Þjóðviljinn - 19.04.1970, Blaðsíða 1

Sunnudagnr 19. apríl 1970 — 35. árgangur — 88. tölublað.
Tefur óhappiB fyrír áfram-
haldandi geimrannsóknum ?
HOUSTON 18/4 Mikill léttir rík-
ir medail bandarískra stjórnenda
geimierða edjbir giftusamlega
björgun geimfaranna þriggja í
Apollo-13. En uim leið gera vart
við sig vaxandi álhyggjur uim
fraimtíð bandarísikra geimferða.
Telja menn að hin dularfulla
sprenging í tuiglfarinu á mánu-
dag hafi unnið meira tjóh en að
koma í veg fyrir að ApoiHo-13
lenti á tunglinu. Ohappið hefur
gefið andstæðingum miannaðra
tuniglferða vopn í hesndur — en
j.. telja að sjálfivirk tseki getá
leyst rannsó'knarverk.efni á tungl-
inu ekki síður en menn. '
Nixon forseti fllýgur í dag til
Honolulu til að taika á mótí
tunglförunum og mun hamn
særna bá heiðursmerkjum. Nix-
on átti í gær símtal við fjöl-
sikyldur geimfaranna, en konur
þeirra Lovels og Haise hafia báð-
ar lýst því yfir að þær hafí
ekkert á miólti bví að menn
þeirra haldi áfram geimferðum
— þrátt fyrir aMit.
I4>-
Fegurðar-
drottning ís-
í kvöid
Fegurðardrottning íslands
1970 verður valin á sam-
komum sem haldnar verða
í Háskólabíój i dag. sunnu-
dag, kl 5.15 og 11.15.
Fara fram undanúrslit á
fyrri samkomunni en loka-
keppnin og krýning á þeirri
síðari. Verð aðgöngumiða
er kr. 125 kl: 5.15 og kr.
18n kl. 11.15. Unglingum
innan 16 ára er ekki heim-
ill aðgangur að síðari
skemmtuninni nema i fylgd
með fullorðnum
Fegurðardrottningin 1969.
María Baldursdótt.ir. mun
krýna hina nýkjörnu feg-
urðardrottningu. — Fimm
stúlkur munu vinna til ut-
anlandsferða í keppni þess-
ari. þ.á.m. vinnur ein ferð
til Japan. IÞá verður kosin
bezta I.iósmyndafyrirsætan
af blaðaljósmvndurum og
vinsælast.a stúlkan af á-
horfendum.
Mergir skemmtikraftar
munu koma fram á siam-
komum þessum. m.a Ævin-
týri er bæðj leikur undir
fyrir stúlkurnar og fer með
sérstakt prógamm.
Fjármagni borgarinnar ver&i varið
til eflingar Bæjarútgerðar Rvíkur
— en ekki í tugmiljóna styrki til einkaaðila
□ Það kom greinilega fram á borgarstjórnarfundi á
fi’mmtudag að borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins hafa á-
kveðið að knýja fram sveitarstyrk til einkaaðila,' sem
kunna að kaupa togara. Guðmundur Vigfússon borgarráðs-
maður Alþýðubandalagsins gaignrýndi mjög harðlega þessi
viðhorf Sjálfstæðisflokksins, og iagði áherzlu á, að borgin
ætti að veria lánstrausti sínu og fjármagni til þess að efla
togaraútgerð BÚR.
Togaramálin voru til umræðu
í borgarstjórn 'vegna tillögu Guð-
mundar Vigfússonar um þau
efni. Tillagan var efnislega á
þessa leið: •
Þar sem útboð togaranefndiair
ríkisins naer aðeins til sex skipa
og ætla má að Bæjarútgerðin
eigi ekkj kost á nema hluta
þeirra, en borgarstjórnin telur
sex skip fyirir BÚR algert lág-
m.ark, er útgerðarráði BÚR fal-
ið að efna til útboðs á smíði
fjögurra skuttogara til viðbót-
ar. Skal samþykkis og stuðnings
ríkisstjórnarinnar leitað til
þeirrar ráðstöfunar.
