Þjóðviljinn - 12.04.1970, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÖÐVTLJINN — Suimudaigur 12. aprtfl 1970.
— málgagn sósíalisma, verkalýSshreyfingar og þjóSfrelsis —
Cltgefandi: Utgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.titjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjóral: Ivar H. fónsson (áb.), Magnús Kjartansson, ,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Olafur lónsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust 19. Simi 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Fólkið eða fíokkurinn
j upphafi kalda stríðsins voru stofnuð í Noregi
umfangsmikil samtök sem höfðu að markmiði
baráttu gegn kommúnisma. Var þar safnað saman
ýmsum helztu máttarstólpum þjóðfélagsins, fræg-
um mönnum og fínum titlum, og að lokum var
Hákon Noregskonungur beðinn að gerast vemd-
ari samtakanna. Þá svaraði Hákon umsvifalaust
að hann gæti ekki gerzt aðili að neinum samtök-
um sem hefðu að markmiði baráttu gegn komm-
únisma — „for jeg er ogsá kommunisternes konge“.
það viðhorf Noregskonungs kemur upp í hugann
þegar Geir Hallgrímsson lýsir yfir því að hann
myndi ekki vilja vera borgarstjóri í Reykjavík
nama Sjálfstæðisfokkurinn héldi meirihluta sín-
um í borgarstjórninni. Geir lítur auðsjáanlega ekki
á sig sem borgarstjóra Reykvíkinga allra; hann
vill ekkert samneyti hafa við þá Reykvíkinga sem
aðhyllast Alþýðubandalag, Alþýðuflokk og Fram-
sóknarflokk eða eru utan flokka; hann telur sig
ekki vera starfsmann fólksins í borginni heldur
erindreka stjórnmálaflokks. Hér er á ferðinni það
hrokafulla flokksræðissjónarmið sem lengi hefur
riðið húsum á íslandi og mótar ekki sízt ýmsa leið-
toga Sjálfstæðisflokksins. Flokkurinn og valda-
klíkur hans eru ævinlega í fyrirrúmi, en almenn-
ir félagslegir hagsmunir eru látnir víkja.
yíða í löndum umhverfis okkur er li’tið allt öðr-
um augucm á hlutverk borgarstjóra. Þar er það
gert að skilyrði að borgarstjórar hlutist ekki til
um flokkastjórnmál meðan þeir gegna embætti,
heldur beri þeim að líta á sig sem starfsmenn íbú-
anna allra, hvað sem stjórnmálaágreiningi líður.
Sú skipan kemur vafalaust til álita í Reykjavík
eftir næstu borgarstjómarkosningar, og sem bet-
ur fer á höfuðborgin ýmsum hæfum mönnum á
að skipa sem .myndu líta á borgarstjórastarf sem
þjónustu við almenning en ekki erindrekstur fyrir
einhverja flokksklíku.
Blygðunarieysi
jprumvarp ríkisstjórnarinnar um húsnæðismál er
vægast sagt furðulegt. Þar er naumast um að
ræða nokkra nýja tekjuöflun aðra en þá að taka
ófrjálsri hendi fjórðunginn af árlegum tekjum líf-
eyrissjóða í landinu, og er þeirri ráðstöfun ekki
sízt beint gegn hinum nýju sjóðum verklýðsfélag-
anna. Ætlunin er að fella niður þau sérstöku lán
sem verkafólk hefur notið og gefa sveitarstjómum
einræðisvald um byggingu verkamannabústaða. í
þokkabót eiga lán til íbúða að lækka h'lutfallslega
frá því sem nú tíðkast og hin fráleitu vísitölu-
ákvæði eiga að haldast. Það þarf mikið blygðunar-
leysi til að bera fram slíkar hugimyndir eins og
ástandið er nú í húsnæðismálum. — m.

Um Árna Waag og svartbakinn
Hér fer á ef tir lang't bréf,
sem B.Sk. bað um birtingu á.
Bæjarpósturinn vill taka það
fram, að hann frábiður sér
löng bréf á boirð við þetta,
ella áskilur hann sér rétt til
að stytta þau. Það var ekki
gert að þessu sinni, en bréf-
ritarar eru beðnir að vera
stuttorðir og gagnorðir fram-
vegis.
