Þjóðviljinn - 25.09.1970, Blaðsíða 3

Föstudaeua* 25, septdmber 1S70 — ÞJÓÐVTUTNN — SlÐA J
,Kristur var guerillero7
,Rauðir prestar'
styðja skæruliða
„Sem kóngur ríkti hann meður sóma og sann
//
Myndin: Atriði úr „Jörundi“; leikendurnir sem sjást eru, frá vinsti-i: Helgi Einarsgon, Edda Þórarinsdóttir, Troels Bendtsen, Helgri
Skúlason ogr Helga Jónsdóttir.
Hussein að vinna Pyrrhosar
sigur í stríðinu í Jórdaníu
RAMTHA 24/9 — Herflugvélar, brynvagnar og stórskota-
lið úr jórdanska hœnuín hófti árás að ný'ju eftir hádegi í
dag gegn bækistöðvum skæruliða í Norður-Jórdaníu. I Am-
man tóku herdeildir úr jórdanska hernum eina af mikil-
vægustu bækistöðvum skæruliða í borginni, og var kvöld-
ið síðan rólegasta kvöldið í borginni síðan borgarastyrjöld-
in hófst þar fyrir nákvæmlega viku. Yasser Arafat leiðtogi
skæruliða gaf út tilkynningu í dag, eftir að miðstjóm
skæruliða hafði hafnað vopnahléstillögu Jórdaníumanna,
og bvatti hann skæruliðana tit þess að halda áfram barátt-
unni gegn her Jórdaníu.
f einu af nýjustu lögunum
sínum gerði franski songvarinn
og lagajhöfundurinn Johnny
Halliidiay Krist að hippa. En
Argentínubúar ganga sikrefi
lengra og gera hann a<ð skæru-
liða. Að minnsta kosti ganga þar
meðál manna myndir, sem sýna
Jesúm eins skeggjaðan og
skæruliða í Sierra Maestra, að
visu með gejsiabauig en einnig
með byssu, sem hann beinir tii
himins á táknrænan hátt.
Eins og í Brasilíu og Kólum-
bíu eru einnig til „rauðir prest-
ar“ í Argentínu, sem ÍTeisitasit
ae meir til þess að beita ofbeldi
tú að koma á þedm umbótuim.
sem umbótasinnar bafa láti<ð
undir höfuð leggjast að fram-
kvæma. Fyrir skömmu voru
tveir prestar handteknir í Bu-
enos Aires. Þeir voru ekki
skæruliðar, en þeir prédiku'ðu
fordæmi skæruliða Þegar tveir
skæruliðar, sem taldir voru sam-
sekir í morði Aramburu, fyrr-
verandi forseta, og lögreglan
hafði drepið, voru jarðaðir,
sögðu þessir prestar um þá að
þeir hefðu „barizt fyrir. málstað
réttlætisins“. og þeir hefðu ver-
ið „myxtir af þjóð, sem hefði
verið ófær um að skilja þá, leið-
beina þeim og svala þorsta
þeirra í réttlátara þjóðfélaig“.
Presitamir tveir, sem band-
tekniir voru, Carlos Mujikia og
Heman Benitez, voru félagar í
„Hreyfingu presta hins þriðja
heims“. Þessi siamitök, sem sitoifin-
Uð voru fyrir þremur árum, og
hafa innan sinna vébandia fjög-
ur bundjruð argentínskra presrba
og biskupa (eða tíuncla hluta
allrar klerkastéttar landsins),
boðar yfitleitt ekki ofbeldi. Eins
og Helder Camara, erkibiskup í
Recife, vdM hreyfinigin heldur
beita orðsins mætti en skotvopn-
um til að kom,a nauðsynle'gum
stjórnmála- og félagsiumbótum
og afla kirkjunni að nýju fylgis
méðal alþýðu manna.
En minnihluti þessa mdnni-
hluta trúir því ekki lengur að
unnt sé að komast hjá því að
beiia ofbeldj. f Cordoba og Ro-
sario, og í stórum iðnaðarborg-
um landsins, eru þeir nú ásak-
Rafmagnsverð
Frambald af 12. síðu.
lýöræðislega kjörinna stofnana
borgarbúa.
