Þjóðviljinn - 15.08.1969, Blaðsíða 4

4 sfe>A — ÞJÖÐVTL«raMN — Föstudagur 15. áigöst 1369.
7
— málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Otgefandi: Otgáfufélag Þ|óðvil|ans.
Rltstjórar: Ivar H. Jónsson (ób.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttarltstjórl: Sigurður V. Friðþjófsson.
AuglýslngastJ.: Olafur Jónsson.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgrelðsla, auglýslngar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Siml 17500
(5 Ifnur). — Askriftarverð kr. 150,00 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 10,00.
Blómatímar í Morguablaðiau
j£nn eru þeir iðnir Morgunblaðsmenn að skrifa
dag.eftir dag um blessunarrík áhrif stjórnar-
stefnunnar á atvinnumálin. Þeir sem þannig rita
virðast ekkert skeyta um þó þess háttar skrif
hljóti að orka á allan þorra lesenda sem logandi
háð, — og framundan mesti atvinnuleysisvetur í
manna minnum ef áfr^m heldur sem nú horfir.
Fyrir kemur líka að sjálfur forsætisráðherrann
vendir sínu kvæði í kross og tekur að ávíta elsku
vini sína atvinnurekenduma vegna vantrúar
þeirra á hina blómlegu tírna sem ríkisstjórn
íhaldsins og Alþýðuflokksins sé að búa þjóðinni
með árlegum gengislækkunum.
Quðmundur J. Guðmundsson, varaform. Dags-
bnánar, vék að þessari afstöðu atvinnurekenda
í viðtali við Þjóðviljann nýlega, og sagði þá meðal
annars: „Það sem kannski er alvarlegast er það,
að almennir atvinnurekendur hafa ekki hug á
auknum rekstri, stækkun eða eflingu fyrirtækj-
anna. Þeir eru haldnir trúleysi, vonleysi. Úrræði
þeirra þeinast niður á við: Að lækkun. kaups,
fækkun starfsfólks o.s.frv. Bjartsýnin í leiðurum
Morgunblaðsins nær ekki til reykvískra atvinnu-
rekenda í dag. Annað hvort lesa þeir ekki Morg-
unblaðið eða þeir trúa því ekki. Það grúfir svart-
sýni yfir öllum þeirra framkvæmdum og hug-
myndum. Þetta trúleysi, þessa svartsýni er ekki
svo auðvelt að skilgreina í tölum, en þetta á ótrú-
lega mikinn þátt í þeim samdrætti, sem orðinn er
og nú er að ganga yfir“.
j>au virðast þannig ekki mikil áhrifin, sem íhalds-
stjórnin nær með áróðri sínum um blessunar-
rík áhrif stjórnarstefnunnar almennt og stór-
felldra árlegra gengislækkana sérstaklega. Það er
fróðlegt lestrarefni að fletta upp áróðursplögg-
um ríkisstjórnarinnar og efnahagssérvitringa
hennar frá gengislækkuninni 1967, fyrir tveimur
árum. Þá hafði tekizt að reikna það furðu ná-
kvæmlega út, hversu mikil gengisfellingin þyrfti
að vera til þess að allt atvinnulíf íslands tæki að
blómstra eins og fífill og sóley á vordagínn. Ári
síðar hafði nákvæmlega ekkert af spádómunum
um blessun gengisfellingarinnar fyrir atvinnulíf-
ið rætzt, og þá fóru Bjarni og Gylfi og efnahags-
sérvitringamir enn á stað og felldu gengið rösk-
lega, með miklu minni gengisfellingu brezka
pundsins að yfirvárpi. Og upp hófst söngurinn
sem enn er sunginn, þvert á allar staðreyndir uim
atvinnuleysi og samdrátt, að nú hefði gengisfell-
ingin 1968 fært atvinnuvegunum hin ákjósanleg-
ustu starfsskilyrði. Það sem gerzt hefur á þessu
ári er nógu nálægt til þess að slíkur áróður snýst
1 háð. Ekki sízt þessa daga, þegar „innsta ráðið“
er farið að bollaleggja nýju gengislækkunina í
haust, — 1969! Hvergi í nálægum löndum yrði
slíkt stjórnarfar látið viðgangast ár eftir ár, án
þess að ráðherramir og efnahagssérvitringar
þeirra væru beðnir að snúa sér að öðum störfum
en landstjórn. — s.
í' slikum fan&abúðum er Manolis Glezos lialdið helsjúkum.
f gær birti Þjóðviljinn á-
varp það, er Manolis Glezos
tókst að smygla úr fangabúð-
um grísku fasista- og Nato-
stjóm.a-rinniar á eynni Leros.
Glezos er ein af hetjum
grískrar alþýðu og vel þess
vert að kynna lesendum öign
nán>ar æviferil bans.