★
Árni Waag er eflaust í hópi
fróðustu manna um fugla og
dýralíf hér á landi um þess-
ar mundir. Erindi hans í út-
varpi og ritgerðir | blöðum
gefa það til kynna. f Lesbók
Morgunblaðsins, 15. marz s.l.,
skrifar hann um svartbakinn
firóðtfega girein og drepur
á þann skaða sem hann vinn-
ur öðrum dýra- og fuglateg-
undum. Hann segix þar, sem
raunar alllir vita, sem með
þessum málum fylgjast, að
svartbaknum fjölgar hér á
landi með hvarjum straum
síðustu áratugina. Tjónið sem
hann gerir vex þá að sama
skapi. Fjölguninni mun eink-
um valda góð lífsskiiyrði í
þeim landshlutum sem menn
hafa yfirgefið. en svartbak-
urinn numið og byggt í
þeirra stað. Stofnað bar ríki
\ og athafnað sig að vild. Af-
kvæmin siðan dreifzt óboðin
til annarra landshluta og
valdið þar friðsömum mönn-
um ýmiss konar skrávejfum
og óskunda Hlvnandi veður-
far kann líka að vera honum
hagstætt. —•. Um það heyrði
ég samt aldrei talað meðan ég
var strákur heima í Breiða-
firði, og fjörðinn lagði vetur
hvem út fyrir allar eyjar, að
mávum væri kalt á fótunum
eða þeir dræpust úr hor. Þeir
komu feitir og i fullu fjöri
að varpstöðvunum þegar ís-
ana leysti. hvar srvo sem þeir
hafa alið aldur sinn yfir vet-
urinn. Og þess vænti ég, að
ekki kólni svo hastarlega hér
á næstu misserum, að svart-
bakurinn krókni úr kuldia eða
drepist úr sulti. a.mk. ef
fiskveiðar og fiskvinnsía
verða stundaðar með sama
hætti og nú. Fleiri kynnu þá
að verða svangir og kaldir.
Raunar er það svo. að um
tjón af völdum svartbaksins
ber mönnum ekki saman.
Ámi bendir réttilega á. að
það sé órannsakað. Sumir lofa
svartbakinn í hveria kió og
telja hann til nytjafugla. Aðr-
ir lasta hann af öllum mætti
og segja hann argasta ránfugl
sem öllu spilli Sannleikskorn
felst í bvom tveggja. Sönnu
næst mun vera, að óbarflega
mikið af honum sé við strend-
ur landsins þessi árin, og í
hnignandi æðarvörpum valdi
hann nokkru tióni. — Gætir
þó skaðsemi hans lítið ef
hún er borin saman við það
tjón sem einkavinur Alþingis
og ríkisstjómar. minkurinn.
vinnur á því sviði. — Mætti
þvi að ó'Sekju fækka honum
verulega Fáir munu þó vilja
útskúfa sva.rtbaknum alger-
lega og óska þess að hann
verði aldauða hér við land.
Að svo fríðum op föngulegum
fugli, væri mikill sjónar-
sviptir. Og enginn mundi rík-
ari að honum steindauðum.
Auðvitað þarf ekki að gera
ráð fyrir að það verðj nokk-
um tma.
En það er alveg óþarfi, að
hleypa svartbaknum svo upp
sem gert hefur verið. Viðkom-
una er auðvelt að takmarka
verulega, án teljandi fyrir-
hafnax eða kostnaðar. Ráðið
til þess er hvorki nýtt né
frumlegt, en öruggt sé því
beitt af tirúverðugum mönn-
um. Ekki þairf annað en að
ganga svartbaksvarpið vand-
lega einu sinni, eftir að svart-
bakurinn er fullorpin á vor-
in Taka eggin upp úr hreiðr-
inu, hrista þau svo duglega
að innihald þeirra. rauðan og
hvítan. ruglist verulega sam-
an. og leggja þau síðan í
hreiðrið aiftur. Vairast skal
að skemma hreiðrið á nokk-
um hátt. Á eiggjunum sér
ekkert þótt þau hafi verið
„rugluð“ en eftir þá hantér-
ingu ungast þau ekki út.
Svartbakurinn sezt á hreiðr-
ið eins og ekkert haifi í t.kor-
izt. þegar skaðvaldurinn hef-
ur yfirgefið varplandið. og
situr á egigjunum svo langt
fram á sumar, að hann verp-
ur alls ekki aftur á því ári.
