Þjóðviljinn - 08.11.1969, Blaðsíða 4

4 SiÐA —• ÞJÖÐWkJINN — LaiuigiairidiaiSur 8. návemibeir 196S
— málgagn sósialisma, verkalýSshreyfingar og þjóSfrelsis —
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Bitstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Hitstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Olafur Jónsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Simi 17500
(5 línur). — Áskriftarverð kr. 165.00 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Sjómenn bíða svars
JJáðstefna sjómannafélaganna, 11. og 12. októ-
ber, samþykkti að skora á öll sjómannafélög að
segja upp bátakjarasamningunum við útgerðar-
menn, frá áriamótum. Samtök ú’tgerðarmanna hafa
af því tilefni sent frá sér skætingsplagg, þar sem
þvi er haldið fram að þessi samþykkt sjóimanna-
ráðstefnunnar sé byggð á „misskilningi“, og er það
ný útgáfa af LÍÚ-speki.
gjómenn, sjómannaráðstefnan og stjórn Sjó-
mannasambands íslands eru á öðni máli. Hinn
14. október s.l. sendi Jón Sigurðsson, formaður
Sjómannasambandsins, Alþingi bréf í nafni sam-
bandsstjórnarinnar, með ályktun sjómannaráð-
stefnunnar, og lætur þess gétið að samþykktin hafi
verið gerð einróma. Ályktuninni fylgja þessi orð
til áherzlu: „Stjóm Sjómannasambands íslands,
treystir því að hið háa Alþingi verði við áskomn
þeirri er í framangreindri samþykkt felst“. Al-
gengt er að félagasamtök sendi ályktanir sínar til
Alþingis, en um þessa samþykkt sjómannaráð-
stefnunnar gegnir því máli, að hún á alveg sér-
stakt og mjög brýnt erindi til Alþingis, eða rétt-
ara sagt til þess meirihluta stjórnarflokkanna sem
skerti samningsbundinn sjómannshlut óvægilega
á síðasta þingi. í ályktun sjómánnáráðstefnúrih-
ar segir m.a.: „Ráðstefnan telur, að með hliðsjón
af því sem gert var af hálfu Alþingis á s.l. ári
með lögunum um ráðstafanir 1 sjávarútvegi vegna
gengislækkunar íslenzkrar krónu, þegar raun-
verulega var gengið á hlut sjómanna og tekin af
þeim 27—37% af samningsbundnum hlut, verði
ekki hjá því komizt að segja upp gildandi kjara-
samningum og skorar ráðstefnan því á öll þau fé-
lög sem aðilar eru að bátakjarasamningum við
samtök útgerðarmanna að segja þeim samningum
upp, miðað við að þeir verði úr gildi um n.k. ára-
mót. Jafnframt skorar ráðstefnan á hið háa Al-
þingi að endurskoða nú þegar framangreind lög
með auknar kjarabætur til sjóimanna fyrir augum,
þar sem fyrir atbeina laganna og góð aflabrögð á
yfirstandandi ári, hljóti afkoma útgerðarinnar að
hafa batnað svo, að hægt væri að lagfæra lögin
sjómönnum í hag. Ráðstefnan telur, að viðbrögð
og afstaða sjómannafélaganna til aðgerða um ára-
mót muni mjög mikið mótast af því hvemig Al-
þingi tekur áskorun þessari ... “
þetta segir í kjaraályktun sjómannaráðstefnunn-
ar, og augljóst er hvers vegna formaður Sjó-
mannasambandsins lætur það fylgja henni til Al-
þingis að stjóm sambandsins treysti á undir’tektir
þess. Sjómenn telja meginorsök væntanlegrar upp-
sagnar árás tveggja flokka á Alþingi, Sjálfstæð-
isflokksins og Alþýðuflokksins, á sjómannshlut-
inn, og beina þeirri kröfu til þingsins að þau rang-
indi verði bætt. Sjómenn tengja sjálfir þessa
kröfu til Alþingis því sem gerist í samningamál-
um um áramótin. Tíminn líður og LÍÚ-görpunum
er vænlegra að fara að hotta á ráðherra sína en
tuldra út í Ioftið um einhvern ,,misskilning“ sjó-
manna. — "
Sinfóníuhljómsveitin
iiliiiil
Guði sé loÆ heidur Sinfóniíu-
hljómsv ísl. áíram aö vera til.
