Þjóðviljinn - 08.11.1969, Blaðsíða 2

2 SlöA — ÞJOÐVTLJINN — Lauigardaigur 8. nóvember 1969
sfilla sæm
1 síöustu rýnd var ýjað að
þvi, áð sovézkir skeantmtþætt-
ir, sem birtust endrum ogeins,
væru sdzt meira gleðiefnl en
samtoga framleiðsla frá Norö-
urlöhdum, Engan þarf svosem
að undra, þótt Norðurlanda-
sjónvarp Iiggi hundflatt fyrir
hinni ensk-amrístou léttmetis-
tízfcu, þar sem blöð þeirra og
tímarit eru öll útbíuð í þessu
leiðindatungumáli, svo að
dæmi se nefnt.
En það hefði mátt 'halda að
óreyndu, að þessi skemmti-
þáittatízka, lítilla sanda og lít-
ilia sæva eins og hún er, þyrfti
ekfci einnig að drottna yfir
slavneskum menningarheimi
eða sósíalískri menmingarheild,
ef við þorum að taka slíkt
í munn.
Það hefur sannast sagna vef-
ið raunalegt að horfa uppá
sumt sovéztot .vskemmtiefni",
sem mátt hefur berja augum
í sjónvairpinu. Amep'sk og
þýzfc dæguriög eru sosuim nógu
væmin flest, meðan þau eru
ný af nálinni, en venjulega
má þó þola við um hríð- Sömu-
leiðis eru fettur, brettur og
beygjur, augnaranghvolfin-gar,
gumimíkallagöngulag og hatta-
ofantökur í staH Sammy Davis
jr. ósköp óyndislegt áhorísefni,
en'þetta er þó viss stíll, sem
þróazt hefur eftir sínum lög-
mátan-
En þegar russneskir skeminiti-
kraftar (>með ágæta rödd, eins
og þeirra er von og vlsa) taka
að breima vesitræna slagara,
eldsúra af elli, að stæla í
þokkabót líkaimstilburði, sem
eru þeim eins óeiginlegir og
íslendingum að ganga þýzkan
hermannagæsagarig, þá fyllist
maður frsmur meðaumkun en
leiða. Því' í þremdinuim fáum
við ekki heldur að sjá eitt-
hvert þjóðlegt skemmtiefni frá
hinu marglita mannlífi Ráð-
stjórnarrikjanna, sem vitað er
að sést í sovézka sjónvarpinu
sjálfu, fyrst þeir eru að bjóða
ofckur efni á annað borð? —
Okkur mundi ekkert Janga til
að heyra Nígeríumenn syngja
íslenzk þjóðlög, nema þá til
að brosa að því, hvernig þeim
yrði á i messunni. En það
væri sveimér gaman að sjá þá
flytja sina eigin þjóðlist.
Sumir hafa látið sér til hug-
ar koma, að stjórnendur ísl.
sjónvarpsins veldu vísvitandi
hinn ámátlegasta hroða í því
skyni að ófrægja sovézkt
menningarlíf- Og væri sú hug-
detta raunar ekki svo fráleit,
ef þar sætu menn, sem vitn-
. uðu í hugverk Táótlherja sinna
af viðiíka siðferðiskenmd og
staksteinalhöfundur og fiski-
málasérfræðingur Morguin-
blaðsins. En því er pú ekki
að heilsa, heldiur er þetta að-
Atriði úr bezta sjónvarpsefni vikunnar: leikritinu Afmælisboðinu í sunnudagsbarnatímanum.
