldu greiða" hærri
atvinnuleysisbætur en áður vegna breytinga sem urðu á
kiaupi í maí-mámuði síðastliðnum. Hækka atvinnuleysiábæt-
ur úr 396 kr. á daig — hámarkið — í kr. 441 á dag.
Þjóðviljinn tók þetta m'ál upp
um miðjan júní-mánuð og benti
á að þá höfðu enn ekibi verið
hækkaðir dagpeningar atvdnnu-
leysistrygiginga, enda þótt laum
hefðu hækkað 19. maí. Og það
er svo ekki lan.gt um liðið síð-
an sitjóm Atvinnuleysisitrygg-
irugasjóðs komst að þeirri nið-
urstöðu. að síðustu kjarasamn-
ingar um 1200 krónur á mán-
uði hiafi verið um vísitöliubætur
og þess vegna ættu atvinn.u-
leysisbæturnar að hækka.
Hins vegar hækka bæturniar
ekki frá 19. maí heldur fná 1.
júlí.
Hækkun daigpeniniga hefur
orðið sem hér segir:
Einhleypir 286 kr.
hækkun kr. 30,00
Hjón 331 kr.
hækkun kr. 35,00
Bann 31 br.
hækkun kr. 3,00
Hámarksbætur 441 kr.
hækkun kr. 45,00
Bætum'ar b.reytast aftur 1.
september vegn-a breytinga á
framfærsluvísitölunni, að því
er Hjálmar Vilhjálmsson tjáði
blaðinu í gær.
Afleiðing síðustu gengisfellingar:
/
22 stiga hækkun vísitölu
framfærslukostnaðarins•
Eins og frá var sagt hér í
Þjóðviljanum í gær hefur
Kauplagsnefnd reiknað út
vísitölu framíærslukostnaðar
í ágústbyrjun og reyndist hún
131 stig og hafði hækkað um
6 stig frá því hún var reikn-
uð síðast út en það var í maí-
byrjun. Segir í fréttatilkynn-
irtgu Hagstoiunn'ar um þessa
hækkun að hækkanir þær
sem orðið hafa á tímabilinu
maí-ágúst á fjölmöirgum lið-
um vöru og þjónustu eigi
rætur að rekja til gengisfell-
ingarinnar í nóvember 1968
og launiahækkuniar í maí sl.
Launahækkanirnair í maí vorú
hins vegar. knúðar fram til
að mæta kjaraskerðingu af
völdum genigisfeninigarinnar,
þannig að allar stafa þessar
hækkanir af gengisfellingunni
á einn eða annan hátt.
Fróðlegt er að gera sani-
anburð á liækkunum þeim
sem orðið hafa á vísitölu
framfærslukostnaðar frá i
nóvemberbyrjun 1968, , þ.e.
rétt áður en gengi islenzku
krónunnar var fellt, og þar
til nú í ágústbyrjun. Á þess-
um 9 mánuðum hefur vísi-
talan sem sé hækkað um 22
stig eða úr 109 stigum 1. nóv.
1968 í 131 stig 1. ágúst 1969.
Vörur og þjónusta, sem er
aðalliður framfærsluvísitöl-
unnar. hata hækkað í heild
um 24 stig úr 111 sti'gum í
135 stig.
Breytíngar á einstökum ,
undirliðum eru þessar:
★ Matvörur, hækkun 26 stig,
úr 113 í 139, þar af brauð,
kex og mjölvára 30 stig, úr
M2 í 142, kjöt og kjöfvörur
18 stig, úr 114 í 132, fiskur
og fiskvörur 28 stdg, úr 111 í
139, mjólik, mj ólkur vörur,
feitmeti og egg 23 stig, úr
,117 í 140, ávextir .36 stig. úr
100, í 136. aðrar matvörur
33 stig, úr 114 í 147.
★ Drykkjairvörur, þ.e, kaffi,
gosdrykkir, áfengi o.fl., hækk-
un 27 sti'g, úr 115 í 142.
★ Tóbak, hækkun 23 stig,
úr 109 í 132.
★ Föt og skófatniaður, hækk-
un 27 Stig, úr 108 í 135.
★ Hiti og rafm>agn, hækk-
un 24 stdg, úr 109 í 133.
★ Heimilisbúnaður, hrein-
lætisvörur o.fl., hækkun 23
stig, úr 109 í 132.
★ Snyrtivörur, snyrting,
hækfcun 28 stig, úr 109 í 137.
★ Hei'lsuvernd, hækkun 25
stdg, úr 113 í 138.
★ Eigin bifreið, hækkun 27
stiig, úr 110 í 137.
★ Fargjöld o.þ.h., hækkun
31 stig, úr 114 í 145.
★ Síma- og póstgjöld, hæfck-
Un 28 sti'g, Úr 100 í 128.
Lestrarefni, hljóðvarp,
sjónvarp, skemmtandr o.fl.,
hækkun 14 stig, úr 109 í 123.
ic Anniað, hækkun 15 stig,
úr 112 í 127.
Aðrir aðalliðir framfærslu-
vísitölunnar hafa breytzt sem
hér segir á þessum 9 mónuð-
um: Húsnæði héfur hætokað
um 6 stig, úr 103 í 109. Gjöid
til, opinberra aðila • (almanma-
tryg'gin gaiðgj ald, sj úkrasam-
. lagsgjald o.fl.) hafa hækkað
um 23 stig, úr 101 í 124. Frá-
dráttarli ðu rin.n f.i ölskyldubæ-t-
ur hefur hin;S vegar hækkað
um 10 sti'g, úr 100 í 110. í
heild hefur því vísitala fram-
færslukostnaðar hækkað
einsog áður sagði um 22 stig
eða úr 109 í 131 stig. /
Á sama tínva (9 mánuðum)
og vísitala framfærslukostn-
aðar hefur liækkað um 22
stig hefur verðlagsuppbót á
kaup hækkað aðeins um 15,5
stig, þ.e. úr 11,35 stigum 1.
desember 1968 í 26,85 stig 1.
september n.k. Þar við bæt-
ist, að verðlagsuppbótin
greiðist aðcins á 10 þúsund
króna grunnlaun á mánuði
en ekki öll laun manna. Svar-
ar 15,5% hækkun hennar því
til 1550 króna launaliækk-
unar á mánuði og eiga þess-
ar 1550 krónur að bæta
raönnum upp allar hækkan-
ir á vöruverði, þjónustu og
opinberum gjöldum, sem orð-
ið liafa frá í nóvember 1968,
getur hver dæmt það bezt af
eigin raun, hversu langt þess-
ar 1550 krónur hrökkva til
þeirra hluta. Og ekki má
gleyma því, að launjjegar
fengu engar hækkanir á verð-
lagsuppbótinni fyrr en seint
í maímánuði, þótt þeir ættu
að fá 1200 króna hækkun
strax 1. marz sl. 1200 krón-
urnar fengu þeir eltki fyrr en
19. maí sl. og 1. sept. n.k.
eiga þeir að fá 350 krónur
til viðbótar.
V
s