Stunduim er miaður svolítið
argur út í hana, hað er satt,
og stuiniclum meira að segja
bálreiður, sem er veiklleiíka-
meirid og ætti auðvitað alls
ekiki að koma fyrir. En eftir
hljómleiíkana. í fyrrafcvöld er
ég þó fyrst og fremst hissa.
Hversikonar efnisval er betta
eiginlega, sem er verið að
troða upp á fólk? Mér er
saima þlá Silkistigaforleikiui’-
inn eftir Bossdni þyki áfcjós-
anlegt viðlfangsefni fyrir
virtúóshljómsveitir og virtúós-
stjómendur. Það ætti alla-
vegia að liggja í auigum uppi,
að um hvorugt er að ræða,
þar siem komiin eru saiman
hljómsveit okíkar og Alfred
Walter frá Ausiturríki. Verra
er þó að veseniast mikið með
svokailaða dmpressjónista
frainsfca eins og hljómsveitin
er á sig komin hvað snertir
hljómstyrk og hljóðfœraskip-
an.
Verk Bavels sem þama var
fliutt, Gæsamömmusvítain, er
gullfallegt verk, þó ek'ki geti
það taiizt bednllinis frumaegt,
sé það borið saman við verk
sem samdn eru nokfcum veg-
inn. á sama t&nia. Má þar t.d.
nefna EJdfuglinn efltir Strav-
insky, og Noktúrnurnar eftir
Debussy, sem riaunar voru
samdar u.þ.b. tíu árum áður.
Austurrískur söngivari,
Romano Nieders, var ein-
söngvari í lögum eftir annan
„impressjénista1* Jaques Itoert.
Var þar mdkið „dúllað“ við
það, sem i kvikimyndatónlist
er iðulega látið duga siem
spönsk þj óölagaoinkenni, enda
fjaHa víst textarnir um þá
giamalkunnu hetju Don Qui-
xote. Söngur Nieders var til-
tölulega sfcapleigiur, án þess að
vera að mínu viti neitt sér-
lega æskileg inniflutningsvara.
Hann fór einnig mieð aríur úr
Töfralflautunni cg La Gio-
conda, og höfðu þar víst
margir af’ gott gamian. Loba-
verkið á tónleikunum, og hið
viðamesta, var þriðja siinfónía
Brahms. Famn imaður þar,
sem og víðar á þessum tón-
leikum, að koncertmeistarinn ■
Bjöm Ölafsson var í íríi.
Strengjaspiiið hjá Brahms er
neifnilega eniginn bamaled-kur.
„Tempó“ þau er Walter valdi
að stjóma hlj ómsveitinni,
vora hinsvegar vægiast sagt
mijög á reikd. Það má vel vera
að þriðji þátturinn sé stund-
um dregimn um of, og ailtof
mikið giert úr áhrifum celló-
upphafsins. En þaæna hljóm-
aði þetta hinsvegar í einu orði
I sagt hræðillega. Alla breve
AHegrettlóið í lokin var þó
það adversta, og ég vil undir-
striba, að frá höfundarins
hendi er hamn merktur í upp-
hatö Allegro, alla breve og
piano og sotto voce. Síðan
ekki meira um það, þvi í
rauminmi imiega’ menn spila
Brahms eins og. þeim siýndst
fyrir mér.
i LiÞ

Nýja blindraheimilið í Ilamrahlið 17 i byggtngu.