eins dæmi um alkuinna þröng-
sýni, þekkingarleysi og for-
dóma sovézkra menningarfor-
kólfa í garð okkar hér á svo-
kölluðum vesturlöndum. Þeir
halda, að við hölfum ekki gam-
an; af öðru en einhverjum
jórturleðursgraut i amenskum
stíl. Svona séum við sýktir af
ameríkanisma. (Nóg er svosem
samt). Og svo á oð sýna okk-
ur, að þeir geti verið alveg
eins smart og Kanar- Eaunar
mun þeim sjálfuin þykja af-
skaplega gaman að því, sem
hér hefur verið kallað engil-
saxruesfct frauðmeti. Þvf er
okkur boðið þetta öðru frem-
ur, og munum við þó langtífrá
hafa fengið að sjá það versta-
Eftir þennan óhjákvæmilega
reiðilestur er bæði ljúft o^skylt
að geta þess, serri gott hefur
komið út þessari átt. Ber þar
bæði að nefna kvikmyndir og
leikþætti, sem sýna Vel þá teg-
und efnis, sem eftirsóknarvert
væri- Einnig var fyrir allnokkru
mjög notalegur skemmtiþáttur,
sem nemendur í sovézkum
barnaskóla einum önnuðust og
bar listrænu uppeidi á þeim
stað gott vitni. Meira af því,
sem ykkur er meðfætt og eig-
inlegt; við höfum nóg af hinu-
Og þá er víst eðlilegt fram-
hald að minnast á fyrsta ís-
lenzka skemmtiþáttinn í þess-
um dúr á vetrinurn: þátt Svav-
ars Gests- Ég get etoki annað
sagt en hann hafi verið skaimm-
laus mlðað við það, sem mað-
ur á að venjast af þessu tagi-
Eins og þráfaldlega var tekið
fram, er þetta yfirleitt heldur
lélegt efnd, enda krefst mjög
mikillar vinnu (og þá auðvitað
mikilla peninga) að gera siiíka
þætti vel úr garði. En það er
hægt- Beztu dagskrár af þess-
ari tegund, sem ég hef séð,
vbru í austurþýzka sjónvarp-
inu, og það var 'áreiðanlega
ekki af öðru en því, að hið
ríkisrekna fyrirtæki veitti
stjórnenduní dagskránna nægi-
legan tíma og fé til að vanda
þær sem bezt-
Þátturinn var semsé ekiki
svo galinn miðað við aðstæð-
ur. Raunar hef ég sjálfur aldrei
skilið vinsældir Svavars sem
stjórnanda, en ég beygi mig
fyrir því, að hann mun vel
þokkaður serr ílíkur af alþýðu
manna og annar betri hefur
víst ekki enn verið uppgötv-
aður — að Fliosa Ólalfssyni auð-
vitað undanskildum, en þáttúr
hans „Vorið er komið" í sum-
arbyrjun var nánast frábær.
Mér dettur raumar í hug mað-
ur, sem ég hygg að gæti öðr-
um betur samið handrit og •
smíðað góðar hugmyndir að
slítoum dagskrám, en það er
Jökull Jakofbsson, ef hann
fengist til-
Svavar kemur hvorki vel né
illa fyrir. Hann er ekki fynd-
inn, en talsvert orðskár, eiins
og svoddan maður verður að
vera. , Stúlkan Þuríður var
ósiköp venjuleg söngpía, snotur
í rödd og andliti með þetta
dreymandi söngaugnaráð, sem
á vist við. Arpi Tryggvason er
ætíð dálítið skerhmtilegur að
sjá, en þessir brandarar um
nútímáskálld og listamenn eru
orðnir harla bragðdaufir, hver
sem bar ábyrgð á þeim- Hljóm-
sveitin Taitarar kom þægilega
á óvart að því leyti, hvebijóð-
lát hún var- Vonandi eru þeir
eins á dansiböllum- Það gæti
liklega, bft heppnazt vel að fá
einihvern gest í heimsókn, 'ekki
alltof þektotan. Fyr,sti gestur-
inn var a-m-k. þotokaleg ný-
breytni. Pimm miínútna revíain
í lokin var allsekki misheppn-
uð, en hefði þurft að vinna
hana miklu betur-
Bezta efnið í vikunni var
annars leikritið í sunniudags-
barnatímanum, Afimæiisboðið,
sem Jón Hjartarson tflærði í
sjónvarpsbúning eftir tveim
ævintýrum H- C Andersens-
Efnið var auðvitað fallegt, vell
úr því unnið og ágætlega leik-
ið. Eldri sem yngri skemmtu
sér kostulega, og það var indælit
að sjá, að börnin gátu notið
góðs efnis af hjartans lysit —
engu síður en hins, sém etoki
er eða etoki ætti að vera ætl-
að börnum-
A. Bj-
v^»^ff$y-,;ffl|qB'^^ •
ónvarpi
Sunnuclagur 9- nóvember 1969-
18.00 Helgistund-
Séra Jón Auðuns dómprófast-
uff.