Rikinu ber að hafa allan for-
gianig um endurnýjun togairaifflot-
ans. Er borgarstjórnin algerlega
andvíg þvf, að viðbomandi sveit
arfélaig leggi fram óafturkræf
lán eða bein f j árf r amlög til
einkaaðila, er togara kunna að
kaupa. Skorar borgarstjórnin á
á ríkisstjómina að hverfla frá
þeirri fráleitu og fordæmanlegu
hugmynd.
Borgarstjórnin lýsir yfir
þeirri eindregnu ákvörðun sinni,
að því fjárma.gni og lánstrausti,
sem borgin kann að ráða yfir
til smíði nýrra togara veirði
varið til endurnýjunar á skipa-
stóli BÚR.
Borgarstjórnin staðfestir þá
ályktun BÚR að til Reykjavíkur
beri að ráðstaifa a.m.k. 2A 'þeirra
togara. sem samið verður um
smiíði á.
Upphaflega hafði Guðmundur
flutt tillögu þessa á borgar-
stjóirnarfundi 5. marz sl.. en
henni var þá frestað.
Guðmundur Vigftisson sagði
tn.a í framsö'guræðu fyrir tiilög-
Samband veitinga- og gistihusaeigenda um ferðamálin:
Nóg komið af orðum um sinn,
nú er þörf að hefjast handa!
unni að hann teldi frumvarp
ríkisstjórnarinnar sem nú liggur
fyrir alþingi um kaup á sex
skuttogurum spor í rétta átt
eftir meira en 10 ára aðgerðar-
leysi í togaramálum. Ég tel. sagði
ræðumaður. að nauðsynlegt hefði
verið að gera ráðstafanir til þess
að fá hingað til landsins 15 skut-
togara og gera áætlun um aukn-
ingu togaraflotans.
Þetta er síðasti funduir borg-
arstjórnar áður en frumvarpið
verður endanlega afgreitt frá
alþingi og nú ber borgarstjórn-
inni að taka afstöðu til málsins
og vék ræðumaður síðan nokk-
uð að efnisatriðum tillögu sinn-
ar:
Útboð ríkisstjómaii’innar með
sex skuttogara er alltof tak-
miarbað eftir að togaraflotinn
hefur dregizt saman niður í 20
skip og mörg þeirra léleg og
úrelt. Sem ' ei gandi BÚR verður
borgin því að gera ráðstafanir
til þess að fá 4 to°'ara í viðbót.
Ríkið sjálft á að tryggja öll
lán til skipakaupa og framlag
þess ætti að vera 12J4% í stað
þesis að velta hluta yfir á sveit-
arfélögin. sem gæti haft örlaga-
rík áhrif fyrir sveitarfélaigið á
öðrum sviðum.
Guðniundur skoraði. að lokum
á borgarfúlltrúa Sjálfstædis-
flokksins að draga tiH baka tál
lögu sína um frávísun á tillögu
Guðmundar.
Birgir Isleifur ■ Gun.narsson
flutti mál íhaldsins með veniu-
legum heimdellsikum málflutn-
ingi siínum um að Alþýðubanda-
lagið vildi e'kkii eflia togaraút-
gerð o.s.frv.
Guðmundur Vigfússon taflaði á
ný og saigði m.a. að deilan/ um
togaramálin hefði ekki verið um
rekstrarform to'garanna heildur
um það eitt að flá skip. Ríkis-
stjórn og borgarfulltirúar Sjálf-
stæð'isfflokksdns hefðu verið sem
dragib'ítar á alla viðleitni til þess
að fá nýja togara, Hins vegar
lagði Guðmundur siyo áherzllu á,
að borgin ætti að verja fjár-
maigni sínu og lánstrausti til þess
að efla BÚR, en ©kki til þess að
styrfcja toigaraútgerð einfcaaðila
með sikattlaigninigu á borgarbúa.
