Þjóðviljinn - 20.03.1970, Blaðsíða 5

i
FösfbudiagMir 20. anairz 1070 — ÍÞ'JÓÐVILJINN — SÍÐA j
l

5

i
r
i
Frímerkjaþáttur
í bnéfi til 'þáttarrins segir
svo m.a.: — „Ég safna firí-
merfcjuim, en þaö.er eitt, s@m
ég vildi spyrja um: Á égliíka
að saflna jólairruerlknuini 'þedm,
sem stundum kpma á jóla-
póstinn? Eru þau einhvers
virði? Er hægt að flá keypt
gömiul jóiaimerki? Hvenær
var byrjað á útgáfu þeirra?"
— Fleina er spurt um í þessu
bréfi, en við slkulum fyrst at-
huiga jólajmerkin og sögu
þeirra.-------
Við skulum hverfa 67 ár
aftur í tímann, eða til ánsins
1903 og staldra þá við í Kaiuip-
mannahöfn. — Það er að-
fanigadaigur jkiaa og í pósthús-
inu við Köþmagiergade er
umgur póstmaður að raða
saman jólapósti borgarbúa. —
Jólaikortin og jólaibréfin til
KaU'pmannahafnarbúa voru
það ár um 2 miljónir og 125
þúsund að tölu og því mikið
verk að raða þedm til útbunð-
ar. — Þá var það að póstmað-
trrinn fökk hugmyndina: „Gátu
ekki sendendur allra þcssara
korta og bréfa greitt svo sem
tvo aura fyrir lítið fallegt
jóla-merki, sem þeirsvolímdu
á jólapóstinn viðtakendum til
augnayndis? — Tekjumar af
þessairi merkjasölu áttu ekki
að renna til rikis eða pósts-
ins, beldur skyldi þeim vatrið
til styrktar einllwerju þjóð-
þrifafíyrirtaðki. — Og póst-
þjónninn ungi. — Einar Hdl-
böll hét hann — hélt áfram
að gaella við þessa hugmtynd
sína, meðan hann kastaði
jólakortunum í hóllfin. Ósjallf-
rátt varð honuim litið út um
glugigann. Við leikfangabúðdna
hinumegin við götuna sá
hann hóp af fátækBega bún-
um börnum. Þau voru blá í
Eraman af ikulda, þama sem
þau stóðu við rúðuna og
störðu á leikiföngin fyrir inn-
án. — Aftur féMk Einar hug-
dettu: Tekjnnuim af jóila-
merkjasölunni skyldi varið
til þess að byggja heilsuhæli
fyrir berklaveik böm. —
Jóilalhátiðin gekk í garð og
leið hjá, en jólamerkja-hug-
myndin lét Holböll ekfki í
friði. Síðar talaði hann um
þetta við yfiriboðara sína á
pósthúsinu og þedm fólll þessi
hugmynd svo vel í geð, að
skdpuð var nefnd til þess að
athuga málið nánar og stuttu
siíðar geikk Holböh ásamt
neffindinni á fúnd konungs,
sem þá viar Krisyán 9. —-
Konungi leizt svo vel á þetta,
að hann vedttd leyfi til þess,
að hefja mastti útgáfu jóla-
merkja á árinu 1904 og þá
það snerama, að sala þedrra
gæti hafizt í nóvembermián-
uði. Skyldu meriki þessi að-
eins notuð á jóCa-póstinn og
ekfci hafa burðairgjailds-gildi.
— Konungur gerði það að til-
lögu sinni, að nota skyldi
mynd af drottningu hans, Lo-
vfsu, sem þá var dáin fyrir
fimm árum, á fyrsta jólamarki
Danmerkur. — Éovísa drottn-
ing viar veH þekkt fyrir áhuga
sinn á mannúðairmálum og
eitt bamasjúkralhiús í Dan-
mörku bar nafn hennar. —
Þegar leið á árið 1904 var
hafizt handa um útgéfu
merkdsins og vairð upplagið
þrjár mdljónir. — Agóðinnaf
sölu þedrra fyrir jólin nam
74 þúsundum, sem var mjög
veruleg upphæð á þeim árurn.
Upphafsmaður jóllamerkj-
anna, Einar HoIibölllL, var
fæddur í Nyboder áirið 1865.
— Hane ætlaði sér að komast
í sjólher Dana og gerðist sjálf-
boðalliði á freygiátunni „Jyl-
land“. — Með því skipi fór
hann edna flerð, m.a. til dönsku
Vestur-Indía, en þá kom íljós
að Holllböll þjéðist af auign-
veiki, svo að haen varð að
hætta sjómennsku. — Árið
1886 réðdst hann til póstlþjón-
ustunnar í Kaiuipmannalhöfn.