Manolis Glezos fæddist ár-
ið 1922 á eynnd N>axos. Unig-
ur kynntist hann af edgin
reynd erfiðu l'ífi sjómann.a
og námumianmanna í brenni-
steinsm.ámumum. Þrældómur
og armæð'a gerir* þetta fólk
gamalt fyrir tímann. 35 ára
líta koaumar út sem grá-
hærðar, gamlar konur, Þeg-
ar börnin alast' upp dreym-
ir þau um skó, sem þau eigm-
ast aldrei.
Fjórtán ára gamaH flutt-
ist Glezos með fjölskyldu
sinni til Aþenu, sem settist að
í einu verkiamann.ahverfinu.
Að loknu námi í menmtaskóla
fór Glezos í hagfræðideild
háskóla.
Aðfaranótt 31. maí 1941
fimm vikum eftir að her Hitl-
ers hafðd hertekið Aþenu-
borg — læddust svo tveir
nítján ára gamlir stúdentar
eftir leynigöngum upp á
Akropolis. Yfir , hofum og
klettum hinnar fomhelgu
hæðar blakti hakakrossfán-
inn, blóðugt tákn ofbeldisins,
til storkun.ar hinni frelsis-
unn.andi grísku þjóð. Anmar
þessara stúdenta var Manolis
Glezos. Báðdr böfðu þeir á-
setf sér að skera niður haka-
krossfánann. Þetta var erf-
itt verk og drjarft: dauðinn
beið þeirra. ef upp kæmist.
En þetta tókst, eftir að þeir
höfðu þriisvar sinnum klifrað
upp fániastön.gin.a sjálfa, svo
rammlega var fáninn festur.
Piltamir komust umdian. '
Það var ekki fyrr en íimm
árum síðar, sem kunnuigt
varð, hverjir höfðu urundð
þetta afrek. En ætíð síðam,
hefur Manolds Glezos verið
eim af þjóðhetjum Grikkja.
Skömmu eftir að þetta
gerðist, sem nú hefur verið
lýst, ætlaði GJezos og vinur
hans að flýjá með skipj frá
Grikklandi. Naíistar hand-
tóku þá um borð, en vissu
ekki, hverjum þeir höfðu náð.
Engu að síður börðu þeir
Glezos svo, að bann fékk
lungnablæðingar, er leiddu
aftur af sér berkla. f fan.gels-
issjúkrahúsd fékk Glezos vitn-
eskju um það, að búið væri
að skipuleggja „þjóðlegu mót-
spymiuhreyffimguna" (EAM).
Nokkm síðar tókist homum
að flýja.
Þá hefst s'tairfsemi Glezos-
ar í mótspymu'hreyfimigunni.
Hann verður ednn bezti skipu-
leggj'ari leynilegrar útgátfu-
starfsemi og hlífði sér hvergi.
Haustið 1944 var hersetu
nazista í Grikklandi lokið. í
desembar 1944 hófst innrás
brezka hersins. Enn hófst
frelsisbarátta grískrar al-
þýðu, er nú beið ósdgur. Og
enn hófst mótspyrnuhreyfimg,
lönig og erfið barátta. fyrir
sömu frelsishuigsjónunum og
fyrr.
Manolis Glezos var nú orð-
inn landskunnur leiðtosi í
EAM og vann við blaðið
„Rizopastis", sem þá var
ann.að stærsta blað Grikk-
lands. 1947 hóf afturhaldið
ofsóknir og handtökur ýmissa
ritstjór,a þessa blaðs. í júní
1947 'er blaðið bannað, sivo
og Kommúnistaflokkur Grikk-
lamds . og fleiri róttæk sam-
tök. Fan.gabúðimiar fyllast af
tuigum þúsunda lýðræðis-
sinna. Hvem morgun heyr-
ast skothveilir aftökusveit-
annia á götum Aþenu.
f marz 1948 var Glezos
bandtekiinn, ákærður fyrir
að bafa birt í blaðinu grein
eftir forinigja Kommúnista-
flökksins, — og dæmdur til
dauða fyrir það. Og í ákæru-
gkjalinu var hanm eineig á-
kærður fyrir ^ið hafa skorið
niður h'akakrossfánann 1941!
Konungshyskið grísika og aft-
urhaldið í krinigum það þorði
nú loks að sýna sitt rétta
andlit á ný, enda undir vernd
brezkra og bandarískra herja.
Ekki var þó dauðadómin-
um yfir Glezos fullnægt í
þetta sinn. í annað sdnn var
Glezos dæmdur til dauða ár-
ið 1949, gefið að sök að bafa
reynt að flýja til útlandia.
