Þjóðviljinn - 04.01.1970, Qupperneq 3

Simreuda(gur 4. jandar 1970 —» ÞtrÓÐVŒ&JTNW — SlÐA J
GULLASNINN
Hjálimitýr Pétursson sikriifiar
umdir oi'angreindri fyrirsögn:
„Það hðfur verið siagt, að sú
borg væri auðunnin, seim
hleypti asna, Myfjuðum gulli,
inn um borgarh'iið sín. Fyrir
nokkrum mdsserum opnuðum
við borgarhlið okkar fyrir am,e-
rístoum gullllasna, sem klyfjaður
var dolluruim; miargir voru
hræddir við að veita honum
landvistarleyfi Meðal anmars
var saigt, að fjármálaráðherra
otokar, Magnús Jónsson, hefði
verið litið hrifinn af þessiari
sendiingu- En þrýstingurinn frá
þeiim, siem, viJdu gnfl og meira
gull, var svo mikilll, að mót-
staða þessa ágiæta ráðherra
brast. Gullstraumuir þessi er í
formi tóbaksauglýsinga, seim
uim nok'kur misseri hefiur prýít
síður allra viku- og daigblaða.
Jafnvel hið ágæta vikublað,
Lesbók Morgunblaðsins, sem er
bókmennta- og menningarrit,
lætur sig hafa það að skreyta
útsíðp. sína með heiilsíðu-aug-
lýsingu, litprentaðri; „Hver ætli
sé mest sielda filtersígarettuteig-
undin í heimimium? Getið þrisv-
ar“.
Þegar „hið græna tré“ í pen-
ingailegiu tilliti Xýtur svo lágt
að vera að biðja um peninga
tiil að aiUiglýsa vöru, sem Xiefur
áletraðan eitur-stimpil frá rílk-
isfyrírtaeki, — „það höfðingj-
arnir hafast að, hinir ætla sér
leyfist það“ — þá er etoki að
furða, 'að hin blöðin, sem öll
lepja dauðann, freistist til að
lengja lífdaga sína, með eitur-
auglýsiinguim-
Skaðsemi (sígarettunnar er aX-
þjóð'legt vandaimiáil, sem alXar
þjóðir berjast gegn. Það er t.d.
víðast bannað að auglýsa þær
í sjónvarpi- Hér er bainmaö að
-auglýsa áfengi, sem er ekiki
jafin-skaðlegt, jafnfjölmennuim
hóp og sígarettan.
Eftir bandarístori fyriimiynd
hefur nú verið fyrirskipað hér
að prenta ó sígarettupaikkana
áletrun um skaðsemi reykiniga.
Það virðist því lítið samræmi
í hlutunum, að þjóðfélagið stouli
leyfa blöðunum að hafa hömllu-
lausa áróðursherferð fyrir ágæti
sígarettureykiniga með heilsíðu-
auglýsinguim dag eftir da;g.
Þessi greinarstúfur er. storifaður
í þeirri von, að eitthvert blað
hafi kjarto til að birta hann-
Verður því blaði þá etoki neit-
að um augiýsiingu?
Sú þjóö er iila á vegi stödd,
Hjartasjúkdómar sjaldgæfír
hjá feitum í þróunarlöndum
Hjarta- og æðasjúkdómar eru
eitt helzta banameinið í Ev-
rópu og Norður-Ameríku- Or-
s-akir þessara sjúkdóma eru al-
mennt taldar vera hár blóð-
þrýstingur, ofifita, sykursýki og
kyrrsetuvinna, en þessi kenn-
ing virðist ekki vera ednlhlít, ef
marka má rannsóknir sem gerð-
ar hafa verið í vanþróuðu lönd-
unum og skýrt er frá í- nóv-
ember-hefti tímaríts Alþjóða-
heiiérigðisstofnunar — World
Health.
Hjartasjúkdómar eru sjald-
• gæfir '~í vanþróuðu iöndunutn;
eir.nig meðal fólks sem þjáist af
offitu, of hóum blóðþrýstingi,
sykursýki og stumdar auk þass
kyrrsetustörf- Niðurstaðan hlýt-
ur að verða sú, að áðuirnefndar
orsakár geti ekki verið einihlít-
ar, heldur hljóti að koma til
aðrar orsakir jafnframt- Það
virðist sem sé vera eitthvað í
fæði eða lífsháttum Asíu- og
Afríkubúa, sem komi í veg fyr-
ir að hjartasjúkdómar myndist.