Síðar varð hann pósitmiei’stari
— Jóttamerfcja-útgáfan í Dan-
möríku hétt álflram og tekj-
urnar af sölu meirkjanna voru
öruggar og vtayandi. — Berktta-
hælli bama risu upp hivert af
öðru. Hið fyrsta þeirra var
reist í Kolding árið 1910. —
Hasilin í Mödkov og Svendlborg
komu 1912 og bar hið stfðar-
tallda nafn Holbölls — „Hol-
böttls-minde“. — (Frh.1).
— G.
IIMRIHIIHtlVVIIVMIIIIIRIIIIICBI
Ungt fólk á umferóarmálafundi:
Frá umferöamálanefntl
Klúbbsins öruggur akstur sl
sunnudag. Frá vinstri: Pétui
„Við erum dálítið ósammála hér við borðið: Gætuð þér vagt
okkur hvort við erum í Hiiton-hótelinu í Paris eða þvi j Lissa-
bon?“ — (,,PIayboy“).
verBi upp bruutum tíl
æfmgu fyrír ungu ökumenn
Sveínbjaimars. Hörður Valdi-
marsson, Óskar Ólason, As-
geir Magnússon, Baldvin Þ
Kristjánsson og Gestur Ól-
afsson í ræðustól.
Klúbburinn „Öruggur akst-
ur“ í Reykjavík efndi til fund-
ar um umferðarmál meðal
ungs fólks í Reykjavík á
sunnudaginn var. Er þetta
fyrsti fundurinn af þessu tagi,
sem klúbburinn efnir til.
Á fundinum. fiuittu Höirður
Valdimarsson lögregluflokk®-
sitjóri, formaður klúbbsdns, Pét-
‘ur Sveinbjiaimarson, umferðair-
fulltrúi, Óskar Ólason, yfirlög-
regluþjónn, Gestur Ólafsson
fonstöðum'aður Biflreiðaeftirlits
ríkisins og Ásgeir Magnússon
framkvæmdiastjóiri Samvinnu-
trygginga sfcutt erindi um um-
ferðairmál og ungt fólk, en
fundarstjóri var Bialdvin Þ.
Kristjánsson, félagsmálafull-
trúi. Þá var sýnd ágæt kvik-
mynd um akstur j snjó og
hálku, sem æskufólik ekki síð-
ur en eldri ökumenn baf a bæði
g-agn og gaman af að sjá.
Á fundinum voni samþykkt-
ar tvær ályktanir. Er önnur
um, að sjónvairpið sánni um-
ferðairmálum meira en verið
hetfur hingað til og geri sitt til
að fræða almenning um um-
ferðarmál.
Hin tiilagan var um, að
Fulltrúaráð Sam-
bands ísl. sveitar-
félaga á fundi
Árienglur ftrndur fulltrúará-ð:
Sambands íslenztora sveitamfé
laga hófst í gær og verður h-attd-
kom-ið verði upp æfingabraut I w f ^ - M&rsa
fyrir unga ökumenn, þar sem
þeir geti æft sig í aksfcri, og
gert akstuirsæfingar.
Réttvísin ú Islandi
Tæpt ár er nú liðin síðan
tilraun var gerð til að brenna
skáila í Hvalfiirði. Dómur er
genginn í málinu, þó ekki von-
um fynr.
En það er eins og það liggi
í loftinu, að ekki gangi dómar
í öttlum málum svo fljótt fyrir
siig sem í Hvalfjarðairmálinu.
Ég mun aðeins minnast á
fáein dæmi þess, að ekfci hafa
öll mál fengið svo greiða af-
greiðslu réttvísinn-ar.
1. DÆMI: í desember 1968
var maður handtekinn af lög-
reglu Reykjavíkur við eiitt sam-
komuhús borgairinnar. Etfltir
því sem lögreglumiaður sá, sem
handtók bann skýrði frá var
sökin gú ein að maðurinn hiugð*
ist bald-a frá umræddu húsi en
ekkj standa þar kyrr, hver veit
hvað lengi. Sá bandtakni var
VIPPU - BÍtSKÚRSHURBIN
Lagerstærðir miðað við múrop:
Hæð: 210 sm x breidd: 240 sm
210 - x - 270 sm
Aðrar stærðir. smíðaðar éftir beiðni.
GLUGGASMIÐJAN
SAmúi* 12 • Sími-38220
handjárnaðuæ og honum stung-
ið inn í lögreglubil. Síðar var
bann ásamt ffleárum fluttur í
íanigaigeymslu.
Þessair aðfarir lögregkmn-ar
voru kærðar til sakadóms
Reykjiavíkur. Engar fregnir
bafa borizt af tilþriflum rétt-
vísinnar í þessu máli. Hvað
mun þetta kallast?
