Þjóðviljinn - 22.11.1969, Blaðsíða 4

4 SÍDA ~ OÞUÖÐiVlIiJKNN — lÆiugiaiPdia®ur 22. nóvemlber 1069.
— málgagn sósialisma, verkalýðshreyfingar og þjóSfrelsis —
Útgefandi: Útgáfufélag ÞjóSviljans.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstj.fulitrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Úlafur Jónsson.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Síml 17500
(5 iinur). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
íslendingar horga brúsann
jpastur liður í áróðri ríkisstjómarinnar og stjórn-
arblaða um ágæti álsamninganna hefur verið
sú fullyrðing, að vegna þeirra samninga fengju ís-
lendingar miklu ódýrara rafmagn en ef þeir samn-
ingar hefðu ekki verið gerðir. í umræðum á Al-
þingi nú 1 vikunni var fullyrt að stjórnendur
Landsvirkjunar hefðu þungar áhyggjur um af-
komu Búrfellsvirkjunarinnar, og komi þar fyrst
og fremst til hin óhagstæða orkusala til álversins
í Straumsvík. Var ráðherra spurður að því hvort
rétt væri, að ríkisstjórnin hefði ákveðið að hækka
rafmagn í heildsölu frá Landsvirkjun um hvorki
meira né minna en 30% nú um áramótin til að jafna
metin um afkomu Búrfellsvirkjunarinnar, en með
því móti hefði ríkisstjómin hlutazt til um hækk-
un á raforkuverðinu um 50% á einu ári. Ráðherra
fór imdan í flæmingi, játaði að hækkun á raf-
magnsverði til fslendinga væri fyrirhuguð en ekki
hefði endanlega verið ákveðið hve mikil hún ætti
að vera.
agnús Kjartansson mirtnti á í þejssum sömu Uim.T
ræðum með mörgum tilvitnunum í skýrslu sem
Jóhann Hafstein iðnaðarmálaráðherra flutti Al-
þingi áður en upphaflegu álsamningamir voru
gerðir, að ráðherrann afsakaði þá hið lága raf-
magnsverð sem um var samið með því að þessi
fyrsta álverksmiðja með 30 þúsund tonna ársaf-
köstum væri eins konar tilraunastarfseimi, en hins
vegar væri full ástæða til að krefjast hærra raf-
magnsverðs ef til þess kæmi að um værí samið
stækkun verksmiðjunnar, og ættum við íslending-
ar þá að geta krafizt sama verðs og Norðmenn fá,
sem er miklu hærra.
Nú. kemur sami iðnaðarmálaráðherra enn frana
1 fyrir Alþingi með samning í formi úrslitakosta,
þar sem alþingismenn geta ekki breytt einum staf-
krók nema það sé jafnframt vantraust á ríkis-
stjórnina, og í þessum nýja samningi er ákveðið
að selja hinu svissneska auðfélagi íslenzka raforku
á sama lága verðinu, undir framleiðsluverði, sem í
hinum fyrra samningi. Þingmenn lögðu áherzlu á,
að sá samningur yrði ekki afgreiddur fyrr en lok-
ið er rannsókn þeirri á orkusölunni til Straums-
víkur sem tillaga liggur nú fyrir Alþingi um, og
lofaði ráðherra að hraða málinu ekki óeðlilega svo
frekari upplýsingar um orkusöluna gætu verið
þingmönnum tiltækar, áður en þeir taka ákvörð-
un um nýja álsamninginn. Og óneitanlega hlýtur
það að hafa áhrif á mat manna á stefnu ríkisstjórn-
arinnar að ofurselja raforku íslands erlendum auð-
félögum, að svo langt er gengið að selja orkuna
undir framleiðslukostnaði. en íslendingar látnir
borga brúsann í gífurlegum hækkunum á raf-
magnsverði. — s.
Um 30 útgáfubækur Leifturs
Mest ber á endurminningum
og þjóðlegum fróðleik í ár
■ Leiftur gefur út um þrjátíu bækur í ár og er um
helmingur bama- og unglingabsekur — er það svipað
magn og 1 fyrra. Mest fer fyrir bökum sem flokkast undir
æviminningar og þjóðleg fræði, en þýddar bækur eru fá-
ar. Forlagið hefur byrjað undirbúning á viðbótarbindi
við ritið íslenzkir samtíðarmenn.
Samtíðarmenn
Gunnar Einarsson forstjóri
gerðd blaðamönnum grein fjrrir
útgúfunni á þriðjudag að
viðstöddum höfundum nokk-
urra bókanna. Sagði bann að
á næsta ári hæfist útgáfa á
miklu riti í fjórum bindum,
sem dr. Björn Magnússon tek-
ur saman. í>að heitir Vestur-
Skaftfellingar 1703—1966 og er
þar greint .frá öllu fólki sem
finnst fætt í héraðinu á þess-
um tíma.