Rannsóknirnar í vanþróuðu
löndunum á störfum manns-
hjartanis hijóta einnig að leiða
til endurskoðunar á því, sem
hingað til hefur verið talið eðli-
legt- Menn hafa td- ævinlega
gengið út frá því sem gefnu, að
blóðþrýstingur ykist með árun-
um, einkanlega eftir fertugs-
aldur Þefcta á þó ekfci við um
hirðingjana í Norður-Kenýa,
sem hafa sama blóðþrýstimg
fram á efri ár- Blóðþrýstingur-
inn er lfka sarnur og jafn hjá
íbúum Cook-eyja, en aðrir Pól-
ýnesar, sem lifa nútímaiífi,
sýna tilhneigingu til Kærri
blóðþrýstings, þegar þeir eld-
ast.
Til að komast fyrir orsakir
þessa rannsaka VLsindaimenm nú
matarvenjur og önnur atríði í
daglegu lifi fólksins- I Singa-
pore búa þrjú þjóðarbrot —
Malajar, Kínverjar og Indverj-
ar. Indverjar sem hafa sér-
stakar m.atai*venjur, eiga mjög
á hættu að fá hjartasjúkdóma.
Nú gera menr sér vondr um, að
finna megi hvað það er í mat-
aræði Kínverjanna og Malaj-
anna ,sem vemdar þá gegn
hjartasjúkdómum. eða hvað beir
borða ekki ,sem gæti haft sömu
áhrif-
World Health greinir einnig
frá hjartasiúkdómum sem eru
sérstaklega bundnir vanþróuðu
löndunum.
(Frá SÞ).
Úr annál ársins 1969
Ekki linnir skrafi á skál'daþmgi enn.
Það sér á, að þar sitja þrautseigir menn.
Það sér á, að við erum vingjarnleg þjóð,
sem umber allan fjandann, ef það kallast ljóð,
sem umber alla, skræki, ef þeir kallast lag.
íslendingar' miklast af þeim menningarbrag.
íslendingar sitja kringum sjónvarpið í krans.
Á einu kvöldi sjá þeir slátrað átta — tíu manns.
Á einu kvöldi er hægt bæði að heyra og sjá
vitlausasta fóikið, sem veröldin á.
Vitlausast af öllu er efalaust þó,
hve fáir taka eftir því, að nú er ko’mið nóg,
hve fáir hafa skilið það fram á þennan dag,
að vanmætti andans er „viðreisninni“ í hag,
að vanmætti andans og aurasýkin skæð
stífla mærðarlind, eins og storka í æð,
stífla og helfrysta lindir ljóðamáls.
— Af græðgi verður enginn að eilífu frjáls.
N. N. frá Nesi.
Jm.
Frá aðalíundi FÍM:
MyndUstarmenn vilja breyt-
ingu á höfundarréttarlögum
er selur sái síina og heiður fyr-
ir pendnga, sem fengnir eru
fyrir eiturauglýsingiar. Hvers
má annars vænta a£ þeiim blöð-
um, sem leggjast svo lágt?
Er þá. éklki edns gott að mœl-
irinn sé fullur, biðja um, álfeeg-
isangllýsinigar og . augiýsa
nautnalyf.
Ég vil hénmeð sköra á Al-
þingi og ríkisstj'óinn að sýna nú
manndóm og láta banna allar
tóbaksauglýsingair.
Ef við værum laus við þenn-
an ófögnuð úr blöðuoum á
næsta ári, væri sannarlega brot-
ið í blað — og við1 gaetum sagt
gleðilegt nýjár.
Hjálmtýr Pétursson".
„Jafnvell hið ágæta vikublað
Lesbóik Morgunblaðsins sem er
bókmennita- og menningarrit,
lætur sig hafa það að slkreyta
útsíðu sína með heilsíðu a.ug-
lýsingu, litprentaðri."
