Þjóðviljinn - 08.11.1969, Blaðsíða 2

2 SlÐA — ÞJÖÐVILJINN — Laiuigardaigur 8. nióviemiber 1960
SJONVARPSRYNI
Atriði úr bczta sjónvarpsefni vikunnar: leikritinu Afmæiisboðinu í sunnudagsbamatímanum,
I síðustu rýnd var ýjað að
því, áð sovézkir skcmmtþsett-
ir, sem birtust endrum ogeins,
væru sízt meira gleðiefni en
samtoga framleiðsla frá Norð-
urlöndum- Engan þarf svosem
að undra, þótt Norðurlanda-
sjónvarp liggi hundflatt fyrir
hinni ensk-amrisiku léttmetis-
tízku, þar sem blöð þeirra og
tímarit eru öll útbíuð í þessu
leiðindatungumáli, svo að
dæmi sé nefnt.
En það hefði mátt halda að
óreyndu, að þessi skemmti-
þáittatízka, lítilla sanda og lít-
illa saeva eins og hún er, þyrfti
ekiki eirmig að drottna yfir
slavnestoum menningarheimi
eða sósíalískri menningarheild,
e£ við þorum að taka slíkt
í munn.
Það hefur sannast sagna ver-
ið raunalegt að horfa uppá
sumt sovézkt ,jskemmtiefni“,
sem mátt hefur berja augum
í sjónvarpinu- Amepsk og
þýzík dægurlög eru sosum nógu
v væmin flest, meðan þau eru
ný af nálinni, en venjulega
má þó þola við um hríð. Sömu-
leiðis eru fettur, brettur og
beygjur, augnaranghvolfingar,
gúmmíkallagöngulag og hatta-
ofantökur í stfl Sammy Davis
jr. ósköp óyndislegt áhorfsefni,
en' þetta er þó viss stíll, sem
þróazt hefur eftir sínum lög-
málum.
En þegar rússneskir skemmti-
kraftar (með ágæta rödd, eins
og þeirra er von og vísa) taka
að breima vestræna slagara,
eldsúra af elli, að stæla í
þokkabót líkamstilburði, sem
eru þeim eins óeiginlegir og
íslendingum að ganga þýzkan
hermannagæsagang, þá fyllist
maður fremur meðaumkun en
leiða- Því • í þremilinum fáum
við etoki heldur að sjá eitt-
hvert þj óðlegt skemmtiefini frá
hinu marglita mannlífi Ráð-
stjómarríkjanna, sem vitað er
að sést í sovézka sjónvarpinu
sjálfu, fyrst þeir eru að bjóða
oktour efni á annað borð? —
Otokur mundi ekkert Janga til
að heyra Nígeríumenn syngja
íslenzk þjóðlög, nema þá til
að brosa að því, hvemig þeim
yrði á i messunni. En það
væri sveimér gaman að sjá þá
fílytja sina eigin þjóðlist.
Sumir hafa látið sér til hug-
ar koma, að stjómendur ísl.
sjónvarpsins veldu visvitandi
hinn ámátlegasta hroða í því
skyni að ófrægja sovézkt
menningarlíf- Og væri sú hug-
detta raunar ektoi svo fráleit,
ef þar sætu menn, sem vitn-
. uðu í hugverk ráótherja sinna
af viðlíka siðferðiskennd og
staksteinahöfundur og fiski-
málasérfræðingur Morguin-
blaðsins. En því er pú ekki
að heilsa, heldur er þetta að-
eins dæmi um alkunna þröng-
sýnt, þekkingarleysi og for-
dóma sovézkra menningarfor-
kólfa í garð okkar hér á svo-
kölluðum vesturlöndum. Ijeir
halda, að við höffium ekki gam-
an; af öðru en einhverjum
jórturleðursgraut í amerískum
stíl. Svona séum við sýktir af
ameríkanisma. (Nóg er svoseln
samt). Og svo á að sýna okk-
ur, að þeir geti verið alveg
eins smart og Kanar- Raurvar
mun þeim sjálfum þykja af-
skaplega gaman að því, sem
hér hefur verið kailað engil-
saxneskt frauðmeti. Því er
oltkur boðið þetta öðru frem-
ur, og munum við þó langtífrá
hafa fengið að sjá það versta-
Eftir þennan óhjákvæmilega
reiðilestur er bæði ljúft og skylt
að geta þess, serri gott hefur
komið út þessari átt- Beir þar
bæði að nafna tovikmyndir og
leitoþætti, sem sýna vel þá teg-
und efnis, sem eftirsóknarvert
væri- Einnig var fyrir allnokkru
mjög notalegur skemmtiþáttur,
sem nemendur í sovézkum
barnastoóla einum önnuðust og
bar listrænu uppeldi á þeim