18-15 Stumdin Dktoar.
Ómar Ragnarsson syngur með
uhdirleik Hautos Heiðars Ing-
ólfssonar. Níu ára börn í Álfta-
mýrarskóla föndra undir hand-
leiðslu Freyju Jóhannsdóttur..
Baldur og Konni koma í heim-
sókn. A Skansinum, mynd úr
dýragarðinum i Stoktohóikni, 2-
þáttur. Þýðandi Höskuldur
Þráinsson. (Nordvision —
Sænska sjónvarpið)- Kynnir:
Klara Hilmarsdóttir. Umsjón:
Andrés Indriðason og Ta^e
Ammöndrup.
18-55 Hlé-
20-00 Fréttir.
20-25 Ekkjan.
Sænskt sjónvarpsleikrit eftir
Bertil Schutt- Leikstjóri: Ingve
Nordwall. — AðaTlhluibverk:
Margaretha Krook, Ernst-
Hugo .Járegárd og Pia Ryd-
¦waU- Þýðandi: Dóra Haf-
steinsdóttir. (Nwdvision —
Sænska sjónvarpið). Leikari
nokfcur og unnusta hansihyggj-
ast féflétta rfka ektoju á riíæsta
óvenjulegan hátt-
21-50 Dalarapsodía. '
Myndir úr Dölunumí Svíþjóð
við samnefnt tánwerk" eftir
Hugo Alfvén- Pílbarmohíu-
Mjómsveit Stoktóhólms leikur-
Stig Westerberg stjórnar- —
(Nordvision — Særiiska sjón-
varpið).
22-10 Frost á sunfiiudégi.
David Frost skernimtir og tek-
ur á móti gestum. Þýðahdi:
Dóra Hafsteinsdóttir-
Mánudagur 10. nóvember 1969-
2000 Fréttir.
20.30 í góðu tómi.
U'msjónarmaður Stefán Hall-
dórsson. I þættinum koma m-a-
framt SUndkonurnar Elleii
Ingvadóttir ogSigrúnSiggeirs-
dóttir, HjÖrdís Gissurardóttir
. gullstaíðanémi, Geir Vil-
hjálmsson sólfræðingur, Björg-
vin Halldórsston og Ævintýri-
21.10 „Fýtour yfir hæðir", (Wut-
hering Heights). Framlhalds-
myndaflokkur í' fjórum þátt-
uan gerður af BBC eftir sam-
nefndri skáldsögu EmilyBron-
te. 1. þáttur — Horfin bernska.
Húch Leoriafd færði'í leik-
ritsform. Leiksyóri: Peter
Saisdy. ÞersónUr og leikendur:
Heatholiff, lan McShane. Cat-
hy, Arigela Scoular- Mr. Earns-
haw, John Tate. Mrs- Earns^
haw, Gretel Davis™ Hindiey,
, William Marlove. Heathcliff
sem barn, Dennis Golding-
Cathy sem bam, Juiie Liver
Sidge- Hindley sem barn, Da-
vid Berry. Þýðandi: Óskar
Ingimarsson.
22-00 Albert Schweitzer.