Minnt á merkjasölu
Sá sem ætlar aö setja saman
áróðursigredn vegna merkjasölu
í þágu einhvers góðs málefnis,
lenddr venjulega í sömu kííp-
unni og stjórnmálaimaður, sem
á að semija steiflnuyfirlýsingu
fyrir flokk sinn, eða prestur,
sem ætlar að leggja út af jóda-
guðspjádlihu.
Báðir vita, eða ættu að vita,
að þeir geta etókieirt sagt amnað
en það sam þeir eða einhverjir
aðrir hafa sagt, hið samia og
þeir ætla að segja, í fyrra, eða
hittiðfyrra, ,eða árið þar áðuir.
Þeir geta að vísu huggað sig
við hina hæpnu Hfisspeíki, að
aldred sé góð visa of oft kveðin
og þedr geta vonað, að fólkið sé
búið að glleyma, hvað þeir
sögðu í fyrra, eöa hittiðfyrra,
eda árið þar áður, og að það
mundi líta á stefnuyfdriýsing-
una scm nýja og " emdurbætta
, stefnu og á jólaræðuma sem
nýtt og firumlegt framila;g fil
kiristilegra bókimennta.
Þegar ég nú lœt til leiðast,
að segja nokkur orð í tilefni
af merkjasölu Blindrafélagsins
á því herrans ári 1969, geri ég
það í þyí traiusti, að fólk sé
búið að gíleyma, hvað ég haf
siagt um þetta fyrirbæri á und-
anförmium árum. Ég vil að
miiinnsta bosti vona, að fóik
yfirleitt sé ekki mdnnisibetra en
ég. Sjálfur hef ég steingleymt
öllu, er ég hef um þessi mál
saigt á árum áður.
Mér verður þá efst í huga,
að minnast á fóilkið, sem rnerk-
in kaupir. Blessað fólkið hefur
tekið merkjasölu, bæði hjá
okkur í Blindrafólaginu og öðr-
um, með slíkri velvild og slík-
um sfcilningi, að næstum verður
aö teljast með ólíkindum. Við
verðum jafnvel að efast um,
að mannfólkið sé edns d.júpt
sotekið í eriðasyndina og otekur
er sagt, sem og hitt, að 'þamkar
þess séu vondir frá bamdómi.
eins og okteur er einnlg sagt.
Vildi maður hinsvegar líta
svolítið fraimhjá mætti mann-
kærieikans í fari náungains,
gæti maður ímyndað sér, að
fóilk væri farið að líta á
merkjasölu eins og hverja aðra
smáplágu, sem eteiki yrði um-
flúin, en þó svo medniausa, að
varla væri takandi að gera sér
redlu út af, svo sem edns og
kvef eða hlaupabólu.
Surnia hefi ég heyrt kvarta
yfir því, að kratekamir, sem
merkin selja, teomd of snemma.
Mörgum þykir gott að lúra á
sunmxdagsmorgma, einkum
þeim, sem hafia verið að
skemmta sér kvö'ldið áður.
Krakikamir ættu því ektei að
hringja dyrabjöllunni fyrr en
það er nokteurn veginn öruggt,
að konan sé komin á fætur og
fairin að umdirbúa sunnudags-
steikina og húsbóndinn ’ sé
vaknaður og helzt búinn að
dreteka nrnorgunteaffið og byrj-
aður að lesa Morgunblaðið,
Tíímiann eða Þjóðviljann.
Ég hef aðeins heyrt eitt daami
um að maður hafi brugðizt illa
við, þegar honum var boðið
merki Blindrafélagsins. En sá,
er svo brást vió, var ekkd einu
sinni felenzkur, heldur danskur.
En manninum var nofckur vor-
kunn. Þetta var á trúarlegri
vakn-in'gasiamkoimu og maöur-
inn, enn fullur af heilögum
anda, haföi verið að lækna
líkaimllega s-jáandi meðbræöur
sína af þeirra andilegu blindu
og forða þeim frá þvi að
lenda í verri staðnum. Hann
svaraöi því stutt og lagigott,
þegar honum var boðið merki:
Jeg interessorer mig icun for
den aandelige blindhed.