Tvö bindi af fslenzkum sam-
tíðarmönnum komu út 1965 —
’67 og voru alls 4686 æviskrár
núlifandi manna, sem taldix eru
hafa gert eitthvað sér til ágæt-
is í þjóðfélaiginu. Nú hefur
Stefán Bjarnason verkfræð-
ingur telkið að sér að annast
ritstjórn aukabindis, sem í
verða nýliðar og þeir sem af
einhverjum ástæðum komust
ekiki inn í hin fyrri. Hefur
Stefán sent út 2500 bréf til
ýmissa manna með beiðni um
upplýsingar, og snúið sér í því
sambandi til sýslumanna, bæj-
arsitjóra, oddvita, félagasam-
taka eftir ábendingum. Stefán
se-gir, að heimtur hafi ekki orð-
ið eins góðar og skyldi og bið-
ur hlutaðeigandi að svara íyr-
irspumunum sem fyrst, því að
hamdritj verður loikað í maí
~3>
Höfundur Janes
fyrir börnin
Töfrabifreiðin KITTY KITTY
BANG BANG heitir nýútkomin
bamabók eftir Ian Fleming,
fyrsta ’bók af þrem, sem Bóka-
útgáfan Örn og Örlygur ætla
að gefa út. Þótt Ian Fleming
sé reyndar frægastur fyrir has-
arsögur sínar um James Bond
þarf enginn að óttast ill áhrif
Töfrabifreiðarinnar á hugi
ungra lesenda, því hér er um
að raeða ævintýri, — nútíma-
ævintýrd, sem gerist á okkar
tímium, en ekki í giamla daga
eins og flest önnur. Gexir höf-
undur tilraiun til að færa æv-
intýrið í hiugarheimi bamsins
yfir á öld vélvæðingarinnar.
Frambaldsbækur
um múmínálfana
og um Dagfinn
Þeir sem kynntust Dagfinni
dýralækni og Múmínálfunum,
þegar bækur um þessar per-
sónur komu fyrst út á íslenzku
í fyrra, geta nú endiurnýjað
kynnin í tveim bókum, sem
komnar eru út hjá Emi og Ör-
lygi. „Vetrarundur í Múmdn-
dal“ nefnist 2. bindi ævintýra
múmínálfanna eftir finnsku
skáldkonuna Tove Jansson og
„Dagfinnur dýralæknir og
perluræningj arnir“ heitir 2.
bókin um Dagfinn eftir Hugh
Lofting, en þess má geta, að
báðir þessir höfundar hafa
hlotið margvísleg verðlaun sem
bam abókarhöfundar í sínum
heimalöndum og víðar. enda
segjasit útgefendur leggja á-
herzlu á að gefa út barnabæk-
ur. sem skarmnlausit og hættu-
laust sé að gefa bömum og
hafa sérstaklega vandað til
pappírs og
nsestkomandi. Líklegt er svo að
allt verkið verði tekið til end-
urskoðunar um 1975.
Einar Kvaran
Leiftur heldur áfram útgáfu
á samanlögðum _ skáldverkum
Einars Kvarans. í fyrra komu
út tvö bindi sem geymdu smá-
sögur þessa merka höfundar og^
skiáldsögumar Ofurefli og Gull.
f ár koma út tvö bindi sem
geyma afganginn af skáldsög-
um Einairs, en í fimmta og
sjötta bindi verða leikrit bans
öll og Ijóð ásamt 'æviágripi.
Endurminningar
Út kemur þriðja bindi ævi-
sögu Sigurbjarnar Þorkelssonar
í Visi. Himneskt er að lifa, og
ber þetta bindi undirtitilinn
,,Áfram liggja sporin". Ég get
fátt um þetta sagt, sagði höf-
undur á blaðamannafundi.
þetta hef ég skrifað fyrir beiðni
annarra, verið mjög ánægður
með undirtektir og eitt bindi
enn á ég að mestu fullskrifað.
Þetta bindi fjallar um tíma-
bilið 1923—1933, seigir frá
fjöldanum öllum af fólki og í
því eiru yfir 200 myndir.
„Syndugur maður segir frá“
nefnist sjálfsævisaga Magnúsar
Magnússonar, fyrrverandi rit-
stjóra Storms, allmikil bók. um
350 bls. með nafnaskrá.