Þessar línur strikaði , Tíminn
út, það mátti ekki viðurkenna
Lesbók Mbl- sem bókmennta-
tímarit. — H.P.
Nýlega var haiidinn aðaifund-
ur í Félagi ísienzkra myndllist-
armanna- I stjóm voru kosnir:
Valtýr Pétursson fonmaður,
Kristján Davíðsson ritarí, og
Ragnar. Kjartansson gjaldkeri.
Sýningarnefnd er nú skdpuð
þessum mönnum:
.Einari Háltonarsynd, Benedikt
Gunnarssyni, Braga Ásigedrssyni,
Jens Kristleifssynii og Kristjáni
Davíðssyni.
Sýningiamefnd fyrir högg-
myndir er stoipuð þessiuimi mönn-
um: Guðmundi Benediiktssyni,
Jóni Gunnari Ámasyni og
Ragnari Kjartanssyni.
Á fundinuim komu fram eiftir-
farandi tiiiögur til fundar-
ályktana, ssm voru ednróma
samþyklktar:
,,Aða:]£undur F.Í.M- haldinn
19- nóvemlber 1969 sikorar á
Rítoisstjórn íslands að endur-
flytja hið fyrsta íruimvarp til
laga um höfundarétt, sem lagt
var fram á Alþingi fyrir notokr-
um árum, mieð þeim breyting-
um þó, er nauðsynlegar teljast
að breyttu breytanda.“
„Aðaifundur F.l-M. haildinn'
19. nóvemtoer 1969 lýsir yfir
stuðmmgi sínujm. í megiinatrið-
um við ályktanir Rithöfunda-
þings og hvetur alla liststoaip-
endur tifL að standa betur sam-
an um hagsmunamál siín en
hingað til hefur verið gert“.
„Aðalfundur Félags ísl- mynd-
listainmanna skorar á aliþdngds-
menn að samþykikja frumvarp
Valtýr Pétursson
Magnúsar Kjartanssonar um
skattfrelsi heiðurslauna fyrir af-
rek í þágu lista og vísinda, sem
nú liggur fyrir Alþingi.“
Vinningur
í sjónmáli
fengu ödru happdrætti hérlendis eru eins mikiar
iíkur á því að þér hljótið vinning á miðann yðar
Fjœdi fólks hlýtur
fjölda vinninga.
Og aldrei hafa
möguleikarnir verið
jafnmiklir og í ár.
Vinningar eru nú mun
fleíri en í fyrra, en tala
útgefinna miða er
óbreytt — og það eru
aðeins heilmiðarog
aðeins ein miðaröð.
Meira en fjórði hver
miði hlýtur vinning.
Jafnframt þessu hækka
vinningsupphæðir um
samtals nær 10
milljónir króna, T. d.
hækka 10 250 þúsund
króna vinningar í 300
þúsund, 5 þúsund
króna vinningúm fjölgar
um 400. Lægsti
vinningurernú kr.
2000.00 ístað
kr. 1.500.00 áður.
Fjöldi fölks hiýtur
fjöida vinninga
Vinningum fjölgar — vinningar
hækka.Draumur og veruleiki. Og
miðinn kostar aðeins 100 krónur.
Jagúar XJ6 kom fyrst á markaðinn
1968. Hann var kjörinn bíll
ársins1969 í alþjóðlegri samkeppni
á vegum hins þekkta tímarits
Car Magazine. Yfir 70 bílar
kepptu um titilinn. Þessi nýja
Jagúar-bifreið tékur fram
öllum fyrri gerðum að
þægindum og aksturshæfni.
Jagúar XJ6 er aukavinningur í
haj^pdrætti SÍBS 1970, sá fyrsti
sinnar tegundar á ísjandi.
BÍLL ÁRSINS ’70 Á ÍSLANDI.
Merkið sem táknar aðstoS við
sjúka og bágstadda. Öllum ágóða
af happdrætti SÍBS er varið til að
endurhæfa hvers konar öryrkja.
Markmiðið er að sem flestir verði
þáíttakendur í þjóð -
nýtúm störfum.
Það er þeirra
hagur og þjóðar
innar um leið
yðar hagur.
Styðjum sjúka
til sjálfsbjargar.
í