Að lofcuim var svo tillö'gu Guð-
mundar Vigfússonar hafnað með
aitkvæðum fhaldsms og hjásetu
Framsóknar- og Alþýðuiflokfcsins
gegn atkvæðum Atlþ'ýðufoanda-
lagsins. Er nú endanileg meðferð
þessara togaraméla í höndum
bO'rgairráðs.
' D Stjórn Sambands veitinga- og gistihúsaeigenda telur
að nú bafi um sinn verið nægilega mikið rætt um ferða-
mál á íslandi og framtíð þeirra. nú sé komið að fram-
kvæmdum hafi einhver alvara á annað borð verið í þeim
athugunum, sem fram hafa farið hér að undanförnu.
Þetta kom fram á fundi sem
stjóm saimfoandsins átti með
fréttamönnum, en þar var löigð
fratm álitsgerð SVG á niðurstöð'
um ran.nsókna, sem tveir menn,
íslenzkur og arlendur, voru af
opinbenjm aðilum fengnir til að
framikvæma á ferð'aimáilunum
hér. Annér mannanna. Þorvarð-
ur Elias'son viðskiptafræðingur,
saimidi að tilhlutan Ferðamélairáðs
,.Spá um þróun ferðamáila í R-
vík til ársins 1980“ og lauk við
hana i október sl. Hinn, Eljer
Alkjær prófessor í Kaupmanna-
höfn, kom hingað sem sérfrasð-
ingur í ferðamálum fyrir með-
algöngu Sameinuðu þjóðanna og
skiilaði sinni í september sl.
Tveir meiddust
er dráttarvél valt
í gær voru stúdentsefnin í MR
að „dimittera“ og flóru að venju
um borgina til að kveðja kenn-
ara sína akandd á vögnum dregn-
um af dráttarvélum. Það óhapp
varð á mótum Hávaillagötu og
Nesvegar er fylkingin var að
taka beygjuna, að einn dráttar-
vagninn, sem í voru um 20
ungmenni, valt á hliðina og slös-
uðust tveir svo að flytja. varð þá
á Slysavarðstoifuna til að gera að
meiðslum þeirra, en nokkrir fleiri
hlutu miinniháttar skrámur.
Hótelskóli nauðsynlegur
Stjóm SVG finnur sitthvað at-
hu'gavert við spá Þoi’varðar, en
telur eðlileigt að byg,gja fram-
kvæmdir i á næstunni á tillö'guim
Allkjærs. Þau atriði sem SVG
telur nauðsynlegt að brinda í
fraimkv.asmd hið bróðasta enu:
Jafnflramt þvf sem hafin yrði
framikvæmd fyrsta hluta, áætlun-
ar Alkjærs, þ.e. að „auka fjölda
gístiherbergja uim háannatím-
ann einuin,gis“ verði hér komið
upp fuilkomnum hóteilskiólla. sem
verðj fær um að mennta og út-
skrifa starfsfölik í ailflair meiri
háttar stöður á ísilenzfcum hó-
telum, þair eð núverandi sikióla
sé um megn að rtokja. þaft hlut-
verk. Slíkan skóla verði að starf-
rækja í eigin húsnæðj. 1 annan
stað verðí komiið u,pp miðstöð,
sem hafi forgöngu um að aug-
lýsa ísland út á við sem henni-
legan vettvang fyrir ráðstefnur
og dvöl utan háannatfmians. Sl,fk
miðstöð ætti einnig að vera upp-
lýsinga- og fyrirgreiðsfiuaiðili
gagnvart þeim, sem vilja halda
ráðstefnur hér. Telur SVG að
hér sé tilvalið verkefni fyrir
Ferðamélaráð, þó svo að sjálf-
sögðu að ráðið verði áður gert
staj’fhæft mieð nægum fjárveit-
inguim.