2. DÆMI: í desember 1968
vair miaður handtekinn af lög-
reglu Reykjavíkur, handjárn-
aður og honum stungið inn í
lögregluhíl. í bílnum miskunn-
aði einn lögregluþjónn sig yf-
ir hinn handjámaða mann og
barði hann í höfuðið með þeim
afleiðingum að nokkuð miörg
spor varð að taka til þess að
sauma sárin sam-an eftir högg-
in.
Aðfarir lögreglunnar gagn-
vart þessum m-anni voru kærð-
ar til sakadóms Reykjavikur.
Ekkí heflur frétzt um neinar
aðgerðir réttvísinn-ar til rann-
sóiknar eða dóms á þessu máli.
Hvað kallast þetta?
3. DÆMI: f desember 1968$.
er stúlka bairin £ höfuðið af
lögreigluþjóni. með tréstaut að
talið var. Það þuirflti nokkur
spor til þess að sauma sárið
eftir spýtuna saman. Þetta verk
lögregluþj ómsins var kært til
satoadóms Reykjavitour. Engar
fregnir hafa borizt af því að
réttvísin hafi hreyflt sig til
rannsóknair eða dóms í þessu
máli. Hvað mundi réttnefni á
starfi eða starfsleysi réttvís-
innar í þesgu máli vera?
4. DÆMI: í miaí 1969 er
stúlka tefcin af lögireglu Reykja-
víkur, handjámuð og benni
stungið inn í lögreglobíl. í
bitoum var eton Iögnegluþjónn Uneiðsl væri eininie að ræða.
marg-
svo vingjiarntegur að
berja stúlkuna uoi höku og
kjálfca, svo að hún var að
loknum vinahó-tum lögreglu-
þjónsins blámarin og bóttigin
frá eyr,a tdl eyra, auk þess urðu
víðar sén merki eftir hin mildu
tök hans á líkama hennar, svo
sem fótleggjum og baki.
Þessi barsmíð lögregluþjónis-
ins var kaerð til satoadóms
Reykj-avíkur. En-grar hreyfingar
hefur orðið vart hjá réttvís-
inni til rannsóknar eða dóms í
þessu máli. Hvað mundi rétt-
nefni á starfi eða starfsleyisi
réttvísinnar í þessu máli?
Hvað mundi réttnefni á að-
gerðum lö'greglunnar í þessum
umræddu málum vera?
Ég læt þessi diæmi nægja í
bili, en ef tíl vill gefst síðar
tæikifæri til þess að minnast
frekar á mál réttvísdnnar á fs-
landi undíir ríkis-stjóirn Sjálf-
stæðisflokksins dg Alþýðu-
flokksins.
17. rnairz 1970.
Þorvaldur Steinason.
Vinnuslys
í Héðni
Það slys varð um háidegisibilið
í fyrrad. í Véttsm. Héðni, að
rennismiður sem vann við að
renna öxul, festi peysu sina í öxl-
inum og dróst niður að honum
með þeim afleiðingum að hann
handleggsibrotnaðd áður en htxn-
um tókst að slíta sig lausan. Var
maðurinn fluttur á silysavarðstof-
una til aðgerðar og frekari rann-
sólknar á hvort urn innvortis-
borgarstjómor Reykjaivtíkur. For
maður sambandsins, Páll Lín
dal, bongarlögmiaður setti fiund'
inn, en siíðian ffliuifcfcu ávörp Emi
Jónsson, félagsmálaráðherira, oi
Geir Hallgrímsson, bongarstjóri.
Aðaiiumræðuefni fundarins ert
tvö. Fyrri fundardaiginn fttutt
Ólafur Davíðsson, hagfræðinguir
erindi um þáitt fastedgniastoatta
tekjuöflun sveitairfélaga, og síð
ari fundardaginn kynn-ir Birgii
Ásgedrsson, inmheimtustjór
Reykjavítourboiigar lagafrum
varp um innheimtustofnun sveit
Ný bókabúd
opnuoí dag
f gær opnaði Bókaverzlun Snæ-
bjarnar Jónssonar nýja bókabúð
að Hafnarstræti 4 — jafnframt
því að reka áfram bókabúðina
að H.afn-aæstræti 9 eins og áður.
í n.ýju búðinni er fyrst umi
sinn sölusýning á dönstoum bók-
um og sáðar er ætlunin að selja
norslkar, sænskar, þýzkar, flransk-
ar, spænskar og ístt. bækur á-
samt úævali af riiföngum.
Bókaverzlun Snæbj-amar Jóns-
son-ar hefur verið rekin um 40
ára skeið hér í borginni. Stofn-
sett árið 1927.
f bókabúðinni að Hiafnarsitræti
9 er ætiunin að selja eingöngu
enskar og ameriskar bækux og
heldiur hún gömlu n-afnigiftinni
»The Eniglish Boakshop".
BIJNAÐARBANKINN
er bauki lolksins
í
i