Sigurjón beniti á í ræðu siinni
— og byggðd þar á upplýsingu-m
frá Birgi fsteifi Gunnajrssyni —
að nýi grundvöliurinn veeri í
rngu ha'gsitæðari en sá gamld siem
í gildi var fyrir raflmagnshækk-
anir. Nákvæmlega sama hækkun
hefði orðið á tiltefcnu timiaibili
hvor aðferöin sem notuð viar.
Tillögu Framsóknarmanna
studdi Sigurjón, en að umræðú
lokinni var henni vísað til 2. um-
ræðu og stjómar veitustofnana.
M.S. HERHUBREIÐ
fer 29. þ. m. vesitur um land í
hringferð. Vörumóttaka í daig
(föstjdag), árdegjs á laugardag
og á mánudaginn til Vestfjarða-
hafna, Norðurfj arðar, Ólafs-
fjai*ðar, Sigiufjajðar, Akuireyr-
ar, Húsavíkur, Raufarhafnar,
Þórsbafn,ar, Bakkiafjarðar, Borg-
arfjarðar og Mjóafj'arðar.
M.S. HEKLA
fer 3. október austur an land í
hringferð. Vörumóittaika daiglega
til 2. okitóber á Austfjiarðabiafn-
ir
aðir um að hvetja til verkfalla
og kiröfugangna. í Tucuman eru
þeir jafnvel áisakiaðir um að
hafa meirj áhrif rneðal verka-
mann,a í sykuriðnaðinum en
verklýðsfélögin sjálf
í fyrra sögðu tuttugu og sjö
prestar ; Rosario af sér til að
mótmæla hinni íhaldssömu af-
stöðu erkibiskupsjns, og héldu
áfram preststörfum utan kirkj-
unnar. Ríkisstjómin og jafnvel
lögreglan eru nú famar að hafa
áhyggjur af áhrif'amætti hreyf-
ingarinnar í stjómmáium, jafn-
vel meirj áhyggjur en af fjölgun
leynihæeyfiniga og sprengjuánása,
sem ekki er alltaf vitað hverjir
standa á bak við.
Áhyggjur stjómarinnar hafa
verið svo miklair að fyrir nokkr-
um vikum hófu ýmis blöð í Bu-
enos Aires, sem talin eru end-
urspegla viðhorf heirforingja-
klíkunnar, sem fer með völd í
landinu. árásir á „presta þriðja
heimsins", en blöðin gengu svo
langt að yfirmenn kirkjunnar
brugðust við og svöruðu þeim.
Meirihluti manna innan vé-
banda argentínsku kirkjunnar
er íhaldssamur. Yfirmenn kirkj-
unnar geta því ekki lýsit blessun
sinni yfir viðhorf hinna rót-
tæku presta, en þeir vilja ekki
heidur fordæma þau til að
kirkjan missi ekiti öli ítök meðal
alþýðunnar. Þeir leitast við að
halda jafnvæginu milli vinstri
og hægri arms kirkjunnar. Þeir
hafa fordæmt „þjóðfélagslega
byltingu, með öllu því ofbeldi
sem henni fylgir“, en þó hafa
þeir synt sjálfistæði gagnvart
valdamönnum landsins. Einn af
yfirmönnum kirkjunnar breytti
formúlunni „gjaldið keisaranum
það sem keisarans er“ og sagði:
„Málefni kirkjunnar koma kirkj-
unni við eg málefni ríkisins
koma ríkinu við“.
1 Bólivíu hafa prestar einnig
gerzt róttækir á síðustu árum.
Híngað til hafla prestar á há-
sléttunni þar ekki íreistazt til
að leggjast út eins og ýmsir
prestar í Kólumbíu gei'ðu að
fordæmi Camilo Torres, sem
veginn var 1966, en þeir leyna
því etoki að þeir hafa mifcla
samúð með hinni nýju sfcaeru-
liðahreyfingu, sem „Ohato" Per-
edo, bróðir gamals félaga Ohe
Guevara, hefiur endurvakið í
hinum fátæfcu dölum í norð-
vesturhluita iandsdns, þótt þeir
gagnrýni aðferðir hennar.
Einn prestanna, Jesúítapi-estur-
inn Jose Prats var jalfinvel mi'li.i-
gönigumaður milli lögregiunnar
og stoæruliða, þegiar þeir tófcu
tvo þýzka tæknifirasðinga í júlí
og kröfðust þess að 10 stjórn-
máiafangar yrðu látnir lausír
í skiptum fyrir þá. Hann var
síðan tekinn fastur ásamt þrem-
ur öðrum kaþólskum prestum
og einum mótmælendapresti og
voru þeir allir reknir úr landi.