önnu.r atriði sem samb'and.s-
stjórnarmenn vilja benda á
eru:
Seðla.bankinn, æðsti aðili á
svidi gjaldeyris/miála, beiti ’ sér
fyrir stónfeiUdri efllingu Ferða-
mélasjóðs, svo að honum verði
kleift að ge'gna hlutverkd sínu, og
fyrirtæki, sem stairfa í þágu
ferðaimiála, geti fengið úrlausn
hjá honum og þurfi ekki að
leita annað, en'da gæti sjóðurinn
þesis vandlegia að styrkja einung-
is fyrirtæki, sem sýnilega geti
borið si;g og verði ekki baiggi
a honuim síðair. Þessi þrjú atriði
mætti stórlega bæta með því
að láta þann söluskatt, sean er-
lendir ferðamenn greiða hérlend-
is, renna tiil ofangreindra mark-
miða. Upphæðdn yrði miðuð við
þann gijalldeyri, sem hótel og
ferðaimenn skila bönkunum.
Hótelrýmii skail aukið í áfönig-
um sem hér segir: Fyrst verði
hótelum þeim, sem fyrir eru í
landinu, gert kleiflt að fram-
kvæmia nauðsynlegair stæklkainir.
sem gera munu reksturínn haig-
kvæmairi með betri niýtin,gu
tækjaibúnaðar o.s.frv. Þetta gangi
fyrir byggingu nýrra hióttela, enda
verðd þá sýnt og fengin á því
nckikur reynsla, hver veirði þró-
un ferðiamannaistraiumsins til
landsins. Þá flari einnig firam
skipulagning gistingar í heima-
húsum yfir háannatfmann, en
slík starfsemi er í mjög föstum
skorðuim víða uim lönd.
Nauðsynlegt er, að hér yerði
komið á fót ferðaskrifstafum,
sem sérhæfa sig í a£ laöa ferða-
menn hingað í stað þesis að
beina straumii íslendinga til ann-
arra landa, og stairfi slíkar ferða-
sfcriífstofur í nánum temgsilum
við miðstöð þá, sem um getur í
2. lið þessara tillagna.
Barnaskemmtun
Fóstrufélagsins
Fóstrufélagið efndr til bama-
skemmtunar í dag kl. 3 í Austur-
foæjarbíói og munu börnin fara
þar með margvísleg sfcemmtiatriði
undir leiðsögn fóstranna. Verður
sýningiin endurtekin á sumar-
daginn fyrsta. Er það oi’ðin ár-
legur viðburður. að Fóstrulfélagiö
baldi slíka barnaskemmtun.
ÆF
Liðsfundur verðuir haldinn í
dag M. 3. Fundarefni: 1. Loika-
ákvörðun um afstöðu ÆF til
boi’garstjómarko'sninganna. 2.
Verkailýð'simiál.
KjöriB i frumkvæmdunefnd
fyrir Vietnumhreyfinguna
Stofnfumdur Víetnamhreyfing-
arinnar var haldinn 15. apríl. s.l.
Stofnfélagar voru nokkuð á ann-
að hundrað.
Á fumdinum var samþykfct eft-
ir farandi starfsskrá samtakanna:
„Víetnámihreyfingin styður
þjóðfirelsisbaráttu Víetnam og
baráttu gegn heim,svaldastefnumni
um allam heim.
Meðal höfuðverkefna hreyfing-
arimnar er ýmiss kona.r upplýs-
imgastarfsemi um gang styrjald-
arinnar í Víetnam. Fjársafnanir
til stuðnings Þjóðfrelsdsfylking-
umrni, .og hvers konar aðgerðir,
sem telja mó, að verði stuðn-
ingur við þjóðfrelsisbaráttu Víet-
nama.