Mynd uim lætoninn og mann-
vininn Albert Schweitzer, sem
fékk friðarverðlaun Nóbels
árið 1952- Lýst er æsku hans
og uppvexti, margþættu náirú
og ævistarfi hans í Afrítou. —
Þriðjudagur 11. nóvember 1969.
20.00 Fréttir.
20-30 Maður er nefndur ...
Magnús Bjarnfreðsson ræðir
við Guðbrand Magnússon,
fyrrverandi forstjóra-
^ '.. "s I «5 <\ '
21-00 A flótta. ! blindigötu. —
Þýðandi: Ingibjörg Jónsdóttir.
21-50 Svipmyndir frá 'Kalffdmíu'
Sænsk stúlka, smástirni í
Hollywood, lýsir þyrnum
stráðri brautinni upp á stjörnu-
tindinn- Sagt er frá elliheim-
ili leikara og annairra kvik-
myndastarfsmanna, og tveir
leikstjórar á ólítoum aldri bera
saman starfsaðferðir sínar og
árangur þeirra- Brugðið er
upp myndum af Iitríku mann-
félagi Suður-Kalifomíu- Óþýtt
sjónvarpsefni. (NO'rvision —
Sænska sjónvarpið).
Miðvikudagur 12. nóvember 1969.
18.00 Þymirósa.
Ævintýratovikmynd. Þýðandi:
Ellert SigU'rbjörnsson-
"Framhald á 9. síðu. •
iiissiiii
BlllBHIl
Sá
sem koma skal
Fyrir notokruim árum, þegar
Ijóst var að gengi Sjálfstæðis-
flotoksins var mjög á niður-
leið, tók Bjarni Benediktsson
að svipast um eftir nýjum
bandamönnum sem gætu
jafnað metin. Arangur a£
þeirri iðju var saimningur ,
sem Bjarni gerði við hina
márgfrægu og áhrifamdlkllu
Mýneshreyfingiu, en ledð-
togi hennair er sem kunn-
ugt er Einar Björnsson,
kenndur við saana stað og
hreyfingiiri. Hafia þeir ledðtog-
amir, Bjami og Einar, oft
sézt í djúpuifti samræðuim i
fordyri alþingds síðustu árin,
og þar hefur málum vafalaust
verið ráðdð af djúpri vizku.
Jafnframt hefur Einari verið
falið að kynna í Morgunblað-
inu ýms helztu hugðarefní
þeirra Bjama í löngum og
merkum ritstmíðum. Þannig er
það naiimast notokur tílviljun
að í gær birtir Ednar greán i
Morgunblaðinu uim nauðsyn
þess að „endurskoðun fari
ftcaim á vatrniarsaimningi ls-
lands og Bandaríkjanna" —
en Bjarni er sem kunnugit er
nýkominn hedim úr viðræðum
við bandaríslka ráðamienn um
hermóimsimiálin. 1 grein sinni
krefst ESnar þess að hernáims-
saimninguirinn verði endur-
skoðaður, og þá verði um-
fram allt
.,að toveða niður þann song,
sem tolingt hefur í eyrum, að
vera Bandarikjaimanína hér á
landi sé fyrir Islendinga gerð,
og. jafnvel að þeir greiði með
sér uimfram það sem þeir lána
land undir vamarstöðvar. Við
nýja samningaigerð er rétt að
hafa í huga, að þær vamar-
stöðvar sem hér yrðu áfram
væru vel búnar og staðsóttar
svo, að þær gætu taJizt vam-
ir fyrir allt landið. Varnar-
stöðin á Keflavítourflugivelli
leysár ekki þann vanda. Þess
vegna væri etoki úr vegi að
vel búinni vamars^öö yrði
komið upp viö Austfirði, en
þar eru einhverjar beztu
hafnir laindsins, þar sem f jöldi
skipa gæti athafnað sdg og
sett lið á land, án þess að við
yrði ráðið. Þess vegna eru
þær varnir sem hér eru alls
ófullnægjandi. Minna má á
notokur atriði í saimbandi við
nýja sammdngagerð:
1. Varnarstöðinni á Keffei-
víkurflugvéllli verði vel við
haldið og alls öryggis gætt,
svo sam um almannavarnir og
samigöngur. Isiendingar vinni
þar þau störf önnuir en gæziu
og meðferð hemaðartækja,
eftir því sem við verður kom-
ið. Varnarliðið skipti við ís-
lendinga svo sem með mat-
væli og annað Sem fraimleitt
er í landinu, að svö imiiklu
leyti s&tn aðstaeður leyfa.