stað gott vitni- Meira af því,
sem ykkur er meðfætt og eig-
inlegt; við höfum oóg af hinu-
Og þá er víst eðlilegt fram-
hald að minnast á fyrsta ís-
lenzka skemmtiþáttinn r þess-
um dúr á vetrinum: þátt Svav-
ars Gests. Ég get ekki annað
sagt en hann hafi verið stoamm-
laus miðað við það, sem mað-
ur á að venjast af þessu tagi-
Eins og þráfaldlega var tekið
fram, er þetta yfirleitt heldur
lélegt efni, enda krefst mjög
mikillar vinmi (og þá auðvitað
mikilla peninga) að gera slíka
þætti vel úr garði. En það er
hægt. Beztu dagskrár af þess-
ari tegund, sem ég hef séð,
voru í austurþýzka sjónvarp-
inu, og það var áreiðanlega
ekki aÆ öðru en því, að hið
ríkisrakna fyrirtæki veitti
stjórnendum dagskránma nægi-
legan tíma og fé til að vanda
þær sem bezt-
Þátturinn var semsé ekki
svo galinn miðað við aðstæð-
ur. Raunar hef ég sjálfur aldrei
skilið vinsældir Svavars sem
stjórnanda, en ég beygi mig
fyrir því, að hamm mun vel
þokkaður sem slíkur af alþýðu
manna og annar betri hefur
víst ekki enn verið uppgötv-
aður — að Flosa Olalfssyni auð-
vitað undanskildum, en þáttúr
hans „Vorið er komið“ í sum-
arbyrjun var nánast frábær.
Mór dettur raunar í hug mað-
ur, sem ég hygg að gæti öðr-
um betur samið handrit og
smíðað góðar hugmyndir að
elítoum dagskrám, em það er
Jökull Jakóbsson, ef hann
fengist til.
Svavar kemur hvorki vel né
illa fyrir. Hann er ekki fynd-
inn, en talsvert orðskár, eims
og svoddan maður verður að
vera- t Stúlkan Þuríður var
ósiköp venjuleg söngpía, snotur
í rödd og andliti með þetta
dreymandi söngaugnaráð, sem
á víst við- Áiyii Tryggvason er
ætíð dálítið skerhmtilegur að
sjá, en þessir brandarar um
nútímáskáld og listam'enn eru
orðnir harla bragðdaufir, hver
sem bar ábyrgð á þeim- Hljóm-
sveitin Taitarar kom- þægilega
á óvart að því leyti, hvehljóð-
lát hún var. Voinandi eru þeir
eins á dansiböllum. Það gæti
líklega Oft heppnazt vel að fá
einihvem gest í heimsókn, etoki
alltof þetoktan, Fyrsti gestur-
inn var a-m-k. þotokaleg ný-
þreytni. Fimm mínútna reivían
í lokin var allsekki misheppn-
uð, en hefði þurft að vinna
hana miklu betur-
Bezta efnið í vikumni var
annars leikritið í sumnudags-
barnatímanum, Afmælisboðið,
sem Jón Hjartareon (færði í
sjónvarpsbúning eftir tveim
ævintýrum H- C- Andersens-
Efnið var auðvitað fallegt, vel
úr því unnið og ágætlega leik-
ið- Eldri sem yngri skemmtu
sér kostulega, og það var indæHt
að sjá, að þörnin gátu notið
góðs efnis af hjartans lyst —
engu síður en 'hims, som etoki
er eða etoki ætti að vera ætl-
að börnum.
Á. Bj-
Sjónvarpið næstu viku
Sunnudagur 9- nóvember 1969-
18.00 Helgistund-
Séra Jón Auðuns dómprófast-
uir.
18-15 Stumdin okikair.
Ömar Ragnareson syngur með
undirleik Hauka Heiðars Ing-
ólfssonar. Níu ára börn í Álfta-
mýrarskóla föndra undir hand-
leiðslu Freyju Jóhanmsdóttur.
Baldur og Konmi koma í heim-
sókn. Á Skansinum, mynd úr
dýragarðinum í Stoktohólmi, 2.
þáttur. Þýðandi Höskuldur
Þráinsson- (Nordvision —
Sænska sjónvarpið). Kynnir:
Klara Hilmaredóttir- Umsjón:
Andrés Indriðason og Tage
Ammendrup.
18-55 Hlé-
20-00 Fréttir-
20-25 Etokjan.
Sænskt sjónvarpsleikrit eftir
Bertil Schutt- Leikstjóri: Ingve
Nordwall. — Aðalhluitverk:
Margaretha Krook, Emst-
Hugo .Járegárd og Pia Ryd-
wall- Þýðandi: Dóra Haf-
steinsdóttir- (Nordvision —
Sænska sjónvarpið). Leikari
nokkur og unnusita hanshyggj-
ast féflétta ríka ekkju á næsta
óvenjulegan hátt-
21- 50 Dalarapsódía.