Meiri háttar áikvarðanir vegna
starfisemi samtakanna eru teiknar
Jón Sigurðsson
skipaður hag-
rannsóknastjóri
Jón Sigurðsson, hagfræðingur,
hefur verið skipaður hagramn-
sóknastjóri við Efnahagsstofmun-
ina. Hefur hann með höndum
stjóm haigranmsófcna á vegum
stoflnunarinnar, þ.m.t. gerð þjóð-
hagsreifcninga og almennra. þjóð-
hafisáætlana.
á almennum fundum. Slíka al-
menna fundi er skylt að halda
mimmst mánaðarlega Um al-
menna fundi skal tilkynna í út-
varp og fréttatilfcynningar um bá
skulu sendar helztu fjölmiðlum.
Milli almennra funda er hreyf-
ingunmd S'tjórnað af framkvæmda-
nefnd. Endumýjun framkvæmda-
nefndar sikal vera til umræðu á
hverjum almennum fundi.
Starfsskrá þessari má breyta á
hverjum almennum fumdi.“
Á siwfnfundinum voru eftirtal-
in kosin í fyretu framkvæmda-
nefnd samtakanna:
Ágrúst Pétursson, nemandi, Bald-
ur Óskarsson, fréttamaður, Bald-
ur Óskarsson. erindreki, Birna
Þórðardóttir, nemandi, Björa
Bergsson, nemandi. Einar Haki
Þórhallsson, nemandi, Eygló
Bjamadóttir, meinatæknir, Franz
A. Gíslason, kennari, Gestur
Guðmundsson, nemandi, Hjalti
Kristgeirsson, hagfræðingur, Yng-
veldur Róbertsdóttir, nemandi,
Jón H. Bjamason, verkamaður,
Kristín Þorsteinsdóttir. bókav.,
Ólafur Gísiason, myndlástarm.
Pétur Hafsteinn Lárusson skrif-
stofumaður, Ragnar Stefánsson,
jarðs'kjálftafræðingur, Sigurður
Karlsson, leikari, Sigurður A.
Magnússon, ritstjóri, Sigurður
Steinþórsson, guTlsmiður, Sveinn
R. Hauksson, nemandi, Þröstur
Ólafsson, hagfræðingur.
Jónas Árnason

Einar Bragi
Baráttan gegn
bernámi:
ÞátíS, nútíð
og framtíð!
★ í dág kl. 3 verður hald-
, inn þniðji og síðasti um-
ræðufundurinn sem Al-
þýðubandalagið gengst
fyrir um söigu hernáms-
ins í 30 ár. Er fundurinn
baldinn í Tjarnargötu 20
og verður þar rökrætt um
andstöðuna gegn hernám-
inu á liðnum áratuij og þá
baráttu, sem framundan
er.
★ Ragnar Arnaids flytur
stutt sögulegt yfirlit með
skuiggamyndum en Einar
Bragi rithöfundur og al-
þingismennimir Jónas
, Árnason og Maignús Kjairt-
ansson svara fyrirspurn-
um .— Til utmræðu verð-
ur meðal annars:
★ Samtök hemámsandstæð-
inga og hin mikla hreyf-
ing, sem þau hrundu af
stað í byrjun áratugsins.
★ Vorn Samtökin rétt skipu-
lögð? '
★ Hvaða mistök hafa verið
gerð?
★ Kostir og gallar við mis-
munandi baráttuaðferðir:
fjöldagöngur, söfnun und-
irskrifta, fræðslustarfsemi.
★ Hvemig verður baráttan
gegn hersetunni bezt skipu-
lögð á næstu árum?
Aðalfundur Kven-
félags sósíalista
Aðalfundur Kvenfélags sósíal-
ista verður haldinn n.k. þriðju-
dag, 21. apríl, kl. 8.30 í Tryggva-
götu 10. Auk venjuiegra aða.1-
fundarstarfa verður sýnd kvik-
niynd úr ævi Lenins. Kaiffi.
/