Svo er guöi fyrir þakkandi,
aö Islendingar, þeir er sjónina
hatfa, sýna málefnum okkar,
sem blimdir erom snöggt um
meiri áhuga en Daninn, sá er
ég áöur nefndi, og það sem er
enn ánægjulcgra, e-r, aö þessi
skilningur hefur vaxið undan-
farna áratugi.
Þaö er mi'klu þægileigra að
vera blind.ur maður á ísiandi
nú, en t.d. fyrir tvedm áratug-
um.
Nú er mál að snúa sér að
efninu.
Ekki er óeðlilegt, að þedr seim
meridn kaup-a, vilji vita, hvað
gert verði við þá peninga, sem
inn korna fyrir hin seldu meirilci.
Því er þá fyrst til aö svara,
að þedm er aills ekki varið til
þess að standa straum af fram-
færslu hi-nna blindu.
Blindrafélaigiö byggði hús að
Haimrahlíð 17, fyrir nokkrum
árum. Þar eru. vinnJustiO(Eur og
íbúðir fyrir blint fólk. Nú er
þe-tta húsrými orðið of lítið.
Þvi hetfur verið hafizt handa
um stækkun og standa vonir
til að sú viðtoyglging verði fok-
held fyrir óramiót. Pendngamir,
sem koma inn fyrir mierlkja-
sölunaj á . sutnnudaginn ganga
áililir upp í 'kostnað fyrrnefndr-
ar byggingar. En það fer syo
etftir ábuga og örlæti. þeirra,
siem kaupa af oklkur mierki og
happdrættismiða á komandi ár-
um, hvenær þessi bygging
stendur fuilbúin til notkunar.
Allt er á hverfanda hveili hér
í henni veröld. Eimginn hefur
b-réf upp ó það, að hann fái
haldið sjón sinni að sínu skapa-
dægri. Eff einhver, sem þessar
•línur les, sfcyldi einhvem tínaa
verða fyrir því óháppi, að' missa
sjóndna, má hann vita það, áð
húsið, sem verið er að bygigja
að Hamrálhlíð 17, stendur hoh-
um opið, annað hvort um
sfcamman tíma, mieöan hann %r
að sjóast og læra á myrlkrið eða
sem framitiðar dvalarstaður c-f
hann vildi þann teost táika.
Og enn vil ég minna ó eitt:
Það er unnið að HaimiraihJ'íð 17.
Vinnan er bdindum maríni ekki
einungis tæki til lífsframfæ'rj?,
heldur einnig uppspretta• sannié-
ar lífshaminaiu og UTiciir.ríaða
andlegrar heilbrigðd. Þeska
sikyldu þedr minnást, sem eru
að fjargviðrast út af löngurh
vinnudegi os litlum tómstun^-
um- í' »j •
Og rith&fundarndr okkar, "sófn
hafa nýlokið þingi þar sem
fjallað var um ráð og léiðir til
þess að þeir gætu lokað sig inni
ævilangt og þyritu étókert ann-
að að gera, en skrifa yg skrffa,
hefðu gott atf því ’að lábba uþp
í Hamraihlíð 17 og horfa á
blinda fólkið vinna. Ef tiil vill
kynni einhverjum þeirra 'að
skiljast, að þeir eru a,ð biðja
um steina fyrir bBauð, þegar
þeir eru að bið'ja um að þurfa
ekkert að gera ann^|5 en skrifá.
Að svo mæíltu viil ég fyrir-
fram þafcka öllum þeim som
kaupa merki okteaipí á sunnu-
daginn og bið þá máymast þess,
er gamla fiólkið ságði eina.tt,
þagar því þótti, sern vel Jiefði
veri^ tii bess gert:
Guð launar fyrir hrafinn.
Skúli Guð.iónsson.