Myndir úr Dölunum í Svíþjóð
við samnefnt tónverk eftir
Hugo Alfvén- Fílharmoníu-
hljómsveit Stoktohólms leikur.
Stig Westerberg stjórnar- —
(Nordvision — Sæniska sjón-
varpið).
22- 10 Frost á suminudegi-
David Frost skemmtúr og tek-
ur á móti gestúm- Þýðandi:
Dóra Hafsteinsdóttir.
Mánudagur 10. nóvember 1969-
20-00 Fréttir.
20-30 1 góðu tómi.
Umsjónarmaður Stefán Hall-
dórsson. I þættinum koma m-a-
fram: Sundkonumar Elleri
Ingvadóttir ogSigrún Siggeirs-
dóttir, Hjördís Gissurardóttir
gullsmíöanemi, Geir Vil-
hjálmsson sálfræðingur, Björg-
vin Halldórssbn og Ævintýri.
21.10 „Fýkur yfir hæðir“, (Wut-
herimg Heights). Framhalds-
myndaflokkur í fjórum þétt-
um gerður af BBC eftir sam-
nefndri skáldsögu Emily Bron-
te. 1- þáttur — Horfin bemska.
Huch Leofiard færði' í leik-
ritsform. Leikstjóri: Peter
Sasdy. iPereónUir og leikendur:
Heatholiö, Ian McShane. Cat-
hy, Angela Scoular- Mr. Eams-
haw, John Tate. Mrs- Earns-
haw, Gretel Davis'" Hindley,
William Marlove. Heathcliff
sem barn, Dennis Golding-
Cathy sem bam, Jurne Liver
Sidge- Hindley sem bam, Da-
vid Berry. Þýðandi: Óskar
Ingimarsson.
22-00 Albert Schweitzer.
Mynd um lætoninn og rnann-
vininn Albert Schweitzer, sem
fékto friðarverðlaun Nóbels
árið 1952- Lýst er æstou hans
og uppvexti, margþættu námi
og ævistarfi hans i Afríku- —
Þriöjudagur 11. nóvember 1969-
20-00 Fréttir.
20-30 Maður er nefndur. • •
Magnús Bjamfreðsson ræðir
við Guðbrand Magnússon,
fyrrverandi íörstjóra.
\ i ,<•. i *
2100 Á flótta- 1 bdindglöitu. —
Þýðandi: Ingibjörg Jónsdóttir.
21-50 Svipmyndir frá Rhlifiormu'
Sænsk stúltoa, smástimi í
Hollywood, lýsir þymum
stráðri brautinni upp á stjömu-
tindinn- Sagt er frá elliheim-
ili leikara og annarra kvik-
myndasitarfsmanna, og tveir
leikstjórar á ólítoum aldri bera
saman starfsaðferðir sínar og
órangur þeirra. Bmgðið er
upp myndum af litrítou mann-
félagi Suður-Kalifomíu. Öþýtt
sjónvarpsefni. (Norvision —
Sænska sjónvarpið).
Miðvikudagur 12- nóvember 1969.
18.00 Þymirósa-
Ævintýrakvikmynd- Þýðandi:
Ellert Sigurbjörnsson.
Framhald á 9- síðu. -
sézt í djúpum samræðum i
fordyri alþingis síöustu árin,
þar hefur málum vafalaust
■ið ráðdð af djúpri viziku.