Prestar á námusvæðunum
Llallagua, Siglo-XX og Catavi
hafa oft kraifizt þess að hinni
þjóðlegu „byltmgu" Ovandos
hershölfðinigja, forsætisráðherra
Bólivíu, verði breytt í félags-
lega byltingu. Þeir sögðu ný-
lega í ákalli til rikisstjórnar-
innar: „Gagnbyltingin hefst, þeg-
ar byltingin staðnæmist".
Þessi ólga stafar stundum af
áhrifum erlendra presta, en þeim
fjölgar stöðugt í Suður-Amer-
íku, enda fældkar þeim mönnum,
sem vilja gerast prestar, þar eins
og annars staðar. Fjórðungur
kilerkastétbarinnar í Argentínu
er eriendur að uppruna. Af þeim
fjórum prestum í Bólivíu, sem
voru handteknír, voru þrír
spánskir. í Brasilíu hvetja
spánskir, ítaiskir og franskir
prestar bændur til að bindast
samtökum og jafnvel til þess að
verja sig.
<Eftír finéttarítar Ee (Mondc).
Jórdanski herinn gerðj mjög
harðair árásir í dag á þær borg-
ir í Norður-J órdaníu, sem
skæruliðar bafa haft á valdí
sínu síðam borgarastiyrjölddn
hófst. Formælendur skæruliða
sögðu fróttamianni Reuters í
Ramibha að borgarastyrjöldin
hefði fcosbað þúsundir mannsláfa
í Norður-Jórdaníu.
MikiM fjöldi flóttamanna frá
höfuðborg Norður-Jórdaníu, Ir-
bdd, sem nú ligigur að mdklu
leyti í rúsitum, streymdi í dag
í gegnum Ramtba á leið til
landamæra Sýrlands. Þetta voru
oft heilar fjölskyldur, karlmenn,
konur, börn og gamalmennj, sem
flutitu me’ð sér þær eigwr sínar
sem þeim hafði tekizt að kom-
ast á brott með. Þeir, sem bezt
voru sitaddir flýðu í bílum, en
flestir voru fótgangandd.
Útlendingar, sem fluttir voru
burt frá Amman í daig með
bandarískum og brezkum fiug-
vélum sögðu að stórjr hlutar
höfuðborgarinnar stæðu enn í
björtu bálj og skæruliðar héldu
bardögunum enn áfram fná
bækistöðvum sínum. Ástandið í
borginni er hroðalegit, því að
þar skortir allar lífsnauðsynjar.
Fréttaritari Reuiters í Amman
sag’ðj í bvöld að deffidLr úr jór-
danstoa hernum hefðu tekið eina
af mikilvægustu bækistö'ðvum
skæruliða í böfuðborginni j dag.
Það var kaþóisto-ur sikóli, sem
stoæruliðar hafa búið um sig í
Fiimmtudagsikivöldið var síðan
rólegasto tevöldiið- í Ammian sað-
an borgairastyrjöldin hófst fjmir
vifcu, að sögn flréttairitara Reuters.
En drunur frá sprengilkúlum og
vélbyssum rauf þó stöðugt þögin-
ina. Sprengikúlur sprungu i
grennd við Intervontinentait, þar
sem 25 erlendir blaðamenn og
indverskir diplómaitar dveljast
enn.
Fréttamenn töldu í kvöfiid að
Hussein kjanungiur hefði fengið
yfiirhandina í bardögunum við
skæruiliðana, efitir að sýrlenzld
herinn hörfaöi aftur ytfir landa-
meerin. En skæruliðamdr hafa þó
enn margar borgir í norður-Jór-
daníu á valdi sínu og hluita af
Amman. Fréttamenn í hinum ná-
lægari ausiurlöndum te&ja einn-
ig að Hussedn kunni að tapa því
stjómmiálalega, sem hann vinnur
mieð hervaldi í styrjöldinni, vegna
hinna hræðillegu þjáninga, secn
hún hefur haifit í för með sér fyr-
ir öbreytba borgara.