Enn þorði þó ekki grísika aft-
urhaldið að framkvæma
dauðadóminn, enda dundu
mótmælin yfir úr öllum átt-
um. Vincemt Auriol, þáver-
andi Frakklandsforseti, de
Gaulle, Eléanor Roosevelt,
Einstein o.fl. sameinuðust um
að bjarga Hfi hans.
Fyrir kosnin.garmar 1951
var Glezos boðinn fram til
þings, þótt í fanigelsi sæti.
En afturhaldið rak upp stór
augu daginn eftir kosning-
amar: Glezos hafði verið
kjörinn á þing í Aþenu!
Kosnin.gin var að sjálfsögðu
lýst ólögleg.
1954, eftir sjö ára fangels-
isvist, var Glezos að lokum
sleppt úr famgelsi, þá heilsu-
bdluðum miannd. Þrátt fyrir
það hieníti hann sér í starfið.
1955 skipulagðá hann með
öðrum EDA, en það er
skammstöfun hdnnar „lýðræð-
issdnnuðú vinstri fylkimgar**.
1956 varð hann aðalritstjóri
blaðs samtakannia, „Avghi“.
Þann 5. des. 1958 var bann
aftur tekinn fastur, sakaður
um að hafa leyndlegt samband
vdð einn af forustumönnum
hins bannaða Kommúnista-
flokks. Aðdragandd handtök-
unnar var m.a. só, að í maí
sama ár höfðu farið fram
kosningar í Grikklandi. EDA
fékk í þeim kosndnigum, þrátt
fyrir ógniarstjóm og „stfsókn-
ir, 24,3% allra greiddra at-
kvæða, 79 þingmenn og
en ein,a miljón atkvæðe- Aft-
urhaldið varð gkelfin.gu lostið
og hóf þegar ofsó'knir gegn
samitökunum.
f þetta sinn var Glezos á-
kærður fyrir „njósnir** sam-
kvæmt lögum frá fasdsitatím-
um Metaxosar fyrir stríð.
Enn ednu siinni vofði dauða-
dórnur yfir honum; enn einu
sdnni þorði fasástastjómin
glríiska eik'ki að framfylgja
honum, vegna mótmælaöldu
um allan heim. f fjögur ár
var Glezos þó haldið í dýfl-
issu. En 15. desember 1962
var honum loks sleppt úr
fangelsi og baráttan hófst á
ný.
Og nú sdtu,r Manolis Glez-
os. helsjúkuæ maður í þræla-
búðum þeirrar fasistastjóm-
ar, sem enn situr að völdum
með fullri samábyrgð félaga
síns í Nato — nefinilega ís-
lands.
I
Nokkur œvlatrlS'i grisku þióSheffunnar sem
er fangi Nafo-sfjórnarinnar i Grikklandi
Samband veitinga- og gistihúsaeigenda:
Gestir vínveitingastaða taki
kvittanir fyrir greiSsimma
Sumir hafa látið hafa það eft-
ir scr að ,„sjússamir“ kostuðu
ekki ætíð það saina á hinum
ýmsu veitingahúsum borgarinn-
ar. Eitt blaðanna gerði þetta að
umtalsefni á dögunum og Þjóð-
viljanum hefur nú borizt at-
hugascmd frá Sambandi veit-
inga- og gistihúsaeigenda þar
sem gestum vínveitingahúsa er
m.a. ráðlagt að taka kvittanir
fyrir greiðslum fyrir áfcngi,
enda sé það brot á áfengislög-
gjöfinnni, ef áfengi er selt á
hærra verði en opinber fyrir-
mæli og samningar geraráðfyr-
ir. Er sá kafli í' ath. veitinga-
húsacigenda birtur feitletraður
hér á eftir, en athugascmdin er
birt í heild.
Blaðinu hefur borizt eftirfar-
andi:
„Að gefnu tilefni vegna frétt.
ar í einu dagblaði borgariuinar
óslkar Saimlbaind veitinga. og
gistihúsaeigienda, að þér birtið
eftirfarandi í blaði yðar:
1 8. greán reglugerðar um sölu
og veitingar áfengis seigir m.a.
„Áfengis- og tóbaksverzlun
ríkisins sikai seanja verðsikrá yf-
ir útsöfluverð áfengis á veitin.ga-
stað, sem gestir eiga að aðgang
að.
Á vérðið eins og það hefur
verið ákveðið samkvæmit fram-
onsögðu mé einungis leggja
söluskaitt, svo og þjónustugjald.
eftir þeim regllum, siem um þessi
gjöld gilda,
Áfengisskammtur gkal miðað-
ur við 3 cl. Öhedmilt skal að
nota önnur mælitæki en þau,
sem hlotið hafa lö'ggildinigu.“
Fraimianrituð verðskrá er fiá-
Framhald 4 7. sáðu.