Jafnframt hefur Einari verið
falið að kynna í Morgunblað-
inu ýms helztu hugðarefni
þeima Bjama í löngum og
merkum ritsmíðum. Þannig er
þaö rtaúmast noiklkur tilviljun
að í gær bdrtir Einar grein í
Morgunblaðdnu um nauðsyn
þess að „endurstooðun fari
fram á vamarsaimningi Is-
lands og Bandaríkjanna" —
en Bjami er sem kunnugit er
nýkominn heim úr viðræðum
við bandarístoa ráðamenn um
hemámsm'álin. 1 grein sinni
krefst Einar þess að hemáms-
Sá
sem koma s1 2 3^1
Fyrir notoknum árum,
ljóst var að gengi Sjálfstæðis-
filokíksins var mjög á niður-
ledð, tók Bjami Benediktsson
að svipast um eftir nýjum
bandamönnum sem gsetu
jafnað metin. Árangur af
þeirri iðju var samningur
sem Bjami gerði við hina
márgfrægu og áhrifamáiklu
Mýneshreyfingiu, en ledð-
togi hennar er sem kunn-
ugt er Einar Bjömsson,
kenndur við saina stað og
hreyfingm. Hafia þeir ledðtog-
amir, Bjami og Einar, oft
samminigurinn verði endur-
stooðaður, og þá verði um-
firam alit
,,að kveða niður þann söng,
sem tolingt hefiur í eyrum, að
vera Bandarítojamanna hér á
landi sé fyrir Islendinga gerð,
og jafnvel að þeir gredði meö
sér umfram það sem þeir lána
land undir vamarstöðvar. Við
nýja samningagieirð er rétt að
hafa í huga, að þær vannar-
stöðvar sem hér yrðu áfiram
væm vel búnar oig staðsóbtar
svo, að þær gætu talizt vam-
ir fyrir allt landdð. Vamar-
stöðin á Keflavitourfilugvelli
leysár etoki þann vanda. Þess
vegna væri eiklki úr vegi að
vel búinni vamarstöð yrði
komið upp við Ausitfirði, en
þar em einhverjar beztu
hafinir lamdsins, þar sem f jöidi
skipa gæti athafnað sdg og
sett lið á land, án þess að við
yrði ráðið. Þess veigna eru
þær vamir sem hér em alls
ófullnægjandi. Minna má ó
notokur aitriði í samíbandi við
nýja samndngagerð:
I. Vamarstöðinni á Kefla-
vikurtlugvellli verði vel við
haldið og alls öryggis gaett,
svo sem um almiannavamir og
saorugöngur. lslendingar vinni
þar þau störí önnur en. gæzlu
og meðferð hemaðartætoja,
eftir því sem við verður kom-
ið. Varnarliðið skipti við ís-
lendinga svo sem með mat-
væli og annað sem framleitt
er í landinu, að svo mútolu
leyti sem aðstæður leyfa.
2. Vegatoerfi landsins verði
byggt upp úr varanlegu efni,
írá þéttbýlissrvæðinu vlð
Faxafflóa milli landsfjórðunga
og mieð ströndum landsins og
verði liður í fraanlagi Banda-
ríkjanna vegna vama landsins
og gæzlu á Norður-Atlanzhafi,
og áætlun verði gerð um <að
Ijúloa því verid á sem stytzt-
um tímia. Vegurinn á milli
Keflavíkur og Reykjaivitour
falli inn. í þá firamkvæmd.
3. Flugvellir verði byggðir í
öllum landshlutum úr varan-
legu efni, sem þjóní nútíma-
filugi, með tilheyraindi óryggds-
útbúnaði og falli inn í vam-
arkerfi landsins.
4. Eifla verður almanna-
vamir, sem teljist liður í
vömum landsins, og öryggi
borgaranna t-ryggt mieð þedm
hætti.
Viðskipti Islainds við Banda-
ríkin með fislkafurðir og land-
búnaðarvömr og aðrar iðnað-
arvömr verði autoin og nýj-
um iðnigreinum komið á fót.
Tæknilegrar aðstoðar verði
leitað til rannsókna á dýpri
jarðlöigum. Leitað verði leiða
uim byggingu stóriðjuvera sem
fói orku frá stórorkuvqmm
sem unnt er að reisa bæði
sunnan og austan Vatnajökuls
og gerð áætilun næstu 15 ár
um þær framitovæmdir.“
Þess ber að geta að hdnn
miiitoli leiðtogi Mýneshreyíing-
arinnar gleymiir ektoi að eftir-
skilja íslendinigum einhver
verkefni: „1 sambandi við
stóriðjuna hefðu Islendingar
forgang um flutninga hráefn-
is til verksmiðjanna og iðn-
aöarvara frá þeim, að svo
miklu leyti sem þeirra geta
hrytoki til.“
Allar em þessar bodlailegg-
ingar þeim mun at'hyglis-
verðari sem vitað er um hið
nána samneyti og aodlega
skyldleika Einars Björnssonax
og Bjama Beneditotssonar. Efi
jafnvel talið að Bjanni beiti
Einari á svipaðan hátt, og
Nixon Bandaríkjafiorseti beitír
Agnew varaforeeta sínum
með því að láta hann kynna
ný viðhorf svo að hægt sé að
fylgjast með viðhrögðum al-
mennings. Jafinframit er vitað
að Einar bíður með tilhlökto-
un eftir næstu áraimótum, en
þá kemur til framikvæimd.a sú
breyting á lö'gium um stjíómar-
róðið, að hver ráðherra getur
skipað við hlið sér pólitískan
aðstoðarráðherrai. Mundu hin-
ar mierku ritsmdðar leiðtoga
Mýneshreyfingarinnar auðvit-
að njóta enn meiri virðingar
í Morgumblaðinu ef hann gæti
skreytt sdg með titli aöstoðiar-
foreætisráðherra. Höfundur
þcssara pistla mundi með á-
nægju greiða atkvæði mcð
fjárveitingu til þess að fram-
kvæma svo sjálfsagða eridur-
skipulaignmgu á viðredsnar-
stjóminni. — Austri.'
t