Yasser Araifat, leiðtogi skæru-
liða, hvaitti skæruliðana í dag
til þesis að halda áfram bairdög-
unum við her Jórdaníu og
stjómina í Amman. Hann sendi
þessa yfirlýsingu í gegnum út-
varpsstöð skæruliða í Bagdad
efitir að miðstjóm skæruliða-
hireyfinigairinnar hafði bafn-að
þedriri tiMögu um vopnahlé, sem
Jórdaníumenn og sáttanefnd
arabaríkjanna höfðu borið fram.
Efti-r fréttum firá Kairo og
Amman að dæma er Mtil von til
þess að nokfcur fri'ðsamleg 1-ausn
fáist á næstunni í deilum Jór-
daníum'anna og skæruliða. Ný
samninganefnd leiðtoga araba-
ríkjanna fór til Amman í dag
undir forystu A1 Nemeiry, leið-
toga Súdans.
Egypzk fréttastofa skýrði
einnig frá því að forsætisráð-
herra jórdönsku herforingja-
stjórnarinnar M. Saoud, hefði
horfið úr hótelherberginu í
Kairo þar sem hann bjó. Hann
skildi þar ef-tir bréf, þar sem
hann sagðist segja af sér emb-
ættj til þess að au'ðvelda mála-
miðlu-n í Jórdaníu.
„Sem kómrr ríikti hattm, meður
sóma og sainn, edtt sumar í iiand-
inu b!áa“ syngja Þrjú á palli um
hann Jörund Hundadagakonung,
einu hétignina. sem Isienddngar
hafia átt um það þúsund ára
sfkeáö, sem HúsvákingBr hafa
þrauíkiað í lamdinui.
En nú er Leikifiólag Reykjavík-
ur að faira að hiefija að nýju
sýningar á „Þið þeikikið hann.
Jörund“ eftir Jónas Ámason, svo
að imönnum gefst kostur á að
kyrmast kóngsa og köppum hans
af éilgin raun, en fyrsta sýning
á Jöruíndi á þessiu leikári verð-
ur annað tovöld, laugardagstovöld-
ið 26. ofctóber Kl. 8.30. Á síðasta
leiikóri voru 45 sýningar á „Jör-
undi“ og ætíð var hvert sæti
sfcdpað. Efcki hefiur verið önnur
edns aðsókn að íslenztou leiitoriti í
ledkihúsdnu síðan „Hairt í bak“
Jötouis Jatoobssonar sló öQl imefi
hér á árunum.
Xjeikstjóiri á „Jörundi“ er Jón
Si'gurbjömsson, en ledkmynd hef-
ur Steinþór Sigurðsson gert. Með-
al leitoara eru Helgi Skúlason,
sem lei'kur Hundadagakonunginn
sijálfian, Pétur Einarsson, sem
leitour Charlie Brown, Guðmund-
ur Pálsson, sem leikur Stúddósus,
Steindór Hjörleálfisson, sem leitour
Trampe greiifa og Gísii HalldÓrs-
son, sem leitour Alexander Jonea,
en alfls eru leikarar 14.
Grikkland
Framhald af 12. siðu.
að láta þrjú átovæði stj'ómar-
sknárinnar ganga í gildi í síð-
asta lagá í lcto september nú í ár.
Þessi þrjú átovæði hefðu afnum-
ið öll herréttarmál.
En Pattatoos sagði nú að stjóm-
in væori etoki bundin af neinu lof-
orði. Yfiirlýsdng hins lótna utan-
rfkisráðherra Pipinellis hefði ein-
ungis verið stefnuyfirlýsing. Patta-
kos sagði að stjómarsikráin gaefi
ríkissfijóminni hedmilld til þess
að framikvæma þær greinar henn-
ar, sem eklki væru enn gengnar
í gdldi, efitir því sem stjómin
óliti bezt.
Forsætisráðhenramn vék sér
undan því að svara spumingu um
stöðu Konstantíns konungs, sem
hefur verid landflótta siðan hann
gerði mis'heppnaða tilraun til að
steypa herforingj astjórnin ni í
desember 1967. Pattakos sagði að
sambandið mdlli konungs og
stjórnar væri eins og stjómar-
skráin segði til um. Samtovæmt
henni á konungurinn að snúa aft-
ur til GrikMainds efti-r fýrstu
þinglkosningamar, nema stjómin
biðji hann að koma fyrir þann
tfma.
Skæruliðar í Jórdaníu
*
£