Árni minnist á þessa aðferð
í grein sinni. en segir, að
hennj verði ekki beitt með
viðunandi árangri nem.a á af-
mörkuðum svæðum. Að vísu
er það rétt að vissu marki.
Auðveldiast er að beita, henni
með fuillum árangri í eyjum
og hólmum, þar sem varp-
landið verður gengið svo vel
að ekki þarf að sjást yfir
nokkurt hreiður. En vitanlega
tapast þá að mestu þær nytj-
ar sem af svartba.knum er
hægt að hafa. Þó mætti að ó-
sekju taka eitt egg úr hreiðri
upp í ferðakostnaðinn, og
hafa heim með sér í pottinn.
Svairtbakurinn mundi una vel
við hreiðrið í von um tvo
unga. Óvíst að hann léti sér
nægja eitt egg. Að sjálfsögðu
verður aðferðinni ekki bedtt
með samia árangri, þar sem
vairplönd svartbaksins eru
fram til heiða og upp um
fjöll. Þó ætti að vera fram-
kvæmanlegt að gera út einn
leiðangur í stærstu varp-
stöðvamar til fjalla, þvi ekki
munu þær vera ýkja margar.
Önnur aðferð er varla væn-
legri til góðs árangurs þar.
Með skotvopnum og eiturút-
burði verður svartbaknum
aldrei fækkað svo um muni.
Það er margreynt. Byssa
getur þó kornið að góðum not-
um í höndum úrvals skyttu.
en vel færar skyttur eru ekki
á hverju strái. — Kynni
mönnum að þykja þessi að-
ferð. sem nefnd hefur verið
„rugl“ eða „ruglandi“ sein-
virk, þá beiti þeir annarri
fljétvirkairi hættuminni.
Ekki veit ég bvað svartbak-
urinn verður gamall. En ég
hygg, ef góð samstaða feng-
ist um „ruglið“. að svart-
baiknum fækkaði svo hér við
land á næstu 6-10 árum. að
engum landsnytjum stiafaði
hætta af honum. Mættu þá
allir vel við una.
B. Sk.
2. M. sparaingakeppai skóla-
barna um umferðarmál í dag
I dag fer fraan annar hluti
I spurningakeppni skólabama
um umferðarmál, á vegum Um-
ferðarmálaráðs og Fræðslu-
málastjórnar. Fyrsti hlutinnfór
fram fyrir nokkru, og tókuþátt
í honum 3611 12 ára börn í 107
skólum um allt land.
56 böm, 30 stúlkur og 26
drengir, taika þátt í öðrum hluta
keppninnar og eru þau 7 úr
hverjum hinna 8 kjördæma
landsins. Voru þau valin eftir
frammisitööu í fyrsta hluta, sem
var skrifleigur og áttu bömin
að sviara 22 spumingum. Hver
spuming var þannig, að sýnd
voru í miyndum fimsm atriði úr
uimferðinni og merktu bömin
við eitt atriði.
Keppnin í dag fer þainnig
fram, að liðið úr hverju kjör-
dæmi kemur saman á ednn
stað og þar verða trúnaðanmað-
ur og leiðbednandi í spuminga-
keppninni. Fyrst verða lagðar
skriflegar spumingar fyrir böm-
in og lesa þau svörin í soima
til dómnefndarinnar í Reykja-
vfk, en öin símitolin verða tek-
in upp á segulband hjá útvarp-
inu. Upptaikan verður síðan
nioituð. er undanúrslitunum verð-
ur útvarpað. Síðari hluti kieppn-
innar í dag verður munnlegur
og leggur þá d’ómnefndin í
Reykjavík spumingamar fiyrir
bömin í gegnum síma,
Tvö stigaihæstu liðdn munu
keppa til úrslita og fer sú
keppni fram í sjónvarpssai, en
síðan verður úrslitakeppnin
sýnd í sjónvarpinu. Liðinu sem
sigrar verður tooðið í ævintýra-
ferð til Færeyja með Flugfé-
lágj ísdands.
*
1 dómnefnd spumingakeppn-
innar eru: Ásmiundur Matthí-
asson, lögregluvarðstjóri, Guð-
mundur Þorsteinsson, kennari
og Guðbjartur Gunwarsson fiull-
trúi.
v