2. Vegakerfi landsins verði
byggt upp úr varanlegu efni,
frá þéttbýlissvæðtou vlð
Faxafióa milli landsfjórðunga
og imeð strönduim landsins og
verði liður í fraimlagi Banda-
rikjanna vegna vama landsdns
og gæzlu á Norður-Atlanzhafi,
og áætlun verði gerð um <að
Ijúloa því verki á sem stytzt-
um timia. Vegurinn á milU
Keflavíkur og Reykjaivítour
falli inn í þá fraarikvæmd,
3. Plugvellir verði byggöir í
öllum landslhlutum úr varan-
legu efni, sem þjóni nútíima-
fHugi, með tiilheyrandi ^ryggds-
útbúnaði og falli inn í vam-
arkerfi landsins.
4. Efia verður alimainina-
vamir, sem , teijist liður í
vömum landsins, og öryggi
borgaranna tryggt með þedm
hætti.
Viðskipti íslainds við Banda-
rfkin með fiskafurðir og land-
búnaðarvörur og aðrar iðnaö^
arvörur verði aukin og nýj-
um iðmigreinum komið á fót.
Tæknilegrar aðstoðar verði
leitað til rannsókna á dýpri
jarðiögum, Leitað verði lei3a
uim byggingu stóriðduvera sem
fái orku frá stó'rorkuv^rusn
sem imnt er að reisa bæði
sunnan og austan Vatnajökuls
og gerð áætlun naestu 15 ár
,um þær fraimikvæmdir."
Þess ber að geta að himn
miitoli leiðtogi M^ieshreyfing-
arinnar gleymdr etoki að eftir-
skílja ísiendingum einhver
verkefni: „I saimbandi við
stóriðjuna hefðu Isilendingair
forgang um flutninga hráeifn-
is tíl verksmiðjamna og iðn-
aöarvara frá þeiim, að svo
miklu leyti seim þeirra geita
hrytoki til."
AMar eru þessar boilaileigg-
ingar þeim mun athyglis^-
verðari semi vitað er um hið
nána samneytí og andlega
skyldledka Einars Björnssonar
og Bjama Beneditotssonar. Er
jafnvel talið að Bjacni beiti
Einari á svipaðam hátt, og
Nixon Bandaríkjafoirseti beitir
Agnew varaforseta sínum
með því að láta hann kynna
ný viðhorf svo að hægt sé að
fylgjast meö viobrögðum al-
miennings, Jafnfraimit er vitað
að Einar bíður með tilhlökk-
um eftír næstu áraimótum, en
þá kemur tíl fratmkvaemda sú
breyting á lögum um st.iiórnar-
• ráðið, að hver ráðherra getur
skipað við Mið sér pólitískan
aðstoðarráðherra. Mundu hin-
ar merku ritsmíðar leiðtoga
Mýnesfhreyfingarinnar auðvit-
að njóta enn meiri virðingar
í Morgunblaðinu ef hanm gæti
sfcreytt sig með títld aðstoöair-
forsætisráðherra. Hölfundur
þessara pdstla mundd með á-
nægju greiða atkvæðd , með
fjárveitingu til þess að fraim-
kvæma sv'o sjálfsagða endur-
skipulaginingu á viðredsnar-
stjóminni. —• Austrl. *