Ég hef það helzt um bók-
ina að segja, sagði höfundur,
að allt er satt sem í henni
stendur, hvort sem menn trúa
því eða ekki, katflinn um mann-
íega náttúru líka, þótt sum-
um finnist ef til vill langt
gengið, en mér ekki. Það seg-
ir frá fima mörgu fóiki þama,
og eiginlega er bókin tvískipt,
fyrst ævisaga og síðan mann-
lýsingar — bæði á fommönn-
um og okkar aldair fólki: Magn-
úsi Ásgeirssyni, Thor .Tensen,
Páli Eggeft og fleirum. Ég veit
að blaðamenn hafa nauman
tíma og ráðlegg þeim þvi að
sleppa flestu í bókinni nema
þrern köflum: Mannleg náttúra,
Spilamennska og Ég drakk með
þeim.
Fróðleiknr
„Ég raka dklkií í da@ glóði“ heit-
ir bók eftir Þorstein Matthías-
son, sem geymir þrettán þætti
úr ísienzku þjóðlífi, viðtöl og
frásagnir. Höfundur sagði m.a.
á blaðamannafundi: f æsiku
hafði ég gaman af ömmusögum,
á mikið gömlu fólki að þakka.
Nú er ég orðinn gamall sjálfur
og hef gengið á vit fullorðinna
manna og kvenna og fengið
þau til að segja mér þætti úr
lífi sínu. Ég heyrði um gaml-
an mann sem hafði þetta að
orðtaki þegaT hann var ekki
reiðubúinn til starfa: ég raka
ekki í dag, góði. Og flest það
fólk sem kemur við sögu i bók-
innj vildi ekki svara kalli
nema það væri undir það bú-
ið.
„Breiðabólstaður í Fljótshlið”
heitir bók eftir Vigfús Guð-
mundsson. Gerir hún grein fyr-
ir ábúendum og prestum sem
setið hafa staðinn, rekux sögu
kirkjunnar og eigna hennar og
lýsir bæjarhúsum og hjálend-
um. Vigfús skrifaði m.a. sö'gu
Hallgríms Péturssonar. Eyrar-
bakka og Oddastaðar.
„Austan blakar Iauíið“ heitir
bók eftir Þórð Tómasson safn-
vörð frá Vallnatúni. Hann seg-
ir m.a. í formála: „Hér er ekki
sagt frá öðru en fábreyttu lífi
alþýðufólks, baráttu þess. stgr-
um og ósigrum, við aðstæður
sem okkur hrýs oft hugur við.
Frásagnir þessar eru j'afnframt
dálítið framlag til sögu Rang-
æinga á 19. öld.
„Fremra-Háls ætt“ er síðara
bind; af niðjatali Jóns bóndia
Ámasonar og Guðrúnar Magn-
ússonar sem bjuggu að Fremra-
Hálsi í Kjós 1733—1751.
Gamanmál og fleira
,,Gamiantregi“ heitir bók eft-
ir Örn Snorrason, bundið mál
og óbunddð. og fer allmikið fyr-
i.r skopkvæðum þótt alvarlegri
hlutir séu með. Örn kvaðst
snemma hafa byrjað að fásit
við yrkingar en ekki ætlað að
gefa nedtt út fyrr en á gamals
aldiri, en með því að margir
samferðairmenn hans væru nú
þegar allir, þá vildi hann ekki
hætta á neitt len-gur.
„f svipmyndum“ er annað
bindi viðtala sem frú Steinunn
S. Briem hefur átt við margs>-
konar fólk — eru þar um
fimmtíu viðtöl.
„Enginn fiskur á morgun"
beiti-r önnur skáldsaga Unu Þ.
Ámadóttur, „lýsing á lífi ungs
fólks við störf og skemmtanir".
„Strá“ nefnist ljóðabók eft-
ir Steingerði Guðmundsdóttur,
dóttur Guðmundar heitins
skólaskálds.
Þá kom-a út tvær skemmti-
söigur eftif, Kristínu M. J.
Björnsson, „Gréta“ og ,,Vík-
ingadætur“. þýdd saga sem
hieitir „Eldflu-gan dansar“ (um-
hverfið er Japan), ný útgáfa
af íslenzk-danskri orðabók Jak-
obs Jóh. Smára, sem Frey-
steinn Gunnarsson hefu-r búið
til prentuna-r og bætt við 1800
uppsl átt-aror ðum.
Ms. Reykjafoss
fer frú Reykjavík síðari hluta næstu viku
til Vestur- og Norðurlands.
Viðkomustaðir:
ÍSAFJÖRÐUR
SIGLUFJÖRÐUR
AKUREYRI
HÚSAVÍK
Vörumóttaka á þriðjudag og miðvikudag í
A-skála.
H.F. EIMSKIPAFÉLAG ÍSLANDS.
Frá Raznoexport, U.S.S.R.
A.gB,»M!.kk„
sími .173 73

nmuKn
HEFUR TEPPIN SEM
HENTA YÐUR
TEPPAHUSIÐ
*
SUÐURLANDS
BRAÚT 10
*•
SÍIVII 83570
&